Menu

ЭКОНОМИКА

Казакстанда аш берүүдөгү ысырапкорчулукка каршы «жөнөкөйлөтүлгөн меню» иштелип чыкты

Казакстандын Актөбө облусунун имамдары аш берүүдөгү ысырапкорчулукка каршы «жөнөкөйлөтүлгөн меню» иштеп чыгышты. Көбүнчө казак улуттук тамактарынан турган ал меню 13-апрелден тарта шаардагы борбордук мечиттин жанындагы ашканада колдонулат.

«Бул менюну бекитээрден мурун облустагы райондордун бардыгын кыдырып чыктык. Жергиликтүү тургундардын арасында сурамжылоо жүргүздүк, ага жалпысынан 1 230 киши катышты. Алардын 85 пайызы аш берүүдөгү ысырапкорчулукка каршы экендиктерин билдиришти», — деди Казакстан Мусулмандар дин башкармалыгынын Актөбө облусу боюнча өкүлү Толеби Оспанов.

Анын айтымында, эми бул менюну жергиликтүү ресторандар менен кафелерге таркатуу мерчемделүүдө. Андан сырткары облустагы имамдарга ысырапкорчулуктун зыян экендиги тууралуу калк арасында диний үгүттөрдү күчөтүү тапшырылды.

Жаңы менюга ылайык, облустук мечиттин алдындагы ашканада 100 кишинин чыгымы 170 миң теңгени (550 доллардын тегереги) түзөт. Анын 105 миңи азык-түлүк сатып алууга жумшалса, калганы ашкана кызматкерлерине берилет. Ошол эле маалда жергиликтүү ресторандарда 100 кишиге аш берүүдө кеминде 300-400 миң теңге чыгымдалып келет.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Кыргыз-орус өнүктүрүү фонду кыргыз ишкерлеринин кыялдарын ишке ашырууга көмөктөш болууда

Кыргыздын белдүү ишкерлеринин бири Рахат Ирсалиев көп жылдан бери Кыргызстанда Кичи ГЭСтерди курууну кыялданып жүргөнүн билчүбүз. Албетте ири курулуш компаниясы бар Ирсалиевге элиттүү үйлөрдү салып-сатып жанын кыйнабаса деле болмок. Бирок, азыр дүйнө электрэнергияны өндүрүүнүн кошумча, экологиялык таза булактарына өтүп жатканда Кыргызстан тээ эсил кайран СССР салып берип кеткен, эскилиги жетип чекесинен бузула баштаган ири ГЭСтердин көзүн карап гана олтурат. Ошол эле учурда кыргыз өлкөсүнүн жаратылышы шарттаган экологиялык жактан таза, арзан электрэнергияны өндүрүүгө мүмкүн болгон миңдеген кичи ГЭСтерди куруу потенциалы  пайдаланылбай келет. Мамлекетибиз Камбар-Ата-1 жана башка ири ГЭСтерди курууга каражат издеп, дүйнөгө жар салып таппай жатат. Ал эми жеке ишкер Рахат Ирсалиев көп жылдардан бери өлкөдө кичи ГЭСтерди курууга ички жана тышкы инвесторлорду тартууга аракет кылып, бош турган акча каражаттарын издеп жүргөнүнө күбө болгонбуз. Акыры анын кыялы ишке ашып, анын бул бизнес долбоорун Кыргыз-орус өнүктүрүү фонду колдоого алганын угуп, Ирсалиевдин көп жылдык кыялы ишке ашарына үмүт артып калган болчубуз.

Кыргызстандын Евразиялык экономикалык биримдикке кирүүсүнө көмөк көрсөтүү үчүн 2015-жылы түзүлгөн Кыргыз-орус өнүктүрүү фонду биринчи болуп ишкер Рахат Ирсалиевдин бизнес идеясынын келечектүү экенин дароо баамдап, аны менен Кемин районунун Тегирменти аймагындагы сууга Тегирменти кичи ГЭСин курууну каржылоо боюнча келишим түздү. Тегирменти кичи ГЭСин куруу долбоору 215 миллион сомго бааланган болчу, анын 71 миллион сому Рахат Ирсалиевдин өзүндө бар эле, калган 144 миллион сомду насыя катары Кыргыз-орус өнүктүрүү фонду өнөктөшү “Айыл-банк” аркылуу 5 жылга жылдык 12% менен кредит кылып бермек болду.

