Ырчы, аткаруучу Аскат Мусабеков өзүнүн чыгармачылыгы жөнүндө айтып берди. Ал репертуарындагы ырларды кантип тандап, ишмердүүлүгүндөгү жаңы саамалыктары жана пландары менен бөлүштү.
Чыгармачылыктагы алгачкы кадамдары, тоскоолдуктары, учурдагы шоу-бизнеске болгон көз карашы тууралуу маектен көрө аласыздар.
Булак:KyrgyzToday
-Азамат, өз кесибиң боюнча юрист экенсиң, кантип тамада болуп калдың? Дегеним, тамада болуу үчүн да чыгармачылык шык, талант, эл алдында сүйлөө, элди өзүңө тарта билүү, ынандыруу сапаттары болушу керек
– Тамада болуу ар бир баланын кыялы болбосо керек. Дегеним, эч ким бала кезинен тамада болом деп кыялданып чоңойбойт. Ар бирибиз эле көнүмүш болгон, бизде абдан көп юрист, экономист деген кесиптердин ээси болууну кыялданып, кайсы бир чоң жерде креслодо отурганыбызды элестетип чоңоёбуз да. Азыр баарыбыздын эле чоң болуп, саясатка аралашкыбыз келип калды. Бирок мага бул нерсе жакпайт. Саясатка аралашкым келбейт. Саясаты жок эле элге кызмат кылса болот экенин эбак эле түшүнгөм. Ошондуктан өз кесибим менен иштебей, тамадалыкты тандап алдым. Тамада болушума өзүм окуган окуу жайдагы маданий иш- чараларга катышуум башкы себеп болду. Окуу жайдагы иш-чараларды алып барып, уюштуруп жүрүп тамадалык жакшы кесип экенин билдим да, ушул жолду тандадым. Окуу жайды бүткөндөн кийин Жаныбек Алыкулов агай менен иштешип, агайдан тамадалык өнөрдүн сырларын үйрөнүп, андан кийин тойлордо элиме кызмат кылып тамада болуп иштей баштадым.
– Канча жылдан бери тамада болуп тойлордо кызмат кылып келе жатасың?
– Юридикалык академияны бүткөндөн тартып эле тамада болуп, элдин жакшылыктарында кызмат кыла баштадым. Ошондо эрке бала кызматында жүргөнүмө 8 жыл болду. 8 жылда ар кандай жагдайларга туш болдум. Бара-бара такшалып, көп нерсеге көзүң жетип, чөйрөгө жараша той башкарганга да көнүп калат экенсиң. Азыр элдин да психологиясы өзгөрдү. Мурда элди күлдүрүү, шаң тартуулоо үчүн ар кандай күлкүлүү оюндарды ойното турган болсок, азыр эл салмактуу нерселерге көңүл бура баштады. Мындан 5-6 жыл мурда колдонулган сөздөр, оюндар ойнотулбай калды. Эл салмактуу, оолуттуу алып барган тамадаларды жактырып, тойлорго көп чакыра баштады. Албетте, бул жакшы өзгөрүш мени кубантат.
– Сен жашсың, жаш тамадаларга көп адамдар ишеним арта албаса керек. Сени тойго чакырууда жаш экенсиң, кандай алып барасың деп сурашабы? Деле чакыруулар болобу?
– Балким, жаш дешээр. Бирок тойду жогорку деңгээлде алып баруу жаштан көз каранды эмес го дейм. Жаштар идеяга бай, энегриялуу чарчабай, талыкпай изденип, ар бир тойду, иш-чараны ар башка кылабыз. Кудайга шүгүр, чакыруулар көп. Көп тамадалар күз айында гана сезон деп иштеп калышса, биз жыл бою жумушсуз отурбайбыз. Чакыруулар дайыма болуп турат. Себеби биз ресторан, кафелер, алып баруучу балдар менен тыгыз байланышта болуп, кызматташып турабыз. Бирибизде чакыруу көп болуп калса кызматташтыктагы башка тамадаларга чакыруулардан бөлүшүп турабыз. Бул да жакшы ынтымак жана колдоо деп билем.
– Той алып барган тамадалардын баарынын эле алып барганы бирдей, эч бир өзгөчөлүк жок дегенге кандай жооп айтасың?
