Menu

САЯСАТ

Жаман атка жал бүтсө, жанына торсук байлатпайт

“Эт эмес же чел эмес” акчанын күчү менен бийлик сересинин бийик секисине чыгып алышкан чиновниктер иттин кара капталынан көп экени тангыс чындык. Ошол көптүн бири болгондордун көч башында “тажик агенти” атка конгон илең-салаң иштеген вице-премьер министр Жеңиш Разаков деген бар. Мына ушул арабөк аткаминердин дымагы укмуш. Колунан кокон тыйын келбегенине карабай, ишке жолдун баарын жаптырып салып, МАИнин коштоосунда шаңдуу келет. Анысы аз келгенсип, “жаман атка жал бүтсө, жанына торсук байлатпайт” болуп, иш менен келгендерди кабылдамасына зарыктырып 2-3 саат күттүрүп коюп, ар ким менен чай ичип отура берип, анан “Эртең келгиле бошобой жатам кабыл ала албайм” – деген адаты бар экен. Ушундай деңгээли “төмөн”, амбициясы асманды чапчыгандар эл башкарып жатса анан кантип оңолмок элек? Мындайларды бригадир кылып шайлаштын өзү кооптуу. Ал түгүл сугатчы кылсаң да, кетменди оңдуу чаба албайт. Шордуу эл экенбиз да, “маңкасын” тарта албагандарды эл бийлетип…

Булак: “Фабула”

Депутаттар өзгөчө баалуу дарак токойлорун коргоо багытында киргизилген мораторий узартууда

Жогорку Кеңештин Экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитетинин кезектеги жыйынында “Өзгөчө баалуу (жаңгак жана арча) дарактардын породаларын кыюуга, ташууга, сатып алууга, сатууга даярдоого, пайдаланууга, экспорттоого жана импорттоого тыюу салуу жөнүндө” КР мыйзамына өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу” мыйзам долбоору талкууга алынды. Бул тууралуу КР ЖК Басма сөз кызматы маалымдады.

Демилгечи депутаттардын бири Рада Туманбаеванын айтымында, өзгөчө баалуу дарактарды кыюуга каршы 2007-жылы киргизилген мораторийдин мөөнөтү ушул жылдын февраль айында бүткөн. Ага ылайык, дагы 5 жылга мораторийди узартуу аркылуу жаӊгак жана арча токойлорун сактоо менен гана чектелбестен, аянтын чоӊойтууга шарт түзүлөт.

Ал эми КР Өкмөтүнө караштуу Курчап турган чөйрөнү коргоо жана жокой чарба мамлекеттик агенттигинин өкүлдөрү белгилегендей, мораторийге чейинки 2006-жылы 540 жаӊгак уюлун мыйзамсыз пайдаланган факты катталса, бүгүнкү күндө баалуу дарактарды кыйган учурлар өтө азайган. Андан тышкары, мораторийдин алкагында өзгөчө баалуу дарак токойлорунун көлөмү 30 пайызга көбөйгөн.

Комитет мүчөлөрү мыйзам долбоорун колдоо менен мөөнөтүн 2050-жылга чейин узартуу сунушун беришти. Депутат Акылбек Жапаров кыргыз жаӊгагы үчүн Дүйнөлүк соода уюмунан атайын код алуу зарылчылыгын белгилеп, Экономика министрлигин маселени тезирээк чечүү менен, жаӊгактарды мыйзамдуу экспортто ишин колго алууга чакырды.

Ирина Карамушкина: "Мени Кыргызстанда шовинист, Кремлдин шпиону деп куугунтуктап жатышат!"

