Menu

КООМ

Бишкекте жер үстүнөн өтө турган өткөөлдөр курулат

Борбор калаабыздагы негизги көйгөйлөрдүн бири – жол тыгыны экендиги бештен белгилүү. Анткени акыркы 10-15 жылда автомашиналардын саны бир нече эсе көбөйгөн менен жолдор резина болбогон сон, шаардын ичинде жүрүү, үйдөн жумушка, кайра кечинде үйгө жетүү өзүнчө эле тозокко кирип чыккандай болууда. Мындан тышкары жүргүнчүлөрдү тейлеген жеке менчик фирмаларга тиешелүү “бусиктердин” айдоочуларынын маданиятуулугу, жол эрежеси менен графикти сактоосу, техникалык талаптарга жооп бербеген, көпчүлүгү дизель менен жүрүп, экологияны булгап жаткандыгы өзүнчө сөз кыла турган тема. Кыскасы, Бишкектиктердин Кудайга жеткен үнү мэрияга да жеткенби, өткөн жумада архитектура башкармалыгы Бишкектеги эн көйгөйлүү, автотыгын көп жаралган деп эсептелген жолдордун кесилишине жөө жүргүнчүлөр жер үстүнөн өтө турган өткөөлдөрдү куруу сунушун берип, эскизин жарыялады. Алар: Тынчтык пр. – Шампанвинкомбинат; Мамбетов – Шабдан Баатыр көчөлөрү (“Ма­дина” базары); Чуй пр. – Б. Бейшеналиева көчөсү (“Ош базары”); “Аламүдүн” базарындагы Шабдан Баатыр – М.Жалил көчөлөрү; Л.Толстой көчөсү (КРСУнун окуу корпусунун маңдайы); Шопоков көч. – Чуй пр. Эгер мэрия ушул долбоорду адаттагыдай айтып коюп эле унутуп калбай, ишке ашырса, анда шаарыбыз мамлекеттин борборуна, чиновниктерибиз эл үчүн чындап иштеген жетекчиге окшошуп калат эле.

Булак: “Майданkg”

“Мамлекеттик тил жана адабият: ыйман, адеп жана маданияттын табыгый булагы”

Республикасынын Президентине караштуу Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссия КР Президентинин Жарлыгына ылайык, 2017-жылды Ыйман, адеп жана маданият жылы деп жарыялангандыгына байланыштуу, Эл аралык эне тил күнүнө карата “Мамлекеттик тил жана адабият: ыйман, адеп жана маданияттын табыгый булагы” аталышындагы республикалык илимий-практикалык конференция өткөрөт. Конференция 21-февралда саат 10.00дө Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин чоң азем залында өтөт.

Конференцияда пленардык жыйын жана төмөнкүдөй секциялар иштейт:

1-секция. Мамлекеттик тилди окутуу аркылуу жаштарды адептүүлүккө, ыйманга жана маданиятка тарбиялоо

2-секция. Адабият адептүүлүктүн, ыймандын жана маданияттын өзөктүү каражаты

3-секция. Терминология жана котормонун түйүндүү маселелери

4-секция. Көп тилдүү билим берүүнүн көйгөйлүү маселелери жана келечеги

Конференцияга макалалар 2017-жылдын 17-февралына чейин [email protected] электрондук почтасы аркылуу кабыл алынат.

Азимбек Бекназаров: "Бакиев көп иччү. Бирок мас болчу эмес. Атамбаев эл ойлогондой арак көп ичпейт. Болгону, ичимдикти анча көтөрө албайт"

-Досуңуз бир кездеги санаалашыңыз Алмаз Шаршеновичти эмнегедир коомчулукта аракты көп ичкен адамдай кара пиар күч алды. Ал чын эле арак көп ичеби?

– Ачыгын айтайын, Атамбаев азыркы кээ бир саясатчыларга караганда эң аз ичкен адам. Мисалы, Атамбаевге караганда Бакиев көп иччү. Бирок, мас болчу эмес. Мен деле иччүм. Бирок эрте мас болчу эмесмин. Атамбаев эл ойлогондой арак көп ичпейт. Болгону,  ичимдикти анча көтөрө албайт.

Булак: “Майдан”

Азимбек Бекназаров: "Бакиев көп иччү. Бирок мас болчу эмес. Атамбаев эл ойлогондой арак көп ичпейт. Болгону, ичимдикти анча көтөрө албайт"

-Досуңуз бир кездеги санаалашыңыз Алмаз Шаршеновичти эмнегедир коомчулукта аракты көп ичкен адамдай кара пиар күч алды. Ал чын эле арак көп ичеби?

– Ачыгын айтайын, Атамбаев азыркы кээ бир саясатчыларга караганда эң аз ичкен адам. Мисалы, Атамбаевге караганда Бакиев көп иччү. Бирок, мас болчу эмес. Мен деле иччүм. Бирок эрте мас болчу эмесмин. Атамбаев эл ойлогондой арак көп ичпейт. Болгону,  ичимдикти анча көтөрө албайт.

Булак: “Майдан”

Шералы тапкан, Шамшыбек жеткен сулуу кыз

Ушул мезгилде Шералыны эскерүү парзыбыз бар. Анткенибизге он беш жылдын жүзү болуптур. Үзөңгү-Кууштун Кытайга кетишине каршы болгон Шералы 2002-жылы 7-февралда 22 күн саясый ачкачылыкта отурган жеринен мүрт кеткен. Бул окуя кыргыз тарыхында кара тамгалар менен тарыхта жазылып калган. Бир келген өмүрдү кечүү ар кимдин эле колунан келе бербейт. Өлүмгө аң-сезимдүү түрдө барган нукура патриот тууралуу сөз айтыла бермекчи. Анын сыңарындай ар убак Шералынын жан дүйнөсүн окугум келет. Ага Кыргыз эл артисти, маркум Шамшыбек Өтөбаевдин “Сен ооруба… Ата Журт” китебиндеги “Шералынын сүйүүсү” деген тема ойго салбай койбойт.

…Китепте Сабира анан Шералы деген жанаша (глава) аттар турат. Бири жакын досу болсо, бири өмүрлүк жары. Бул китеп биз билбеген бир сырды ачып отурат. Ал Шералынын сүйүүсү, балалык махабаты, таттуу сезими тууралуу учкай жазылыптыр. Журналист катары Шералынын мекенчил, эл-жеринин бүтүндүгү үчүн өмүрүн бергенин, патриоттугун жада-калса үйү жок жүргөнүнөн бери жаздык. Анан кайдагы үй-бүлө, танапташ жары болмок эле, үйү жок жүргөн немеде кайсы жарытылуу турмуш болмок эле- ушунун баары жазылды. Саясый ачкачылыкта отуруп каза болгон Шералынын калеминен жаралган публицистикалык материалдарын чогултуп Алмаз Эркебай уулу китеп да чыгарды. Ошол китеп, Шералы тууралуу жазылмалар анын өмүрлүк жары, бала-чакасы, тууган-уругу болуп өмүрүн улап калды. Ошентип жыл сайын эскеребиз. Жаңы демилге, жакшы пикирлер, айкын ойлор менен тарайбыз. Теги Шералы деген тема бар. Ал тема далай талкууларды, ый аралаш сөздөрдү жаратып, Шералынын ким экенин ачыктап келатат. Ушулардын чокусунда бир кол булгалап турган ыйык, адамзатка тартуу кылынган, жашоону түп тамырынан өзгөрткүч күчкө ээ болгон, адамзатты бактылуу кыла алган махабат, кыз сүйүү темасы ачык бойдон турат. Ошол теманы коюндаш өскөн, балапан кезден бирге чоңойгон Шамшыбек Өтөбаев Шералынын өмүр таржымалы тууралуу эскерип, кыска бирок нуска сүйлөм менен жазып калтырганы Шералынын бактылуу учурун толуктаганга көмөк болот.

