Сарымсак датка ушул мезгилге чейин тарыхтын көмүскөсүндө көпкө катылып калган мыкты, чыгаан датка болгон. Долон бийден Тагай бий, Тагай бийден Карачоро, Карачородон Багыш. Анын урпактарынын көрүнүктүүлөрүнөн: Чайкөз, Баястан, кийинкилерден Бекбото […]
“2010-жылдагы июнь окуялары тууралу айтардан мурун 1990-жылдагы июнь окуяларын кошо айтышыбыз керек. Анткени экөөнүн себеби, тамыры, келип чыгышы, жалпы эле жаратылышы бирдей”, – деп билдирди бүгүн, 10-июнда тарых илимдеринин доктору, […]
Мамыр Мерген уулу Фергана өрөөнүндөгү Нарын менен Кара-Дарыянын аралыгындагы Эки-Суу-Арасы деп аталган аймагында жашаган сол канат кыргыздарынын мундуз уруусунан чыккан инсан болгон. Мамыр азыркы Базар-Коргон районунун Акман айыл аймагынын Колот […]
Аксы районунун Кош-Дөбө айылынын тургуну, Экинчи дүйнөлүк согуштун же бизче айтканда Улуу Ата Мекендик согуштун катышуучусу Усупбеков Канкул аба адам организминин каруу процесстерин, узак жашоонун сырларын иликтеген дүйнө геронтологдорунун “канткенде […]
Кытай Эл Республикасынын СУАР (Синьцзян Уйгур автономдук району) Коомдук илимдер Академиясына караштуу Орто Азия институтунун орунбасар изилдөөчүсү Кайрат Токомбай уулунун билдирүүсүндө Кытайда Кызыл-Суу кыргыз автоном облусунан башка да 6 кыргыз […]
Мындан, 75 жыл мурун фашизмди жеңүү менен аяктаган Улуу Ата-Мекендик согуш, биздин Ата-Мекенибиздин тарыхында эң оор, ошол эле учурда эң баатырлык жылдардан болду. Бул согуш, 26 миллиондой адамдардын өмүрүн алып […]
Кырк жылы кабарсыз кетсем да, Кыйкырып алдымдан чыгарым… Акын Анатай Өмүркановдун бул эки сабы алдыдагы баянымды толук сүрөттөп тургандай… Анда эмесе сөз башынан болсун. Ысык-Көлдүн жети акесинин кадырлуусу, акелердин акеси […]
Улуу Жеңиштин 75 жылдык маарекесине утурлай Улуу Ата Мекендик согуштун ардагери, көп жыл бою мугалимдик кесипти аркалаган Сатыбек атабыздын ийгиликтери, эрдиктери тууралуу балдарынын эскерүүсүн сунуштайлы деп чечтик. Анда Кыргыз Республикасынын […]
Улуу Ата-Мекендик согуштагы күжүрмөн эрдиги 75 жылдан кийин билинген жоокер Жакыпов Жунус, 1924-1944-жылдар 1944-жылы Кыргызстандагы туугандарына Жакыпов Жунус согушта курман болгондугуна байланыштуу «кара кагаз» келген. Андан башка эч кандай маалымат […]
Улуу Жеңиштин 75 жылдык маарекесине карата, согуш талаасында жана орукта эмгектенген ата-энелеринин эмгектерин Чүй облусунун ички иштер органдарынын кызматкерлери да эскерет. Бул тууралу Чүй ОИИББдин Басма сөз кызматы билдирет. Улуу […]
Советтер Союзунун баардык элдеринин тарыхына ташка тамга баскандай из калтырган мезгил экинчи дүйнөлүк согуштун негизги бөлүгү, Улуу Ата Мекендик согуш жылдары, бул апаат согуштагы Улуу Жеңишке кыргыз эли, Кыргызстан жана […]
2020-жылдын апрель айынын орто ченинде, ааламда жүрүп жаткан апаатка аралаш “кокуй кытайлар кыргыз жери биздин аймак болгон” деп жатышат. Тезинен ага расмий нота жиберип, каршылык көрсөтүү керек деген сыяктуу “кооптонуулар” […]
Адам тагдырындагы тарыхтын тамашасы кызык. Кээде бир эле адамга ата- энеси төрөлгөндө бир ат койсо, турмуш агымы экинчи бир каймана атты коет, а жашоодогу орду үчүнчү атты коюшу ыктымал. Ошондой […]