– Бул сөзгө кошулбайм. Той алып барат десе эле чачты тарап, кийинип алып эле кечинде барып калбайбыз. Той ээси тамада болуп бер дегенден тартып эле ал той ээси туурасында изилдеп, баарын тактап билип, ошого жараша программа түзүп, мурдагы тойлордо болбогон нерселерди кошуп катуу даярдык көрүп, андан кийин гана алып баруу ишине киришебиз. Башкаларды айта албайм, менин алып барууларым бири-бирине окшобойт. Элден да сенин алып барганын башка тамадага окшош же бир тойдогу алып барганыңды кайталадың дегенин уккан эмесмин. Ким изденсе, иштесе ал башкаларга окшобойт.
– Сенде кандай өзгөчөлүктөр бар?
– Эми баарыбыз кыргыз болгондуктан өзүбүзгө тиешелүү каада-салт бар. Тамадалар атайын бир рамкадан чыга албайбыз. Себеби биздин каада-салт каалагандай алып барууга жол бербейт. Салтты сыйлабыз. А өзгөчөлүк болсо сөздөр, стиль, оюндардан болсо болот.
– Тамада кесиппи же акча табуучу булакпы?
– Тамадалыкты кесип деп билем. Себеби биз бул кесиптин арты менен үй-бүлөбүздү багып жатабыз. Акылыбызды, билимибизди, убактыбызды, күч-аракетибизди жумшап эмгектенип келебиз. Ошондуктан эч ойлонбой эле тамадалык менин кесибим деп айта алам. Бул кесип мага жагат жан дүйнөм каалаган, сүйгөн кесибим.
– Өзүңдү №1 тамада деп атап келесиң, бул орунду эмнеден улам көрсөтүп келесиң?
– №1 деген орунду мен өзүм эле алып алган эмесмин. Айрым билбегендер Азамат өзүн укмуш көкөлөтүп, мактанып алган го деген пикирде болушу мүмкүн. №1 деген орунду 2015, 2016, 2017-жылдары социалдык тармактар аркылуу «Эң мыкты» тамада деген элдик тандоо болгон. Ошол интернет аркылуу тандоодо 2016-жылы № 1 тамада деген наамга татыгам. 2017-жылы орус тилинде тандоо жүрүп «№ 1 ведущий нового поколения» деген сыйлыкка татыгам. Бул наамдарды мага элим берген. Ошондуктан эч тартынбай эле тамада №1 деп айта алам жана өзүм үчүн мен дайыма №1 тамадамын.
– Өз кесибиң юрист эмеспи, кесибиң менен иштейсиңби?
– Ооба, учурда адвокат болуп эмектенем. Тамада менен адвокаттын көп окшоштуктары бар. Экөөндө тең эл алдында сүйлөйсүң. Тамадада да дикция, ынандыруу, элдин көңүлүн буруу керек болсо, адвокатта да ошол эле нерселер керек. Тамада болгонумдун азыр өз кесибиме да пайдасы тийип жатат.
– Тойдун мыкты өтүшү кимден көз каранды?
– Албетте, элден жана тамададан. Кээде тойдо шаңдуу адамдар отуруп калат. Айрым учурда шаан-шөкөттү сүйбөгөн, кабактары салыңкы суз адамдар келип калат. Тамада ошондой учурда элдин маанайына карап, ар бирине туура мамиле жасап, таарынтып албай жумшак сөз, шаңдуу программа менен элдин кабагын ачып, шандуу отурганына жол таба алышы керек дейм. Эл жакшы отурбай койду деп эле эптеп-септеп бүтүрүп койгон туура эмес. Той ээси тамаданын эмгегине акы төлөп жаткандан кийин той той ээсине жагышы зарыл жана келген эл ыраазы болуп кетиши шарт.
– Сен башкарган той той ээсине жакпай калып, кемчиликтериңди айткан учурлар кездешеби?