Шералынын сүйүүсү

Шералы бардык учурда тапкыч болуптур да. Идеяны табат, жаратманы башка болот. “Ата Журтка” обон жаз деген Шералы. Анан дагы… Сулуу кызга көзү түшөт, ал кызды таап келген Шералы, ала качып кеткен Шамшыбек болуп жатпайбы. Анда ирети менен айталы.

…Экинчи курста окуйбуз. Досум Шералы бөлмөгө кубанычтуу кирди. “Билесиңби, мен бүгүн бир кыз көрдүм. Сулуу экен. Бирок тааныша албадым. Сүйлөшпөй койду”, деди. Жаштык оту жалындап турган убак. Биз дагы кызыгып калдык. Ал кыз ФПИнин жанындагы дүкөнгө практикага келген экен. Анын Фрунзедеги соода техникумунда окуурун, жердиги Нарындан экенин билип алганбыз. Анткени күндө баарыбыз өз-өзүбүзчө барып, сыртынан акмалап келебиз. Курсташыбыз Дүйшөнов Канаттын сүйлөшүп жүргөн кызы Гүлжеке дагы дүкөндө иштечү. “Ошол кыз менен тааныштыр»- деп, анын да жанын койбойбуз. Ансайын маалкатып жүрүп алды. Дагы бир аз чуркашсын деген окшойт. Биз ого бетер бири-бирибизден өтүп өтүнүчүбүздү күндө кайталайбыз. Гүлжеке каткырып күлүп,, “Ай, чурулдабай адегенде өзүңөрчө чечкиле, кимиңерге тааныштырам» деди. “Акырында биз, “сен баарыбыз менен тааныштыра бер, калганын ал кыз өзү чечсин» дедик.

Көрсө демократия деген, бизде ошондо эле бар турбайбы! Анда Гүлжеке “Жакында менин туулган күнүм болот, ошондо тааныштырам» деди. Биз окууну деле унутуп, күн санап туулган күндү күтүп калдык. Анын туулган күнү өзүнчө эле той болуп кетти. Келген жигиттердин көпчүлүгү, ошол кыз менен таанышсам деп турушкан экен. Аны алар кийинчерээк моюндарына алышкан. Ошентип туулган күн 1970-жылдын 16-май күнү, ал кыз Сабира менен тааныштык!

Бирок таанышкан күндөн көп өтпөй эле ал кызга өз-өзүнчө көмүскө ашык болуп жүргөн достор биригип, башкалар менен «разборкалар» башталды. Ошондон кийин ал кызды сактап, коргоо баарыбыздын милдетибиз болуп калгандай болду. Эч кимди эч ким, суранган деле жок. Жагдай өзү эле ошондой болуп түзүлүп калды. Биринчиден буга көпчүлүгүбүз «интернатский» болгонубуздун таасири болду окшойт. Анткени интернаттан чыккандар абдан ынтымактуу болушат. Анан калса интернат эркек балдарга эркекче тарбия берет эмеспи. Жаат-жаат болуп беттешүүлөр политехте, мединститутта же Фрунзенин башка жерлеринде болуп жатты. Андай учурларда дайыма менин жанымда Заирбек, Алижан, Шералы, Ыйманбектер болушчу

Баягы Шералы сүйүнчүлөп келген сулуу кызды алдырып ийбейли деген эле ойлор кетти достор арасында. Андай ой менде деле бар эле. Мен алакачып кеттим. Ошко самолет менен учтук. Фрунзеден бизди көпчүлүк досторубуз чогулуп узатышты. Шамалдуу-Сайга алып келишти. (кыскартылып берилди). Ошентип баягы Шералы досум биринчи сүйүнчүлөгөн Нарындык сулуу кыз, түштүктүн тоолуу, керемет кооз Айкөл аттуу жайлоосуна барып келин болуп отуруп калды. Досум айткан ошол сулуу кыз, бүгүн алты баламды тарбиялап өстүргөн, балдарымдын энеси — ​Сабира”.

Автор: Ошол Шералынын балалык кезинде жүрөгүнө сүйүү отун тамызган сулуу кыз тууралуу Шамшыбек Өтөбаев жазып жаткан соң ар бир эле адамдын оюнан не бир күлүк ат минип чапкан кыялдар, бала кездеги таасирлер, кийинки турмуш жазмыштардын оюш-кыйыш себептерин калчаган ойлор жан дүйнөңдү аралап өтөрү бышык. Өтөбаев бул сырды кыска болсо да бекеринен бербегендир. Биз ойлоп жатканды ал деле ойлогон болуш керек. Бала бойдон өттүң досум деген фразаларга караганда таттуу сезимди, таптаза тунук сезимди ошол эле кезде сезимге доо кетип калганбы деген ой маданияттуу жаратман адамдын оюна түшпөй койбогондур дейсиң. Кантсе да ыйманы жол бериптир. Баары кеч, баары артта калды, ал өмүрдү кайрып келүү мүмкүн эмес, ошондон сөз учугун таштап коюптур.

Шералы менен идеялаш, саналаш, пикирлештеринин биримин. Эмнегедир Шералынын турмушу жана сүйүү темасында сөз кылбаптырбыз. Шералы бирөө менен жашаганга же бирөөнү сүйгөнгө болбойт дегендей ойлогонбузбу ким билсин.. Ал ошондой жүрчү. Көртирлик ал үчүн жок эсепте эле. Бизге анын жүрүшү ошондой туюлчу. Бир турмуштун туткасын бек кармап өткөнгө бардык жагынан кудуреттүү жигит болчу. Бир жагынан өзүндөй ички дүйнөсү бай, рухий жан дүйнөсү Шералыныкындай таза айымдарга жолукпады чагымда. Үй-жайды ойлобой жер кезип жүргөндү кайсыл аял жактырат? Ал өзүнө танапташ аялды издеген да жок. Эмнеге? Бул суроого бала күндөн бирге жүргөн Шамшыбек Өтөбаевдин ыймандай эскерүүсүндө бир катылган сырдын башы кылтыйып, ар бир баео сезимди барктап, сөз баккандардын жадына бир оттуу сезим өчкөндөй сес берет. Шералынын көзү түшкөн, аны сүйүнчүлөгөн кызга биринчи кимдин көзү түштү? Өмүр бою идеясын, оюн уурдатып жүргөн Шералы балким Өтөбаев айткандай жаштык оту жалындап турган убакта жолуккан сулуу кызды тагдыр тушуктурган болуш керек эле. Ал тагдыр кантип Шералыны жандап өттү.Тагдыр демекчи анын сүйүүсү, сулуусу Шералыга жолугат да буйругу башканыкы болуптур да? Неге? Албетте жаш кезде Өтөбаев айткандай, талашка түшкөн кызга ким биринчи кол сунса, ким биринчи озунса ошонуку болуп калды да. Тагдыр буйругу неге Шералыга калыстык кылууда алсыз болуп калды десең? Анткени, анын назик сезимине башка бирөө кол салып жаткандыгы эч кимге байкалбады? Ал эмес аны Шамшыке да билген жок. Кеп ушунда. Ошончо баланын талашына салып берген Шералынын сүйүнүчү өзүнө ыраа болуп калбагандан көкжал, акылгөй, зирек бала өмүрүнө жылт берген сүйүүсү менен кош айтышып койгону Шамшыбектин көңүлүнө акырындап барып бүлүк салышы да мүмкүн. Эмне дейт элек. Демек Шералы сүйүүсүз жашады. Кимдир бирөөнү сүйүүгө анын жүрөгү макул болбой жүрүп жалкы адамдай өмүр кечирди. Ал өмүр артык көрүндү керек болсо. Жоготкон сезимин ар кайсы аялдан издеп да көрбөдү. Бирок пендечилик деген ар бир адамда болот эмеспи. Албетте көз кырын салган, бута жолдон чыккан аялдары болду.Табияттын сыры ушундай. Бирок Шералыны адам катары, мекенчил инсан катары гана эскерип жүрүү парзыбыз бар.

