Казакстандын интернет провайдерлери Кыргызстан үчүн интернет баасын 3 эсе жогорулатты. Бул тууралуу өлкөнүн байланыш операторлор ассоциациясынын директору Нурбек Абасканов кабарлады. Анын айтымында буга чейин кымбатоо тууралуу эскертишкен, бирок баанын өзгөрүү себептерин айтышкан эмес.
Маалыматтык технологиялар жана байланыш мамлекеттик комитетинин маалымат катчысы Назира Турдалиева “Азаттыкка” берген интервьюсунда баанын кымбатташы тууралуу Казакстан азырынча түшүндүрмө бере электигин айтып чыкты. “Кыргызтелеком” менен байланыш операторлор ассоциациясынын өтүнүч катынан кийин биздин комитет Казакстандын тиешелүү кызматтарына кат жөнөттү. Азырынча жооп жок, күтүп жатабыз. Баа саясатына биздин комитет кийлигише албайт” – дейт маалымат катчы.
Интернеттин кымбатташы саясий чечимби?
IT-тармагы боюнча эксперт Азамат Аттокуров “Азаттыкка” интернеттин кымбатташы саясий чечим болушу мүмкүн деп билдирди. Анын пикиринде жогорку бийлик маселени чечпесе, кыргызстандыктардын маалымат коопсуздугуна да, капчыгына да катуу сокку урулат. “Чыныныда эле бул саясий чечим, бизге каршы жашыруун сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгы. Баалардын кымбатташын Кыргызстандын маалымат коопсуздугуна болгон кол салуу десек болот. Бул маселе президент, өкмөт башчылардын деңгээлинде чечилиши керек” – дейт Аттокуров.
Кыргызстанды 90 пайыз интернет менен казак провайдерлери камсыз кылса, калган 10 пайызы Кытай тарапка таандык. Адистердин айтымыдан, эгерде Казакстан бааларды түшүрбөсө, Кытайдын интернетине муктаждык келип чыгат. Бирок эксперт Азамат Аттокуров Кытай интернети арзан болгону менен, сапаты начар кенин кошумчалады.
Өкмөт альтернативдүү провайдерлерди издей баштайбы?
Ал арада премьер-министр Сооронбай Жээнбеков, интернетке баанын өсүшү боюнча жыйын өткөрдү. Анын айтымында, Кыргызстан альтернативдүү провайдерлерди караштырышы керек. “Интернет заманбап коомдун ажырагыс бөлүгү болуп, баалардын өсүшү коомчулукта нааразычылык жаратты. Бул колдонуучулардын нормалдуу көз карашы. Аталган кырдаал саясий өңүттү алып бара жатканда, биз ишенимдүү кадамдарга барышыбыз керек. Өнөктөшүбүз менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп, макулдашып, альтернативдүү провайдерлерди издешибиз керек ” – дейт Жээнбеков.
Өкмөттүн антимонополдук агенттигинин директору Болсунбек Казаков, Казакстан тарапка жөнөтүү үчүн баалардын өсүшү боюнча эксперттик чечим даярдалып жатканын билдирди.
Интернет кызматын көрсөткөн кыргызстандык компаниялар провайдерлер бааларды көтөргөнүн ырастап, бирок интернетке тарифтердин өзгөрүшү тууралуу так маалымат бере элек.
Кайсы өлкөлөрдө интернет эң кымбат ?
“Мобилдүү бол” интернет-проектинин аналитиктери дүйнөнүн 100 чоң мамлекеттеринде тарифтер боюнча изилдөө жүргүзүшкөн. Эң кымбат интернет Эфиопияда катталды. Анда катардагы колдонуучуга 10мбит/с үчүн 198 доллар төлөөгө туура келет. Эң арзан болуп 10мбит/с үчүн 3,5 доллар гана сураган украиналык провайдерлер табылды.
Түрк тилдүү мамлекеттердин ичинен эң кымбат интернет Түрменстанда экени далилденди. Бул өлкөдө ошол эле көлөмдөгү интернет үчүн 170 долар талап кылынат. Андан кийин Өзбекстан – 144 доллар, Туркияда – 19 доллар, Казакстанда болсо – 12 долларга бааланганы аныкталды. Кыргызстанда, колдонуучулар орто эсеп менен ай сайын интернетке 9 доллар сарпташат.
Адистердин баамында, интернеттин кымбатташы маалыматтык чектөөгө алып келиши ыктымал. Маселен диктатура орногон өлкөлөрдө интернетке баалар эң жогору болуп, атүгүл белгилүү бир чектөөлөр да киргизилген. Мындан тышкары, өлкөдө IT тармагынын өнүгүүсүнө да терс таасир этиши мүмкүн экени айтылууда.
Элвира АКИМОВА
Булак: Де-Факто
КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