Menu

“Борбор Азия – Кытай” саммити

Акылбек Жапаров дүйнөлүк державалардын Борбор Азия өлкөлөрүнө кызыгуусу өскөнүн билдирди

Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров “акыркы убакта ири геосаясий оюнчулардын Борбор Азияга болгон кызыгуусу артып жатканы байкалып жатканын” билдирди. Бул жөнүндө ал Бишкекте өтүп жаткан “Борбор Азия: өз ара аракеттешүүнүн өзгөчөлүктөрү” аттуу Vl эксперттик форумда сүйлөп жатып айтты.

“Аймактагы интеграциялык процесстер – Борбор Азия глобалдык процесстердин толук кандуу субъектиси болууну көздөп жатканын көрсөтүүдө. Сырткы борборлор бизге бир бүтүн аймак катары карап жатышат. Акыркы кездердеги көптөгөн саммиттер да С5+1 форматында өтүүдө”, – деди Жапаров.

Борбор Азия өлкөлөрүнүн кызматташтыгы жөнүндө айткан төрага алардын ортосунда бардык деңгээлдерде “дайыма диалог жүрүп жатканын” белгиледи. “Анткени азыркы реалдуулукта биздин экономикалык жана саясий жактан атаандаштыкка туруштук берүүбүздү арттыра турган өз ара тыгыз кызматташтыксыз Борбор Азияга дүйнөлүк масштабдагы субъектке айлануу өтө кыйын болот”, – деди Жапаров.

Буга чейин президент Садыр Жапаров да глобалдык геосаясий окуялардын фонунда эл аралык коомчулуктун Борбор Азияга болгон кызыгуусу “кыйла өскөнүн” билдирген.

Быйыл С5+1 форматында Борбор Азия өлкөлөрү катышкан бир нече саммит өттү. Май айында Кытайдын лидери Си Цзиньпиндин демилгеси менен “Кытай – Борбор Азия” саммити өтүп, анын жыйынтыгында Бээжин аймактагы өлкөлөргө 50 миллиард доллар бөлөрүн билдирген.

Июнь айында Кыргызстан экинчи “Борбор Азия – Европа биримдиги” саммитин кабыл алган. Анда Европа кеңешинин төрагасы Шарль Мишель ЕБ Борбор Азия өлкөлөрүнөн Орусияга каршы санкцияларды бузбоону талап кыларын, “ошол эле маалда өнөктөштөрдүн бул маселеге байланышкан көйгөйлөрүн угууга жана талкуулоого даяр экенин” айткан.

Сентябрь айында тарыхта алгачкы жолу АКШнын президентинин жана Борбор Азия лидерлеринин катышуусунда “Борбор Азия – АКШ” саммити өткөн. Анда Жо Байден Борбор Азия өлкөлөрүнүн бирине барышы мүмкүн экенин айтып, дипломатиялык С5+1 форматына кошумча бизнес-платформа түзүү планы бар экенин билдирген.

Сентябрдын аягында өткөн “Германия – Борбор Азия” саммитинин жыйынтыгында Берлин аймактагы өлкөлөр менен экономикалык жана саясий кызматташтыкты кеңейтүүгө даяр экенин билдирип, бирок бул үчүн борборазиялык беш өлкө Орусияга каршы санкцияларды бузбашы керектигин белгилеген.

Си Цзиньпин: Кытай Борбор Азия өлкөлөрүнө коопсуздук тармагындагы дараметин бекемдөөгө жардам берүүгө даяр

Кытайдын лидери дүйнөгө туруктуу, өнүккөн жана күчтүү байланыштары бар Борбор Азия керек экенин билдирди. “Синьхуа” агенттиги кабарлагандай, Си Цзиньпин бул тууралуу 19-майда “Кытай – Борбор Азия” саммитинде сүйлөп жатып айтты.

Кытайдын лидери Бээжин Борбор Азия өлкөлөрүнө укук коргоо органдарынын коопсуздук жана коргонуу тармактарындагы дараметин бекемдөөгө жардам берүүгө даяр экенин белгиледи.

Ошондой эле ал Кытай менен Борбор Азиянын ортосундагы өз ара ишенимди бекемдөө тууралуу айтып, Бээжин аймактагы өлкөлөрдүн “эгемендүүлүгүн жана аймактык бүтүндүгүн” колдой турганын билдирди. Мындан тышкары Си Цзиньпин Борбор Азия өлкөлөрүнө энергетика жана атомду тынчтык максаттарда пайдалануу тармактарында кызматташууну сунуштап, Кытайга мунай жана газ экспортун көбөйтүүгө чакырды.

Сиань шаарында өтүп жаткан “Кытай – Борбор Азия” саммитине Борбор Азиядагы беш мамлекеттин – Кыргызстандын, Казакстандын, Өзбекстандын, Тажикстандын, Түркмөнстандын президенттери катышууда.

Президент Жапаров Кытайдагы саммитте Тажикстан менен чек араны тактоо маселесин көтөрдү

Президент Садыр Жапаров 19-майда Кытайдын Сиань шаарында өтүп жаткан “Борбор Азия – Кытай” саммитинде сүйлөгөн сөзүндө Кыргызстан эгемендик алгандан бери коңшулар менен чек ара маселесин чечүүдө конструктивдүү мамиле кылып келе жатканын айтты. Бул тууралуу президенттин басма сөз кызматы билдирди.

“Биз Кытай Эл Республикасы жана Казакстан Республикасы менен биргеликте мамлекеттик чек араны делимитациялоо жана демаркациялоо иштерин ийгиликтүү аяктадык. Өзбекстан Республикасы менен биргеликте кыргыз-өзбек чек арасын делимитациялоо маселеси ийгиликтүү жыйынтыкталды. Азыр өзбек кесиптештерибиз менен чек араны демаркациялоо иштерин бүтүрүү боюнча активдүү иш алып баруудабыз. Ушул эле багытта, достуктун жана ынак коңшулук духунда Тажикстан менен кызматташууга дилгирбиз”, – деди президент.

Сиань шаарында “Кытай – Борбор Азия” саммити өтүп жатат. Ага Борбор Азиядагы беш мамлекеттин – Кыргызстандын, Казакстандын, Өзбекстандын, Тажикстандын жана Түркмөнстандын президенттери катышууда.

Кыргызстан Тажикстан менен чек араны толук чечип бүтө элек. Эки өлкөнүн ортосунда жалпысынан 972 чакырым чек ара тилкеси бар. Тактоо иштери 2002-жылы башталган. Анын 664 чакырымы боюнча орток пикир бар экенин эки өлкөнүн президенттери өткөн жылы ырасташкан. Калган 300 чакырымга жакын чек ара тилкесин тактоодо маселе жаралууда.

Чек ара тактала электигинен улам ортодо түрдүү куралдуу кагылыштар, адам өмүрүн алган каргашалуу окуялар болуп келет.

Меню