Шералы Назаркуловдун каза болгонуна быйыл он беш жыл толду. 1950-жылы Кара-Кулжа районундагы Токбай деген ыйык жерде жарык дүйнөгө келген. Ал аймак Шералы Назаркулов атындагы айыл өкмөтү болуп аталмак эле. Кантсе да Шералыдай мекенчил инсанды Токбай талаа айылы, ал жердин эли берди. Ага таазим этебиз. Анан Шералынын өмүр таржымалы тарыхта калган атактуу адамдардын катарын толуктайт. Бул ыйык жердин эли да ыйык. Күн келет Шералынын атын кийинки муунга калтырганга айылдын акыл-эстүү эли эрте-кечпи жасаарына ишеним чоң.Анткени, Бишкек шаарынын чок ортосундагы № 80 мектеп Шералы Назаркулов атындагы мектеп болуп аталып, анын ачылыш салтанаты алдыда болмокчу. Бул мекептин окутуучуларына жана окуучуларына ыраазылыктан башка не демекчибиз!— деп бул жолку эскерүүнүн аягына чекит коюп туралы.

Жаркын Темирбаева (Суран кызы)

Кыргыз республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери

Булак: “Жаңы ордо”

Шералы тапкан, Шамшыбек жеткен сулуу кыз

Ушул мезгилде Шералыны эскерүү парзыбыз бар. Анткенибизге он беш жылдын жүзү болуптур. Үзөңгү-Кууштун Кытайга кетишине каршы болгон Шералы 2002-жылы 7-февралда 22 күн саясый ачкачылыкта отурган жеринен мүрт кеткен. Бул окуя кыргыз тарыхында кара тамгалар менен тарыхта жазылып калган. Бир келген өмүрдү кечүү ар кимдин эле колунан келе бербейт. Өлүмгө аң-сезимдүү түрдө барган нукура патриот тууралуу сөз айтыла бермекчи. Анын сыңарындай ар убак Шералынын жан дүйнөсүн окугум келет. Ага Кыргыз эл артисти, маркум Шамшыбек Өтөбаевдин “Сен ооруба… Ата Журт” китебиндеги “Шералынын сүйүүсү” деген тема ойго салбай койбойт.

…Китепте Сабира анан Шералы деген жанаша (глава) аттар турат. Бири жакын досу болсо, бири өмүрлүк жары. Бул китеп биз билбеген бир сырды ачып отурат. Ал Шералынын сүйүүсү, балалык махабаты, таттуу сезими тууралуу учкай жазылыптыр. Журналист катары Шералынын мекенчил, эл-жеринин бүтүндүгү үчүн өмүрүн бергенин, патриоттугун жада-калса үйү жок жүргөнүнөн бери жаздык. Анан кайдагы үй-бүлө, танапташ жары болмок эле, үйү жок жүргөн немеде кайсы жарытылуу турмуш болмок эле- ушунун баары жазылды. Саясый ачкачылыкта отуруп каза болгон Шералынын калеминен жаралган публицистикалык материалдарын чогултуп Алмаз Эркебай уулу китеп да чыгарды. Ошол китеп, Шералы тууралуу жазылмалар анын өмүрлүк жары, бала-чакасы, тууган-уругу болуп өмүрүн улап калды. Ошентип жыл сайын эскеребиз. Жаңы демилге, жакшы пикирлер, айкын ойлор менен тарайбыз. Теги Шералы деген тема бар. Ал тема далай талкууларды, ый аралаш сөздөрдү жаратып, Шералынын ким экенин ачыктап келатат. Ушулардын чокусунда бир кол булгалап турган ыйык, адамзатка тартуу кылынган, жашоону түп тамырынан өзгөрткүч күчкө ээ болгон, адамзатты бактылуу кыла алган махабат, кыз сүйүү темасы ачык бойдон турат. Ошол теманы коюндаш өскөн, балапан кезден бирге чоңойгон Шамшыбек Өтөбаев Шералынын өмүр таржымалы тууралуу эскерип, кыска бирок нуска сүйлөм менен жазып калтырганы Шералынын бактылуу учурун толуктаганга көмөк болот.

Шералынын сүйүүсү

Шералы бардык учурда тапкыч болуптур да. Идеяны табат, жаратманы башка болот. “Ата Журтка” обон жаз деген Шералы. Анан дагы… Сулуу кызга көзү түшөт, ал кызды таап келген Шералы, ала качып кеткен Шамшыбек болуп жатпайбы. Анда ирети менен айталы.

…Экинчи курста окуйбуз. Досум Шералы бөлмөгө кубанычтуу кирди. “Билесиңби, мен бүгүн бир кыз көрдүм. Сулуу экен. Бирок тааныша албадым. Сүйлөшпөй койду”, деди. Жаштык оту жалындап турган убак. Биз дагы кызыгып калдык. Ал кыз ФПИнин жанындагы дүкөнгө практикага келген экен. Анын Фрунзедеги соода техникумунда окуурун, жердиги Нарындан экенин билип алганбыз. Анткени күндө баарыбыз өз-өзүбүзчө барып, сыртынан акмалап келебиз. Курсташыбыз Дүйшөнов Канаттын сүйлөшүп жүргөн кызы Гүлжеке дагы дүкөндө иштечү. “Ошол кыз менен тааныштыр»- деп, анын да жанын койбойбуз. Ансайын маалкатып жүрүп алды. Дагы бир аз чуркашсын деген окшойт. Биз ого бетер бири-бирибизден өтүп өтүнүчүбүздү күндө кайталайбыз. Гүлжеке каткырып күлүп,, “Ай, чурулдабай адегенде өзүңөрчө чечкиле, кимиңерге тааныштырам» деди. “Акырында биз, “сен баарыбыз менен тааныштыра бер, калганын ал кыз өзү чечсин» дедик.

Көрсө демократия деген, бизде ошондо эле бар турбайбы! Анда Гүлжеке “Жакында менин туулган күнүм болот, ошондо тааныштырам» деди. Биз окууну деле унутуп, күн санап туулган күндү күтүп калдык. Анын туулган күнү өзүнчө эле той болуп кетти. Келген жигиттердин көпчүлүгү, ошол кыз менен таанышсам деп турушкан экен. Аны алар кийинчерээк моюндарына алышкан. Ошентип туулган күн 1970-жылдын 16-май күнү, ал кыз Сабира менен тааныштык!

Бирок таанышкан күндөн көп өтпөй эле ал кызга өз-өзүнчө көмүскө ашык болуп жүргөн достор биригип, башкалар менен «разборкалар» башталды. Ошондон кийин ал кызды сактап, коргоо баарыбыздын милдетибиз болуп калгандай болду. Эч кимди эч ким, суранган деле жок. Жагдай өзү эле ошондой болуп түзүлүп калды. Биринчиден буга көпчүлүгүбүз «интернатский» болгонубуздун таасири болду окшойт. Анткени интернаттан чыккандар абдан ынтымактуу болушат. Анан калса интернат эркек балдарга эркекче тарбия берет эмеспи. Жаат-жаат болуп беттешүүлөр политехте, мединститутта же Фрунзенин башка жерлеринде болуп жатты. Андай учурларда дайыма менин жанымда Заирбек, Алижан, Шералы, Ыйманбектер болушчу

Баягы Шералы сүйүнчүлөп келген сулуу кызды алдырып ийбейли деген эле ойлор кетти достор арасында. Андай ой менде деле бар эле. Мен алакачып кеттим. Ошко самолет менен учтук. Фрунзеден бизди көпчүлүк досторубуз чогулуп узатышты. Шамалдуу-Сайга алып келишти. (кыскартылып берилди). Ошентип баягы Шералы досум биринчи сүйүнчүлөгөн Нарындык сулуу кыз, түштүктүн тоолуу, керемет кооз Айкөл аттуу жайлоосуна барып келин болуп отуруп калды. Досум айткан ошол сулуу кыз, бүгүн алты баламды тарбиялап өстүргөн, балдарымдын энеси — ​Сабира”.

