КООМ

В Кыргызском Государственном университете им.И.Арабаева прошла выставка под названием «Защищая прошлое – вдохновляя будущее».

Выставка, организованная при поддержке фондов Розы Отунбаевой и Ага-Хана, а также Минкультуры КР демонстрирует деятельность по улучшению качества жизни общин, расположенных вблизи исторических мест, а также развитию городских пространств и укреплению уважения к многообразию через сохранение и восстановление культурных ценностей.

«Я благодарен Организации Ага Хана по развитию за совместное проведение выставки по восстановлению культурного наследия в КГУ им. И.Арабаева. Эта выставка, которая пройдет также в различных ВУЗов Кыргызстана» – подчеркнул ректор КГУ Т.А.Абдырахманов.

Панели выставки также включают в себя 19 проектов, прошедших в 2016 году в финал по награждению Премией Ага Хана в области архитектуры, которая выдается каждые три года проектам, устанавливающим новые стандарты совершенства.

Бүгүн кыргыз коомчулугу баарынан тажады, чарчады. Карапайым калкка кыпындай пайдасы жок, оозу мене орок оргон митаам, шылуундар гана каймагын калпыган элдик революциялар, алардын арты менен бийликке келген псевдодемократтар, саясатты гана эмес элди да сасытып жаткан «саясатчылар», аты бар, заты жок партиялар, колунан кокон тыйын келбеген Ѳкмөт, көкөйдү кескен көртирлик, каратаман калктын канын сүлүктөй соргон соттор менен прокурорлор баарыбыздын көкөйүбүзгө көк таштай тийип бүттү. Сатылма гезиттер менен арзымат журналисттер, бийликтин жугундусуна тоюп алып эртеден кечке шалпылдаган телеканалдар, «чындык»-деп коюп аны чыркыраткан «жазмакерлер» кыргыз маалымат айдыңын сазга айлантып, ыраматылык обончу Мукан Рыскулбековдун «коркпо бака, саз биздики болот» деген учкул сөзүн жашоо-турмушубузга бат эле киргизип коюшту.

Колунда пулу жок адамдардын өз чындыгын далилдөөгө, адилеттикти табууга шаасы жетпей калган заман орноду. Бийлик байгерликтин жогорку тепкичинде кумарга батып асманда жүрсө, карапайым калк таламандын так түшүндө шам  кармап алып самсаалап көчөлөрдө жүрүшөт.

Мындан он чакты жыл мурда ыраматылык «сарымүртөз» акын досум Тургунбек Бекболотов (бейиши болгур) «Жалганды төрүбүздө тайраңдаттык, А чындык ыйлап жүрөт көчөлөрдө»-деп боздоп жүрүп, көп узабай баарынан тажап, баарынан жадап   оо дүйнөгө ооп кете берген эле.

Андан соң жаңы бийлик келди. Эмне өзгөрдү? Чындыкты, адилеттикти, калыстыкты издеген элдин мүдөө-тилектерин ишке ашырып, көз жашын аарчып, колтугунан жөлөп, арка тирек болуп бердиби? Дагы эле ошол көз жаштар, ошол эле көйгөйлөр, ошол эле үзүлбөгөн үмүттөр…

Анда эмне, «Буулуп тили, таңылып көзү чындыктын, Чыркырап эле жеңилип жүрө береби?» (Т.Бекболотов).

23-март күнү кайрадан жарык көрүүгө бел байлаган «Алиби» гезити «тили буулуп, көзү таңылган» чындыкты калың элге жеткирүүнү эң негизги, эң маанилүү милдети деп түшүнүп, маалымат майданында ат салышууга даяр.

Окурман журтчулугу гезиттин ар бир санынан кыргыздын бүгүнкү күндөгү эң чыгаан журналисттери Тынчтык Алтымышевдин, Олжобой Шакирдин, Темирбек Алымбековдун, Канышай Мамыркулованын, Кубатбек Айбашевдин, Күнболот Момоконовдун, Зулпукаар Сапановдун курч калемдеринен жаралган, жалаң гана фактыларга, далилдерге таянган укуктук, социалдык, маданий проблемаларды көтөргөн, мезгилдин орчундуу маселелерин камтыган ат көтөргүс аналитикалык материалдарын, бүйүр кызыткан жаңылыктарды окуй алышат. Саясат темасы да көз жаздымда калбайт.