– Албетте, андай учурлар болгон, азыр деле болуп турат. Көбүнчө акын агайларыбыз кемчиликтеримди айтып, кеңештерин берип турат. Алардын айткандарын туура кабыл алып, жыйынтык чыгарып, кемчиликтеримди оңдоп келем. Негизи адамга сын айтылбаса ал өспөйт, иштебейт, изденбейт. Туура сын адамды өстүрөт, болгону туура кабыл алып, жыйынтык чыгара билүү керек.
Жаркынай Кадыркулова
Булак: «Фабула»
Кыргыз Республикасынын Эгемендүүлүк күнүн белгилөө иштеринин алкагында, Кыргыз Республикасынын Япониядагы Элчилиги «Soya international” уюму менен биргеликте, белгилуу кыргыз дизайнерлери, улуттук буюмдар жана кийимдердин өндүрүшчүлөрү, жана ошондой эле кыргыз ырчысы Гүлүм Касымбаеванын катышуусу менен, алгачкы жолу «Кыргыз маданиятынын кечеси” уюштурду. Бул иш-чарада кыргыз элинин бай этникалык жана маданий мурасы, өзгөчүлүгү чагылдырылды. Бул тууралу КР ТИМдин басма сөз кызматы билдирди.
Кеченин ачылыш аземинде, Элчи Ч.Айдарбеков бул уникалдуу көрсөтмө Кыргыз Республикасынын маданий жана туристтик мүмкүнчүлүктөрүн илгерлетүүгө жана ошондой эле кийим-чеберлеринин улуттук продукциясын япон рыногуна чыгарууга багытталгандыгын белгиледи.
Кыргыздын улуттук кийимдеринин коллекцияларынын көргөзмөсү, концерттик программа, сүрөт көргөзмөсү, улуттук буюмдардын жана кол өнөрчүлүктүн көргөзмөсү, ошондой эле кыргыз тамак-аштары иш-чарага келген коноктордун жогорку баасына ээ болду.
Этно-чеберлер Гулжан Иреш, Жумамбүбү Сариева, Ынтымак Абдылдаев, Миррахим Токтогулов, Асел Калканова, Гүлмира Акматова, Бейил Айдакеева, ошондой эле кийиз чебери Чотбаева Кулмира, кыргыз элинин улуу мурасын кайра жаратуу максатында эмгектенип жатышкан белгилүү кыргыз өндүрүшчүлөрү катары атайын Токио шаарына келишти.
300дөн ашуун кишинин катышуусу менен «Токио Мариотт» мейманканасында өткөн бул иш-чарада, Япония Парламентинин Эл өкүлдөр палатасынын депутаты, Кыргыз-Япон парламенттик достук лигасынын жетекчиси Ген Накатани мырза жана Япония Парламентинин Эл өкүлдөр палатасынын Депутаты Асахико Михара мырза, ошондой эле белгилүү япониялык чебер Юми Катсура айым сөз сүйлөштү. Кечеге мейман катары япониялык ири корпорациялардын, орто жана чакан бизнестин, фешн-индустриясынын өкүлдөрү жана коомдук ишмерлер келишти.
«Кыргыз маданиятынын кечеси» – Кыргыз Республикасынын Япониядагы Элчилигинин 2018-жылдын күз айларына пландаштырылган иш-чараларынын бири. Мындан тышкары, у.ж. ноябрь айында, Токио, Йокогама, Кавасакиде “The Great Heritage of the Turkic World” деген аталыш менен ТҮРКСОЙдун 25-жылдыгына арналган концерттер өтмөкчү. Ошондой эле кыргыз жазуучусу Чынгыз Айтматовдун 90-жылдыгына карата конференция да пландаштырылууда.
Шумкар (Шума) иним жай турмушта куудум-шуудуму жок, түз жүргөн жигит. Бирок, тааныган, билгендер аны бир көргөндө жылмайбай коё албайт. Комедиялык жанрдагы «Бажарики», «Бажарики-2» ж.б. кинолордо тиешелүү кейипкерлердин образын мыкты аткарганы менен эл оозуна алынган. Жакында «Ак кой, кара кой» ролиги да элдин купулуна толуп, дарегине жакшы сөздөр айтылууда.
– Шумкар иним, мен адаттагыдай эле маекти салттуу суроомдон баштайын. Куудулдук өнөр кай жактан, кимден?