Кредиттин алгачкы траншы 2016-жылдан 18-январынан баштап бериле баштады. Курулушта чоң тажрыйбасы бар Рахат Ирсалиев Тегирменти кичи ГЭСин 11 айдын ичинде куруп бүтүп, 2016-жылдын ноябрында салтанаттуу ишке киргизди. Тегирменти кичи ГЭСине Чехия өлкөсүнүн CINK Hydro фирмасынын Рelton тибиндеги турбинасы орнотулду. Мындай типтеги турбина суу тартылган кыш мезгилинде да натыйжалуу иштей тургандыгы менен белгилүү. Курулуш ишине 50 адам тартылып, ГЭС ишке киргенден тарта туруктуу жаңы 8 иш оруну пайда болду. ГЭС толук түрдө заманбап автоматташтырылып, 8 адам анын ишине кез-кезде көз салып гана байкап турат.

Натыйжада кичи Тегирменти ГЭСи 2016-жылдын декабрь айында эле 446 640 кВт саат электр энергиясын иштеп чыкты. Ал эми 2017-жылдын январында 476 460 кВт саатка жетти. “Тегирменти ГЭСтери” кичи ишканасы “Түндүк электр” ачык акционердик коому менен 2017-жылга келишим түзүп, анда бир жыл ичинде 13 млн. 500 тыс. кВт электр энергиясын иштеп чыгып, сатууга макулдашышты. Ошентип Кыргыз-орус өнүктүрүү фонду кыргыз ишкери Рахат Ирсалиевдин көп жылдан бери кыялданып келаткан тилегин – бизнес долбоорун ишке ашырууга көмөктөш болду.

Кыргызстанда реалдуу бизнес идеялар менен жүргөн көптөгөн ишкерлер, ишканалар бар, бирок, “ойлогон ойду кыстаган турмуш жеңет” дегендей көпчүлүгү реалдуу кредиттик каржылардын жоктугунан кендири кесилип келүүдө. Кыргыз-орус өнүктүрү фонду ошондой ишкерлер менен ишканаларды таап чыгып, алардын бизнес кыялдарын реалдуулукка айлантуу үчүн көмөктөшүүгө аракет кылууда. Фонддун андан кийинки долбоорлоруна көз жүгүртсөк, алгач көзгө илингендердин бири “ЖБИ заводу” ачык акционердик коому болуп эсептелет. “ЖБИ заводу” да эсил кайран СССР учурунда курулуп, бүгүнкү күндө эскилиги жеткен жабдыктары менен кардарлардын суроо-талаптарын аткарууга чама-чаркы чектелүү болуп калган эле. Заводду реконструкциялоо жана модернизациялоо боюнча долбоорду каржылоо үчүн Кыргыз-орус өнүктүрүү фонду 32,3 миллион сом каражат бөлдү. Бул насыяга завод жаңы бетон даярдоочу түйүндү сатып алып орнотту, темир-бетон түтүктөрүн куюучу линияны курду. Натыйжада бетон даярдоонун көлөмү эки эсеге көбөйдү, Бишкек шаары жана башка кардарлар үчүн ирригациялык бетон түтүктөрүн даярдоо мүмкүнчүлүгү пайда болду. Завод үйлөрдүн үстүн жабуучу бетон тосундарын, бетон тепкичтерин, электр устундарын, ЛЭП тирөөчтөрүн, бетон темир жол шпалдарын, бетон кудуктарын, бетон арыктарын, пайдубал блокторун жана башка продукцияларды жасап чыгарууну эки эсеге көбөйттү.

“Эллегия” кичи ишканасы полиэтилен пленкаларынан эл керектөөчү товарларды, айыл чарбасында массалык иштетүүчү пленкаларды чыгаруу боюнча долбооруна Кыргыз-орус өнүктүрүү фондунан 31 миллион сом кредит алып, өндүрүш жабдыктарын жаңылоого мүмкүнчүлүк алды. Андан башка мурун иштетилген пакеттерди, эски пленкаларды кайра иштетүүчү линияны орнотту. Натыйжада, “Эллегия” кичи ишканасы айыл чарба плантацияларын жабуучу пленкаларды, күнөскана жабуучу пленкаларды массалык түрдө чыгарууну өздөштүрүп, өз продукциясын Кыргызстандын 100дөн ашык ишканасына сатып жана Казакстан менен Тажикстанга экспорттой баштады.