Санкт-Петербург шаарында 25-мартта кыргыз-орус парламент аралык жолугушуу болуп, СДПК фракциясынын депутаты Ирина Карамушкина: «Мени Кыргызстанда шовинист, Кремлдин шпиону деп куугунтуктап жатышат. Мени 120 депутаттын бирөөсү да колдобойт”, – деп даттанып арыз-муңун төгүп, кыргыз элин жаманатты кылганы коомчулукта кызуу талкууланууда. Минтип кыргыз суусун ичип, нанын жеп жатып, кыргыз элине нааразы болуп, тузуна сийген Карамушкинанын бет тырмаганына чыдабаган Каныбек Иманалиев: «Бул жер сиздин жеке конфликтти талкуулай турган жер эмес, биз кыргыз-орус парламент аралык маселелерин караганы келдик» – деп оозун жап кылыптыр. Аны кыргызстандык жана россиялык депутаттар да колдоого алып, Иринага “ит үргөнчөлүк” маани беришпептир…

Булак: “Фабула”

Президенттин үстүнөн жазылган арыз боюнча экспертиза дайындалды

“Ата Мекен” партиясынын юристтеринин президент Алмазбек Атамбаевдин айткандары боюнча доо арызын караган сотто филологиялык жана лингвистикалык экспертиза дайындалды.

Аталган партиянын юристи Канатбек Азиз билдиргендей, Бишкектин Биринчи Май райондук соту Атамбаевдин 6-марттагы “сасык партия” деп айткан сөзүнө так аныктама берүү үчүн бир ай аралыгында экспертизанын жыйынтыгын билүүнү сунуштады.

Буга чейин прездинттин өкүлү Айжан Кадырова сотто президенттин сөзүндө «Ата Мекен» партиясынын аты аталбаганын билдирген. “Видеону өзүм көрүп чыктым. Атамбаевдин билдирүүсүндө Өмүрбек Текебаев же «Ата Мекен» партиясы тууралуу бир дагы сөз жок”, – деген ал.

“Атамекенчилер” өлкө башчынын 6-мартта Ала-Арча резиденциясында мамлекеттик сыйлыктарды тапшыруу аземинде айткан сөзү үчүн сотко кайрылган. Ал жыйында Атамбаев “айрым сасык партиялар”, “мародер” деген сөздөрдү колдонгон. “Ата Мекен” партиясы муну өз дарегине айтылды деп билдирип, сотко кайрылган.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Өзбекстанда дары бааларын төмөндөтпөгөн дарыканалар жабылууда

Өзбекстанда 200 дарыкана лицензиясынан ажырады. Алар чет өлкөдөн алынып келинген 227 дарынын түрүн «Калкты дары-дармек менен камсыз кылуу чаралары тууралуу» Шавкат Мирзиёевдин токтомунда көрсөтүлгөн баада сата албагандыгы кабарланууда.

Өлкөнүн Саламаттыкты сактоо министрлигинин Көзөмөл инспекциясынан билдиришкендей, сотко дагы 700 дарыкананы лицензиясынан ажыратуу тууралуу өтүнүч кат жөнөтүлгөн. «Соттун чечими менен 200 дарыкананын лицензиясы алынды. Кийинки үч жыл ичинде алар бул тармакка кайтып келе алышпайт. Андан тышкары дары бааларын жогорулаткан 255 дарыкананын ишмердүүлүгү 10 күнгө токтотулду», – деп айтылат мекеменин билдирүүсүндө.

Ташкентте жана Ташкент облусунда дарыканалар биринин артынан бири жабылып жатканы кабарланууда. Төмөнкү баада сатылышы керек болгон дарылардын тизмесине кирген жана дарыкана текчелеринде сөзсүз болушу керек болгон медикаменттердин көбү эми көмүскө базарларда сатыла баштады.

Ташкенттин жашоочуларынын биринин айтымында, көмүскө базардын сатуучулары дарыларды дарыканалардын алдына барып сатышат. «Алар дарыканадан керектүү дары таппай чыккандарга унаасынан алып берип турушат. Эгер айрым сейрек дарылар керек болсо үйүңөргө чейин да жеткирип беришет», — деди ал.

«Дори-Дармон» фармацевтикалык компаниясынын жетекчилеринин бири дары-дармектердин көмүскө базарынын бар экенин жарым-жартылай моюнуна алды. Ал Башкы прокуратуранын алдындагы атайын департамент көмүскө базар уюштурган ишкерлерди аңдый тургандыктарын белгиледи.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Казак мектептеринде англис тилинде окутула турган сабактардын саны көбөйөт

Казак өкмөтүнүн мектептердеги предметтерди англис тилинде окутуу демилгеси ата-энелер менен макулдашылып ишке ашырылат. Тууралуу Казакстандын билим берүү жана илим министри Ерлан Сагадиев Алматыда педагогикалык коомчулук менен жолугушуу маалында билдирди.

