БОРБОРДУК АЗИЯДА

Президент менен жолугушуу маалында Тажикстан жана КМШга мүчө өлкөлөрдүн тиешелүү түзүмдөрүнүн терроризм, экстремизм уюшкан трансулуттук кылмыштуулук, маңзатын мыйзамсыз жүгүртүү, жарандардын экстремисттик топторго кошулуп кетүүсүнө каршы бирге күрөшүү маселелери талкууланды.

Эмомали Рахмон КМШнын күч түзүмдөрүн эл аралык коркунучтарга жана чакырыктарга аёосуз күрөшүүгө чакырды.

Жолугушуунун катышуучулары кылмыштуулукка каршы күрөшүү боюнча мамлекеттер аралык программа кабыл алышат. Жыйынга Орусия, Азербайжан, Беларус, Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан жана Өзбекстан мамлекеттеринин ички иштер министрлери катышууда.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Денвер прокуратурасы апелляциялык сотко Жамшид Мухторовду боштондукка чыгарууну токтотууну сурады. Буга чейин сот аны келерки жылга белгиленген сотко чейин бошотуу чечимин чыгарган.

40 жаштагы Мухторов иштин узак каралышы анын укугун бузарын билдирген, бирок прокурорлор айыпталуучу качып кетиши ыктымал деп кооптонушууда.

Мухторов Пакистанда жайгашкан “Ислам жихады биримдиги” үчүн смартфондорду жана электрондук жабдууларды уурдоого аракет кылды деп айыпталууда. Бул топ Өзбекстандагы светтик башкарууга каршы чыгып, ислам укугунун негизиндеги бийлик орнотуу ниетин жарыялап келет.

Мухтаров 2012-жылы 21-январда Чикагодогу аэропортто кармалган. Америкалык тергөөчүлөр Жамшид Мухтаров Түркия аркылуу Пакистандын Вазиристан шаарына “каапырлар” менен урушуу үчүн баратканын белгилешкен.

Мухторов АКШ жараны эмес, бирок саясий качкын макамына ээ. Кармалганга чейин ал Денверде жашаган.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Марыдагы медициналык, педагогикалык, мунайгаз орто окуу жайларынын студенттери сынактар бүткөндөн кийин жатаканаларда калышты.

Студенттер ат жарышка байланышкан жумуштарга тартылышууда. Марафонго катышкан чабандестер бир жыл ичинде Ахал, Балкан, Дашөгүз, Лебап облустарын кыдырып майдын аягында Марыга келишти.

Студенттер марафон катышуучуларын тосуп алып, ыр ырдап, бий бийлешүүдө.

V Азия оюндары быйыл 17-27-сентябрда Ашхабадда өтөт.

Буга чейин аскердик окуу жайлардын курсанттары каникул учурунда спорт шаарчасы менен мелдеш өтө турган аймактардын коопсуздугун көзөмөлдөй турганы кабарланган.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

“Эгер кимдир бирөөнүн бир сум карызы болсо дагы, анын ажылыгы кабыл болбойт. Биз зыяратка бараткан мындай адамдарды учакка да отургузбайбыз”,— деди ал.

Турсунов ар бир киши ысырап кылган бир тамчы суу үчүн дагы кудай алдында жооп берерин эске салды.

Өткөн айдын соңунда Өзбекстан президенти Шавкат Мирзиёев электр кубаты менен газга карызы барларды мажбурлап төлөтүү боюнча Башкы прокуратуранын алдында бюро түзүүнү тапшырган. Соңку жылдары өлкөдө энергетикалык каатчылык байкалууда.

Расмий маалыматтар боюнча, бүгүнкү күндө жеке жана юридикалык жактардын жалпы карызы беш триллион сумду (1,25 миллиард доллардын тегереги) түзүүдө. Көптөгөн өзбекстандыктар жарык жана суу тартыштыгына нааразы болуп келишет. Өлкөнүн көптөгөн аймактарында электр кубаты күнүнө бир нече саат гана берилет. Айрым облустарда газ жок.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Маалыматка караганда, 2015-жылы спорттук гимнастика боюнча Азия биринчилигинде коло медал уткан Азизбек Кудратуллаевдин допинг-тести анын канында метилгексанамин затынын бар экенин көрсөткөн. Бул зат Дүйнөлүк антидопинг агенттиги тарабынан тыюу салынган препараттардын тизмесине киргизилген. Анын мелдештерге катышууга салынган тыюусу 2017-жылдын соңунда аяктайт.

Билдирүүгө ылайык, Рио Олимпиадасында жеңил атлетика боюнча мелдештерге катышкан Евгений Лабутовдун допинг-тестинде туринабол препаратынын белгилери аныкталган. Ал 2021-жылга чейин мелдештерге катышуу укугунан ажыратылган.

Оор атлетчи Ильдар Миннияров дагы мелдештерден төрт жылга четтетилген. Ал тыюу салынган метандиенон препаратын колдонгон деп айыпталууда. Анын мелдештерге 2021-жылдын апрелинен кийин катыша баштай тургандыгы кабарланууда.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

“Бизге эмгек өргүүсүнө чыгуу тууралуу арыз жаздырышты, бирок жетекчилик күн сайын түшкө чейин жумушта болушубуз керектигин эскертти. Буйрукка ылайык, биз түштөн кийин дагы шаардан сыртка чыкпашыбыз керек. Бул кокус кызматкерлерди шашылыш түрдө чакыруу талап кылынып калса, тез арада чогулта коюу үчүн жасалууда”, – деп билдирди Ашхабаддагы мугалимдердин бири.