– Негизи эле актёр болуу менин бала чактагы кыялым болчу. «Ойноп аткан ролумду көргөн көрөрмандар, көрүүчүлөр шолоктоп ыйлап отурса» дечүмүн. Куудулдук өнөр чоң атамдан келатат, атам да жөн адам эмес. Тамашалап сүйлөп, пародиялап, элдин маанайын «сокур ит бок жалагыча» көтөрүп ийет. Атамдан мага жугуп, эми мен «оңбой» калдым.
– Кадр артында да эсте кала турган көп окуялар болуп кетет…
– «Бажарики» киносунда андай окуялар көп болду. Биринчисинде тасмал үстүндө тартылып, он чакты дубль болуп, курсагым жарылып кала жаздаган. Экинчисинде болсо өрттөнүп, капыстан чолок шымга бензин төгүлүп, саным күйүп жаракат алгам. Сууга жеткиче эле күйүп калыпмын.
– Инстаграм сен үчүн?..
– Инстаграм мен үчүн хобби. Ал жакка позитивдүү жаңылыктарымды салып турам. Ансыз да өлкөдөгү акыркы жаңылыктарга кулак төшөсөң эле «жол кырсыгынан 7 адам өлдү. Жаш кызды же кемпирди зордуктап кетти. Машине алты ала салып барып, ичиндеги алты адам набыт болду» деген жагымсыз кабарды бир күндө алты жолу кайталайт. Ошондуктан кыргыз элине андан тьппкары юмор тартуулап, бираз түйшүктөн оолактап, биздин роликтерди көрүп жылмайып коюшсун деген максатта шугулданам.
– Инстаграмдагы «Натяжной потолок» аттуу ролигиңер тууралуу айта кетсең?
– Аны Эмил Эсеналиев «Шумкар, кел экөөбүз тартып коёлу» деген. Анан экөөбүз импровизациялап, оюңа эмне келсе ошону сыртка чыгарып айтмай кылганбыз. «Сен тигини айт, андан кийин мен муну айтам» деп сүйлөшүп, акырында кыргызча түш жоруган Андрей деген досубузду да кошуп бир жакшы идея чыккан. Андайлар бизде бат-бат болуп турат.
– Ак кой, кара койду да ушинтип жараткансыңарбы?
– Мындан 3-4 жыл мурун Тамашоуда ойноп жүргөндө Арслан деген досум «Шумкар, менде сага деген бир идея бар, ак кой, кара кой боюнча» деп сценарийин айтып берген. Идея Арслан достуку. Аны Эмил экөөбүз отуруп алып, «сен жамбаштап жаткан болосуң. А мен эки размер чоң өтүктү кийип келем…» деп роликке ылайыктап тартып койдук.
– Жашоодо сени жөнөкөй эле жүргөнүңдү билебиз же андай эмеспи?
-Ошондой элемин, байке. Болор-болбос нерсеге ырсалаңдаганды табитимде жактырбайм. Тааныбаган кишиме тамаша айтпайм. Ичи-койну жабык кишилер менен сүйлөшпөйм, тултуюуп туруп алам.
– Ак койдун баасы канча?
– Байке, азыр койлор кымбаттап кетиптир. 7-8 миң экен. Сизге 5 миң сомдон жогору.
– Качан үйлөнөсүң, досторуңдун бирөөсү 16 жаштагы кызды алып, кызыл ат минип жүрөт, а сен…
-А мен бойдокмун. Стоп-стоп! «Бойдок» десе эле «кызы жок экен» дебесин сиздин окурмандар. Сүйлөшкөн кызым бар. Убакыт-сааты чыккан күнү ата-энемдин маңдайына жаркылдатып жетелеп барам. Апам ак жоолугун башына салат. Азыр болсо Казакстанда киного тартылып жүрөм.
– Өткөндө айттың эле «байке, мен каскадёрмун, студентмин» деп. Ошо боюнчабы же комедиябы?
– Жок-жок, комедия эмес, каскадёр болуп жүрөм. Жаман иниңиз жөн жүрбөй калбадыбы. Студентмин, Кыргыз мамлекеттик маданият жана искусство университетинде окуйм.
Сурат Жылкычиев
Булак: “Азия ньюс”
