Бүгүн, 30-мартта АКШда жашаган жаш талант Адилет Айтикеев колуна домбра алып, унутулуп бараткан бир сүйүүнүн тарыхын кайра козгоду. Анан артынан ал сүйүүгө арналган ырды (сөзү Камбаралы Бобулов, обону Чубак Сатаевдики) […]
Барс бек каган VII кылымдын акыркы чейрегинен – VIII кылымдын башталыш мезгилинде Борбордук Азиядагы саясий кыйчалыш доорунда мамлекетибиздин эгемендүүлүгү үчүн күрөшкөн, өрнөктүү өмүр жол баскан, азырынча Орхон-Енисей жазма тарыхый булактарда […]
Аны «Красная императрица» деше турган. Анын кийим-кечек жасалгалары тууралуу легендалар жаралып, эбегейсиз байлыкка ээ экендиги аңыз кепке айланчу. Кездешкенде сый көрсөтүшкөнү менен, тымызын жек көрүшчү. Ошол каргашалуу 1989-жылдын 25-декабрында да […]
Бүгүн “Хакас маданияты” сайты билдиргендей Хакасия 21-мартта “чыл пазы” – “жыл башы” майрамын белгилешет экен. Бир тууган хакастар эзелтен эле жаңы жылды жаздын күн менен түн тогошкон күнүндө белгилешип келет. […]
Байыркы Шумерлер баяны же алардан белүнүп чыккан улуттар, уруулар жөнүндө (тарыхый эссе) Жер жүзүндө жашаган түрдүү элдер, улуттар, уруулар натары өзү эле же кокустан пайда боло калган жери жок. Алар […]
Белгилүү тарыхчы Кыяс Молдокасымов “Тарыхка араң тапкан акчабызды алдырып ийе жаздадык” аталышта өзүнүн “Фейсбуктагы баракчасына төмөндөгүдөй пост калтырды. “Бүгүн Жогорку Кеңешке чакырылдык. 8-маселе деп көптөн бери депутаттардан суранып жүрүп, Кытайдагы, […]
Түркияда Курманжан датканын элесине арналган иш-чара өткөрүлөт. Бул тууралуу Тышкы иштер министрлигинин басма сөз кызматы бүгүн, 21-январда билдирди. Алардын айтымында, Кыргызстандын Түркиядагы атайын жана ыйгарым укуктуу элчиси Кубанычбек Өмүралиев Түркиянын […]
Бул тууралуу 20-январда мамлекеттик сатып алуулардын порталына жарыяланды. Ага ылайык, «Бишкекасфальтсервис» муниципалдык ишканасы эстеликти жасоого тендер жарыялаган. Бул максатта 3,5 млн сом коротуу каралган. Эстелик колодон болуп, калыңдыгы – 1 […]
Фарруху Парса – врач, мугалим, Ирандын билим берүүдөгү алгачкы аял министри. 1963-жылы Парса Иран парламентине депутат болуп шайланып, шах Пехлевиге ирандык аялдарга добуш берүү укугун берүү өтүнүчүн келтирип келген. 1968-жылы […]
Түлөберди баатыр – өз заманынын эң көрүнүктүү уулдарынын бири, Совет дооруна чейинки тарыхыбыздагы чыгаан ишмер. Кыргыз урууларынын жер чегин аныктоодогу кызматы өлчөөсүз. Жер чегин аныктоодогу ишмердиги Совет жана пост-Советтик доордогу […]
Чыгыш өлкөлөрүндө, айрыкча мусулман мамлекеттеринде бийлик атадан балага калат деген түшүнүк калыптанып калган. Бирок, бул бардык эле учурда мындай боло бербесин тарыхтагы айрым фактылар жокко чыгарып тургансыйт. Кээде ата-теги өтө […]
Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов Ташкентке табылга издеп кеткенин, андан тапкандарын социалдык тармактарга жазып келет. Тарыхчынын жазгандарын окуп, билбегендерибизди билип жатабыз. Бу жолу академик Хайдарбек Бабабеков менен маектешкенин “Фейсбуктагы” баракчасына жазып, […]
Жакында республиканы союз учурунда чейрек кылым башкарган Турдакун Усубалиевдин 100 жылдыгы белгиленди. Анын тушунда жасалган оң жана терс иштерге калыс баа берүүнүн ордуна, курулай шаңдануу, ашыра көкөлөтүп мактоо сыяктуу далалаттар […]