2010-жылы 6-7-апрелде Таласта Ички иштер министри Молдомуса Коңгайтиевди коргоп жүргөн жан сакчыларынын бири Маратбек (аты өзгөртүлдү) бизге ал окуялар кандайча өрчүп-өнүккөнүн айтып берди: “2010-жылы мен генерал Молдомуса Конгайтиевдин жан сакчысы […]
Арслан иним, сенин жазгандарыңды окуп жүрөм. Откөндө эле ушул сайтка кандай сонун документтерди жарыяладың. Рахмат. Архив материалдарын “сүйлөтүү” жагынан кыйладан бери мыкты иштерди жасап келе жатасың. Жазуучулук, журналисттик менен тарыхчылыкты […]
Быйылкы эл каттоо маалында кыпчак маселеси кантээр экен деп аттым эле. Эл каттоо кийинкиге жылып, алар тууралуу чакан пост жазуунун кыябы келип турат. 1999-жылкы, анан 2009-жылкы эл каттоонун алдында жана […]
Кыргызстан тарыхы бир жактуу чагылдырылган ханзуча макала toutiao.com барагында жарык көргөн. 20.9.2016. Евразия жана кыргыз тарыхы: Жаатташпастан, ынтымакка көпүрө салуу кезеңи Айрым кытайлык жана башка интернет макалаларындагы Борбордук Азия […]
1861-жылы бугу кыргыздарынын ага манабы, майор Качыбек Шералин дүйнөдөн кайтат. Орус акимчилиги анын ордуна бугу кыргыздарынын кичирээк тобунун өкүлүн дайындамакчы болот. Бир тууган Шералиндердин (Шералы бийдин уулдары) күйбөгөн жери күл […]
Бүгүн, 30-мартта АКШда жашаган жаш талант Адилет Айтикеев колуна домбра алып, унутулуп бараткан бир сүйүүнүн тарыхын кайра козгоду. Анан артынан ал сүйүүгө арналган ырды (сөзү Камбаралы Бобулов, обону Чубак Сатаевдики) […]
Барс бек каган VII кылымдын акыркы чейрегинен – VIII кылымдын башталыш мезгилинде Борбордук Азиядагы саясий кыйчалыш доорунда мамлекетибиздин эгемендүүлүгү үчүн күрөшкөн, өрнөктүү өмүр жол баскан, азырынча Орхон-Енисей жазма тарыхый булактарда […]
Аны «Красная императрица» деше турган. Анын кийим-кечек жасалгалары тууралуу легендалар жаралып, эбегейсиз байлыкка ээ экендиги аңыз кепке айланчу. Кездешкенде сый көрсөтүшкөнү менен, тымызын жек көрүшчү. Ошол каргашалуу 1989-жылдын 25-декабрында да […]
Бүгүн “Хакас маданияты” сайты билдиргендей Хакасия 21-мартта “чыл пазы” – “жыл башы” майрамын белгилешет экен. Бир тууган хакастар эзелтен эле жаңы жылды жаздын күн менен түн тогошкон күнүндө белгилешип келет. […]
Байыркы Шумерлер баяны же алардан белүнүп чыккан улуттар, уруулар жөнүндө (тарыхый эссе) Жер жүзүндө жашаган түрдүү элдер, улуттар, уруулар натары өзү эле же кокустан пайда боло калган жери жок. Алар […]
Белгилүү тарыхчы Кыяс Молдокасымов “Тарыхка араң тапкан акчабызды алдырып ийе жаздадык” аталышта өзүнүн “Фейсбуктагы баракчасына төмөндөгүдөй пост калтырды. “Бүгүн Жогорку Кеңешке чакырылдык. 8-маселе деп көптөн бери депутаттардан суранып жүрүп, Кытайдагы, […]
Түркияда Курманжан датканын элесине арналган иш-чара өткөрүлөт. Бул тууралуу Тышкы иштер министрлигинин басма сөз кызматы бүгүн, 21-январда билдирди. Алардын айтымында, Кыргызстандын Түркиядагы атайын жана ыйгарым укуктуу элчиси Кубанычбек Өмүралиев Түркиянын […]
Бул тууралуу 20-январда мамлекеттик сатып алуулардын порталына жарыяланды. Ага ылайык, «Бишкекасфальтсервис» муниципалдык ишканасы эстеликти жасоого тендер жарыялаган. Бул максатта 3,5 млн сом коротуу каралган. Эстелик колодон болуп, калыңдыгы – 1 […]