Жеке ишкер Темир Туйтуев жергиликтүү кара жыгачтан эшик терезелерди, паркет, тепкичтерди, үй жана офис эмеректерди жасоо максатында станокторду жана жабдыктарды сатып алып орнотуу үчүн Кыргыз-орус өнүктүрүү фондунан өнөктөш “Айыл банкы” аркылуу 5,5 млн сом кредит алып, өз кыялын ишке ашырды. Натыйжада,  жеке ишкердин цехи бир айда 50 кубометр кара жыгачты кайра иштетүү мүмкүнчүлүгүн алды.

“Титан” кичи ишканасы ташты майдалап кумга, шебенге айлантчу линияны сатып алып орнотуу үчүн Кыргыз-орус фондунун каражатынан 20 миллион сом кредит алып, жаңы цехти ишке киргизди. Эми “Титан” кичи ишканасы күнүнө 1000 тонна ташты кум менен шебенге айлантып майдалап элге, курулуш ишканаларына сата алат.

“Оберон” кичи ишканасы 4,5 миллион доллар кредит алып, Ысык-Көлдүн Балыкчы шаарына заманбап логистикалык борбор курду. Ички жабдыктарынын баарын Германиянын Plattenhardt + Wirth GmbH фирмасынан сатып алып келип орнотту. Эми Ысык-Көлдүн мөмө-жемиштерин евростандарттын талаптарына ылайык 270 күнгө чейин кынтыксыз сактоого болот. Жашылча-жемиштерди жаңы кезинде тоңдуруучу линия ишке киргизилди. Евробиримдик Кыргызстанга “ВСП+” программасынын алкагында өз продукцияларын пошлинасыз экспорттоо мүмкүнчүлүгүн берген кезде мындай евростандартка ылайык логистикалык борбордун курулушу замандын талабы болучу.

Мындай, Кыргыз-орус өнүктүрүү фондунун көмөгү тийген ийгиликтүү долбоорлорду тизмектей берсе кагаз жетчүдөй эмес. Жалпысынан фонд иштей баштаган 19 айдын ичинде кыргыз ишкерлеринин 690 бизнес долбоорун каржылоого 222 миллион АКШ долларын же 15 миллиард сом сарптады. Анын ичинен 102 миллион долларды түзгөн 663 долбоор орто жана кичи бизнеске тишелүү болсо, 120 миллион долларды чапчыган 27 ири долбоорлор түздөн-түз фонд тарбынан каржыланган. Каржыланган долбоорлордун географиясы да кең: Жалал-Абад облусунан 118 долбоор, Чүй олусунан 104, Талас облусунан 22, Ысык-Көл облусунан 74, Нарын облусунан 25, Ош облусунан 69, Баткен облусунан 40, Бишкек шаарынан 203, Ош шаарынан 38 долбоорду камтыган. Алардын ичинен айыл чарбасы, тамак-аш кайра иштетүү, мал чарба багыттары эң көп каржыланган тармактар болду. “Тамчы” эл аралык аэропорту, “Кошой” жана “Кайыңды” кант заводдору, “Текстиль Транс” сыяктуу ири ишканалар да өз бизнес долбоорлорун ишке ашыруу үчүн Кыргыз-орус фондунун ири каржылык колдоолорун алышты.  Кредиттик кору 500 млн АКШ долларын түзгөн кыргыз-орус фонду өз каражаттарынын эсебинен кыргыз ишкерлеринин бизнес кыялдарын реалдуу ишке ашырууга чоң өбөлгө болуусун улантууда.

Булак: Кyrgyztoday.kg

В Бишкеке завершилась спартакиада среди государственных структур

В Свердловском районе столицы завершилась спартакиада государственных структур района по 3 видам спорта.

Соревнования проводились по трем видам спорта: футбол, волейбол и плаванье.

В соревнованиях приняли участие сборные команды районной администрации, РУВД, центра образования, налоговой инспекции, МТУ района и других служб.

В итогепервое общекомандное место заняла команда районного центра образования, второе место районное управление налоговой службы и почетное третье место заняла команда управления внутренних дел. Победителям вручили кубки, дипломы и медали. А также лучшие спортсмены получили ценные призы.

ЕАЭБден эмне таптык?

