Menu

Алексей Елисеев: “2007- жана 2009-жылдардагы “Кумтөрдөгү” концессиялык аянттардын кеңейтилиш маселесин бул багытта жеткиликтүү маалыматы жана билими жок адамдар гана көтөрүп жатышат”

Бөлүшүү:

КР Өнүгүү, инвестиция жана инновациялар боюнча агенттиктин мурунку жетекчилеринин бири Алексей Елисеев Кумтөр кенин иштетүү боюнча 2009-жылдагы келишимдин негизинде кыргыз тарап “Центеррага” 16 миң гектар жерди кошуп берген деген оппоненттеринин маалыматын жокко чыгарган макаласын жарыялайбыз.

Акыркы учурларда “Кумтөр” долбоорунун концессиялык аянттарын кеңейтүү боюнча чыгып жаткан чайкоочулуктар, бул долбоор боюнча 2007-жылдын 30-августундагы Келишим менен 2009-жылдын 24-апрелиндеги Келишимдердин шарттарын карама-каршы коюусу, ошондой эле бул талашып-талкууга жогорку даражалуу мамлекеттик кызматкерлерди аралаштыруусу, көз карандысыз кесипкөй түшүндүрмөнү талап кылат. Мындай түшүндүрмө кандайдыр бир саясый боёктордон алыс болуп, жалаң документтер аркылуу далилденген фактыларга негизделиш керек, антпесе бул тема кайра эле саясый талашып-тартышууларда пайдаланыла берет жана мындай шартта көз карандысыз эксперттик корутунду чыгаруу мүмкүн эмес. Ошентип, бул кыскача анализдин жалгыз максаты жооптуу мамлекеттик кызматкерлерге жана коомчулукка ошол учурдагы айрым факт жүзүндөгү шарттарды жеткирүү болуп саналат, булардын чын-төгүнүн бул жерге тиркелген биринчи булактарды окуп эле текшерип алса болот. Жарыяланып жаткан анализ пайдалуу болот жана мындан ары бул маселеде ар кандай түшүнбөстүктөрдөн качууга жол ачат деп үмүттөнөбүз.

Биринчи кезекте, 2007-жылдын 30-августундагы Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн (Премьер-министр А.Ш.Атамбаевдин колу менен) жана «CENTERRA GOLD INC.» компаниясынын (Президенти Homeniuk L.A. колу менен) ортосундагы Кумтөр долбоору боюнча жаңы шарттар жөнүндөгү Келишимдин 2.4 пунктуна ылайык “Тараптар “Кумтөр Голд компанинин” учурда иштеп жаткан Концессиясын кеңейтүү үчүн Өзгөртүлгөн Концессиялык Келишим түзүшөт жана ага азыр “КГК”нын чалгындоого жана иштетүүгө лицензиясы бар территориялары да киргизилет” деп макулдашылгандыгын белгилеп кетүү зарыл. ““Кумтөр Голд компанинин” кеңейтилген концессиялык аянттардагы чалгындоого, иштетүүгө жана кен казып алууга укуктары чектелбейт.” Ошондой эле бул Келишим Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2007-жылдын 30-августундагы № 382-Токтому менен да (КР Премьер-министри Атамбаев А.Ш. кол койгон) бекитилген.

«CENTERRA GOLD INC.» компаниясынын Директорлор кеңешинин 2007-жылдын 28-августундагы чечимине ылайык, “Кумтөр” долбоорунун концессиялык аянтынын кеңейтилиши «Cameco Corporation» компаниясынын пайдасына 10 000 000 даана кошумча казыналык акцияларды чыгаруу менен төлөнгөн (Кыргыз Республикасы менен «Cameco Corporation» компаниясынын ортосундагы өз ара колдоо боюнча Келишиминин 1.1.пункту).

2007-жылдын 30-августунда «CENTERRA GOLD INC.» компаниясы ачык жаңылык Релизин чыгарган (шилтемеси: (http://centerragold.com/sites/default/files/news-releases-en/cg-08302007-en.pdf), анда бүгүн «Centerra Gold Inc. (TSE:CG) жана Cameco Corporation компаниясы Кыргыз Республикасынын өкмөтү менен милдеттендирген келишим түзүүгө жетишкендигин көрсөтүп, жарыялаган, анда “Кумтөр” долбоорунун узак мөөнөттө өнүгүүсүн улантуу үчүн кыргыз өкмөтү тараптан Centerra компаниясына толук берилгендик жана колдоо каралган. Бул келишим ошондой эле мурда бул компанияга чалгындоолорго берилген бардык аянттарды бириктирүү үчүн, ошондой эле “Кумтөр” кенинин иштешине жеңилдетилген, туруктуу жана алдын-ала билип турууга мүмкүн болгон салык режимин орнотуу үчүн буга чейин берилген концессиялык аянтты 25 000 гектардан ашык көбөйтөт.”

