Author Archives: Эргешов Бактыбек

Мирзиёев тергөө толкундоолорду басууда аскерлер канчалык туура кадам жасаганын да баалай турганын айтты.

“Бул баскычта күч түзүмдөрүнүн аракети да тыкыр иликтениши керек. Эгер алар негизсиз күч колдонсо, азыркы мыйзамдарга ылайык кылмыш жоопкерчилигине тартылууга тийиш”- деген президент.

Буга чейин Евробиримдик, АКШ жана БУУнун Адам укуктары боюнча кеңеши 18 кишинин өмүрүн алган Каракалпакстандагы кайгылуу окуяларды ар тараптуу, бейтарап жана ачык-айкын иликтөөгө чакырган.

Өзбекстан президентинин маалымат кызматы тараткан билдирүүгө караганда, ыкчам-терөө тобун башкы прокурордун биринчи орун басары жетектөөдө.

1-2-июлда Каракалпакстандын борбору Нукуста болгон башаламандыктарда 18 киши мерт кетти, 243 киши жаракат алганы расмий айтылган. 516 киши кармалганы белгилүү болду.

Улуттар уюмунун маалыматына ылайык, журналисттердин бери дегенде жетөө аткылоолор маалында окко учса, алардын бешөө болжол менен орусиялыктардын огунан каза тапкан. Дагы беш журналист кармаштар жүрүп жаткан аймактарда набыт болгон. Аларга ким кол салганы аныкталган эмес. Дагы бир кабарчыны орусиялык аскерлер уурдап кетип, кыйнашкан. Бошотулгандан көп өтпөй ал көз жумган. Жапа чеккен төрт журналист кесибине байланыштуу куугунтукталганын айтып берген.

БУУ курман болгон же жараат алгандардын бери дегенде бешөө аял экенин белгилейт. Арасында “Азаттыктын” украин редакциясынын кызматкери Вера Гирич жана орусиялык журналист Оксана Баулина бар.

Мындан тышкары БУУнун мониторинг миссиясы орусиялыктар оккупациялаган аймактарда маалымат каражаттарынын жети кызматкери уурдалып кеткен учурларды каттаган.

Орус аскерлери кеминде эки жолу журналисттер бараткан машинелерди атайылап аткылаганы такталды. Ал унааларда ак желек байланып, PRESS деген жазуу бар болчу.

Мекеменин билдирүүсүндө коомчулукта “тынч митинг мыйзамсыз күч колдонуу менен таркатылганы, ошондой эле өзгөчө абал киргизүү аркылуу пикирин эркин айткандардын оозу жабылып, маалыматтар бөгөттөлгөнү” тууралуу негизсиз сөздөр болуп жатканы белгиленген.

“1-2-июль күндөрү Нукус шаарында конституциялык түзүлүштү, Өзбекстандын аймактык бүтүндүгүн бузуу аракети болду. Конституциялык өзгөртүүлөргө каршылык билдирүүнү шылтоо кылып айрым күчтөр интернет аркылуу жалган маалыматтарды таратып, жарандарды жапырт түрдө антиконституциялык ишмердүүлүккө тартууга аракет кылган. Буга байланыштуу биз интернет байланышка убактылуу чектөө киргизүүгө аргасыз болдук”, – деп жазылган билдирүүдө.

Мекеменин маалыматына караганда, башаламандыктардын жүрүшүндө 107 укук коргоо кызматкери жарадар болгон. Алардын 23үнүн абалы оор деп бааланууда.

“Башаламандыкка активдүү катышкандардын басымдуу бөлүгү алкоголдук ичимдиктерди ичип, маңзат колдонгон”, – деп жазды мекеме.

Буга чейин Өзбекстандын Улуттук гвардиясы каза болгон 14 жайкын тургундун 13ү мас абалында болгонун, андан тышкары 4 аскер кызматкери өлгөнүн билдирген.