Анын айтымында, мугалимдер жумушун жоготуп алуудан коркуп, жетекчиликтин буйруктарын аткарууга мажбур болушууда. “Биздин балдарыбыз менен деңиз жээгинде эс алуу пландарыбызды таш капты. Бизди гана эмес, балдарыбыздын да үйдөн кетпеши керектигин айтып жатышат”, – деп билдирди ал.

Мурдараак Ашхабадда өтө турган Азия оюндарына байланыштуу жаңы окуу жылы июлда башталып, Азиада аяктагандан кийин октябрда улана тургандыгы кабарланган.

Быйыл билим берүү кызматкерлеринен тышкары башка мамлекеттик мекемелердин жумушчулары да эмгек өргүүсүнө чыга албай калгандыктары айтылууда.

Азия оюндарына даярдык көрүү иштеринин алкагында мамлекеттик мекеме кызматкерлери катышкан массалык иш-чаралардын башталгандыгын расмий маалымат каражаттары чагылдырган жок. Бирок жергиликтүү байкоочулардын айтымдарында, бул күндөрү Ашхабадда ыктыярчылар деп аталаган көптөгөн адамдар катышкан даярдык иш-чаралары өтүп жатканын көрүүгө болот.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

– Канттагы базада аскерлердин санын көбөйтүүгө дароо каршы болдук. Бирок ал жактагы курал-жаракты жаңыртууга макулбуз. Чын эле коопсуздукту ойлосоңор, чек арадан жай берели, Тажикстан менен Кыргызстандын ортосунан деди, – деген Атамбаев орус тарап азыр ойлонуп жатканын, Канттагы базада аскерлерди көбөйтүүгө кажет жоктугун белгиледи.

Ал ортодо Орусия президентинин басма сөз катчысы Дмитрий Песков ТАСС агенттигине берген маегинде Атамбаевдин бул сунушу боюнча эч кандай комментарий берген жок.

Тажикстан УКМКсынын Чек ара башкармалыгынын басма сөз катчысы Мухаммад Улугхожаев алар Атамбаевдин сунушу тууралуу маалымат каражаттарынан уккандыктарын билдирди. Айтымында, бул маалымат мекеме жетекчилигине жөнөтүлүп, алар таанышкан соң Чек ара кызматынын комментарийи жарыяланат.

«2005-жылы орусиялык чек арачылар тажик-ооган чек арасынан кетип, Борбордук Азиядан Орусияга террордук топтор менен аткезчилердин өтүп кетпеши үчүн Кыргызстан менен Казакстандын чек арасына жайгашышкан.Эгер орусиялык аскерлер кыргыз-тажик чек арасына келсе, анда Кыргызстандын да, Тажикстандын да чек арасы корголот», – деди Тажикстандын чек ара аскерлигинин командиринин мурдагы орун басары, генерал Нуралишо Назаров.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Бехзод Манноновдун “Европа жана Түштүк Корея. Шенген визасы” деген жарыялары Дүйшөмбү жана Вахдат шаарларынын көчөлөрүндө өткөн жылы пайда болгон. Маалыматка караганда, ал ортомчулук кызматы үчүн жумуш издеген ар бир адамдан 1,5 миң сомониден (180 долларга жакын сумма) талап кылган. Тергөө анын он адамды алдап акчасын алганын аныктады. Сот өкүмүнө ылайык, кармалган адам казынага 73 миң сомони (9 миң долларга жакын сумма) өлчөмүндөгү айыппул төлөп бериши керек.

Камалгандан кийин Бехзод Манноновдун мурда дагы алдамчылык жол менен башкалардын акчаларын алып жүргөндүгү аныкталды. Бирок анын алданган «кардарлары» Манноновдун туугандары акчаларын кайтарып берүүнү убадалагандыктан, ага эч кандай дооматтары жок экенин билдиришти.

Эксперттердин пикирлеринде, акыркы жылдары Тажикстандын жашоочуларынын көбү Орусияда эмес, Европа өлкөлөрүндө жумуш табууга аракет кылып келишет. Беш жылдан бери Орусияда иштеген тажикстандык Дарвеш Олимов жергиликтүү жашоочулардын кемсинтүүсү, полиция кызматкерлеринин акча талап кылуусу, ошондой эле рубль курсунун төмөндөшү мигранттарды Европада жумуш издөөгө түртүп жатат деген пикирде.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Мындай ченемдер маалымат жана байланыш маселелери боюнча даярдалган мыйзам долбоорунда жазылган. Долбоорду 27-июнда парламенттин төмөнкү палатасында өлкөнүн маалымат жана байланыш министри Даурен Абаев тааныштырды.

— Жеке маалыматтар анын ээсинин макулдугу менен гана жарыяланышы керек — бул нормалдуу практика. Биз бул боюнча дүйнөлүк тажрыйбаны көпкө изилдедик. Негизинен дүйнөлүк тажрыйба жеке маалыматтар жарандын макулдугу менен жарыяланышы керектигин көрсөтүүдө, — деди Даурен Абаев.

Ошондой эле мыйзам долбоорунда төгүндөө укугу тууралуу ченем бар. Ага ылайык, төгүндөө макаласын жарыялоо үчүн журналистке беш күндүк мөөнөт берилет. Абаевдин айтымында, эгер журналисттер төгүндөө материал жарыяласа, анда алардан такталбаган маалыматты таркатуу жоопкерчилиги алынат. Министр журналист макала жазууда анда фактылар болушу керек деп эсептейт.

Мыйзам долбоорунда маалымат жана байланыш маселелери боюнча төрт беренеге 200 өзгөртүү киргизүү сунушталган. Министр Абаевдин белгилешинче, ММКлар тууралуу мыйзамдын долбооруна коомчулуктан келип түшкөн сунуштардын 70 пайыздан ашыгы киргизилген.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”