БОРБОРДУК АЗИЯДА

Бул Тажикстан парламентинин төмөнкү палатасы тарабынан жактырылган «Мамлекеттик кызмат тууралуу» мыйзамга сунушталган өзгөртүүлөрдүн бири. Күн мурун кайра оңдолгон мыйзамга өлкө президенти Эмомали Рахмон кол койгон. Дагы бир башка өзгөртүүгө ылайык, кош жарандуулукка ээ адамдар өлкөдө мамлекеттик кызматтарды аркалоо мүмкүнчүлүгүнөн ажырашты.

Тажик парламентинин депутаты Абдухалим Гаффоров башка өлкөлөрдүн же эл аралык уюмдардын бардык сыйлыктары, ардактуу жана атайын наамдары мамлекеттин менчиги болуп эсептелерин жана алар музейге берилиши керектигин билдирди.

Анын айтымында, сыйлык мамлекеттик кызматкерлерге тапшырылып жаткандыктан, чет мамлекеттер менен эл аралык уюмдар өздөрүнүн андай ниети тууралуу алдын ала Тажикстан президентине кабар бериши керек.

Орусия президенти Владимир Путин Тажикстанга болгон февралдын аягындагы сапары маалында Эмомали Рахмонго Александр Невский орденин тапшырган. Андан сырткары Тажикстандын тышкы иштер министри Сирожиддиг Асловду Достук ордени менен сыйлаган.

Булак: Борбор Азия жаңылыктар кызматы

Эл аралык валюта корунун Мартин Соммер баштаган миссиясынын корутундусунда алгач Түркмөнстан экономикасы үчүн сырткы факторлордун таасирин чектөө боюнча бир катар чараларды, анын ичинде инвестициялык программалардагы мамлекеттин капитал салуу көлөмүн азайтуу зарыл экендиги айтылат. Эксперттер учурда Түркмөнстан эгемендүүлүккө ээ болгон 1991-жылдан берки эң олуттуу экономикалык төмөндөөгө дуушар болуп жатат деп эсептешүүдө.

ЭВКнын божомолуна ылайык, газдын экспортунун көлөмүн көбөйтүү боюнча өкмөттүн аракеттери өлкөнүн экономикасынын турукташына көмөкчү болот, бирок сырткы эсептер боюнча учурдагы операциялардын таңкыстыгы сакталат.

Экономисттердин пикиринде, Түркмөнстандын улуттук экономикасын диверсификациялоонун башкы чаралары болуп ички өндүрүш үчүн шарттарды түзүү, мамлекеттин карамагындагы ишканаларды менчиктештирүү, кичи жана орто бизнести өнүктүрүү, инвестицияларды экономиканын бардык тармактарына текши бөлүштүрүү жана өлкөнүн аймактарын өнүктүрүү эсептелет.

Булак: Борбор Азия жанылыктар кызматы

Казакстандык журналист жана укук коргоочу Сергей Дуванов «өлкөгө Кремлдин алдыңкы пропагандачысынын келишине жана анын эл алдында сүйлөөсүнө мүмкүндүк түзүп берүү — бул казакстандыктардын «жикчилдик» маанайдагы бөлүгүн колдоого багытталган олуттуу пропагандалык акция деп эсептейт.

Саясат таануучу Расул Жумалы Владимир Соловьев «орус дүйнөсүнүн» жактоочусу, зомбулук көрсөткөн советтик жетекчилерди жана Орусиянын Украинага чабуул коюусун актоо маселелерин көтөрүп келген активист журналист катары белгилүү экенин белгиледи. «Менимче, анын «мастер-класстары» – бул жөн гана шылтоо. Кандай болгон күндө да ал Орусиянын империялык саясаты тууралуу маселени козгоп өтөт. Көптөгөн өлкөлөрдө бул сыяктуу адамдарды нон-грата персонасы деп жарыялап, өлкөгө кирүүсүнө тыюу салышат. Анын Алматы менен Астананын мыкты дарсканаларында сүйлөөсүнө мүмкүндүк түзүп берип жаткандардын кандай максаттарды көздөгөнү түшүнүксүз», – деди ал.