Автор: Ошол Шералынын балалык кезинде жүрөгүнө сүйүү отун тамызган сулуу кыз тууралуу Шамшыбек Өтөбаев жазып жаткан соң ар бир эле адамдын оюнан не бир күлүк ат минип чапкан кыялдар, бала кездеги таасирлер, кийинки турмуш жазмыштардын оюш-кыйыш себептерин калчаган ойлор жан дүйнөңдү аралап өтөрү бышык. Өтөбаев бул сырды кыска болсо да бекеринен бербегендир. Биз ойлоп жатканды ал деле ойлогон болуш керек. Бала бойдон өттүң досум деген фразаларга караганда таттуу сезимди, таптаза тунук сезимди ошол эле кезде сезимге доо кетип калганбы деген ой маданияттуу жаратман адамдын оюна түшпөй койбогондур дейсиң. Кантсе да ыйманы жол бериптир. Баары кеч, баары артта калды, ал өмүрдү кайрып келүү мүмкүн эмес, ошондон сөз учугун таштап коюптур.

Шералы менен идеялаш, саналаш, пикирлештеринин биримин. Эмнегедир Шералынын турмушу жана сүйүү темасында сөз кылбаптырбыз. Шералы бирөө менен жашаганга же бирөөнү сүйгөнгө болбойт дегендей ойлогонбузбу ким билсин.. Ал ошондой жүрчү. Көртирлик ал үчүн жок эсепте эле. Бизге анын жүрүшү ошондой туюлчу. Бир турмуштун туткасын бек кармап өткөнгө бардык жагынан кудуреттүү жигит болчу. Бир жагынан өзүндөй ички дүйнөсү бай, рухий жан дүйнөсү Шералыныкындай таза айымдарга жолукпады чагымда. Үй-жайды ойлобой жер кезип жүргөндү кайсыл аял жактырат? Ал өзүнө танапташ аялды издеген да жок. Эмнеге? Бул суроого бала күндөн бирге жүргөн Шамшыбек Өтөбаевдин ыймандай эскерүүсүндө бир катылган сырдын башы кылтыйып, ар бир баео сезимди барктап, сөз баккандардын жадына бир оттуу сезим өчкөндөй сес берет. Шералынын көзү түшкөн, аны сүйүнчүлөгөн кызга биринчи кимдин көзү түштү? Өмүр бою идеясын, оюн уурдатып жүргөн Шералы балким Өтөбаев айткандай жаштык оту жалындап турган убакта жолуккан сулуу кызды тагдыр тушуктурган болуш керек эле. Ал тагдыр кантип Шералыны жандап өттү.Тагдыр демекчи анын сүйүүсү, сулуусу Шералыга жолугат да буйругу башканыкы болуптур да? Неге? Албетте жаш кезде Өтөбаев айткандай, талашка түшкөн кызга ким биринчи кол сунса, ким биринчи озунса ошонуку болуп калды да. Тагдыр буйругу неге Шералыга калыстык кылууда алсыз болуп калды десең? Анткени, анын назик сезимине башка бирөө кол салып жаткандыгы эч кимге байкалбады? Ал эмес аны Шамшыке да билген жок. Кеп ушунда. Ошончо баланын талашына салып берген Шералынын сүйүнүчү өзүнө ыраа болуп калбагандан көкжал, акылгөй, зирек бала өмүрүнө жылт берген сүйүүсү менен кош айтышып койгону Шамшыбектин көңүлүнө акырындап барып бүлүк салышы да мүмкүн. Эмне дейт элек. Демек Шералы сүйүүсүз жашады. Кимдир бирөөнү сүйүүгө анын жүрөгү макул болбой жүрүп жалкы адамдай өмүр кечирди. Ал өмүр артык көрүндү керек болсо. Жоготкон сезимин ар кайсы аялдан издеп да көрбөдү. Бирок пендечилик деген ар бир адамда болот эмеспи. Албетте көз кырын салган, бута жолдон чыккан аялдары болду.Табияттын сыры ушундай. Бирок Шералыны адам катары, мекенчил инсан катары гана эскерип жүрүү парзыбыз бар.

Шералы Назаркуловдун каза болгонуна быйыл он беш жыл толду. 1950-жылы Кара-Кулжа районундагы Токбай деген ыйык жерде жарык дүйнөгө келген. Ал аймак Шералы Назаркулов атындагы айыл өкмөтү болуп аталмак эле. Кантсе да Шералыдай мекенчил инсанды Токбай талаа айылы, ал жердин эли берди. Ага таазим этебиз. Анан Шералынын өмүр таржымалы тарыхта калган атактуу адамдардын катарын толуктайт. Бул ыйык жердин эли да ыйык. Күн келет Шералынын атын кийинки муунга калтырганга айылдын акыл-эстүү эли эрте-кечпи жасаарына ишеним чоң.Анткени, Бишкек шаарынын чок ортосундагы № 80 мектеп Шералы Назаркулов атындагы мектеп болуп аталып, анын ачылыш салтанаты алдыда болмокчу. Бул мекептин окутуучуларына жана окуучуларына ыраазылыктан башка не демекчибиз!— деп бул жолку эскерүүнүн аягына чекит коюп туралы.

Жаркын Темирбаева (Суран кызы)

Кыргыз республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери

Булак: “Жаңы ордо”

Бабырбек Жээнбеков: Прокурорлорго сурак болобу?

Кыргыз Республикасынын башкы прокурору

И.Жолдубаеванын өз колуна

720072 Бишкек шаарынын Көкчө-Тоо көчөсүндөгү

№234-үйдүн жашоочусу, юрист

Джеенбеков Бабырбек  Субановичтен

тел. 0-770-83-10-83

А Р Ы З

Урматтуу   Индира   Ырысбаевна!

Мен Кыргыз Республикасынын Президентинин аппарат жетекчиси Ф.А.Ниязовдун (“Майдан кg” гезити, 07.12.2016-жыл №44), бир нече жолу сиздин наамыңызга жөнөткөн кайрылууларымда тажрыйбалуу, өз ишине жоопкер мамиле  жасаган юрист катары фактыларды так, ачык, түшүнүктүү тастыктап берүүгө аракет кылып келдим.

Бирок, тилекке каршы, Башкы прокуратурадан, анын структуралык органдарынан конкреттүү жооп албаганым  мени өтө өкүндүрүүдө. Бул деген Сиз жетектеген мамлекеттик  башкы көзөмөл органы өз кызматкерлеринин кылмыштуу иштерин жаап-жашырууга, кеңири коомчулукка аларды алып чыкпоого кызыкдар экендигин, ошондуктан мага окшоп адилеттик, чындык издегендердин кулактарын ушалап, кыргыз кесмелерин илгенге маш болуп бүткөндөрүн гана айгинелейт.

Мурдагы кайрылууларымда айтылгандарды кайталап отурбай окуянын хронологиясын эсиңизге салып коеюн. Себеби, Башкы прокуратура, Ысык-Көл областтык прокуратурасы менен менин ортомдогу “мышык-чычкан” оюну” 2014-жылдын 11-ноябрында “Алиби” саясий жана укуктук гезитине жарыяланган “Ысык-Көлдөгү жер мафиясын жер менен жексен кылчу күч барбы?”-аттуу сын материалдан башталган. Ал материалды Башкы прокуратуранын башкармалыгынын? башчысы Н.Дюшембиев “толугу менен мыйзам чегинде ар тараптуу териштирүү” үчүн 21.11.2014-жылдагы №10/2-2 каты менен Ысык-Көл областтык прокуратурасына жөнөткөн.