Кылым карыткан кыргыз эли биздин заманга чейин канчалаган мезгилдин сыноосунан өтүп, башынан кандай гана оор күндөрдү кечирбеди. Элинин биримдигин, жеринин бүтүндүгүн сактаган ал үчүн канын-жанын аябаган баатырларыбыз мекен үчүн салгылашып, […]
Бегиш Аматов 70 жашта. Кыргызстандын көз карандысыздыгынын Декларациясы 1991-жылы 31-августта кабыл алынып калышынын башкы себепчиси болуп калуусуна беттегенин бербеген көктүгү, ар-намысы менен адалдыгы түрткү берген көрүнөт… Фильмдин авторлору Курманбек Рыспаев […]
Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов Ташкентте архив карап жүргөнүнө көп болду. Бул жолу ал өзүнүн бабасын таап алганын өзүнүн “Фейсбуктагы” баракчасы аркылуу билдирди. Анда ал төмөндөгүдөй пост калтырды. «Атам Сатар. Чоң […]
Мурдагы мамлекет башчыларынын балдарынын кийинки тагдырлары тууралуу тема көп адамдарды кызыктырат. Азыркы кезде эл арасында азыраак маалымат берилгени — соңку лидерлер Юрий Андропов менен Константин Черненко болууда. Себеби, алар СССРди […]
Николае Чаушеску — 1965-жылдан 1989-жылга чейин Социалисттик Румыния Республикасын башкарган. Румыниялык варианттагы Иосиф Сталин сыяктуу болгон. Бийликтеги алгачкы жылдарында ал Румыния жарандарынын сүйүүсүнө чындап эле арзыган. Ал сүйүү, урматтоо сезимдери […]
Эл алдында таза иштеген, бүткүл журтка жүзү жарык, учурда коомдогу окуяларга калыс пикирин айтып, кадыр күткөн аксакалдар саналуу. Алардын бири, чындыкты бурмалабай, жалтанбай айтып жүргөн Кемел Ашыралиевди Турдакун Усубалиевдин 100 […]
Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов тарыхчы тууралуу Ташкенттен табылган жаңы табылгаларын “Фейсбуктагы” баракчасы аркылуу пост калтырды. “Жакында кайрадан Ташкентке архивде иштегени барам. Көпчүлүктөн: “Ташкентке эле барып жатасың, жаңы нерсе таптыңбы?”, – […]
Бул ногой элинин кылымдарды карытып келе жаткан эң мерчемдүү күндөрүнүн бири. Жуучи Улус, Уллы Улус – орто кылымдагы Евразиядагы эң ири мамлекет, азыркы тарыхта ал Алтын Ордо деген аталыш менен […]
– Табылды мырза, 7-ноябрды дайыма майрам катары белгилеп келдик. Бирок, СССРдин кулаганына 30 жылдай болуп калды. Кыргызстан бүгүн эгемендүү өлкө. 7-ноябрь майрамы эмнеси менен белгилүү жана кайсы окуялар менен байланыштырсак […]
“Кыргыздын тарыхында Абдыкадыр Орозбеков гана биринчи спикер, биринчи премьер-министр, биринчи президент болгон, ал башкарган жылдары кыргыздын сабаттуулугу 1%дан 67%га чейин көтөрүлгөн», деп билдирди бүгүн, 1-ноябрда Жогорку Кеӊеште көрүнүктүү мамлекеттик жана […]
“Абдыкадыр Орозбеков алгач, 1925-жылы Кыргызстанды автономиялуу облус кылып түзүп, кийин аны автономиялуу республикага айлантып, 12 жыл башкарган феномен”, – деп билдирди бүгүн, 1-ноябрда Жогорку Кеӊеште көрүнүктүү мамлекеттик жана коомдук-саясый ишмер […]
Бүгүн, 1-ноябрда Жогорку Кеӊеште көрүнүктүү мамлекеттик жана коомдук-саясый ишмер Абдыкадыр Орозбековдун 130 жылдык маарекесине арналган илимий-тажрыйбалык конференция өтүп жатат. Ага катышкан “легендарлуу парламенттин” төрагасы Медеткан Шеримкулов “Абдыкадыр Орозбеков Кыргыз элинин […]