Фарруху Парса – врач, мугалим, Ирандын билим берүүдөгү алгачкы аял министри. 1963-жылы Парса Иран парламентине депутат болуп шайланып, шах Пехлевиге ирандык аялдарга добуш берүү укугун берүү өтүнүчүн келтирип келген. 1968-жылы […]
Түлөберди баатыр – өз заманынын эң көрүнүктүү уулдарынын бири, Совет дооруна чейинки тарыхыбыздагы чыгаан ишмер. Кыргыз урууларынын жер чегин аныктоодогу кызматы өлчөөсүз. Жер чегин аныктоодогу ишмердиги Совет жана пост-Советтик доордогу […]
Чыгыш өлкөлөрүндө, айрыкча мусулман мамлекеттеринде бийлик атадан балага калат деген түшүнүк калыптанып калган. Бирок, бул бардык эле учурда мындай боло бербесин тарыхтагы айрым фактылар жокко чыгарып тургансыйт. Кээде ата-теги өтө […]
Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов Ташкентке табылга издеп кеткенин, андан тапкандарын социалдык тармактарга жазып келет. Тарыхчынын жазгандарын окуп, билбегендерибизди билип жатабыз. Бу жолу академик Хайдарбек Бабабеков менен маектешкенин “Фейсбуктагы” баракчасына жазып, […]
Жакында республиканы союз учурунда чейрек кылым башкарган Турдакун Усубалиевдин 100 жылдыгы белгиленди. Анын тушунда жасалган оң жана терс иштерге калыс баа берүүнүн ордуна, курулай шаңдануу, ашыра көкөлөтүп мактоо сыяктуу далалаттар […]
Кылым карыткан кыргыз эли биздин заманга чейин канчалаган мезгилдин сыноосунан өтүп, башынан кандай гана оор күндөрдү кечирбеди. Элинин биримдигин, жеринин бүтүндүгүн сактаган ал үчүн канын-жанын аябаган баатырларыбыз мекен үчүн салгылашып, […]
Бегиш Аматов 70 жашта. Кыргызстандын көз карандысыздыгынын Декларациясы 1991-жылы 31-августта кабыл алынып калышынын башкы себепчиси болуп калуусуна беттегенин бербеген көктүгү, ар-намысы менен адалдыгы түрткү берген көрүнөт… Фильмдин авторлору Курманбек Рыспаев […]
Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов Ташкентте архив карап жүргөнүнө көп болду. Бул жолу ал өзүнүн бабасын таап алганын өзүнүн “Фейсбуктагы” баракчасы аркылуу билдирди. Анда ал төмөндөгүдөй пост калтырды. «Атам Сатар. Чоң […]
Мурдагы мамлекет башчыларынын балдарынын кийинки тагдырлары тууралуу тема көп адамдарды кызыктырат. Азыркы кезде эл арасында азыраак маалымат берилгени — соңку лидерлер Юрий Андропов менен Константин Черненко болууда. Себеби, алар СССРди […]
Николае Чаушеску — 1965-жылдан 1989-жылга чейин Социалисттик Румыния Республикасын башкарган. Румыниялык варианттагы Иосиф Сталин сыяктуу болгон. Бийликтеги алгачкы жылдарында ал Румыния жарандарынын сүйүүсүнө чындап эле арзыган. Ал сүйүү, урматтоо сезимдери […]
Эл алдында таза иштеген, бүткүл журтка жүзү жарык, учурда коомдогу окуяларга калыс пикирин айтып, кадыр күткөн аксакалдар саналуу. Алардын бири, чындыкты бурмалабай, жалтанбай айтып жүргөн Кемел Ашыралиевди Турдакун Усубалиевдин 100 […]
Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов тарыхчы тууралуу Ташкенттен табылган жаңы табылгаларын “Фейсбуктагы” баракчасы аркылуу пост калтырды. “Жакында кайрадан Ташкентке архивде иштегени барам. Көпчүлүктөн: “Ташкентке эле барып жатасың, жаңы нерсе таптыңбы?”, – […]