Областтык прокурордун орун басары М.Насыров өзүнүн 02.12.2014-жылдагы №11/1-33пр/14-каты аркылуу сын материал менен макул болуп, бирок кылмыш жоопкерчилигине тартуу мөөнөтү өтүп кеткендиктен иш козгоодон баш тартылгандыгын билдирген.

Баштаган ишти аягына чыгармайынча, өз чындыгымды далилдеп  бермейинче жай албаган  жаным 2015-жылдан 27-августунда областтын жаңы прокурору Айдарбеков Муктарбек Аскарбековичке айныгыс фактыларды көрсөтүп кайрадан кайрылдым, отурган кеңсесине үч ирет бардым.

2016-жылдын 13-майында облпрокуратуранын бөлүм башчысы Т.Исалиловдон жооп кат келди. Мурдагы чечим жокко чыгарылып, иш кошумча текшерүүгө жиберилиптир. “Кимди ким көрдү, Быржыбайды там басты” кылып облпрокуратура менин арызымды кайрадан “басып” койду.

2016-жылдын 25-августунда Сиздин наамыңызга арыз киргиздим (кириш №2882).

2016-жылдын 26-августунда Кыргыз Ѳкмөтүнүн алдындагы экономикалык кылмыштар менен күрөшүү боюнча мамлекеттик кызматынын төрагасы А.Ж.Кадыралиевдин наамына арыз бердим (кириш №Д-36). Анын бир оперкызматкери жакшы эле аракет кылып чуркап баштады эле Ысык-Көл районунун прокурору М.Таалайбековдун кийлигишүүсү менен ал иш да “кан буугандай” токтоду. Ошондон бери ал тараптан алакандай кагазга жазылган жооп да жок.

Сизге берилген катка Башкы прокуратуранын изин суутпай издөө ишмердүүлүгүнүн мыйзамдуулугун жана тергөөнү көзөмөлдөө башкармалыгынын улук прокурору Н.Чекирова 2016-жылдын 16-сентябрында №8/1-474-16 каты менен жооп бериптир. Бул жоопто деле баягы эле “лапшалар”, шыпты тиктеп отуруп чиймелеп койгон “облпрокуратура туура эмес чечим кабыл алган. Сиздики негиздүү. 16-сентябрда облпрокуратуранын чечими жокко чыгарылып, кайрадан кошумча текшерүүгө жиберилди. Текшерүүнүн жыйынтыгы тууралуу облпрокуратура сизге кошумча билдирет”-маанисиндеги  “жомок”.

Билдиргени ушул, 2016-жылдын 7-декабрында Ысык-Көл областынын прокурору М.Айдарбековдун колу коюлган №8-87/16 кат келиптир. Баягы эле жооп. Аягында “кабыл алынган чечимге нааразы болсоңуз, жогоруда турган прокурорго же сотко кайрылууга укутуусуз”-деп жазган экен (кат кандай жазылса ошондой берилди), ошол “укутуумдан” пайдаланып Сизге, Кыргыз Республикасынын башкы прокурору Индира Жолдубаевага, арыз менен кайрылууга туура келүүдө. Бул арызымда дагы мен Сизге ачык, так талаптарды коюп жатам, ал талаптар Кыргыз Республикасынын Кылмыш-процессуалдык кодексинде каралган талаптар. Ошондуктан Сиз дагы мага ошол эле Кодекстин талаптарын сактоо менен жооп берүүңүздү суранам.

1.“Кыргыз Республикасынын прокуратурасы жөнүндө” мыйзамдын 6-беренесинин 3-пунктунда “кайрылууларды чечимдерине же болбосо аракеттерине даттанылган органга же кызмат адамына кайра жөнөтүүгө тыюу салынат”-деген императивдик норма каралган. Мен ар бир кайрулуумда Ысык-Көл областтык прокуратурасынын, анын жетекчилигинин аракеттерине даттануу келтирип жатсам, “алар кылмышкерлерди жаап-жашырып жатат”-деп айыптап жатсам эмне үчүн Башкы прокуратура менин кайрылууларымды ошол эле прокуратурага жөнөтүп, өзүнүн баш мыйзамынын талабын одоно көз-көрүнөө бузуп жатат?

2.“Кыргыз Республикасынын прокуратурасы жөнүндө” мыйзамдын 4-беренесинин 2.2.пунктунда (кыргызча редакциясы чала сабат которулуп калгандыктан орусча вариантын келтирем) “ответственность нижестоящих прокуроров перед вышестоящими за выполнение служебных обязанностей”-деп, ал эми 3.2.пунктунда “органы прокуратуры:…принимают меры по пресечению нарушений закона, от кого бы они ни исходили, восстановлению нарушенных прав и привлечению к установленной законом ответственности лиц, допустивших их нарушения”-деп жазылган.

Сиз эки жарым жылдан бери менин канкакшап айткандарымды чымын чакканчалык көрбөй, мамлекетке өзгөчө ири өлчөмдө зыян келтирүүгө шарт түзгөн кылмышкерлерди жаап-жашырып келген Ысык-Көл областтык, Ысык-Көл райондук прокурорлорунун иш-аракеттерин колдойсузбу? Колдобосоңуз эмне себептен аларга ушул күнгө чейин тиешелүү чаралар көрүлбөй келет? Же антүүгө негиз жа себеп жокпу?

Эгер андай болсо “атайылап жалган билдирүү жасаган” деген айып менен Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 329-беренесинин негизинде менин үстүмдөн кылмыш ишин козгобойсуңарбы. Турат го бийлик колуңарда.

3.Кыргыз Республикасынын Кылмыш-процесстик кодексинин 150-беренесинин 1.1. жана 1.4.пункттарына ылайык кылмыш ишин козгоого жарандардын арыздары жана жалпыга маалымдоо каражаттарына жарыяланган билдирүүлөр себеп, ал эми кылмыштын жасалгандыгын далилдүү көрсөткөн маалыматтар негиз болот. Мындай билдирүүлөр менен маалыматтар, болгондо  да документтер менен коштолгон фактылар тууралуу маалыматтарды мен Башкы прокуратурага да, Ысык-Көл областык прокуратурасына да бир нече жолу бердим. Эмне үчүн аларга баа берилбей жатат?

4.2016-жылдын 16-январында мен Башкы прокуратуранын коррупцияга каршы жана мыйзамдардын аткарылышын көзөмөлдөө башкармалыгына (Р.Маженов) Кыргыз Республикасынын Президентинин аппарат жетекчиси Ф.А.Ниязовго жолдогон кайрылуу боюнча түзүлгөн справканын көчүрмөсүн берүү өтүнүчү менен кайрылган элем.

Башкармалыктын башчы орунбасары М.Чоробаев 25.01.2017-жылы менин наамыма №11/1-367-16 санду кат жөнөтүптүр. Биок, анда менин өтүнүчүм тууралуу бир сөз жок. Справканын көчүрмөсү менин колума тиеби же тийбейби? Мен жазган фактылар боюнча изилдөө жүрүп, справка жазылып жатса Башкы прокуратура эмне жазгандыгын кайрылуу ээси билүүгө акылуу эмеспи? Мен ал справка  менен макул же макул эмес болушум мүмкүн да. Макул болбосом өз жүйөөлөрүмдү келтирүү укугумду эмне үчүн Башкы прокуратура жокко чыгарууга тийиш? “Жапма челек” оюнун токтотуп, “Б.Джеенбековдун  мунусу туура, бул жеринде аша чаап кетиптир”-десе мен да айтарымды айтайын да

Ошондуктан, урматтуу Индира Ырысбаевна, менде дагы бир күдүк ой калбасын үчүн ошол справканын көчүрмөсүн бердирип койсоңуз.