Кыргызстандын 25 жыл аралыгында 4 миллиард доллардан ашуун карызга батып, калкыбыздын 1 миллионго чукулу жан багуу үчүн сыртка чыгып кетти. Өлкө өндүрүшү токтоп, жеген ичкенибизге чейин сырттан ташып келип жатабыз. Мындай экономикалык көз карандылыгыбыздан ички өндүрүштүн алсыздыгы байкалып, кирешеден чыгашабыз  көп болуп, сырттан акча алууга мажбур болдук. Өкмөттүн ар бир жылда берген отчеттору  элдин орточо жашоосу көрүнүп турса да, жылына окшош цифраларды көрсөтүп, өсүп-өнүгүп бараткандыгыбызды айтып келишет. Эгер, экономика төбөлдөрүнүн ар жылы берген  коендой окшош “өсүү бар” дегенине ишенсек,  Акаевдин кыялынданган  Швецария болуп калууга кеминде 5 жыл мурда жетмекпиз.

2016-жылкы бюджетибиз  дээрлик 23 млрд сом тартыштык менен кабыл алынган. Анда киреше 124 млрд сом болуп, чыгаша 147 млрд сом деп белгиленген болчу. Бирок, тартыштык алар болжолдогондон көп болуп, өкмөт бюджеттин чыгашаларын секвестирлөөгө аргасыз болгон. Ал эми 2017-жылдын бюджети өткөн жылдыкынан кичине айрымаланып кирешеси 127 млрд сомду түзүп, чыгаша 150 млрд. сомдон ашуун деп белгиленди. Тартыштык болсо баягы эле 23 млрд сомдон ашып, ал ИДПнын 4,7ын түзүүдө.

Кыргызстан эгемендикке жетишкени менен экономикалык жактан толук кандуу эркин боло албастыгы акыркы жылдарда айрыкча билинди. Ар бир жаздагы айдап-себүүлөрдө майга болгон тартыштык дыйкандардын тынчын алып, өкмөткө талаптар жогорулап кетээри белгилүү. Кышкысын электр, газга болгон муктаждык Россия, Өзбекстан, Казакстансыз чечилбейт. Мына ушул жагдайларды эске алып Бажы бирлигине кирип, муктаждыктарды кыскартып, ички өндүрүлгөн товарларды тосмосу жок сыртка алып чыгып, баш калкалайбыз дегенбиз.

Тилекке каршы, ЕАЭБден Кыргызстан кандай пайда таап жаткандыгын жогорудагы экономикалык “өсүштөр” ачык көрсөтүүдө. Экономикалык жактан кубаттуу делген Белорусия, Россия жана Казакстандын товарлары Кыргызстандын ички рыногун ээлеп алды. Эксперттердин пикиринде Россия, Белорусия ЕАЭБге ушул эле максатта киргенин айтышат. Анын айынан импортко басым жасап келген жаныбыз, импорттун чулгоосунда жашап жатабыз.  “Импорт дегенди ит жесин»-деп, итатайы тутулган өндүрүүчүлөр ички керектөөнү жок дегенде 10да камсыздай албай жатышат. Бул ата мекендик өндүрүштү өлтүрүп, бюджеттин казанын калдыратууда. Мисалы,тоок эттери Кытайдан келсе, момпосуй, печенье, шокаладдардын 99ын Орусияныкы десе болот. “Кыргызстанда кеңири өндүрүлөт”-деп жүргөн өрүк кактары да Өзбекстан, Иран,Тажикстанга таандык экени таң калдырат. Базарда жайнаган бадамдар Түркиядан келет. Баткендики деген өрүктөрдүн көбү, чагылган данек, туздалган шор данектер Тажикстандан чыгат. Кантка бууланган, ширеге чыланган жер жаңгактар, чала чагылган бадамдар, мейиздер дагы Өзбекстандыкы экен. Курулуш материалдары Россия же Казакстандан кирээрин базардагы 3 түрлүү баалар ачык эле көргөзүүдө. Мунун кесепетинен баалардын  жогорулап кетүү себептерин тиешелүү тармак туруктуу кармай албай жатат. Бул, билгенге акчанын баары сыртка чыгып кетип жатат дегендик. Экономиканын кыймылдаткыч күчү акча экенин эске алсак, анда сырттан келген импорт товарларына туруштук берүү максатында Кыргызстан ириде өзү өндүргөн товарлардын сатылышын жок дегенде өз аймагында камсыздап жана коргоп алуу зарылдыгы чыгууда. Өкмөт бул боюнча кандай чараларды көрдү?.

Экономиканы иликтөөчүлөрдүн  пикири боюнча бул маселини чек аралардан аткезчилик жол менен келген товарларды тосуу, арзан насыя алуу жолдорун жеңилдетүү, насыя алууга күрөөсү жетпеген ишкерге кепил болуп берүү, өндүргөн товарын өзү сатып алуу сыяктуу жолдор аркылуу чечсе болоорун айтат. Бирок, мындай аракеттер кыргыз өкмөтү тарабынан ишке ашпай келгенине өлкөнүн өндүрүшчүлөрү менен дыйкандардын тынчын алууда.

ЕАЭБ бизге эмне берүүдө?

Ар бир иштин башталышы Кыргызстанда дайымат туруктуу кыймылда болуп, акырындап солгундоо тартат. ЕАЭБге кирген алгачкы күндөрү Кыргызстанды анын эртеңки келечеги эмес, жалпы бажы салыгынын 1, 9ыз үлүшү кызыктырганбы, айтор ЕАЭБдин кең келечегине кенен көз чаптырбаганыбыз ушул кезде билинди. Өз убагында кызуу талкууга алынган ЕАЭБдин күнгөй-тескейи айрым эксперт, экономистердин сунуш-ойлорунун аркасында кабыл алынбай, өкмөттүн өктөм сөздөрү аркылуу гана ишке ашканы белгилүү. Жыйынтыгы, өкмөттүн эч нерсеге даяр эместигин көрсөттү. Санитардык, карантиндик жабдуулардын орус тараптан кечеңделиши, ветеринардык лабораториялар, диагностика жана экспертиза борборлорунун жетишсиздиги биздин айрым товарлар азырынча ЕАЭБ алкагында сыртка чыкпайт дегенди билдирет.  Кыргыз тарап бардык мүмкүнчүлүктөрдү ачып бергени менен казактар “эт-сүтүңөр сапатсыз”-деген шылтоо менен тоскоолдук жаратышканы али эсибизде. Эми деле “түшүмдүүлүгүн мол алабыз”-деп химикат азыктарына чыланган жер-жемиштерибиз лобараториялык тосмолордон тоскоолдуксуз өтүп кетсе жакшы, ал дагы “асан кайгы” болоор.

ЕАЭБге кирүүнүн шарттарын толук түшүнбөй, “бул уюмга кирсек эле эркин соода жүргүзөбүз”-деген кыргыз өкмөтүнүн бар аракетине бул жактарын эстегенде “бали” дегенден башканы айта албай турубуз. Муну айтканыбыз, ушул эле өкмөт өткөн жылы   түштүктөгү дыйкандарга: “жазда жашылча-жемиштерди көп өндүргүлө, Казакстанга, Орусияга сатабыз”-деген. Натыйжада өкмөт товарды сыртка чыгарууга жардам бермек тургай, дыйкандарды таштап койду. Кесепети баягы эле карантиндик-санитардык жабдуулардын кечеңдеши. Тийиштүү лабораториялардын жоктугу. Дыйкандар азыр эмне эгерин билбейт. Анткени, өз өкмөтүнө ишенбейт. Маселен, былтыр түштүктө күрүч, өрүк, алча аябай жакшы түшүм бергендиги маалым. Алардын баарын Өзбекстан менен Тажикстан Бажы союзуна кирбей эле алып кетип, ошол эле оруссияда жармаңкелерди уюштуруп, “Бажы союзу аркылуу барабыз”-деген кыргыз ишкерлеринин ичин туз куйгандай туйлаткан.

Таласта төө буурчак өндүрөт. ЕАЭБге ишенип, андан үмүт арткан бир дагы дыйкан жок. “Түрктөр түгөл болсо экен”-деп Түркиядан көз албай, үмүттөрү ошол жакта. Мал жандуу нарындыктар той-ашты токтотуп, ысырапкорчулукту тизгиндейбиз дегендин “тилине тибиртке чыксын”-дейт. Себеби, семиз малдын куну той-ашы көп кыргыз “шордуунун” чөнтөгү чечип жатпайбы. Башка облустарда өстүрүлүп, өндүрүлүп жаткан товарлар деле кыргыздын бешенесине бүткөн “той-аш” базарынан багы ачылып жатпаса ЕАЭБден эмне пайда келүүдө?

Бийликтин үмүтү, ишкерлердин күйүтү

Экономика министри Арзыбек Кожошев Кыргызстандын чек араларындагы 7 карантиндик-санитардык өткөрүү түйүндөрүндө жабдуулоо 45га артта калганын айтат. Анын себебин Россиядан  зарыл жардамдын берилиши кечеңдеп жаткандыгы менен түшүндүрөт.

“Техникалык регламентти аткарууга Кыргызстанга дагы 3 айдан 2 жылга чейин убакыт талап кылынат. Андыктан анын мөөнөтүн узартуу суранычы жолдонушу мүмкүн”-дейт Кожошев.