Өлкөдө 2018-жылдан тарта мектептерде табигый илимдерди англис тилинде окутууга өткөрүү пландалууда. Ошол эле маалда жогорку класстардагы «Казакстандын тарыхы» казак тилинде, «Дүйнөлүк тарых» орус тилинде окутулат.

«Ушул жылдын күзүндө жүздөгөн жаңы класстарды англис тилине өткөрүү пландалууда. Бүгүнкү күндө 2 700 мугалим 120дан ашык мектепте англис тилинде сабак берип жатышат. Предметтерди англис тилинде окутуу эркин түрдө, ата-энелердин жазуу жүзүндөгү макулдугу менен гана уюштурулат», – деди Сагадиев. Ал ошол эле маалда казак тилине артыкчылык берилерин кошумчалады.

Министр ушул жылдан тарта башка предметтердин беш миңден ашык мугалими үчүн тил курстарын уюштуруу мерчемделип жатканын айтты. Ерлан Сагадиевдин айтымында, мектептеги жогорку класстар үчүн төрт сабакты англис тилинде окутууга өткөрүүнүн акыркы мөөнөтү менен графиги 2018-жылдын аягында жарыяланат.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Орусияда тажик мигранттарына бир айлык «мунапыс» жарыяланды

Орусия бийлиги тажик эмгек мигранттарына өлкөдө жүрүүсүн мыйзамдаштырып алууга бир ай убакыт берди. “Мунапыс” Орусия аймагынан соттун чечими менен депортацияланган мигранттарга тиешелүү болбойт.

Тажикстандын Эмгек, миграция жана иш менен камсыз кылуу министрлигинин Орусиядагы өкүлчүлүгүнөн билдиришкендей, 25-марттан 24-апрелге чейин бардык тажик жарандары үчүн Орусиянын аймагында жүрүүсүн жана эмгектенүүсүн мыйзамдаштырып алуу мүмкүндүгү түзүлүүдө.

Маалыматка караганда, эгер мигрант Орусиянын аймагында мыйзамсыз иштеп жана мыйзамсыз жүргөн болсо, бул ай аралыгында ал административдик жоопкерчиликке тартылбайт. Андан сырткары Орусияда жүрүү мөөнөтү аяктаган тажикстандыктар бир айдын ичинде миграциялык кызматка кайрылып, өлкөдө жашап турууга жана эмгектенүүгө укук берген жаңы карталарды ала алышат.

«Эгер Тажикстандын жараны анын депортацияланышына себеп болчу кандайдыр бир мыйзам бузган болсо, ал Миграциялык кызматтын бөлүмдөрүнө кайрыла алат. Бул учурда ага карата административдик чаралар көрүлбөйт», – деп айтылат мекеме билдирүүсүндө.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Алдыңкы державалар БУУнун өзөктүк куралга тыюу салуу аракетине каршылык билдиришти

Дүйшөмбү кечинде АКШ, Орусия, Британия Бириккен Улуттар Уюмунун Башкы Ассамблеясынын өзөктүк куралга тыюу салуу боюнча демилгесине каршылык билдирип чыгышты.

“Мен үчүн эне жана аял катары өзөктүк куралсыз дүйнөдөн баалуу эч нерсе жок. Биз баарыбыз реалист болушубуз керек. Түндүк Корея Улуттар Уюмунун буйругу менен өзөктүк куралдан баш тартат дегенге кимдир бирөө ишенеби?” – деп суроо салды АКШнын БУУдагы туруктуу өкүлү Никки Хейли.

Өзөктүк куралга тыюу салуу боюнча өткөн биринчи талкууну отуздай өлкөнүн өкүлдөрү бойкот кылышты. Орусия АКШ сыяктуу эле бул суроонун Башкы ассамблеянын күн тартибине киргизилүүсүнө каршы добуш берди. Кытай так жооп берген жок.