5.М.Чоробековдун мага жөнөткөн катын окуп алып, мен ырасын айтсам, мыйзам талаптарын чемичкедей чаккан, адискөй  Башкы прокуратурадан эмес, Ганс Андерсендин жомоктор өлкөсүнөн жооп алгандай болуп отурам. Антип айтканым үчүн мен Башкы прокуратуранын айрым кызматкерлеринин намысына тийгим келбейт, алар мени жаман көрүшпөсүн. Мен болгону ачык, так жазылган катка ачык, так жооп алгым келген.

М.Чоробековдун жообуна караганда Башкы прокуратура дагы бир жыландын башын кылтыйтып турат. Мен “мыйзам талаптарын так сактайлы, так аткаралы”-деп жатам. Эгер эртең Башкы прокуратура кимдер бирөөлөрдүн буйрутмасын аткарып, мыйзам талаптарын бурмалап баштаса мен мыйзам тарабында болуп, калыс сөзүмдү айтып чыгаарымды эсиңизге салып койгум келет. Демек, алдыда айтылар көп сөз бар. Азырынча, менин эң негизги талабым-мыйзам талаптарын тактеке кылып ойнотуп  келген Ысык-Көл областтык, райондук прокурорлорунун үстүнөн КР КЖКнын 304-беренесинин 3-пункту, 323-беренеси менен кылмыш ишин козгооңузду, КР КПКнын 18-беренесинин 1.2-пункттарынын негизинде ээлеген кызматтарынан убактылуу чететтип турууңузду суранам.

Менин ушул беш суроо-талабыма так, ачык жооп берүүңүздү дагы бир жолу өтүнөм. Эгерде  ушул суроо-талаптар мыйзам чегинде калыс жана адилет аткарылбаса мен Кыргыз Республикасынын Президентине кайрылууга мажбур болом.

  Сизди урматтоо менен,

                                              Бабырбек Джеенбеков. 

09.02.2017-жыл.

 

Бабырбек Жээнбеков: Прокурорлорго сурак болобу?

Кыргыз Республикасынын башкы прокурору

И.Жолдубаеванын өз колуна

720072 Бишкек шаарынын Көкчө-Тоо көчөсүндөгү

№234-үйдүн жашоочусу, юрист

Джеенбеков Бабырбек  Субановичтен

тел. 0-770-83-10-83

А Р Ы З

Урматтуу   Индира   Ырысбаевна!

Мен Кыргыз Республикасынын Президентинин аппарат жетекчиси Ф.А.Ниязовдун (“Майдан кg” гезити, 07.12.2016-жыл №44), бир нече жолу сиздин наамыңызга жөнөткөн кайрылууларымда тажрыйбалуу, өз ишине жоопкер мамиле  жасаган юрист катары фактыларды так, ачык, түшүнүктүү тастыктап берүүгө аракет кылып келдим.

Бирок, тилекке каршы, Башкы прокуратурадан, анын структуралык органдарынан конкреттүү жооп албаганым  мени өтө өкүндүрүүдө. Бул деген Сиз жетектеген мамлекеттик  башкы көзөмөл органы өз кызматкерлеринин кылмыштуу иштерин жаап-жашырууга, кеңири коомчулукка аларды алып чыкпоого кызыкдар экендигин, ошондуктан мага окшоп адилеттик, чындык издегендердин кулактарын ушалап, кыргыз кесмелерин илгенге маш болуп бүткөндөрүн гана айгинелейт.

Мурдагы кайрылууларымда айтылгандарды кайталап отурбай окуянын хронологиясын эсиңизге салып коеюн. Себеби, Башкы прокуратура, Ысык-Көл областтык прокуратурасы менен менин ортомдогу “мышык-чычкан” оюну” 2014-жылдын 11-ноябрында “Алиби” саясий жана укуктук гезитине жарыяланган “Ысык-Көлдөгү жер мафиясын жер менен жексен кылчу күч барбы?”-аттуу сын материалдан башталган. Ал материалды Башкы прокуратуранын башкармалыгынын? башчысы Н.Дюшембиев “толугу менен мыйзам чегинде ар тараптуу териштирүү” үчүн 21.11.2014-жылдагы №10/2-2 каты менен Ысык-Көл областтык прокуратурасына жөнөткөн.

Областтык прокурордун орун басары М.Насыров өзүнүн 02.12.2014-жылдагы №11/1-33пр/14-каты аркылуу сын материал менен макул болуп, бирок кылмыш жоопкерчилигине тартуу мөөнөтү өтүп кеткендиктен иш козгоодон баш тартылгандыгын билдирген.

Баштаган ишти аягына чыгармайынча, өз чындыгымды далилдеп  бермейинче жай албаган  жаным 2015-жылдан 27-августунда областтын жаңы прокурору Айдарбеков Муктарбек Аскарбековичке айныгыс фактыларды көрсөтүп кайрадан кайрылдым, отурган кеңсесине үч ирет бардым.

2016-жылдын 13-майында облпрокуратуранын бөлүм башчысы Т.Исалиловдон жооп кат келди. Мурдагы чечим жокко чыгарылып, иш кошумча текшерүүгө жиберилиптир. “Кимди ким көрдү, Быржыбайды там басты” кылып облпрокуратура менин арызымды кайрадан “басып” койду.

2016-жылдын 25-августунда Сиздин наамыңызга арыз киргиздим (кириш №2882).

2016-жылдын 26-августунда Кыргыз Ѳкмөтүнүн алдындагы экономикалык кылмыштар менен күрөшүү боюнча мамлекеттик кызматынын төрагасы А.Ж.Кадыралиевдин наамына арыз бердим (кириш №Д-36). Анын бир оперкызматкери жакшы эле аракет кылып чуркап баштады эле Ысык-Көл районунун прокурору М.Таалайбековдун кийлигишүүсү менен ал иш да “кан буугандай” токтоду. Ошондон бери ал тараптан алакандай кагазга жазылган жооп да жок.

Сизге берилген катка Башкы прокуратуранын изин суутпай издөө ишмердүүлүгүнүн мыйзамдуулугун жана тергөөнү көзөмөлдөө башкармалыгынын улук прокурору Н.Чекирова 2016-жылдын 16-сентябрында №8/1-474-16 каты менен жооп бериптир. Бул жоопто деле баягы эле “лапшалар”, шыпты тиктеп отуруп чиймелеп койгон “облпрокуратура туура эмес чечим кабыл алган. Сиздики негиздүү. 16-сентябрда облпрокуратуранын чечими жокко чыгарылып, кайрадан кошумча текшерүүгө жиберилди. Текшерүүнүн жыйынтыгы тууралуу облпрокуратура сизге кошумча билдирет”-маанисиндеги  “жомок”.

Билдиргени ушул, 2016-жылдын 7-декабрында Ысык-Көл областынын прокурору М.Айдарбековдун колу коюлган №8-87/16 кат келиптир. Баягы эле жооп. Аягында “кабыл алынган чечимге нааразы болсоңуз, жогоруда турган прокурорго же сотко кайрылууга укутуусуз”-деп жазган экен (кат кандай жазылса ошондой берилди), ошол “укутуумдан” пайдаланып Сизге, Кыргыз Республикасынын башкы прокурору Индира Жолдубаевага, арыз менен кайрылууга туура келүүдө. Бул арызымда дагы мен Сизге ачык, так талаптарды коюп жатам, ал талаптар Кыргыз Республикасынын Кылмыш-процессуалдык кодексинде каралган талаптар. Ошондуктан Сиз дагы мага ошол эле Кодекстин талаптарын сактоо менен жооп берүүңүздү суранам.