2007-жылдын 30-августунда «Cameco Corporation» компаниясы да өзүнүн жаңылык релизин чыгарган (шилтемеси: http://www.cameco.com/media/news_releases/2007/?id=196), анда бүгүн “Cameco Corporation” жана «Centerra Gold Inc.” компаниялары Кыргыз Республикасынын өкмөтү менен милдеттендирген келишим түзүүгө жетишкендигин көрсөтүп, жарыялаган. Келишимдин шарттарына байланыштуу Кыргызстандын өкмөтү жана “Кыргызалтын” ишканасы  “Кумтөр” долбоорунун узак мөөнөттө өнүгүүсүн улантуу үчүн Centerra компаниясын колдоого макул болгон, ошондой эле «Cameco Corporation” компаниясынын Centerra компаниясындагы кызыкчылыктарынан чыгуу мүмкүнчүлүктөрүн жакшыртууга макулдашышты. Мунун акысына Кыргызстандын өкмөтү 32,3 миллион акция алат (Cameco компаниясынан 22,3 миллион жана Centerra компаниясынан 10 миллион казыналык акция) Cameco жабылганда, ал эми жабылуунун укуктук аныктамалары бүгүн кол коюлган келишимде көрсөтүлгөн… Кыргызстандын өкмөтүнүн Centerra менен келишими боюнча Centerra компаниясынын кен казып алуучу концессиялык аянттарына чалгындоо үчүн лицензия алган аянттарын кошуу менен кенцессиялык аянттарды олуттуу көбөйтүп, 25 000 гектардан ашат жана Centerraнын операциялык ишмердигин кыргыз өкмөтү толук колдооого алат.”

Ошентип, КР Премьер-министри Атамбаев Алмазбек Шаршенович 2007-жылдын 30-августунда «CENTERRA GOLD INC.» жана «Cameco Corporation» компаниялары менен келишимге кол коюп, Кыргыз Республикасы «CENTERRA GOLD INC.» компаниясынын “Кумтөр” долбоору боюнча концессиялык территориясын 25 000 гектардан ашык көбөйтүп бергени – бул факт. Бул кеңейтилген концессияга Кумтөр Голд Компанинин ошол кезде чалгындоого жана иштетүүгө алган бардык колдонуудагы лицензияларынын территориялары киргизилген. Кеңейтилген концессиянын акысы үчүн «CENTERRA GOLD INC.» компаниясы Кыргыз Республикасына өзүнүн 10 миллион казыналык акциясын өткөрүп бериш керек эле, бирок кандайдыр бир түшүнүксүз себептерден улам Кыргызстандын коомчулугунун көзүнө будамайланып, ал акциялар «Cameco Corporation» комапаниясынын пайдасына чыгарылып кеткен.

Дал ушундай эле кеңейтилген концессия 2009-жылдын 24-апрелиндеги Кыргыз Республикасынын Премьер-министри И.В.Чудинов кол койгон “Кумтөр” долбоору боюнча жаңы шарттар жөнүндөгү Келишимде каралган. Ушул аталган Келишимдин 1.2 пунктуна ылайык “Тараптар бул келишимдин “Кеңейтилген Концессиялык Аянт” аттуу 1-тиркемесинде Келишимдеги “Кумтөр” долбоорундагы концессиялык аянттардын кеңейтилишин Кумтөр голд компанинин кызыкчылыгына ушундай эле укуктарды берүү менен кайра каралган деп макулдашат. Муну менен бирге 2009-жылдагы Келишимде кеңейтилген концессия үчүн акы катары «CENTERRA GOLD INC.» компаниясы Кыргыз Республикасынын пайдасына 18 232 615 казыналык акциясын чыгарат.”

Бирок, концессиянын аянттарын кеңейтүү маселесинде 2007-жылдагы келишимдин авторлоруна жана 2009-жылдагы келишимдин катышуучуларына эч кандай айыптоолор жана кандайдыр бир чайкоочулуктар болбошу керек. Чындыгында концессияны “Кумтөр Голд Компанинин” кендерди чалгындоого жана иштетүүгө алган колдонуудагы лицензияларында көрсөтүлгөн территорияларына чейин кеңейтүү бул техникалык мүнөздөгү эле чечим болгон, анткени бул долбоордун компаниялары долбоорду ишке ашыруунун башталышынан эле Кумтөр кенинин бул кеңейтилген территорияларын иштетүүгө укугу болгон.