Владимир Соловьев айрым казакстандыктар анын өлкөгө келүүсүнө каршылык билдирип жаткандыктарын билет. Орусиялык журналист informburo.kz сайтына курган маегинде Казакстанга болчу сапарын токтотуу тууралуу ойлобогонун билдирди.Ал ага каршы болуп жаткан адамдарды «психикалык жактан оорулуу» деп сыпаттап, «социалдык түйүндөрдө жазып жаткан жүздөгөн колдонуучулар түрдүү аккаунттар менен кирип жаткан 10 гана адам» деген божомолун айтты.

«Менде өлкөнүн ички иштерине кийлигишүү оюм жок. Мени кантип сүйлөшүүлөрдү өткөрүү керектиги жана оратордук чеберчилик боюнча сабак өтүп бер деп чакырышты. Ошондуктан эгер кимдир бирөө бул сапарымды саясатташтырууга аракет кылып жаткан болсо, анда алардын артында бир аз акча турат, кимдир бирөөаларды түртмөлөп жатат, алардын артында бейөкмөт уюмдарга тиешеси бар адамдар турушат», – деди Владимир Соловьев.

Булак: Борбор Азия жанылыктар кызматы

Өзбекстан мамлекет башчысы өз өлкөсүнүн тынчтыгы жана эркиндиги үчүн жанын берген патриотторго урмат көрсөттү.

Андан сырткары Шавкат Мирзиёев Казакстан борборундагы Мамлекет башчыларынын аллеясына бак отургузду. Анда Өзбекстандын макум президенти Ислам Каримов тарабынан отургузулган бак дагы бар.

Өзбекстан президенти Казакстанга мамлекеттик сапары менен 22-мартта барган.

Булак: Борбор Азия жанылыктар кызматы

«Казинформ» агенттигинин маалыматы боюнча, эки өлкөнүн мамлекет башчылары Казакстан менен Өзбекстандын ортосундагы стратегиялык өнөктөштүктү өнүктүрүү жана ынак коңшулукту бекемдөө тууралуу биргелешкен декларацияга кол коюшту.

Эки өлкөнүн өкмөт башчыларынын деңгээлинде Аймактар ортосундагы кызматташтык тууралуу келишимге, 2017-2019-жылдарга карата экономикалык кызматташтык стратегиясына, Кош салык салууну жоюу тууралуу макулдашууларга өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу протоколго жана өлкөлөр ортосундагы аскердик кызматташтык сыяктуу бир канча документтерге кол коюлду.

«Өзбекстан – биздин стратегиялык өнөктөшүбүз, коңшубуз, бир тууган өлкө. Биздин эл гүлдөп өнүгүүнү, бейпилдикти каалайт», – деди Назарбаев.

Өзбекстан президенти Мирзиёев Астанага болгон сапарын жана андагы сүйлөшүүлөрдү «тарыхый» деп сыпаттады.

Бул Шавкат Мирзиёевдин мамлекет башчысы катары Казакстанга жасаган алгачкы сапары.

Булак: Борбор Азия жанылыктар кызматы

Мамлекет башчынын уулу буга чейин Тышкы иштер министрлигинде Маалымат департаментин башкарган. Анын комитет башчылыгына дайындалгандыгы жөнүндө өлкө парламентинин 20-марттагы жыйынында айтылды.

Сердар Бердымухамедов үч ай мурда Ахал облусундагы 24-шайлоо окуругунан парламент депутаты болуп шайланып келген.

Түркмөнстан президентинин уулу Сердардын саясий карьерасы тууралуу алгачкы билдирүүлөр өткөн жылдын жайында пайда боло баштаган. Анда көз карандысыз маалымат булактары ал атасынын атайын токтому менен өлкөнүн Тышкы иштер министрлигине кызматка дайындалганын билдиришкен. Андан сырткары ага чейин Сердар бир канча министрликте жана агенттиктерде иштегендиги кабарланган. Ал 2014-жылы кандидаттык диссертациясын коргоп, 2015-жылы техника илимдеринин доктору илимий даражасына ээ болгондугу тууралуу дагы маалыматтар бар.

