Menu

Диплом бар, курсак тойгузар жумуш жок

Бөлүшүү:

Иллюстративдик сүрөт.

Кыргызстанда калктын басымдуу бөлүгү билимдүү болгону менен жарандар жумуш таппай кыйналууда. Көпчүлүк жумуш издеп чет жерлерге кетишсе, калгандары билимине төп келбеген ар кандай жумуштарда, кара жумуштарда да иштеп жатышат. Өлкөбүз боюнча мындай жарандар миңдеп саналат, алган билими эч нерсеге жарабай, дипломдор үйдө чаң басып жаткандыгы турган иш. Маянанын аздыгы, жумуштун жоктугу жарандарды ар түрдүү жолго түртүүдө.

Жумушсуздуктун куткаруучусу базарлар

Негизинен базарда  жогорку билимдүүлөр да кезигет. Чет өлкөлөп жүрүп келген Айша эже, “Жогорку билим алгам, педагокмун жумуштун жогунан улам,бизнес кылалы деп Россияга бардык, ал жерде деле жыргап кеткен жокбуз, бул жакка келдик, келгенде бул жердегилер базарлардан орун алып буттан туруп калышыптыр, бизге орун дагы жок эптеп ушул жерге чыгып жатабыз. Тапканым күнүмдүк жашоо үчүн эле жетет, жашым өтүп калыптыр деп малекеттик жумуштарга албайт Анан эмне кылабыз айла жок, мына балдарды деле окуттук жогорку окуу жайларда аларга деле жумуш жок,бирөө Россияда бирөө Турцияда жүрөт. ”

Жогорку окуу жайларда мугалимдик кесипти алгандыгына карабастан ар кандай проблемалардан улам кесиби боюнча жумуш таба албай базарларда отурган эже, байкелерибиз аз эмес. Алардын бири Гүлмира эже, “Базарда отурганыма 20жылдын жүзү болду,өзүм Улуттук университеттин тил-адабият бөлүмүн бүтүргөм, окууну бүткөн жылдары кайра куруу заманы болуп,билимим боюнча кетпей базарга чыккам, ушул менен үй-бүлөнү багып келе жатабыз. Жумушка чыгайын десем айлык аз, эгерде мугалимдердин айлыгы көп болсо мен деле суукка тоңуп,ысыкка күйүп, оор жүктөрдү көтөрбөй мугалим болуп эле иштегим келет.”дейт.

Жумуштун жоктугуна Клара эже да кейийт,“Кесибим бонча бухгалтермин, бирок ушул жерде соода кылганыма он жылдай болду. Жолдошум да жогорку билимдүү анда да жумуш жок,таксист болуп жүрөт. Мамлекеттик жумушта иштесең айлык аз бир кишинин айлыгы бир үй-бүлөнү багууга жетпейт, эртеден кечке иштешиң керек, бул жерге каалаган учурда келесиң күнүмдүгүңдү табып кетесиң, мага ушул жерде иштеген ылайыктуу. Жумуш жок эки балам Турияга кетти. Жанды багыш керек акча табыш керек,эмне кылабыз анан, мамлекет бизди карабайт, караса балдар эки жакта тентибейт эле да.”

Айлыктын аздыгы

Ошондой эле жаштар менен да сүйлөшүп көрдүм, Өзүм “Манас” университетинде окугандыктан Манастын бүтүрүүчүлөрү менен байланыштым. Алардын бири экономист Гуля эже, “Мен Манасты бүтүргөнүмө эки жыл болду, негизи окуп жүргөндө кесибимди сүйүп ошол менен көтөрүлүүну каалачумун, жумуш табуу өтө оор экен бир жыл жумуш таппай кыйналдым, үйдө отурдум, резьюмемди ар кайсы жерге алып барып таштадым эч жерден жооп келген жок, жумуш издеп толтура газеталардан жарыяларды окудум, акыры өз кесибим менен жумуш таба албастыгыма көзүм жетип, башка ылайыктуу жумуштарды карай баштадым, азыр өз кесибим менен эмес курста түркчө,орусча сабак берем дипломум болсо үйдө эле жатат.”

Беш жыл окуганына өкүнгөн адистер

Россияда иштеп жүргөн Рахатбек байке, “Президентке караштуу акадкемиянын экономикалык факультетеин бүтүргөм, өз кесим менен эки жылдай иштедим айлык абдан эле аз, буттан туруш үчүн көп каражат керек, ошондуктан Россияда иштейм, ал жакта кара жумуш бирок көп табабыз, Кыргызстанды сагынганда келип турам, буюрса буттан туруп алгандан кийин биротоло келем. Беш жыл окуп убактымды коротконума өкүнөм азыркы акылым болгондо курстарга эле барып үйрөнүп алмакмын” дейт.

Эмне себептен калктын басымдуу бөлүгү өз кесиби менен иштебейт?

Өмүр бою мугалимдик кесипти аркалап он жылдан бери мектеп директору болуп иштеген  Керезбек агайдын ою “Чындап келсек мамлекеттин абалы начар, мамлекеттик жумуштарда айлык аз, мугалимдер деле жакшы акча таппайбыз,бирок жакшы көргөн ишибизди кылып келе жатабыз. Эми көптөр жумуштун оңойуна качышыт, маянасы көп,жумушу оңой болсун деп эңсешет,а оңой жумуш жок мээнет кылыш керек, кээ бирлери өзү каалабаган эле кесипке барып алышат,кесиби жакпаса ал жумушту жасап кыйратпайт да,анан кыйналышат жумуш таппай. Биринчиден окуучуларга кесип тандоо боюнча көбүрөөк билим берип,жол көрсөтүшүбүз керек, экинчиден мамлекет айлыкты көбөйтүп шарттарды түзүп берсе жакшы эле болмок.”

Чагатай Чаган Йылмаз,

Кыргыз-Түрк “Манас” униерситетинин журналистика бөлүмүнүн студенти.

 

Эгер бул тексттен ката таап калсаңыз, ошол ката сөздү белгилеп, Ctrl+Enter кнопкаларын чоогу басуу менен билдирип коюңуз.

КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ

Төмөндө көрсөтүлгөн уячаларга керектүү маалыматтарды туура киргизгениңизди текшериңиз.HTML-код киргизүүгө уруксат жок.

Captcha 84 − 77 =

ОКШОШ МАКАЛАЛАР

Меню

Орфографиялык ката тууралуу Отчет

Редакцияга төмөнкү текст жөнөтүлөт: