КМШ

Билдирүүдө парадда Украинага каршы агрессивдүү согушка катышып жаткан орусиялык аскердик техника көрсөтүлгөнү айтылган.

Украинанын Тышкы иштер министрлиги тараткан билдирүүдө Орусия президенти Владимир Путин “украиндердин өлтүрүлүшүн, Украинанын шаарлары менен айылдарынын талкаланышын, украиналык балдардын уурдалышын жана оккупацияланган украин аймактарынын тургундарына каршы репрессияларды актаганы ” белгиленген.

“Иш-чаранын алдында Орусия Украинага 25 канаттуу ракетасын кое берүү менен дагы көп курмандыктарга жана кыйроолорго тушуктурду”, — деп айтылат билдирүүдө.

Билдирүүдө Борбор Азия жана Кавказ элдери 78 жыл мурда нацизмди жеңүүгө баа жеткис салым кошкону айтылат.

9-майда Москванын Кызыл аянтында Экинчи дүйнөлүк согуштун аякташынын 78 жылдыгына арналган аскердик парад өттү. Бул жолу Москвадагы парадга Казакстан, Кыргызстан, Өзбекстан, Тажикстан, Түркмөнстандын президенттери, Армениянын премьер-министри катышты. Беларустан Александр Лукашенко да барды. Алардын көбүнүн парадга катышары бир күн мурда гана белгилүү болду.

Орусия Украинанын Крым жарым аралын аннексиялаган 2014-жылдан кийин Жеңиш парадына чет элдик лидерлер көп барбай калган. Былтыр кошуна өлкөсүнө каршы агрессия баштаганда Москвадагы парадга бир да чет өлкөлүк жетекчи барган эмес.

Бул тууралу тышкы иштер министринин биринчи орун басары Нуран Ниязалиев билдирди.

Бейрасмий жыйында Орусия менен Тажикстандын президенттеринин 70 жылдык мааракеси белгиленип, аймактагы туруктуулук, коопсуздук маселелери талкууланары пландалганын орус маалымат каражаттары жазып чыккан.

Владимир Путин Эмомали Рахмонду 4-октябрда “Мекенге сиңирген эмгеги үчүн” III даражадагы ордени менен сыйлаган. Путиндин жарлыгында орден “Орусия менен Тажикстандын ортосундагы стратегиялык өнөктөштүк мамилелерине жана шериктештикке кошкон чоң салымы жана аймактагы туруктуулукту жана коопсуздукту камсыз кылганы үчүн” берилгени жазылган.

5-октябрда Кыргызстандын Тышкы иштер министрлигинин басма сөз катчысы Чыңгыз Кустебаев Путиндин тажик президенти Эмомали Рахмонду орден менен сыйлаганы тууралуу Фейсбукта пикирин билдирип, “сыйлык “күнөөлүүнү” тапты” деп жазган.

16-17-сентябрда кыргыз-тажик чек арасында кан төгүлгөн окуяны Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги “Тажикстандын алдын ала пландаган куралдуу агрессиясы” деп атаган. Тажикстан күнөөнү Кыргызстанга оодарган.

20-cентябрда Садыр Жапаров Нью-Йоркто Бириккен Улуттар Уюмунун Башкы ассамблеясынын 77-сессиясында сөз сүйлөп, ондогон адамдын өмүрүн алган окуяны “масштабдуу аскердик кагылышуу” деп атап, Тажикстанды “бардык макулдашууларга карабай чабуул жасады” деп айыптаган. Андан көп өтпөй тажик тышкы иштер министри Сирожиддин Мухриддин да Башкы ассамблеяда сөз сүйлөп, айыптоолорду четке каккан.

Кыргызстан бул куралдуу кагылыштан 63 жаранынан айрылды, алардын кыркы аскер кызматкери. Жараат алгандардын расмий эсеби 200гө жакындаган.

Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги чек арада 41 жараны каза тапканын, 200гө чукулу жаракат алганын билдирди. “Озоди” радиосу өз булактарына таянып, 74 кишинин тизмесин жарыялады. Бул маалыматты башка көз каранды эмес булактан тактоо мүмкүн эмес болууда

“Озоди” радиосу маалымдагандай, 26-июлда Душанбеде Тажикстандын башкы прокурору Юсуф Рахмон менен жолугушуусунда Игорь Краснов жалданма согушкерлерди тартуу жана Украинаны курал-жаракка “шыкоо” КМШга чоң коркунуч жаратарын айтты. Красновду ошол эле күнү Тажикстандын президенти Эмомали Рахмон кабыл алды.

КМШга Азербайжан, Армения, Беларус, Казакстан, Кыргызстан, Молдова, Орусия, Тажикстан жана Өзбекстан кирет.

Орусиянын мамлекеттик ТАСС агенттиги Красновдун: “Украинадагы согуштан улам пайда болгон кырдаалда коркунучтар көбөйүүдө. Бүгүн биздин өлкөлөр жаңы, өтө кооптуу коркунучтарга туш болууда. Алардын арасында КМШ жарандарынын согуштук аракеттерге жалданып катышуусун, курал-жаракты, ок-дарыларды, маңзаттарын жайылтууну атайт элем”, – деген сөздөрүн келтирет.

Орусиянын өкүлү бул коркунучтар менен күрөшүү үчүн КМШнын тартип коргоо органдары кызматташтыкты замандын талабына ылайык жүргүзүүгө тийиш деп кошумчалады.

Тажикстан тарап мындай сунуштарга эмне деп жооп бергени белгисиз. Сүйлөшүүлөр тууралуу маалымат расмий таратылган жок.

Орусия Украинага кол салгандан бери Душанбе согушка байланыштуу өз позициясын билдире элек.

Маалымат каражаттарына анда-санда чыккан кабарлардан тажик жарандары Украинанын жана Орусиянын тараптарында согушкан учурлар жок эмес деп баамдаса болот.

Тажикстанда чет өлкөдө согушка катышуу оор кылмыш деп эспетелгени менен, бийлик жогоруда сөз болгон жарандар тууралуу үн ката элек.