Биз союз мезгилинде окуп, калыптанып калгандар 80-жылдардын орто ченинен карай кандайдыр бир көңүл калгандык, келечекке бүдөмүктөп, коммунизмдин бийик идеалдары бизди анча ишендире бербей, идеологияны тейлеген (Москвадан) адамдардын сүйлөгөн сөздөрүнөн, жазган […]
Мезгил баарына тараза. Мезгил баарына күбө. Мезгил баарына ортоктош. Элден өткөн калыс жок деп коёт. Анткени, эл татыктуу адамын эзелтеден бери электен өткөрүп келет. Минтип сөз учугун улаганыбыздын да жөнү […]
Бүгүн, 19-октябрда, «Манас жана Чыңгыз Айтматов Улуттук академиясында тарых илимдеринин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине жана 50 жылдык илимий ишмердигине арналган «Манас таануунун, кыргыз таануунун жана Ата Мекен […]
Бүгүн, 19-октябрда, «Манас жана Чыңгыз Айтматов Улуттук академиясында тарых илимдеринин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине жана 50 жылдык илимий ишмердигине арналган «Манас таануунун, кыргыз таануунун жана Ата Мекен […]
Бүгүн, 19-октябрда, «Манас жана Чыңгыз Айтматов Улуттук академиясында тарых илимдеринин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине жана 50 жылдык илимий ишмердигине арналган «Манас таануунун, кыргыз таануунун жана Ата Мекен […]
25 жашында өзүнүн «Тынч Дон» романы менен атак-даңкка ээ болгон Михаил Шолохов советтик адабияттын жылдызына гана айланбастан, советтик аялдардын арзуу-кыялына да айланган. Алардын бири ошол кездеги мамлекеттик коопсуздук боюнча эл комиссары […]
Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдыгына карата. Мен Ташманбет Кененсариевдин бир тууган иниси Эрманбет менен Улуттук университеттин тарых факультетинде сырттан бирге окугам. Ошондон улам бул кишини жашымдан бери жердеш катары да, тарыхчы […]
Кыргызстандын XIX кылымдагы жана Кокон хандыгы тарыхы боюнча адистердин бири, тарых илиминин доктору, профессор Ташманбет Кененсариевдин 70 жылдык мааракесине арналган эл аралык илимий конференция жана «Кыргызстан оторчулук доорунда» деген аталыштагы […]
Уландысы. Башталышы ишемби, 12-октябрь күнү жарыяланган. ТӨРТ УЛУС ТАРЫХЫ Жогорудагы «Ай батып, күнгө ордун берээрге жакын калганда ал кудум эле куйругун шыйпаңдаткан сары ит сыяктуу шашыла чыгып кетчү; кетип баратканда […]
Редакциядан: Бегиш Ааматов аксакалды көпчүлүк тааныйт. Ал СССР кезинде райкомдун катчысы, Ош обкомунун бөлүм башчысы, Жогорку партиялык мектептин бүтүрүүчүсү, Кыргыз ССРинин Жогорку Кеңешинин депутаты болгон. Ал эми 1991-жылы Кыргызстандын көз […]
80-жылдардын орто чени болсо керек, баягы эле толбогон планды толтурабыз деп көлгө жөнөп калдык, сентябрь айынын ортосу болуп калган. Жетекчибиз Эстебес Турсуналиев. Эстекени барган жердин баары сыйлап турчу эле. Чолпон-Атанын […]
1925-жылы май айында РСФСР ББАКтын чечими менен Кара-Кыргыз автономиялуу областынын «кара» деген сөзү алынып, «Кыргыз автономиялуу» областы болуп өзгөргөн. Ошол жылдагы, тактап айтканда, азыркы Кыргызстандын алгачкы түзүлгөн саясий картасы Интернет […]