Мурдагы «Алибиден» айрымаланып, бүгүнкү «Алиби» укуктук маселелерге өзгөчө басым жасайт, гезит беттерине жарыяланган материалдардын 50 пайыздан ашыгы сот, прокуратура, милиция, тергөө органдарынын иш-аракеттерин чагылдырууга багытталат. Алар жөнүндөгү ар бир сын материал чара көрүү үчүн тиешелүү бийлик бутактарына жөнөтүлөт.

Байыркы доордо жашап өткөн Рим философу кичүү Сенеканын «чарчаган көздөргө көк чөптү карап туруу пайдалуу» деген сөзү бар.

Сенеканы кайталап кыргыз окурмандарына кайрылам:

Чындыкты, адилеттикти, калыстыкты таппай каржалган калкка «Алиби гезитин окуу көк чөптү кароодон да пайдалуу. Биз силердин сезимиңерге чок салабыз, намысыңарды ойготобуз, үмүтүңөргө билик болобуз. Гезит күркөлөрүнөн кыя өтпөй «Алиби» гезитин алгыла, жок болсо издеп таап окугула! Силер бизге активдүү окурман, ишенимдүү дос болсоңор, биз силерге моюбаган арка тирек, бел болобуз.

Бабырбек Жээнбеков, “Алиби” гезитинин башкы редактору

P.S. «Алиби» гезитине  туруктуу негизде иштөө үчүн дизайнер (верстальщик), менеджер жана офис-менеджерди чакырабыз. Тынымсыз изденген, ишмер, мээнеткеч, кичи пейил, шайыр, адамдар менен тил табыша билген, атайын билими бар кыз-жигиттер 0-708-29-44-86 телефонуна чалгыла.

В ГСИН прошло последнее заседание Общественного совета, у которого завершился срок полномочий.

На заседании присутствовали глава ГСИН Таалайбек Жапаров, руководители подразделений и учреждений службы. Им был представлен отчет Общественного Совета, включивший  обобщенные результаты двухлетней работы с 2015-2017 годы. Работа проводилась в партнерстве с представителями гражданского, независимого экспертного и международного сообщества.

В отчете члены ОС сформулировали выводы и рекомендации, нацеленные на реализацию Стратегии развития пенитенциарной системы, соблюдение прав и свобод лиц, содержащихся в местах лишения свободы. Члены совета рекомендовали обратить внимание на их рекомендации для успешного продвижения новой Стратегии развития УИС.

В числе основных рекомендаций продолжение работы по демилитаризации системы исполнения наказаний, совершенствование законодательной базы, совершенствование системы безопасности. Также обращено внимание на необходимость принятия решений по переформатированию и трансформации института колоний-поселений, на соблюдение прав человека и защиту от пыток. По мнению членов ОС, следует усилить общественный контроль над производствами ГСИН в части соблюдения прав человека и права на труд, улучшить условия содержания в исправительных учреждениях и следственных изоляторах УИС. Требуется проведение превентивной работы по пресечению телефонного мошенничества.

Особое внимание было уделено вопросам исправительного воздействия и социальной реабилитации, развитию эффективной государственной помощи программ поддержки в пенитенциарный и постпенитенциарный периоды. Членами Совета была проанализирована деятельность психологической службе ГСИН ПКР. При этом было отмечено, психологическая служба лишь частично соответствует международным стандартам для такого рода служб, поскольку численность сотрудников службы не достаточна. Было предложено предусмотреть постепенное увеличение штата психологов.

Члены Совета обратили внимание руководства ГСИН не необходимость пересмотра и усиления социальной мотивации сотрудников ГСИН ПКР. Следует совершенствовать процесса профессиональной подготовки и переподготовки с внедрением конкурсного отбора.

Следующее заседание Общественного совета ГСИН состоится уже в обновленном составе. В него вошли 12 человек, из которых только четверо работали в предыдущем Совете.

Кечээ, 15-мартта КРнын Саламаттыкты сактоо министри Талантбек Батыралиев жана КРнын Өкмөтүнүн Жалал-Абад облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Кыянбек Сатыбалдиев Жалал-Абад шаарындагы Мед Лайн менчик медициналык борборунун иши менен жеринде таанышты. Бул туурасында өкүлдүн басма сөз катчысы маалымдады. Мед Лайн медициналык борборунун жетекчиси Жылдыз Кожалиева жаңыдан гана ачылып иштей баштаган менчик медициналык борборунун учурдагы иш аракеттери туурасында КРнын Саламактыкты сактоо министри Талантбек Батыралиевге кеңири маалымат берди.