Эгер бул маселе орустардын каалаганындай чечилип, даагы 2 жылга узарып кетүү шарттары болсо Кыргызстанда өндүрүлгөн товарлар ошончо жыл ушул күндө көргөн азапты көрөт дегенидикке жатабы? Министрибиздин үмүтү бул, а президентткичи?

Астанада өткөн Жогорку Евразиялык экономикалык кеңешке мүчө мамлекет башчыларынын жыйынында Президент А.Атамбаев Кыргызстан ЕАЭБге киргенине аз гана убакыт болсо да, уюмдун алкагында өз ордун табаарына ишенээрин билдирип:

“Уюм абдан жаш. Бирок, бүгүн биз баарыбыз сезип жаткан бир жагдай- ЕАЭБ дин келечеги жана потенциалы кең. Болгону бизге эмгек жана чыдамдуулук, акылмандык жана кызматташтык керек»-деген.

Акылман элибиз эмгек кылып жатат. Кызматташтыктан кыйналып турабыз. Амалдуу түлкүгө ишенип жалтырак болгусу келген Сүлөөсүнгө окшоп ЕАЭБге чыдамдуулук деле чегине жеткендей. Кай күнү куйругубузду үзүп алаар экенбиз?

Баса, ЕАЭБ алкагында Кыргызстанды адаптациялоо максатында түзүлгөн Орус-кыргыз өнүктүрүү фонду тууралуу кийинки сандарыбызда кенен кайрылабыз.

Күнболот МОМОКОНОВ

Булак: “Алиби”

Салык кызматындагы “сөгүп” өстүрүү

Былтыркы жылы Кыргызстандын Салык кызматы пландагыдан 4 млрд. 600 миң сомго салыкты аз чогултуп, анын айынан бюджеттин  киреше булагы оңбогондой алсырап, Өкмөт “өлбө жаным өлбө” болуп, жаңы жылдын босогосун аттаган.  Бул боюнча Жогорку Кеңеште чоң жыйын өтүп, депутат Алтынбек Сулайманов  “кечээ 2 млн. сом салыктын планы чыкпай калган үчүн Ахматбек Келдибеков соттолуп кеткен” деп,  ишти аткара албагандарды кызматынан эле алып тим болбой, жоопкерчиликке тартууну сунуш кылган эле.

Бизге жеткен маалыматтар боюнча, мындан соң салык кызматындагы 11 башкармалыктын жооптуу жетекчилерине сөгүш берилген. Бирок, бүгүн ошол сөгүш алгандардын арасынан кай бирлери жогорулап жатканы бизди кызыктырууда. Мисалы, ошол салыкты эң аз чогулткан Бишкек шаарынын Свердлов райондук салык башкармалыгын начальнигинин орун басары Рустам Абдырахманов жакында начальник болуп дайындалды. Ал быйылкы жылдын 3 айында да салыкты аз жыйнаганы тармактын сайтында бакырайып жазылып турат. Ошондо кайсы эмгеги үчүн чоңойгону табышмак. Же мамлекет үчүн иштебей, “чөнтөгүнө” иштеп, ошонун жардамы менен жогорулап жатабы? Суроого өзү жооп берээр…

Булак: “Алиби”

Салык кызматындагы “сөгүп” өстүрүү

Былтыркы жылы Кыргызстандын Салык кызматы пландагыдан 4 млрд. 600 миң сомго салыкты аз чогултуп, анын айынан бюджеттин  киреше булагы оңбогондой алсырап, Өкмөт “өлбө жаным өлбө” болуп, жаңы жылдын босогосун аттаган.  Бул боюнча Жогорку Кеңеште чоң жыйын өтүп, депутат Алтынбек Сулайманов  “кечээ 2 млн. сом салыктын планы чыкпай калган үчүн Ахматбек Келдибеков соттолуп кеткен” деп,  ишти аткара албагандарды кызматынан эле алып тим болбой, жоопкерчиликке тартууну сунуш кылган эле.

