USAID

АКШнын Эл аралык өнүктүрүү боюнча агенттигинин (USAID) Администраторунун Азия өлкөлөрү боюнча жардамчысынын орун басары Анжали Каур 2023-жылдын 14-19-майында Кыргыз Республикасына иш сапары менен келет. Сапардын негизги максаты – АКШ жана Кыргыз Республикасынын жалпы өнүгүү приоритеттерди талкууло жана өнөктөштүктү күчөтүү.

Сапарынын жүрүшүндө Анжали Каур айым USAIDдин инклюзивдик экономикалык өсүштү колдоого, азык-түлүк коопсуздугун бекемдөөгө, саламаттыкты сактоо коопсуздугун чыңдоого жана Борбордук Азия боюнча аймактык байланышты чыңдоого умтулуусун тастыктайт.

Бишкек жана Ош шаарларында USAID өкүлү мамлекеттик кызматкерлер, ишкерлер, айыл чарба өндүрүшчүлөрү, саламаттыкты сактоо тармагынын адистери, жарандык коом жана массалык маалымат каражаттарынын өкүлдөрү менен жолугушат.

Маалымат иретинде: 

Анжали Каур
АКШнын эл аралык өнүгүү боюнча агенттигинин (USAID) администраторунун жардамчысынын орун басары Анжали Каур – АКШнын эл аралык өнүгүү боюнча агенттигинин (USAID) Азия бюросу боюнча администратордун жардамчысынын орун басары.
Анжали айым дүйнөлүк жана жергиликтүү дэңгээлде иштеп келген тажрыйбалуу адис. Ал Индо-Тынч океан аймагында жыйырма жылдан ашуун жашап жана иштеген. Бириккен Улуттар Уюму (ЮНФПА, ЮНИСЕФ), Дүйнөлүк Банк сыяктуу көп тараптуу уюмдар, Билл жана Мелинда Гейтс Фонду сыяктуу ири кайрымдуулук уюмдар, ошондой эле жергиликтүү жана эл аралык коммерциялык эмес уюмдар менен иштеп келген.
Анжали Каур түрдүү секторлордо өнөктөштүктү, инновациялык стратегияларды жана программаларды иштеп чыгуу, ошондой эле ресурстарды мобилизациялоо боюнча ийгиликтүү иши үчүн кеңири таанылган.
АКШ Президенти Байдендин администрациясы Анжали айымды USAIDдин Азия бюросу боюнча администраторунун жардамчысынын орун басары кылып дайындады. Ал Түштүк жана Борбордук Азия субрегиондорундагы программаларды жана стратегияларды
көзөмөлдөйт. Анжали айым Индо-Тынч океан аймагындагы USAIDдин отуз төрт өнөктөш өлкөсүнө техникалык колдоо көрсөтөт; COVID-19, климаттын өзгөрүшү менен күрөшүү жана азык-түлүк коопсуздугун камсыз кылуу боюнча иштерди жүргүзөт.
Анжали Каур Джонс Хопкинс университетинде бакалавр жана магистр даражасын алган;
Фулбрайт программасынын стипендиаты..

12-апрель, 2023-жыл, Бишкек – Ош, Нарын жана Жалал-Абад облустарындагы 11 ишкер аял балдарды эрте өнүктүрүү борборлорун ачууда 2,8 млн сом гранттык каржылоо алышат. Бул акча бала бакчалар менен билим берүү борборлору үчүн эмеректерди жана окуу куралдарын алууга багытталат. Бул стартап-бизнестерди АКШнын Эл аралык өнүктүрүү агенттиги (USAID) жана Ага Хан Фонду колдоого алып жатат.
Бул демилгенин алкагында 62 ишкер бала-бакча жана жаш балдарды окутуу борборлорун ачууга лицензия алуу жана ал бизнес-мекемелерди башкаруу боюнча практикалык окуудан өтүштү. Үч айлык окуудан кийин катышуучулардын арасынан эң мыкты 11 бизнес-план гранттар менен сыйланды.
«Мен бала бакча ачайын дегем, бирок кантип ачарымды билбей жүргөм. Бул программага катышуу менин кыялымды ишке ашырууга мүмкүнчүлүк түздү”,- дейт Ноокат районунан келген катышуучу Айнура Савранбаева.
Программанын бүтүрүүчүлөрү бала бакчаларын жана билим борборлорун ачкандан кийин дагы колдоо ала беришет.
«Бул демилге кыргызстандыктардын жашоо сапатын жакшыртуу үчүн бир нече маанилүү багыттарды бириктирет. Балдардын билим алуу мүмкүнчүлүгү кеңейет. Жергиликтүү тургундар үчүн жумуш мүмкүнчүлүктөрү көбөйөт. Ал эми, ишкерлер билимге жана тиешелүү тажрыйба алышат”, – деп белгиледи Кайя Адамс, USAIDдин Кыргыз Республикасындагы өкүлчүлүгүнүн башчысы.
Бул иш-чара USAID жана Ага Хан Фондунун биргелешкен “Жергиликтүү өзгөрүүлөр” долбоорунун бир бөлүгү болуп саналат. Долбоор жеке секторду жана жергиликтүү өнүгүүнү колдоо аркылуу инклюзивдик экономикалык өсүшкө салым кошот.