Бул ногой элинин кылымдарды карытып келе жаткан эң мерчемдүү күндөрүнүн бири. Жуучи Улус, Уллы Улус – орто кылымдагы Евразиядагы эң ири мамлекет, азыркы тарыхта ал Алтын Ордо деген аталыш менен […]
– Табылды мырза, 7-ноябрды дайыма майрам катары белгилеп келдик. Бирок, СССРдин кулаганына 30 жылдай болуп калды. Кыргызстан бүгүн эгемендүү өлкө. 7-ноябрь майрамы эмнеси менен белгилүү жана кайсы окуялар менен байланыштырсак […]
“Кыргыздын тарыхында Абдыкадыр Орозбеков гана биринчи спикер, биринчи премьер-министр, биринчи президент болгон, ал башкарган жылдары кыргыздын сабаттуулугу 1%дан 67%га чейин көтөрүлгөн», деп билдирди бүгүн, 1-ноябрда Жогорку Кеӊеште көрүнүктүү мамлекеттик жана […]
“Абдыкадыр Орозбеков алгач, 1925-жылы Кыргызстанды автономиялуу облус кылып түзүп, кийин аны автономиялуу республикага айлантып, 12 жыл башкарган феномен”, – деп билдирди бүгүн, 1-ноябрда Жогорку Кеӊеште көрүнүктүү мамлекеттик жана коомдук-саясый ишмер […]
Бүгүн, 1-ноябрда Жогорку Кеӊеште көрүнүктүү мамлекеттик жана коомдук-саясый ишмер Абдыкадыр Орозбековдун 130 жылдык маарекесине арналган илимий-тажрыйбалык конференция өтүп жатат. Ага катышкан “легендарлуу парламенттин” төрагасы Медеткан Шеримкулов “Абдыкадыр Орозбеков Кыргыз элинин […]
Биз союз мезгилинде окуп, калыптанып калгандар 80-жылдардын орто ченинен карай кандайдыр бир көңүл калгандык, келечекке бүдөмүктөп, коммунизмдин бийик идеалдары бизди анча ишендире бербей, идеологияны тейлеген (Москвадан) адамдардын сүйлөгөн сөздөрүнөн, жазган […]
Мезгил баарына тараза. Мезгил баарына күбө. Мезгил баарына ортоктош. Элден өткөн калыс жок деп коёт. Анткени, эл татыктуу адамын эзелтеден бери электен өткөрүп келет. Минтип сөз учугун улаганыбыздын да жөнү […]
Бүгүн, 19-октябрда, «Манас жана Чыңгыз Айтматов Улуттук академиясында тарых илимдеринин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине жана 50 жылдык илимий ишмердигине арналган «Манас таануунун, кыргыз таануунун жана Ата Мекен […]
Бүгүн, 19-октябрда, «Манас жана Чыңгыз Айтматов Улуттук академиясында тарых илимдеринин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине жана 50 жылдык илимий ишмердигине арналган «Манас таануунун, кыргыз таануунун жана Ата Мекен […]
Бүгүн, 19-октябрда, «Манас жана Чыңгыз Айтматов Улуттук академиясында тарых илимдеринин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине жана 50 жылдык илимий ишмердигине арналган «Манас таануунун, кыргыз таануунун жана Ата Мекен […]
25 жашында өзүнүн «Тынч Дон» романы менен атак-даңкка ээ болгон Михаил Шолохов советтик адабияттын жылдызына гана айланбастан, советтик аялдардын арзуу-кыялына да айланган. Алардын бири ошол кездеги мамлекеттик коопсуздук боюнча эл комиссары […]
Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдыгына карата. Мен Ташманбет Кененсариевдин бир тууган иниси Эрманбет менен Улуттук университеттин тарых факультетинде сырттан бирге окугам. Ошондон улам бул кишини жашымдан бери жердеш катары да, тарыхчы […]