4-июлда өзбек бийлиги Каракалпакстандын борбору Нукус шаарында демонстранттар менен күч түзүмдөрү кагылышканда 243 киши, анын ичинде 38 тартип сакчысы жарадар болгонун жарыялаган.

Нааразылык конституциялык өзгөртүүлөргө каршы тутанган. Жаңы сунушталган долбоордо Каракалпакстандын Өзбекстандын курамындагы “суверендүү республика” деген макамы алынган.

Тополоңдон кийин өзбек парламенти Конституциянын жаңы долбоорунда Каракалпакстандын суверендүү макамын өзгөртүүсүз калтырууну колдогон.

Эл аралык уюмдар, Батыш өлкөлөрү расмий Ташкентти кан төгүүнү көз карандысыз жана адилет иликтөөгө үндөп жатышат.

“Кыскача айтканда “Уландын” кызматкерлерине карата Жазык кодексинин 205-беренесинин 3-бөлүмү боюнча кылмыш иши болгон. Ал иш боюнча мен суралгам. Кийин кылмыштын курамы жок болгондуктан мага карата иш токтотулган”, – деп жооп берген Иманов.

20-июнда “Азаттык” радиосу “Уландан” уурдалган миллиондор изи” деген аталышта иликтөө жарыялаган.

Анда 2020-жылы май айында Дастан заводунун алдындагы “Улан” ишканасынын жетекчилиги “Альфа Легион” менен жасалма келишим түзүп, бюджеттик акчадан 54 млн. сом чыгарып кетти деп айыпталганы айтылат. Иликтөөдө мамлекеттик ишканадан миллиондор кандай жол менен чыгарылып кеткени, бул кылмышка шектелгендер соттон кантип акталганы баяндалган. Анда азыркы министр Талантбек Имановдун аты аталат.

Өзбекстан президентинин маалымат кызматы билдиргендей, Орусиянын президенти Каракалпакстандагы абалды турукташтыруу үчүн өзбек өкмөтү кабыл алган чечкиндүү чараларды кубаттады.

Мирзиёев башаламандыктарга чет өлкөлүк күчтөр аралашканын ишара кылып, бирок бир дагы өлкөнүн атын атаган жок. Өзбекстан өкмөтү тополоңго “конституциялык реформаларды туура эмес түшүндүргөн айрым жарандарды” күнөөлөдү.

Башаламандык учурунда 18 киши өлүп, 246сы жаракат алган.

– 10-15 суткага камалган кишилерди Каракалпакстандын өзүндө кармап турушат, – деди жергиликтүү журналисттердин бири.

4-июлда Өзбекстандын Улуттук гвардиясынын маалымат кызматы Нукуста 1-2-июлда болгон башаламандыктар учурунда 516 киши кармалганын билдирген.

Өзбекстандын Башкы прокуратурасы Нукустагы жапырт башаламандыктар фактысы боюнча “Өзбекстан Республикасынын конституциялык түзүмүнө кол салуу” беренеси менен кылмыш иши козголгонун билдирген.

5-июлда Amnesty International укук коргоо уюму Нукустагы окуяларды тыкыр, бейтарап, көз карандысыз иликтөөгө өзбек бийлигин чакырган.

1-2-июлда Каракалпакстандын борбору Нукуста болгон башаламандыктарда 18 киши мерт кетип, 243 киши жаракат алганы расмий айтылган.

Айрым маалыматтарга караганда, демонстранттарды күч менен таркатууда миңден көп киши жабыркаган. Каракалпакстанда нааразылык акцияларынын тутанышына Конституциянын жаңы редакциясынын коомдук талкууга чыгышы түрткү берди.

Жаңы сунушталган долбоордо Каракалпакстандын Өзбекстандын курамына кирген “суверендүү республика” деген макамы алынган эле.

Тополоңдон кийин өзбек парламенти Конституциянын жаңы долбоорунда Каракалпакстандын суверендүү макамын өзгөртүүсүз калтырууну колдогон.