Бишкек, Кыргыз Республикасы, 2022-жылдын 15-февралы – АКШ өкмөтү Кыргыз Республикасында коомдук саламаттыкты сактоону жана ишкерлик менен алек болгон аялдарды колдоо үчүн 6 млн доллар бөлүп берет. Бул тууралуу АКШнын Эл аралык өнүгүү агенттигинин (USAID) администраторунун орун басары Изобел Коулман өлкөгө болгон иш сапарынын жүрүшүндө билдирди.

Эки миллион доллар Кыргыз Республикасындагы аялдардын ишкердигин чыңдоого жумшалат. Тактап айтканда, бул каражаттар аялдарга жеке балдар борборлорун ачууга жана башкарууга көмөктөшөт. Мындай түздөн-түз ишкер аялдарга колдоо көрсөтүү өлкө боюнча үй-бүлөлөргө жардам берип, региондордогу коомчулуктардын экономикалык коопсуздугун чыңдоого салым кошот.

USAIDдин администраторунун орун басары Коулмандын айтымында, каражаттын 4 млн доллары Кыргыз Республикасынында жугуштуу ооруларга байланыштуу тобокелдиктерди алдын алуу жана кесепеттерин азайтуу үчүн берилет. Ал каржылоо өлкөдөгү саламаттыкты сактоо системасын жана мамлекеттин ден соолукка байланыштуу өзгөчө кырдаалдарга даярдыгын күчөтүүгө багытталат. Бул иш КР өкмөтү, эл аралык уюмдар жана башка саламаттык сактоо жана климаттын өзгөрүшү менен күрөшүү жаатындагы өнөктөштөр менен бирге алып барылат.

Бул колдоо АКШ өкмөтүнүн Кыргыз Республикасынын эли менен көптөн берки өнөктөштүгүн жана инклюзивдик экономикалык өсүштү алга жылдыруу, билим берүүнү жакшыртуу жана саламаттыкты сактоо коопсуздугун чыңдоо боюнча өз ара кызматташтыктарды ырастайт.

АКШнын Эл аралык өнүктүрүү боюнча агенттиги (USAID) Кыргыз Республикасынын башкы ооруканаларына COVID-19 жана башка жугуштуу оорулар менен күрөшүүдө көмөк катары заманбап медициналык жабдууларды алып берди. Жабдууларды өткөрүп берүү аземи бүгүн, 16-августта, КР саламаттык сактоо министринин орун басары Нурийла Шериевадын катышуусунда өттү.

КР Улуттук госпиталы бейтаптардын жогорку дем алуу жолдорунда диагностикалык жана дарылоо манипуляцияларын аткарууга мүмкүнчүлүк бере турган жогорку технологиялык мобилдик видеобронхоскопго ээ болду. Чүй областтык ооруканасы чектелген шарттарда  диагностика жүргүзүүгө мүмкүнчүлүк береген мобилдик рентген-аппарат алды, ал эми Ош шаардык ооруканасына шейшептерди жана бейтаптардын буюм-тайымдарын дезинфекциялоо үчүн атайын камералар берилди. Жабдуулардын жалпы наркы 15 млн сомду (190 миң АКШ доллары) түзөт.

«Бул жабдуулар Кыргыз Республикасынын COVID-19 пандемиясы менен күрөшүүсүнө колдоо көрсөтөт жана биздин өлкөбүздүн саламаттык сактоо системасын чыңдоого түрткү берет», –  деп айтты Кыргызстандын саламаттык сактоо министринин орун басары Нурийла Шериева.

Кыргыз Республикасындагы USAID миссиясынын директору Каи Адамстын айтымында, керектүү жабдууларды алып берүүгө жардам көрсөтүүдөн тышкары, USAID медициналык кызматкерлерди керектүү билимдер жана көндүмдөр менен колдоого багытталган. «Биз Саламаттык сактоо министрлиги менен бүт өлкө боюнча жүздөгөн дарыгерлер, медайымдар жана башка кызматкерлердин билимдерин жогорулатуу үчүн иштөөнү улантабыз», – деп белгиледи Адамс.