Аталган медициналык борбордун курулушу мындан эки жыл илгери башталган. Аны куруу максатында Кыргыз-Россия өнүктүрүү фондунан 230 миң доллар кредит алышкан. Учурда  бул ооруканада 26 дарыгер жана 7 медайымдар иштеп жатышат. Медициналык жабдуулар Швецария, Япония жана Германия мамлекеттеринен сатылып келинген. Оорукана жалпысынан 48 койка орунга эсептелген. Оорукананын башкы артыкчылыгы бул жерде заманбап акыркы үлгүдөгү эндовидеохирургия медициналык жабдуусу орнотулган.

КРнын Саламатыкты сактоо министри Талантбек Батыралиев оорукананын ичин бир сыйра кыдырып, ал жерде дарыланып жатышкан бейтаптар менен аңгемелешти. Бул жерде иштеп жатышкан дарыгерлер менен медайымдарга бир катар сунуштарын айтып, калктын ден соолугун чыңдоодогу аракеттери кандай натыйжа берип жаткандыгы туурасындагы маселелерге кызыкты. Бул ооруканада бейтаптардын реаблитация мезгилиндеги эс алуу шарттарына дагы атайын көңүл бурулган. Оорукананын айлана тегерегин жашылдандыруу максатында баалуу бак-дарактар олтургузулуп жатат.

Өз кезегинде КРнын Саламаттыкты сактоо министри Талантбек Батыралиев өлкөбүздө ооруканаларга алардын менчигинин түрүнө карабастан талаптар бирдей катуу боло тургандыгын бул жерде иштеп жатышкан дарыгерлерге дагы бир ирет эскертти. Калктын ден соолугун коргоодо дарыгерлердин кесиптик даярдыктары жана бейтаптарга сылык жана кичипейил мамиле жасоонун мааниси абдан чоң экендигин белгилеп кетти. Дарыгер бейтаптарды жылуу сөздөрү менен дагы дарылоосу зарыл экендигин белгилеп кетти.

–    Биздин оорукана көп тарамактуу оорукана болуп саналат. Кардиохирургиялык оорулардан башка хирургиялык, акушердик-гинекологиялык операциялардын баары пландык негизде жүргүзүлөт. Бөйрөктөгү ташты талкалап түшүрүүчү уретроскоптук лазердик дарылоо ташка түз тийгизип талкалоо жолу менен жүргүзүлөт. Урологиялык жана ашказан ооруларын дарылоо япония өндүрүшүнөн чыгарылган медициналык жабдуулар менен ишке ашырылат. Невропаталогиялык оорулар боюнча дагы иш алып барабыз. Эң башкысы бизде өз кесибин терең аздектеп сүйгөн дарыгерлердин көбү медицина илимдеринин докторлору жана кандидаттары,- дейт Мед Лайн ооруканасынын жетекчиси Жылдыз Кожалиева.

Кургак учук менен ооруп калып, бирок дарылануудан баш тарткандар, өздөрүнүн ден-соолугуна кайдигерлик менен карап, башкаларга коркунуч келтиргендер мажбурлап дарылоого кириптер кылынышы керек. Бүгүн Жалал-Абад шаарынын аймактарындагы саламаттыкты сактоо системасын башкаруу боюнча координациялык комиссиясынын жыйынында ушундай сунуштар айтылды. Бул тууралуу Жалал шаардык мэриясынын басма сөз кызматы билдирди.

Жалал-Абад шаарынын вице-мэри Айзат Раматиллаева төрагалык кылган бул комиссиянын жыйынына медицина мекемелеринин жетекчилери, тийиштүү муниципалдык кызматтардын башчылары, коомчулуктун жана массалык маалымат каражаттарынын өкүлдөрү келишип, шаардагы кургак учук менен ооруп калуулардын абалы талкууга алынды.

Тийиштүү адистерди айтымында, бул биосоциалдык ооруга чалдыгып калуулардын шаардагы абалы жалпы өлкөдөгү абалга салыштырмалуу кыйла дурус, анткени ооруга жаңы чылдыккандар саны мурдагы жылга салыштырмалуу өткөн жылы 6,8 пайызга өскөн. Ошол эле мезгилде, башка аймактарда өсүү 15тен 114 пайызга чейин жеткен. Азыркы кезде 52 киши дарыланып жатса, алардын экөөсү балдар. Шаар боюнча жалпы ушундай 248 оорулуу бар болсо, алар ДОТС программасы менен дарыланып жатышат. Өткөн 2015-жылы жылы алгачкы эки айда флюрографиядан өткөрүү планы 87 пайыз аткарылса, 2016-жылы ал 94 пайызга жогорулаган. Алдын алуу, түшүндүрүү иштери жүргүзүлгөн.