Бизге жеткен маалыматтар боюнча, мындан соң салык кызматындагы 11 башкармалыктын жооптуу жетекчилерине сөгүш берилген. Бирок, бүгүн ошол сөгүш алгандардын арасынан кай бирлери жогорулап жатканы бизди кызыктырууда. Мисалы, ошол салыкты эң аз чогулткан Бишкек шаарынын Свердлов райондук салык башкармалыгын начальнигинин орун басары Рустам Абдырахманов жакында начальник болуп дайындалды. Ал быйылкы жылдын 3 айында да салыкты аз жыйнаганы тармактын сайтында бакырайып жазылып турат. Ошондо кайсы эмгеги үчүн чоңойгону табышмак. Же мамлекет үчүн иштебей, “чөнтөгүнө” иштеп, ошонун жардамы менен жогорулап жатабы? Суроого өзү жооп берээр…

Булак: “Алиби”

Салык кызматындагы “сөгүп” өстүрүү

Былтыркы жылы Кыргызстандын Салык кызматы пландагыдан 4 млрд. 600 миң сомго салыкты аз чогултуп, анын айынан бюджеттин  киреше булагы оңбогондой алсырап, Өкмөт “өлбө жаным өлбө” болуп, жаңы жылдын босогосун аттаган.  Бул боюнча Жогорку Кеңеште чоң жыйын өтүп, депутат Алтынбек Сулайманов  “кечээ 2 млн. сом салыктын планы чыкпай калган үчүн Ахматбек Келдибеков соттолуп кеткен” деп,  ишти аткара албагандарды кызматынан эле алып тим болбой, жоопкерчиликке тартууну сунуш кылган эле.

Бизге жеткен маалыматтар боюнча, мындан соң салык кызматындагы 11 башкармалыктын жооптуу жетекчилерине сөгүш берилген. Бирок, бүгүн ошол сөгүш алгандардын арасынан кай бирлери жогорулап жатканы бизди кызыктырууда. Мисалы, ошол салыкты эң аз чогулткан Бишкек шаарынын Свердлов райондук салык башкармалыгын начальнигинин орун басары Рустам Абдырахманов жакында начальник болуп дайындалды. Ал быйылкы жылдын 3 айында да салыкты аз жыйнаганы тармактын сайтында бакырайып жазылып турат. Ошондо кайсы эмгеги үчүн чоңойгону табышмак. Же мамлекет үчүн иштебей, “чөнтөгүнө” иштеп, ошонун жардамы менен жогорулап жатабы? Суроого өзү жооп берээр…

Булак: “Алиби”

«Айыл чарба тармагын каржылоо-5» долбоорунун алкагында жалпы 7 млрд сомго чейин насыя берилет

“Бул тууралуу Кыргыз Республикасынын Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министри Нурбек Мурашев кечээ, 11-апрелде, Кыргыз Республикасынын Өкмөт үйүндө «Айыл чарба тармагын каржылоо-5» долбоору жана айыл чарбасын кайра иштетүү өнөр жай тармагын колдоо боюнча маалымат жыйында билдирди” – деп маалымдады Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Аппаратынын маалыматтык камсыздоо бөлүмү.

Нурбек Мурашев дыйкан-фермерлерди колдоо тармагындагы Өкмөттүн аткарып жаткан иштери тууралуу толук маалымат берип, бүгүнкү күндө насыя алууга эч кандай тоскоолдуктар жоктугун, алты банкта каражат жетиштүү экенин билдирди.

«Бүгүнкү күндө жазгы талаа иштерине 1 млрд. 241 млн. сом насыя берилди. Азыркы тапта насыя берилип жаткан алты банкта жалпы болуп 2 млрд. 100 млн. сом каражат бар. Дыйкандар мал чарбачылыгына, өсүмдүк өстүрүү тармагына 10%, кайра иштетүү тармагына 6% жылдык үстөк менен 36 айга насыя алууга мүмкүнчүлүгү бар», – деди ал.

Финансы министринин орун басары Алмаз Азимов маалымдагандай, жалпы сумманын ичинен мал чарбачылыгына 13,7 млрд. сом, өсүмдүк өстүрүүгө 1,5 млрд. сом жана кайра иштетүүгө 1,7 млрд. сом насыя берилди.

«2017-жылы 6 коммерциялык банктын 700 млн сомдон пайыздык үстөк каражатын субсидиялаштыруу пландалууда. «Айыл чарба тармагын каржылоо-5» долбоорунун I этабында 3,3, млрд. сом, ал эми II этабында 3,6 млрд. сом берүү каралган. Жалпы болуп, 2017-жылы айыл чарба тармагына 7 млрд. сомго чейин насыя берүү пландалууда»,-деди Алмаз Азимов.