«Коронавирус пандемиясын башталган учурдан баштап, USAID Кыргыз Республикасына 10 млн АКШ долларынан ашык акча бөлүп берди. Анын ичинде, 1,4 млн АКШ долларына кычкылтек концентраторлору жана лабораториялык жабдуулар сыяктуу медициналык жабдуулар алынды. Бул жабдуулар бир гана ковид-19 эмес, башка жугуштуу оруулар менен күрөшүүдө да жардам берет деп ишенебиз”

Бул жардам USAID «Саламаттык сактоо системасынын туруктуулугун чыңдоо» долбоорунун алкагында берилди.

 Казакстан – Америка Кошмо Штаттарынын Эл аралык өнүктүрүү агенттиги (USAID) жана Европа реконструкциялоо жана өнүктүрүү банкы (ЕРӨБ) Борбордук Азия өлкөлөрүндө энергиянын кайра жаралуучу булактары, энергияны үнөмдөө, энергияны сактоо жана башка тармактарда кызматташууну кеңейтүү үчүн биргелешип иш баштады.

USAID менен ЕРӨБ бүгүн Борбордук Азиядагы декарбонизация боюнча демилгелери боюнча кызматташууну кеңейтүү үчүн өз ара түшүнүшүү Меморандумуна (ӨТМ) кол коюу менен климаттын өзгөрүшүнө каршы күрөшүү боюнча өз өнөктөштүгүн бекемдеди. USAIDдин Азия боюнча администраторунун жардамчысынын орун басары Анжали Каур жана Борбор Азия боюнча ЕРӨБ Башкаруучу директору Жужанна Харгитай өз ара түшүнүшүү жөнүндө Меморандумга кол коюшту, ал өнөктөш Алматы энергетика жана коммуникация университетинде (АУЭТ) анын илим жана инновация боюнча проректору Алмаз Саухимовтын жетекчилиги астында өткөрүлгөн, USAID аны менен бүткүл Борбордук Азия боюнча энергиянын кайра жаралуучу булактары жана техникалык тажрыйба боюнча окуу программаларын жакшыртуу үчүн  кызматташып келет.

Өзүнүн кириш сөзүндө Каур айым мындай деди: “АКШ жана Борбордук Азия мамлекеттери азыркы замандын эң чоң чакырыктарынын бири – глобалдык климаттык кризисти чечүү боюнча бирдиктүү көз карашта. Электр энергиясын өндүрүү дүйнө жүзү боюнча энергетика секторунан чыккан CO2 эмиссиясынын 40 пайыздан бир аз ашыгын түзгөндүктөн, климаттын өзгөрүшүн азайтуу боюнча ар кандай аракеттер көбүрөөк керектөөчүлөрдү азыраак баада энергия менен камсыз кылуу үчүн электр системаларын жаңылоону камтышы керек. Биз Борбордук Азиянын энергетикалык талаптарын заманбап таза энергия менен канааттандыруу боюнча биргелешкен күч-аракеттерибизди бекемдөө үчүн ЕРӨБ менен өз ара түшүнүшүү жөнүндө Меморандумга кол койгонубузга абдан кубанычтабыз».

Таза энергетика боюнча иш-чаралары аркылуу USAID Борбордук Азиядагы өкмөттөр жана университеттер менен бардык жамааттар үчүн энергиянын жеткиликтүүлүгүн жогорулатуу үчүн заманбап энергетикалык технологияларды колдонууну кеңейтүү жана региондогу жарандардын жашоосун жакшыртуу үчүн энергиянын кайра жаралуучу булактарына жеке сектордун инвестициясын тартуу максатында  өнөктөшүп  жатат. 

Акыркы он жылдын ичинде USAID Борбордук Азияда экономикалык жактан алгылыктуу рынокко негизделген аймактык энергетика системасынын пайдубалын түптөөдө негизги ролду ойноду. USAID ошондой эле энергиянын кайра жаралуучу булактарын өнүктүрүүнү, энергиянын эффективдүүлүгүн, энергетика тармагын санариптештирүүнү жана киберкоопсуздукту жогорулатууну колдоо үчүн ченемдик укуктук базаны күчөттү. USAID жергиликтүү потенциалды жогорулатуу, кызматташтыкты өнүктүрүү жана жеке сектордун рыноктук чечимдерин колдоо үчүн бир катар жергиликтүү жана аймактык өнөктөр менен иштейт.

Маалымат үчүн: USAID өнүгүү боюнча  алдынкы эл аралык өнүктүрүү агенттиги болуп саналат жана туруктуу жетишүү үчүн катализатор катары иш алып барат.