Акин Токталиев, адвокат: “Болот Шерден дагы илинчек табылса, аны да камайт”

Адвокат Акин Токталиев менен “Ата Мекен” партиясынын тегерегиндеги ызы-чуусу жана тарашы керек де­ген парламент тууралуу ой бөлүштүк.

-“Ата Мекенчилердин” мародёрчулук ишке тиешеси бар деп ишенсек болобу?

– Текебаевди жана башкаларын мародёрчулукка тиешеси бар деп, далилдебей туруп айтыш чоң күнөө. Ал турсун соттун чечими чыккандан кийин да айтуу оор. Себеби 7-жыл өтүп кетти, андан бери ким жашырды. Ошон үчүн мародерлорду эле эмес, жашыргандарды да кошо жоопко тартыш керек. Бийликтегилер бийлигинен пайдаланып, саясий оппоненттерин элге жаман көрсөтүш үчүн далилсиз, соттун чечими жок эле жамандап жатат. Президент мародер деп айтып жатса, карапайым эл соттун чечими чыктыбы, чыккан жокпу дебей, ага ишенет да. Мародёрчулук далилденбей калса, президенттин аброю эл алдында кетээрин да эске ала жүрүшүбүз керек. Бирок маро­дёр деп анда-мында айтылып калганы менен чынында 7 жылдан бери бир да мародерду көргөнүбүз жок. Ошон үчүн анык мародёрлорду таап, соттоп жиберсе да эл ишенбей калат. Себеби камакка алынгандарды эл боору ооруп карап, ма­родёр болсо да куугунтукталып жатат деп кабыл алышы мүмкүн.

-“Ата Мекен” партиясынын мүчөлөрүнүн бири Болот Шер да, мародёрчулук үчүн камакка алынышы мүмкүнбү?

-Менимче бийлик Болот Шерден дагы бир илинчек тапса, аны да камайт. Азырынча бийлик илинчек тапканга аракет кылып жатат. Ал эми Аида Салянованы түздөн-түз камап койсо баш прокурор жаңылбайт, лицензия менен эмес, кор­рупция деген статья менен. Себеби: экс­премьер Данияр Үсөнов, Салык инспекциясы, Каржы министри жана Адилет министринин атынан Аида Салянова 1 млрд. 350 млн. сомду “Кумтөрдөн” са­лык катары мамлекеттин казынасына албай, бир гана буйрук менен списание кылып жиберишкен. Кыскасы 1,5 млрд, сомду бөлүп алышкан. Ушул жөнүндө Садыр Жапаров айтып чыкса, аны Ташиевге кошуп камап коюшкан. Ал документтер менде сакталып турат. Эртеби-кечпи, Осмонбек Артыкбаев баш болуп жооп беришет.

-Парламент тарашы мүмкүнбү? Коомчулукта ушундай кептер айтыла баштады го?

-Парламент элге шылдың болбой, күч менен тарката электе өз ыктыяры менен тарашы керек. Канча жашырсак да кыргыз парламенти криминалдуу парламент болуп калды. Парламентке эл үчүн кызмат кылайын дегендер эмес, тескерисинче бизнесин коргош үчүн гана келгендер бар. Кыскасы депутаттар эл үчүн эмес, өздөрүнүн байлыгын көбөйтүш үчүн гана парламентке келишкен. Ошон үчүн элдин добушун алыш үчүн акча чачышкан. Элге акча чачпай эле миллиондогон сомду, ар бири өз элине, жерине жумшаса, ошол айыл жакырчылыктан чыгып, шаарга келип тыгылбай, өз айылында иштеп байымак, көчөдөн кайыр-садага сурамак эмес. Акча табам деп шаарга келип, ден соолугунан ажырамак эмес.

Бизде болсо бизнесмендердин баары парламентке келүүгө аракет кылып, мыйзамды чемичкедей чаккан юристтер эс­ке алынбай жатат. Чынында парламент­ке тажрыйбалуу юристер келсе жакшы болмок, мыйзамды иштетмек, бийликтен коркпой туруп, тике сүйлөмөк. Байлар парламентке келгени менен мыйзам жазганды билбейт. Ал турсун, байлыгымды чукуп чыгат, анан коррупционер деп камап коет деп коркушат. Мисалы, бир канча жыл парламентте депутат болгон Аскар Салымбеков, Өмүрбек Бабанов жана көптөгөн бизнесмендер айылына айыл чарба техника алып бердиби, завод, фабрика салып бердиби, ошолордун өндүргөн продукциясын баазарга алып чыгарганга жардам бердиби? Албетте жок. Анткени алар акчаларын чет мамлекетке жумшап, завод, фабрика салып беришет, Америка, Европадан үй сатып алышат. Эл да добушун сатпай, элге кызмат кыла тургандарды шайлашы керек. Болбосо бул жагдай улана берет.

Булак: “Фабула”