Азыркы тапта «РСК банк» ААК тарабынан «Айыл чарба тармагын каржылоо-5» долбоорунун алкагында 922 чарбагерге 303 млн. сом жеңилдетилген насыя берилди. Бул тууралуу маалымат берген «РСК банк» ААК төрагасы Азиз Оморкулов насыя алууну каалаган жарандардын бардык документтери толук болсо, 3 күндүн ичинде каражатты колуна алууга болорун кошумчалады.

«Насыялар мал чарбачылыгына 3 млн. сомго чейин, ал эми өсүмдүк өстүрүү менен кайра иштетүү тармагына 20 кишиге чейин жумуш менен камсыз болгон ишкерлик субъектиге 10 млн. сомго чейин жана 20 кишиден ашык жумуш менен камсыз болгон субъектке 50 млн. сомго чейин берилет», – деди Азиз Оморкулов.

Ал эми «Айыл банк» ААК «Айыл чарба тармагын каржылоо-5» долбоорунун алкагында 500 млн. сом насыя берилди. Банктын өкүлдөрү маалымдагандай, берилип жаткан насыялардын басымдуу бөлүгү мал чарбачылыгына андан кийин өсүмдүк өстүрүүгө жана кайра иштетүүгө багытталууда.

«Айыл чарба тармагын каржылоо-5» долбоору боюнча Жалал-Абад облусунда 892 дыйкан-фермер, Чүй облусунда 650, Ош облусунда 497, Ысык-Көл облусунда 392, Нарын облусунда 376,Талас облусунда 346 жана Баткен облусунда 220 чарбагер үч багыт боюнча насыя алышты.

Бүгүнкү маалымат жыйынга Айыл-чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министри Нурбек Мурашев, Финансы министринин орун басары Алмаз Азимов, “РСК Банк” ААК төрагасы Азиз Оморкулов, “Айыл Банк” ААК төрагасынын орун басары Авасбек Тамеликов жана “Айыл Банк” ААК насыя берүү башкармалыгынын башчысы Мунарбек Шорохов катышты.

 

Тажикстанда «мыйзамсыз акча алмаштыруу менен алектенген» ишкер тонолду

Тажикстандын Исфара шаарында «мыйзамсыз акча алмаштыруу менен алектенген» ишкер Нурулло Музаффаровдун үйүнө белгисиз адамдар кирип, күч колдонуу менен 60 миң долларын алып кетишти. Бул тууралуу Согди облустук Ички иштер башкармалыгынан билдиришти.

Окуя 8-апрелден 9-апрелге оогон түнү болуп, карактоодон кийин үй ээлери ооруканага жеткирилген.

Укук коргоо органдары азырынча кылмышкерлердин изине түшүү мүмкүн болбогонун билдиришүүдө. Бул факты боюнча «ири суммадагы акча карактоо» беренеси менен кылмыш иши козголду. Кылмышкерлерди колго түшүрүү үчүн милиция тарабынан атайын топ түзүлүп, тергөө иштери уланууда.

Жергиликтүү бийликтин маалыматына караганда, Нурулло Музаффаров ишкерлик менен алектенип, жеке жактардын акча алмаштыруу ишмердүүлүгүнө тыюу салынганга чейин ошол тармакта иштеп келген. Бирок укук коргоо органдарынын расмий билдирүүсүндө 45 жаштагы ишкер «жумушсуз» адам катары көрсөтүлгөн.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Ашхабадда "Йимпаш" имараты Дене тарбия жана спорт институтуна берилди

Ашхабадда “Йимпаш” соода борборуна таандык болгон имарат Түркмөнстандын Дене тарбия жана спорт институтуна өткөрүлүп берилди.

“Түркмөнстан хроникасы” басылмасынын кабарлашынча, институт соода борборун ижарага бериши мүмкүн. Себеби аны колдонуу үчүн ремонт жасоого дагы акча жок.

Түркиялык “Йимпаш Холдинг” компаниясына таандык Түркмөнстандагы алгачкы ири соода борбор былтыр декабрда жабылган. Ага чейин бир ай бою компанияга ар түрдүү кысымдар көрсөтүлүп келген.

Алгач соода борбордун кожоюну алмашканы жана ал башка ысым менен кайра ачылып иштей тургандыгы жөнүндө маалымат чыккан. Бирок жыл башында анын Дене тарбия жана спорт институтуна берилери кабарланган.

Түркмөнстан бийлиги Ашхабаддагы ири соода борбордун жабылуу себептерин түшүндүргөн жок. “Йимпаш” компаниясы дагы бул тууралуу маалымат берүүдөн баш тартты.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Меню