Кургак учук оорусу боюнча алганда башкы көйгөйдү тышкы мигранттар жаратып жатканы айтылды. Алардын арасынан ооруга чалдыкканы аныкталган соң, дарылануудан баш тартып, кайра эле чет жактарга кетип калышкан фактылар көбөйүп жатканы белгиленди. Кептин баары, алардын арасында кургак учукка туруктуу формасы менен ооруп, коомчулукка коркунуч келтиргендер аз эмес. Ошондуктан, медицина кызматкерлери мындай оорулууларды мажбурлап дарылоо  механизми атайын мыйзам актылары аркылуу каралышы зарылдыгын тастыкташты. Андан тышкары, балдар арасында бул ооруга чалдыгуу аз болгону менен алардын арасында оорунун туруктуу формасы менен ооругандары барлыгы жыйындын катышуучуларын ойго салды.

Жыйында кургак учуктун алдын алуу, дарылонун натыйжалуулугун күчөтүү, ооруканаларды материалдык-техникалык жактан жакшыртуу, медицина кызматкерлерине жакшы шарттарды жаратуу боюнча чечимдер кабыл алынды.

“Салык кызматына өтө маанилүү өлкө бюджетин толтуруу милдети жүктөлгөнүнө карабастан, башка мамлекеттик органдардын мекемелерине салыштырмалуу анын кызматкерлеринин эмгек акысы кыйла төмөн, орто эсеп менен 5-6 миӊ сом өлчөмүндө маяна алышат экен. Бул тууралуу депутат Кенжебек Бокоев Жогорку Кеӊештин жыйынында билдирди” – деп маалымдады КР ЖК Басма сөз кызматы.

«Салык кызматкерлерин биз өзүбүз коррупциялык жосундарга түртүп жатабыз. Алар 5-6 миӊ сом маянасы менен өз үй-бүлөсүн кантип багат? Башка мекемелер менен салыштырып көргүлө. Мисалы, Бажы кызматында иштегендердин пайковыйы эле 7500 сом экен. Демек, алар салык кызматкерлерине караганда 2-3 эсе көп маяна алышат. Биз анан кантип алардан бюджетти толтурууну талап кыла алабыз», – деди ал.

“Жалал-Абад шаарынын мэриясы тарабынан шаардагы спирттик ичимдиктерин сатуу режимин жана балдар ойноочу түнкү интернет-клубдардын ишинин тартибин текшеүү максатында атайын рейддер өткөрүлдү. Бул тууралуу шаар мэриясынын экономикалык өнүгүү бөлүмүнүн жетектөөчү адиси Аида Алиева билдирди” – дейт мэриянын басма сөз кызматы.

Анын айтымында, өткөрүлгөн рейдде шаар аймагындагы бир катар эс алуучу жайлардын иштөө тартибин текшерилип, спирттик ичимдиктерин уруксатсыз саткан дүкөндөр жана жашы жете элек балдардын түнкүсү интернет клубдарда жүрүшү текшерлиди. Ага шаардык ички иштер бөлүмүнүн, мэриянын алдындагы керек-жарак рыногу жана кызмат көрсөтүү департаментинин, шаардык санитардык-эпидемиологиялыккызматтын жана аймактык башкаруулардын жетекчилеринен куралган топ катышты.

-Негизинен эс алуучу жайларда белгиленген убакыттан кийин музыкалар өчүрүлүшү керек. Ал эми дүкөндөрдө спирттик ичимдиктер жашы жете элек өспүрүмдөргө сатылбашы ылаазым. Биз ушул маселеге көңүл бурдук жана рейддин жүрүшүндө өспүрүм балдардын түнкүсүн интернет-клубдарда жүргөнү байкалды. Анын жыйынтыгында эс алуучу жайлардын ээлерине кетирилген кемчиликтери боюнча эскертүүлөр берилди. Шаар тургундарынын түнкү коопсуздугун, тынчтыгын сактоо багытында өткөрүлүүчү мындай рейддер дагы да улантылат дейт, – ал.