Фридрих Трамп: алтын иштеткендердин акчасын алуу Трамптардын тукумунан Американы багынтууга АКШнын азыркы президентинин чоң атасы – Фридрих Трамп киришкен. Балалык чагы Германиядагы вино жасашкан чакан кыштакчада өткөн өспүрүм өз мекенинде […]
Алымбек Датканын 220-жылдык мааракесин белгилөө ноябрь айынын башында өткөрүү болжолдонууда. Бул тууралуу бүгүн Жогорку Кеңештин бүджет жана каржы боюнча комитетинин жыйынында маданият, маалымат жана туризм министри Азамат Жаманкулов айтты. Салтанатты […]
Ольга Чехованын ысымына көп легендалар байланышкан. Батыш басма сөзүндө аны «шпион, Гитлерди жетектеп алган» деп жазышкан. Аны СССРге фюрердин ден соолугу жана Германиянын согуштук маанайы тууралуу маалыматтарды берип турат дешчү. […]
Абдыкадыр Орозбеков Кыргызстандын мамлекет болуп түзүлүшүнө жана калыптанышына кыргыз элинин бүткүл советтик өлкөлөр менен бирге социалисттик коомду куруу ишине катышуусуна, анын басмачылар менен күрөшүү, жер реформасын ишке ашыруу, колхоздоштуруу, райондорду […]
Ысык-Көл облусунун Түп районуна караштуу Ак-Булак айылынан эки чакырым алыс жайгашкан жерде айтылуу Чыңгыз хандын алтындары 300 төөгө жүктөлүп, жерге катылганы жөнүндө уламыш ушул убакка чейин айтылып келет. Бу жолу […]
Адам жакшы иштерди жасоо үчүн жаралган. Ар бир жаман иш жазасыз калбайт. Эгер бирөөгө жамандык кылган адамга жамандык келбесе, анда ал анын укум-тукумуна өтүп кетет” (Ванганын айткандарынан) Наристе чагы Ванга […]
Советтик киноэкран жылдызына айланган Талгат Нигматулин аз жашады. Бирок артында кинодо гана эмес, көп тармактарда из калтырды… Талгат Нигматулиндин өмүр баянында көп ак тактар калган, ар түркүн айтылган фактылар да […]
Үчүнчү Рейхтин мамлекеттик жашыруун полициясынын (гестапо) жетекчиси, ССтин группенюрери, полициянын генерал-лейтенанты Генрих Мюллердин тагдырын XX кылымдын табышмактарынын бири (!) десек болот. Ал 1900-жылы 28-апрелде Мюнхенде туулганы, биринчи дүйнөлүк согуш учурунда […]
Турдакун Усубалиев Кыргызстан Коммунистик Партиясынын Борбордук комитетинин биринчи катчысы болуп 25 жыл иштеди. Жалпак тил менен айтканда кыргыз элине 25 жыл «падыша» болду. Бул жылдар аралыгында (ага чейин деле) Т.Усубалиевдин […]
Быйыл улуу улус – кайраттуу Алтын Ордонун курулганына 750 жыл толду. Буга байланыштуу Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаевдин Алтын Ордонун 750 жылдыгын баркына жараша жакшылап белгилөөнү жана мамлекеттин негиздөөчүсү Жучу хан […]
“Ара төрөлсө да 91 жашка чыккан” Томас Гоббс XVII кылымдагы эң ири англиялык философ. Ара төрөлгөн. Испан армиясы Англияга жакындап келе жатат деген кабарды угуп тынчсызданган энеси аны эрте төрөп коёт. […]
Кыргызстанда чек ара маселеси Акаев-Бакиев доорунан бери эле өтө талаштуу, чырлуу маселелердин бири болуп келатат. Бирок, анын өзөгү тээ мурда СССР мамлекети курулуп баштаган өткөн кылымдын 20-жылдарына барып такалат. 1918-жылы […]
Үстүбүздөгү жылдын 20-июнунда Кыргызстандын Ысык-Көл облусунун 80 жылдыгы айтылуу Каркыра жайлоосунда чоң салтанат менен белгиленди. Бул мааракеге Бишкектен чакырылган меймандардын катарында мен дагы барып калдым. Убагында Көкөтөй бабабыздын ашы өткөн […]