1.“Кыргыз Республикасынын прокуратурасы жөнүндө” мыйзамдын 6-беренесинин 3-пунктунда “кайрылууларды чечимдерине же болбосо аракеттерине даттанылган органга же кызмат адамына кайра жөнөтүүгө тыюу салынат”-деген императивдик норма каралган. Мен ар бир кайрулуумда Ысык-Көл областтык прокуратурасынын, анын жетекчилигинин аракеттерине даттануу келтирип жатсам, “алар кылмышкерлерди жаап-жашырып жатат”-деп айыптап жатсам эмне үчүн Башкы прокуратура менин кайрылууларымды ошол эле прокуратурага жөнөтүп, өзүнүн баш мыйзамынын талабын одоно көз-көрүнөө бузуп жатат?

2.“Кыргыз Республикасынын прокуратурасы жөнүндө” мыйзамдын 4-беренесинин 2.2.пунктунда (кыргызча редакциясы чала сабат которулуп калгандыктан орусча вариантын келтирем) “ответственность нижестоящих прокуроров перед вышестоящими за выполнение служебных обязанностей”-деп, ал эми 3.2.пунктунда “органы прокуратуры:…принимают меры по пресечению нарушений закона, от кого бы они ни исходили, восстановлению нарушенных прав и привлечению к установленной законом ответственности лиц, допустивших их нарушения”-деп жазылган.

Сиз эки жарым жылдан бери менин канкакшап айткандарымды чымын чакканчалык көрбөй, мамлекетке өзгөчө ири өлчөмдө зыян келтирүүгө шарт түзгөн кылмышкерлерди жаап-жашырып келген Ысык-Көл областтык, Ысык-Көл райондук прокурорлорунун иш-аракеттерин колдойсузбу? Колдобосоңуз эмне себептен аларга ушул күнгө чейин тиешелүү чаралар көрүлбөй келет? Же антүүгө негиз жа себеп жокпу?

Эгер андай болсо “атайылап жалган билдирүү жасаган” деген айып менен Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 329-беренесинин негизинде менин үстүмдөн кылмыш ишин козгобойсуңарбы. Турат го бийлик колуңарда.

3.Кыргыз Республикасынын Кылмыш-процесстик кодексинин 150-беренесинин 1.1. жана 1.4.пункттарына ылайык кылмыш ишин козгоого жарандардын арыздары жана жалпыга маалымдоо каражаттарына жарыяланган билдирүүлөр себеп, ал эми кылмыштын жасалгандыгын далилдүү көрсөткөн маалыматтар негиз болот. Мындай билдирүүлөр менен маалыматтар, болгондо  да документтер менен коштолгон фактылар тууралуу маалыматтарды мен Башкы прокуратурага да, Ысык-Көл областык прокуратурасына да бир нече жолу бердим. Эмне үчүн аларга баа берилбей жатат?

4.2016-жылдын 16-январында мен Башкы прокуратуранын коррупцияга каршы жана мыйзамдардын аткарылышын көзөмөлдөө башкармалыгына (Р.Маженов) Кыргыз Республикасынын Президентинин аппарат жетекчиси Ф.А.Ниязовго жолдогон кайрылуу боюнча түзүлгөн справканын көчүрмөсүн берүү өтүнүчү менен кайрылган элем.

Башкармалыктын башчы орунбасары М.Чоробаев 25.01.2017-жылы менин наамыма №11/1-367-16 санду кат жөнөтүптүр. Биок, анда менин өтүнүчүм тууралуу бир сөз жок. Справканын көчүрмөсү менин колума тиеби же тийбейби? Мен жазган фактылар боюнча изилдөө жүрүп, справка жазылып жатса Башкы прокуратура эмне жазгандыгын кайрылуу ээси билүүгө акылуу эмеспи? Мен ал справка  менен макул же макул эмес болушум мүмкүн да. Макул болбосом өз жүйөөлөрүмдү келтирүү укугумду эмне үчүн Башкы прокуратура жокко чыгарууга тийиш? “Жапма челек” оюнун токтотуп, “Б.Джеенбековдун  мунусу туура, бул жеринде аша чаап кетиптир”-десе мен да айтарымды айтайын да

Ошондуктан, урматтуу Индира Ырысбаевна, менде дагы бир күдүк ой калбасын үчүн ошол справканын көчүрмөсүн бердирип койсоңуз.

5.М.Чоробековдун мага жөнөткөн катын окуп алып, мен ырасын айтсам, мыйзам талаптарын чемичкедей чаккан, адискөй  Башкы прокуратурадан эмес, Ганс Андерсендин жомоктор өлкөсүнөн жооп алгандай болуп отурам. Антип айтканым үчүн мен Башкы прокуратуранын айрым кызматкерлеринин намысына тийгим келбейт, алар мени жаман көрүшпөсүн. Мен болгону ачык, так жазылган катка ачык, так жооп алгым келген.

М.Чоробековдун жообуна караганда Башкы прокуратура дагы бир жыландын башын кылтыйтып турат. Мен “мыйзам талаптарын так сактайлы, так аткаралы”-деп жатам. Эгер эртең Башкы прокуратура кимдер бирөөлөрдүн буйрутмасын аткарып, мыйзам талаптарын бурмалап баштаса мен мыйзам тарабында болуп, калыс сөзүмдү айтып чыгаарымды эсиңизге салып койгум келет. Демек, алдыда айтылар көп сөз бар. Азырынча, менин эң негизги талабым-мыйзам талаптарын тактеке кылып ойнотуп  келген Ысык-Көл областтык, райондук прокурорлорунун үстүнөн КР КЖКнын 304-беренесинин 3-пункту, 323-беренеси менен кылмыш ишин козгооңузду, КР КПКнын 18-беренесинин 1.2-пункттарынын негизинде ээлеген кызматтарынан убактылуу чететтип турууңузду суранам.

Менин ушул беш суроо-талабыма так, ачык жооп берүүңүздү дагы бир жолу өтүнөм. Эгерде  ушул суроо-талаптар мыйзам чегинде калыс жана адилет аткарылбаса мен Кыргыз Республикасынын Президентине кайрылууга мажбур болом.

  Сизди урматтоо менен,

                                              Бабырбек Джеенбеков. 

09.02.2017-жыл.

 

“Эрди карыганда көр” : Кемелбек байке жакшы карыптыр деген сөздү каалайбыз…

“Атты аарыганда, эрди каарыганда көр,”-деген Улуу Кыргыз. Кемел Ашыралиев “Азия news” гезитинин (02.02.17.) № 05-санына жалайыктай, маанисиз, деңгээли төмөн маек бериптир. Журналист суроо берип бүтө электе, энтигип:

— Саясатта 22 жашымдан бери жүрөм. 76га келдим. Азыр да “такыр эле саясатка аралашпайм, кетем”- деп айта албайм. Ден-соолугуң болсо, айлана чөйрөнү зирек байкап турсаң, кырдаалды калыс баамдай билсең, анан саясаттан кетип, саясатка аралашпай коё албайт экенсиң. Кыскасы мени эч ким токтото албайт… — ​деп ээлириптир. Жолуң болгон Кемекем сексенди таяп калса да, дагы эле Президенттен бир нерсе үмүт эткендей кеп козгоптур.