1992-жылдын 4-декабрындагы Кумтөр алтын кени боюнча Генералдык келишим “Кумтөр Голд Компани” ишканасына Кумтөр алтын кенинин айланасындагы бардык пайдалуу жер байлыктарын иштетүүгө өзгөчө укук берген.

1994-жылдын 30-майындагы Генералдык келишимдин редакциясынын 4.13-беренесинде “Кумтөр Голд Компани” ишканасына “Кумтөр алтын кенинин периметри боюнча 7,5 километр радиустагы территорияда геологиялык чалгындоо иштерин жүргүзүүгө жана инвестиция салууга артыкчылыктуу укуктар” кепилдиги берилген.

2003-жылдын 31-декабрындагы Инвестициялык келишимде жогоруда көрсөтүлгөн укуктар жана кепилдиктер кайталанып киргизилген.

Ушул инвестициялык милденттенмелердин рамкасында Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдары “Кумтөр голд компани” ишканасына Кумтөр алтын кенинин флангаларында геологиялык чалгындоо иштерин жүргүзүүгө жана иштетүүгө бир нече лицензияларды беришкен, алардын ичинде:

  • “Кумтөр аянты” участогун геологиялык изилдөө үчүн 1997-жылдын 19-декабрындагы № Au-79-97 лицензиясы;
  • “Түштүк-Батыш участогун иштетүүгө 2005-жылдын 22-июлундагы № АЕ-147 лицензиясы;
  • “Сарытор” участогун иштетүүгө 2007-жылдын 30-ноябрындагы № АЕ-15-21 лицензиясы;

Андан сырткары, 2004-жылы «CENTERRA GOLD INC.» компаниясы Торонтодогу (IPO) фондулук биржасында биринчи жолу өзүнүн акцияларын ачык сатыкка коюп жатып, фондулук рынокто өзүнүн запастары жана ресурстары катары 1997-жылдын 19-декабрындагы № Au-79-97 лицензиясын боюнча бардык геологиялык чалгындоо иштерине укуктарын да койгон. http://www.centerragold.com/sites/default/files/prospectus_2004.pdf).

2006-жылы Кыргызстандын жогорку кызмат адамдары “Кумтөр Голд Компани” ишканасынын жогоруда аталган артыкчылыктуу укуктарынан күмөн санаганда CENTERRA GOLD INC. компаниясы Кыргыз Республикасына 1 миллиард долларга доомат артып, UNCITRAL эрежелери боюнча эл аралык арбитраждык териштирүүнү баштаган.

2007-жылдын 30-августундагы Келишимге ылайык CENTERRA GOLD INC. компаниясы өзүнүн арбитраждык иликтөөөсүн убактылуу токтоткон.

2009-жылдын 24-апрелиндеги Келишимге ылайык ал арбитраждык дооматтар жөнгө салынган, CENTERRA GOLD INC өзүнүн бардык дооматтарынан баш тарткан.

Жогоруда баяндалгандарга негизденип, 2007- жана 2009-жылдагы “Кумтөр” долбоорундагы концессиялык аянттардын кеңейтилиш маселесин бул багытта жеткиликтүү маалыматы жана билими жок адамдар гана көтөрүп жатышат, же биздин мамлекеттин жооптуу кызмат адамдарына тескери маалымат берип, адаштырып, реалдуу окуялар менен фактыларды атайылап бурмалашууда деп так кесе жыйынтык чыгарууга болот. Бул учурлардын кайсынысы болбосун Канадалык инвесторлор менен болгон сүйлөшүүлөр процессинде Кыргызстандын позициясын жакшыртпайт, тескерисинче, биз тараптан сүйлөшүүчүлөрдүн компетенциясына негиздүү шек жаратат.

Алексей Елисеев, КР Өнүгүү, инвестиция жана инновациялар боюнча агенттиктин экс-жетекчиси

 

Эгер бул тексттен ката таап калсаңыз, ошол ката сөздү белгилеп, Ctrl+Enter кнопкаларын чоогу басуу менен билдирип коюңуз.

КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ

Төмөндө көрсөтүлгөн уячаларга керектүү маалыматтарды туура киргизгениңизди текшериңиз.HTML-код киргизүүгө уруксат жок.

Captcha 79 + = 85

ОКШОШ МАКАЛАЛАР

Меню

Орфографиялык ката тууралуу Отчет

Редакцияга төмөнкү текст жөнөтүлөт: