БОРБОРДУК АЗИЯДА

Соттун материалдарына ылайык, 25-33 жаш курактагы соттолуучулар жаш балдары менен араб тилинде «Аллахтан башка Кудай жок» деген жазуусу бар кара кездеменин фонунда сүрөткө түшүп, жергиликтүү РИИБге кол салууга даярдык көрүшкөн.

Соттун билдирүүсүндө жазылгандай, «соттолгондордун бирине өткөн жылкы Актөбөдөгү куралдуу кол салуулар катуу таасир калтырып, ал теракт пландап, ал тууралуу топтун калган мүчөлөрүнө билдирген. Тергөөнүн материалдарына караганда, топтун мүчөлөрү желекти ары-бери шилтеп, «Аллах Акбар!» деп кыйкырып, унаа менен айылды айланып жүрүшкөн. «Муну менен алар «Ислам мамлекети» террордук уюмунун идеяларын жана алардын куралдуу жихаддарын колдой тургандыктарын көрсөтүшкөн», – деп айтылат соттун өкүмүндө.

Соттолуучулар айыптоолорду четке кагышууда. Адвокаттар менен туугандары өкүм боюнча жогорку инстанцияга даттанууга ниеттенип жатышат.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Кэй БУУнун адам укуктары боюнча кеңешинин жыйынында Тажикстан бийлигинин өлкөдө коопсуздук менен туруктуулукту камсыздоо боюнча көрүп жаткан чаралары тескери натыйжа берип жатканын билдирди. Ал өткөн жылы Тажикстанга барып келгенден кийин даярдаган баяндамасында өкмөттү көз карандысыз басылмаларга кысым көрсөтүүгө, маалыматка жетүү мүмкүндүктөрүн чектөөгө жана жарандык коом менен оппозициячыл-демократиялык күчтөргө басым жасоого айыптаган.

БУУнун атайын баяндамачысы Тажикстан учурда жөнөкөй эмес абалда турганын билдирди. Айтымында, тажик бийлигин бир тараптан Ооганстан кооптондурса, экинчи жагынан «Ислам мамлекетинин» тарапташтары сыяктуу аймактык экстремизм өлкөнүн коопсуздугуна коркунуч жаратууда. Кэй өкмөт мындай шартта бийликтин позициясы менен макул эмес адамдарды басуу менен жарандардын укуктарын бузуп, ал болсо коомдун нааразычылыгына себеп болуп жатканын айтты.

«Тажикстанда коомдогу көйгөйлөр тууралуу жазган журналисттер менен көз карандысыз ММКларга коркунуч туулуп жатканына көзүм жетти. Бийлик цензураны күчөткөнүн жашырбастан бир канча веб-сайтты жапкан. Ошондой эле мен Тажикстанда бардык байланыш каражаттары өкмөттүн көзөмөлүндө экенине түшүндүм», – деп билдирди Дэвид Кэй.

Тажикстандын Швейцария конфедерациясындагы элчиси жана өлкөнүн Женевадагы эл аралык уюмдардын туруктуу өкүлү Жамшед Хомидов Дэвид Кэйдин баяндамасын «бир тараптуу» деп эсептейт. Ал баяндаманын автору терроризмге каршы күрөшүү боюнча Тажикстанда кабыл алынган башка мыйзамдар менен чараларды эске албаганын айтты. «Бул бир тараптуу жана объективдүү эмес баяндама. Анда жалаң бейөкмөт уюмдардын гана көз карашы көрсөтүлгөн. Автор өкмөттүн пикирин эске алган эмес», – деди Жамшед Хомидов.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Протоколго ылайык, чек арадан он чакты чакырым алыста жайгашкан Бейнеу станциясындагы темир жол бекети чек арадан эки чакырым алыстыктагы Оазис станциясына көчүрүлөт. Андан сырткары Целинный жана Сырдарья деп аталган жаңы эки автоунаа өткөрмө бекети ачылып, эки тараптуу режимде иштеген Атамекен, Казыгурт жана Капланбек бекеттери көп тараптуу кылып өзгөртүлөт.

Протолдо транзит бекеттери аркылуу бараткан Өзбекстан жарандарынын жөнөкөйлөтүлгөн режимде өткөрүү мүмкүндүгү дагы каралган. Ошондой эле чек араны кесип өткөндүгү тууралуу белгилер паспортторго эмес, атайын миграциялык карталарга коюлат деп күтүлүүдө. Бирок мындай транзит коммерциялык жүгү жок жеңил унаалар үчүн гана иштейт.

Мыйзам Сенаттын жактыруусунан кийин президенттин кол коюусуна жөнөтүлдү.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

МТСтин Москвадагы башкы кеңесеси бул боюнча комментарий бере элек. Ошол эле маалда “Азаттыктын” түркмөн кызматы өз булактарына таянуу менен Түркмөнстанда жаңы мобилдүү оператор иштеп баштай турганын айтууда.

Түркмөнстандагы телекоммуникациялык компаниялардын биринин өкүлүнүн айтымында, жаңы оператор азыркы учурда алгачкы сыноолорун өткөрүүдө.

Маалыматтарга караганда, жергиликтүү жаңы мобилдүү оператор Түркмөнстан президентинин туулган күнүндө, 29-июнда иштеп баштайт.

Бир күн мурун Түркмөнстан орусиялык компаниянын уруксат кагазын узартууга ниети жок экени кабарланган.«МТС-Түркмөнстандын» лицензиясынын мөөнөтү 1-июлда аягына чыгат.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Тажикстан менен Кытай өкмөттөрү соттолгондорду экстрадициялоо боюнча келишимге кол койгондон кийин Гүломалиевдердин үй-бүлөсү Кытай абагында жатышкан ата-энесин көрөбүз деп үмүттөнүшүүдө.

Абдурахим Гүломалиев абактан 2018-жылы чыгат. Анын аялы Хайринисо Гүломалиева өмүр бою эркинен ажыратылган жана беш жылдан бери Үрүмчүнүн аялдар түрмөсүндө жазасын өтөөдө. Ал күйөөсү соттолгондон кийин 2012-жылы Кытайга барып, маңзаты менен кармалып калган.

Гүлмолиевдерди кошкондо Кытайда 15 тажик жараны абакта отурат. Алардын ичинен төртөө – үч аял жана бир эркекке өлүм жазасы берилген, алардын бирөөнө карата өкүм аткарылып, былтыр сөөгү мекенине жөнөтүлгөн. Бешөө өмүр бою эркинен ажыратылган.

Соттолгондорду экстрадициялоо боюнча келишим 2015-жылы парламент тарабынан ратификацияланган. Ал 2017-жылдын 19-июлунан тарта күчүнө кириши керек.

https://www.youtube.com/watch?v=hZs-5frRv98&feature=youtu.be

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

17-июнда Киров шаарынын жашоочусу Павел Шапкин өзбекстандык таксисттин унаасына отурган. Бирок көздөгөн жерине жеткенден кийин шашканынан капчыгын машинанын отургучуна унутуп койгон.

Бирок бир канча убакыт өткөндөн кийин өзбекстандык таксист кардарын таап, анын акчасын кайтарып берген. Ал капчыктагы визиттик карта аркылуу Шапкин менен байланышкан.

“Бүгүн мен капчыгымды жоготуп жибердим. Анын ичинде 100 000 рубль жана бардык банк карталарым бар болчу. Кайда калтырганымды такыр эстей албай койгом. Анан Өзбекстандык бала телефон чалып, капчыгымды таап алганын, аны толугу менен кайтарып берүү ниетинде экенин, себеби аны ата-энеси ушундай тарбиялаганын айтты”,-деп жазды Павел Шапкин Инстаграмдагы баракчасына.

Ал таксисттин аракети өтө таасирленткенин билдирип, эстеликке сүрөткө түшкөнүн кошумчалаган.

Социалдык түйүндөрдө өзбекстандык таксисттин мамилесине суктанышууда. Кыска убакыттын ичинде Павел Шапкиндин Инстаграмдагы билдирүүсү миңдеген “лайк” чогулутту.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Мыйзам долбооруна ылайык, аталган кызматка мамлекеттин коргоосундагы адамдардын жеке маалыматтарын жашыруун сактоо укугу берилет. Алардын катарына өкмөттүн бардык жогорку кызматтагы аткаминерлеринин, губернаторлордун, ошондой эле мамлекеттин үлүшү бар ири компаниялардын башчыларынын жашаган жери жана алардын кайтаруусундагы жеке мүлктөр кирет.

Мыйзамга ылайык, андай адамдардын жана алардын үй-бүлө мүчөлөрүнүн жеке маалыматтарын өздөрүнүн же мамлекеттик коргоо органдарынын макулдугу менен гана ачыкка чыгарууга болот. Ошол эле маалда бул маалыматтар башка федералдык мыйзамдар, мисалы, мүлктү жыл сайын декларациялоо тууралуу мыйзамдын негизинде ачыкка чыгарылышы мүмкүн.

Мыйзамга ылайык, Федералдык коргоо кызматы «мамлекеттик кайтаруудагы объектилердин» гана эмес, алардын үй-бүлө мүчөлөрүнүн дагы «жеке маалыматтарын коргоо боюнча чараларды көрүүгө» укуктуу. Андан сырткары мекеме мамлекеттин коргоосундагы объектилер өтчү трассалардагы кыймылды убактылуу чектөө укугуна ээ болуп, аэропортторду жана башка транспорттук аянттарды бекер пайдалана алат.

Федералдык коргоо кызматынын ыйгарым укуктарын кеңейтүү тууралуу мыйзам долбоору Мамлекеттик думага Орусия президенти Владимир Путин тарабынан февралда сунушталган. Мартта мамлекет башчы кызматка Орусиянын керектөөлөрү үчүн жер тилкелерин алып коюу укуктарын берген.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Июндун башында Мирзиёев гидроэнергетиканы өнүктүрүү боюнча токтомго кол койгон. Бул программага ылайык, Өзбекстан 2021-жылга чейин 18 жаңы ГЭС курууга жана гидроэлектр станцияларын жаңылоо боюнча 14 долбоорду ишке ашырууга ниеттенүүдө. Алардын жалпы суммасы 2,65 миллиард долларга тете.

Майда Шавкат Мирзиёев Сырдарыя облусуна барып, ал жакта 15 МВт кубаттуулуктагы кичи ГЭС куруларын айткан.

Мамлекеттик программага ылайык, гидроэнергетикалык долбоорлор бүткөндө энергобаланстагы гидроэнергетиканын үлүшү 15,8 пайызды (учурда 12,7 пайыз) түзөт.

Өзбекстандын мурдагы президенти Ислам Каримов Тажикстандагы Рогун ГЭСинин, Кыргызстандагы “Камбар-Ата-1” ГЭСинин курулушуна каршы чыккан. Шавкат Мирзиёев азырынча бул долбоорлор тууралуу көз карашын билдире элек.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Тажикстандын Дин иштери боюнча комитети ажылык үчүн курактык чектөө киргизилгенин тастыктады. Аткаминерлер чечим көбүрөөк улгайган кишилердин зыяратка баруусу үчүн кабыл алынганын билдирди.

Комитет быйыл ыйык жайга баруу үчүн кезекке тургандардын саны кескин түрдө кыскарганын билдирди. Ошол эле маалда балдарынын жардамысыз сапарга чыга албай, жүздөгөн кары адамдар дагы ажылыктан баш тартууга аргасыз болушкан.

Былтыр Сауд Арабияга 6 миң тажикстандык зыяратчы барган. Дин иштери боюнча комитетинин Тажикстан үчүн орундарды 8 миң кишиге чейин көбөйтүү аракети натыйжа бере элек.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Быйыл 1-июлдан тарта пенсиянын базалык көлөмү 13 пайызга чейин жогорулайт. Минималдык пенсия 40 миң 950 теңгени (125 доллардын тегереги) түзөт.

Былтыр бийлик пенсияны көтөрүү пландарын жарыялагандан кийин көп узабай, пенсия фондунун активдери сакталган эл аралык банк банкротко учураган. Казак мыйзамдарына жараша, иштеген ар бир жаран айлык акысынын 10 пайызын пенсиялык фондго которуп туруусу керек.

Казакстанда эки миллиондун тегерегинде пенсионер бар. Пенсия жана жөлөк пулдарды көбөйтүү үчүн 81,6 миллиар теңге бөлүндү.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”