Ат-Башылык калыс, калемгер байкем Дүйшөн Керимов:

— Илгери, советтик доордо Ош пединститутун бүтүп келип, Нарын облусунун “Нарын Правдасы” деген гезитине кабарчы болуп иштеп калдым. Ошондо Обкомпартиянын 1-катчысы Матен Сыдыковдун айтканы эсимде. “Өй нарындык туугандар! Ажаткана курсаңар боло. Чий менен бел курчооңорго чейин ажатканаңардын айланасын тосуп коюп, ичинен соксоюп башыңар чыгып, көчөнү карап отура берет экенсиңер. Аялдарыңарды айтпай эле коёюн, көчөдөн өткөн кишиге эркегиңер “салом алейки”-деп салам айтып, “базардан келе жатасыңбы, ириктердин баасы кандай болуп атыптыр…”-деп сүйлөшө берет экенсиңер. Уят го ушу ажатканада отуруп сүйлөшкөнүңөр… — ​деп, катуу сын айтып жүрүп, нарындыктардын жашоо тиричиликке болгон биртоп көз-карашын оңдогон… — ​деп боору эзилип күлүп жүрүп айтып калат. Эми, ким-кимге цивилизация жөнүндө кеп кылып жатканын байкап көрүңүз. Жарыктык Кемекемин дагы бир сөзүнө назар салыңыз:

— …А жерде (Бакиевдин заманын айтып жатат. автор) кичинекей эле “тишин” көргөзгөн кишини алып барып туруп тишин кагып, же башын алып салчу. …Бакиев Президент болгондон кийин мени көп эле жолу кабыл алды. Биз бир топ маселелерди эркин эле сүйлөшчүбүз… — ​дейт. Байкуш Кемекем, К. Бакиевге киргенде оозун колу менен жаап алып, тап-такыр ооз ачпай, эч нерсе суранбагандай айтыптыр. Оозун ачып суранганда Кемекемин тишин К. Бакиев капыс көрүп калса, азыр жарыктык карыя бери дегенде тиши жок калмак экен. “Көп эле жолу кабыл алды”-дегенине токтолсок, демек, Кемекем К. Бакиевдин эшигин көп эле жолу сагалап барган экен. А болбосо “Көп эле жолу чакырды, барбай койдум”-дейт беле. К. Ашыралиев өзүнүн деңгээли төмөндүгүн мындайча билдириптир: ”Кабинетиме сагаалап, кирген кишиден “Тогуз-Торонун акими келиптир. Жумушу бар экен” деп, улам айттырып атып араң кирчү. Киргенде болгон жумушу “Кемел байке, өкмөттүк жатаканага айтып, мага орун бердирип коюңузчу?”-дейт эле. “Мына ошондон орун бердиртип коюңузчу?”-деп жалдырап, мага кире албай турчу. Кемелбек Ашыралиев Нарын областында губернатор болгонбу же мейманкананын директору болгонбу? Жарыктык кишинин өмүр баянында Бакиевди кабыл албай койгону өтө олуутту маселе болгон экен. Ушул да айтыла турган сөзбү? Бул деңгээли менен Кемелбек Ашыралиев өзүнүн саясый деңгээлин, чыныгы жетекчилик көрөңгөсү жоктугун көрсөтүп коюптур? Андан көрө Нарын областында эмне реформа жасаганын мактанбайбы? Акаев ушул адамды кызматта көпкө кармабай туура эле кылган экен. Кемелбек Ашыралиев “Бакиев менен Сыдыков бийликке келгенде галош эле эмес, кан да жыттанып калган…”-деп көзү ачыктай маек бериптир. Капырай, “кан жыттанган” жерден үмүтү үзүлбөй, анда неге Бакиев менен Сыдыковдун эшигин “сагалап” өзү жүрдү экен. Орун басарлыктан жогору кызмат берип калабы деп үмүт менен барып жүргөн го.Ушуга таңмын.Кемекемин “күлүгү ушундай аарып, өзү ушундай карыптыр,” эмне дейбиз, аман эле болсун! “Тейитбектерди” көргөн кыргызга Кемекем ким болуп калыптыр. Өзүндөй чарбачы кишинин тили менен айтканда “Кой аксагы менен миң” эмеспи. Кемел байке, кыргызда “баланча жакшы карыптыр” деген жакшы сөз бар. Жаш балдардын (журналисттердин) айдактаганына алданып шилекейиңизди чачырата оңду-солду, ойду-тоону сүйлөй бербей карылыктын, калыстыктын доорун сүрүңүз Кемел байке. Кемел Ашыралиевдин сөзүнө караганда Кемелбек байке жакшы карыптыр деген сөздү каалайбыз. Аман болуңуз…

С. Арстанбеков,

Бишкек шаары

Булак: “Жаңы ордо”

ИИМдин орун басары Данияр Абдыкаровдун жоруктары

Учурда министрдин орун басары болуп турган Данияр Абдыкаровдун артынан көп сөз ээрчип жүрөт. Алардын баштагыларын коюп акыркысына токтололу.

Үстүбүздөгү жылдын 16-январында жүк ташыган учак эл жашаган Дача-СУ аймагына кулап, ондогон адамдар каза болду. Өкмөт мүчөлөрү толугу менен кайгы болгон болгон жерде кырсыктын кесепеттерин тезинен жоюу аракеттерин көрүп жатса, Д.Абдыкаров ошол эле күнү саат 10до үй-бүлөсү менен Индонезиянын Бали деген аралына учуп кеткен. Д.Абдыкаров калк мертинген кандуу окуяны угуп-билип туруп, сатып алган авиабилетин күйүп кетет деп шылтоо менен эс алууга кете берген. Тынч уйкуда жаткан 38 мекендештин өлүмү, дагы бир канчалаган инсандардын кансырап жатканы Абдыкаровдун тоң жүрөгүнө жеткен эмес. Кол алдындагы коллегаларынын кан кечип, өрт кечип жүргөнүн уруп да койбогон мындай адамдын милициядагы жогорку кызматты ээлеп турууга моралдык укугу барбы?

Ал эми Абдыкаровдун кайсыл акчага тайраңдап эс алып жатканы да шектенүү жаратат. Себеби, милицияда иштеп тапкан айлыгы кыш чилдеде күнөстүү аралды аралап аялын жетелеп, бала-чакасын ээрчитип эс алганга жетпеси бышык го…

Угушубузга караганда, ал 2003-2004-жылдары “Бител” компаниясында иштеп турганда өтө көп суммадагы акчаларды чыгарып кеткен. Кезегинде “Азия Ньюс” гезитинин журналисти андан: “Сиз “Бителде” иштеп турганда 15 миллион АКШ долларын чыгарып кеткениңиз чынбы? А сизди “черныйлар” токмоктогонучу?..” деген суроого жооп бералбай мукактанганы эле эмнени каңкуулайт? Эми бүгүнкү кызмат абалынан пайдаланып, Индонезиянын Бале аралындагы офшордук банктарда арам акчаларын адалдап жүргөн жок деп ким кепилдик бере алат!?

Д.Абдыкаров 2010-жылдагы Апрель окуясында Таласта областтык милициянын жетекчисинин орун басары болуп турган. 6-апрель күнү Ак үй аркылуу министри И.Конгантиевди чакыртып алып, кийин көпчүлүккө салып берип качып кеткендигин, жаалданган элден коркуп качып баратып жанындагы жолдошун (милиция кызматкерин) буттан чалып жыгытып, көпчүлүк ага алаксып калганда өзү качып кутулуп кеткенин уламыш кылып айтып жүргөнүн уккандар гезиттерге жазып жатышат. 2010-жылы министрин сатып кеткен “замнач”, 2017-жылы деле министрин сатып кетиши толук ыктымал да!  Апрель окуясынан кийин 2 жыл Дубайда баш калкалап көнгөн неме мында деле эптеп кутулуп кетүүсү мүмкүн. Бирок, турмушта дайыма эле ойлогондой боло бербесин биле жүргөнү оң го!

Жакында ИИМДе коллегия өтөөрү айтылып жатат. Мында Д.Абдыкаров айланасында болуп жаткан коомдук тескери пикирлерге баа берилеби?! Мамлекеттик казынадан айлык алган, коомдук тартипти сактоого милдеттүү болгон органдагы башаламандыктар качан токтойт? Элден жыйналган салыктан Абдыкаровго окшогон атка минерлерди кармап туруунун зарылчылыгын Өкмөт аке ойлонсо болмок…

Кадыр Момоев

Булак: “Жаңы ордо”

Меню