Өзөктүк куралга тыюу салуу сунушун дүйнөдөгү жүздөй мамлекет колдошууда. Ошондой эле бул демилгени колдогондордун арасында Улуттар Уюмунун баш катчысы Антониу Гуттериш, Рим Папасы Франциск жана ондогон гуманитардык уюмдар бар.

Демилгеге каршы чыккандар бул демилге ишке ашпасын белгилешип, буга караганда өзөктүк куралдын жайылуусуна бөгөт койгон натыйжалуу система иштеп чыгууну сунушташууда.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

IFEX Назарбаевди журналист Мамайга карата куугунтукту токтотууга үндөдү

IFEX — Эл аралык сөз эркиндигин коргоо уюму — казакстандык журналист Жанболат Мамайдын камалышы жана куугунтукка алынышына тынчсыздануусун билдирди.

Уюм Казакстан президенти Нурсултан Назарбаевге жолдогон ачык кайрылуусунда Мамайдын Алматыдагы тергөө абагында сабалгандыгы тууралуу билдирүүлөрдү иликтеп чыгууну, аны куугунтуктоону токтотууну жана иш боюнча адилеттүү соттук териштирүүлөрдү жүргүзүүнү сунуштаган. Кайрылууда ошондой эле Мамайдын жубайына карата айтылган коркутуп-үркүтүүлөрдү иликтеп, Мамайдын жана анын үй-бүлөсүнүн мындан аркы жеке коопсуздугун кепилдөө чакырыктары жазылган.

Арызга «Адил сөз», «Артикль 19», Журналисттерди коргоо комитети, Цензура индекси өңдүү жалпысынан 29 укук коргоо уюму кол койгон.

«Саяси калам. Трибуна» гезитинин редактору Жанболат Мамай мурдагы банкир Мухтар Аблязов тарабынан уурдалган БТА банктагы акчаларды адалдаштырууга айыпталып февралдын башынан бери камакта. Мамай коюлган айыптарды четке кагууда. 2009-жылдан бери Европада жашап жүргөн оппозициячыл саясатчы Мухтар Аблязов айыптоону «абсурд» деп атап, Мамай менен эч качан жолукпаганын билдирген.

Февралдын соңунда Жанболат Мамай адвокаты Жанара Балгабаева аркылуу тергөө абагында бирге камалган адамдар тарабынан сабалганын билдирген.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Премьер-министр Сооронбай Жээнбеков жана Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссиянын төрагасы Назаркул Ишекеев кыргыз тилинин өнүгүшүнүн келечегин талкуулашты

Кыргыз Республикасынын Премьер-министри Сооронбай Жээнбеков бүгүн, 28-мартта, Кыргыз Республикасын Президентине караштуу Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссиянын төрагасы Назаркул Ишекеев менен кыргыз тилинин өнүгүшүнүн келечегин талкуулашты. Бул туурасында Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Аппаратынын Маалыматтык камсыздоо бөлүмү маалымдады.

Өкмөт башчы мамлекеттик тилди жана тил саясатын өнүктүрүү 2013-2017-жылдарга Кыргызстанды туруктуу өнүктүрүү стратегиясынын маанилүү бөлүгү экендигин баса белгиледи.

Назаркул Ишекеев өлкөдө тил саясатын өркүндөтүү боюнча жумушчу топтун ишмердүүлүгү боюнча жана Кыргыз Республикасында 2015-2020-жылдары мамлекеттик тилди өнүктүрүүнүн жана тил саясатын өркүндөтүүнүн улуттук программасынын аткарылышы боюнча маалымат берди.

Жолугушуунун жүрүшүндө кыргыз тилин окуутуда билим берүү тармагына өзгөртүүлөрдү киргизүү зарылчылыгы жана жаштардын арасында жайылтуу керек экендиги белгиленди.

Бул багытта негизги кадам болуп Кыргыз Республикасынын Билим берүү берүү жана илим министрлигинин Улуттук тест жүргүзүү борборунун “Кыргызтест” башкармалыгы тарабынан даярдалган тесттердин интернеттеги колдонуучулар үчүн атайын электрондук программасын иштеп чыгуу.

Меню