Гурбангулы Бердымухаммедов өлкөнү атасы Сапармурат Ниязов каза болгон 2006-жылдан берип башкарып келет. Учурдагы мамлекет башчынын уулунан тышкары дагы үч кызы бар.

Булак: Борбор Азия жаңылыктар кызматы

Музаффар Хакимов айыпталган берене Мунапыс тууралуу мыйзамдын негизинде жазадан бошотуу мүмкүндүгү каралган беренелердин тизмесинде болгон. Дүйшөмбү шаардык сотунун катчылыгынан тергөөчү мунапыс менен сот залынан бошотулганын ырасташты. Мамлекеттик айыптоочулар аны үч жылга эркинен ажыратуу жазасын суранышкан болчу.

Музаффар Хакимовдун ишин тергөө менен өлкөнүн Башкы прокуратурасы алектенген. Башкы көзөмөл орган алгач тергөөчү ыйгарым укуктарынан аша чабуудан сырткары пара алууга да айыпталып жатканын, бирок дилилдердин жоктугуна байланыштуу экинчи айыптоо алынганын билдирген.

Тергөөчү Бузургмехр Ёровдун адвокатынын даттануусунан кийин 12-декабрда кармалган. Ал Хакимовду кардарларынан акча алып, бирок алардын укуктарын коргоодон баш тарткан деп айыптаган.

Ёровдун туугандарынын ырасташынча, алар тергөөчү менен келишим түзүп, 25 миң доллар чогулутуп беришкен. Музаффар Хакимов ал каражатты “алданган” кардарларга кайтарып бермек.

Булак: Борбор Азия жаңылыктар кызматы

Бирок алар андан бери ноутбуктарды берүү өтүнүчү менен окуу жайдын директоруна бир канча жолу кайрылышкан. Бирок ар дайым компьютерлер ИИМдин эксперттери тарабынан текшерилип жатышкандыгы тууралуу жооп алып келишет.

Өкмөттүн алдындагы Дин иштери боюнча комитеттен аларга бул боюнча даттануу болбогонун билдирди. Өлкөнүн Мусулмандар дин башкармалыгынын төрага орун басары Абдулазиз Мансур бул суроого абал менен кеңири таанышкандан кийин жооп берүүнү убадалады.

Өзбекстан өкмөтү жаштар интернеттен экстремисттик адабияттарды окуп, өлкөдө тыюу салынган диний агымдардын катарына кошулуп кетиши мүмкүн деп кооптонууда.

Булак: Борбор Азия жаңылыктар кызматы

Мирзиёевдин айтымында, Борбордук Азиянын өнүгүүсү үчүн өзбек-казак мамилелери өзгөчө мааниге ээ. «Кезинде бекеринен эки мамлекет ортосунда стратегиялык өнөктөштүк тууралуу документке кол коюлган эмес. Ал чынында эле бардык багыттар боюнча маселелерди камтыйт», – деди өзбек мамлекет башчысы.

Мирзиёев Казакстан президенти Нурсултан Назарбаев менен болчу жолугушуусу маалында биргеликте аймактагы абалга анализ жүргүзүп, эки тараптуу мамилелерди күчөтүү жана аларды жаңы деңгээлге көтөрүү боюнча бардык мүмкүнчүлүктөрдү карап чыгууга үмүттөнөрүн айтты.

Ошондой эле өзбек лидери Казакстан башчысы менен Ооганстан көйгөйүн талкуулоо ниетинде. Мирзиёевдин айтымында, бул бүтүндөй аймак үчүн чакырык жана Ташкент дагы, Астана дагы ооган көйгөйүнүн тез арада жайгарылышына кызыктар.

Өзбекстан президентинин Казакстанга алгачкы расмий сапары ушул жылдын 22-23-март күндөрү болот.

Булак: Борбор Азия жаңылыктар кызматы