Menu

В городах, где 27 марта пройдут выборы в городские кенеши, проведено тестирование новой процедуры идентификации избирателей

В городах Ош, Кемин, Токмок, Балыкчи и Каракол, где 27 марта пройдут выборы в городские кенеши, успешно проведено тестирование улучшенной процедуры идентификации избирателей. В целом в тестировании приняли участие порядка 800 избирателей. Все избиратели, включенные в список избирателей в своих избирательных участках по месту прописку прошли идентификацию.

Над процессом тестирования наблюдали Председатель Государственной регистрационной службы при Правительстве Кыргызской Республики Тайырбек Сарпашев, его заместитель Дастан Догоев, представители местных властей и политических партий.

Глава ГРС Тайырбек Сарпашев рассказал избирателям, что в день выборов в качестве удостоверяющего личности документа будет приниматься только паспорт гражданина – IDкарта.

«Сегодня по-прежнему некоторые избиратели ошибочно думают, что в день голосования если не будет ID карты, то можно приходить в участки с общегражданским паспортом или же паспортом 1994 года и проголосовать. Это не правильное понимание. Если даже вы сдали биометрические данные, но не имеете с собой ID карту, то не сможете проголосовать», – сказал Сарпашев, обращаясь к избирателям.

Помощь пострадавшим в июньских и апрельских событиях 2010 года

Министерство труда и социального развития в прошлом году выплатило семьям погибших и пострадавших в июньских событиях более 9,9 млн. сомов.

В соответствии с распоряжением Правительства единовременная материальная помощь семьям погибших и пострадавших в 2015 году была оказана на общую сумму 9 млн. 916,3 тыс. сомов. В том числе по 10 тыс. сомов было выплачено семьям погибших и пропавших без вести, по 5 тыс. сомов – пострадавшим с тяжелым ранением, по 3 тыс. сомов – пострадавшим с легким ранением. Всего помощь получили 2 048 человек.

При этом согласно Закона Кыргызской Республики «О социальной защите членов семей погибших и пострадавших лиц в результате событий, произошедших в апреле-июне 2010 года» семьям погибших и пострадавших выплачивается дополнительное ежемесячное социальное пособие в размере 3 700 сомов.

В данное время пособие получают 462 человека, из которых 347 детей погибших и 115 человек, признанных ЛОВЗ.

Также детям погибших гарантируется внеочередное и бесплатное обеспечением местами в дошкольных учреждениях и санаториях, квота для поступления на бюджетные места в сузы и вузы и т.д. Пострадавшим лицам закон гарантирует льготное обеспечение медикаментами, первоочередное получение земельного участка для жилищного строительства, участка для сенокошения и пастбища, преимущественное право на получение санаторного лечения и др.

В министерстве уточняют, что в 2010-11 годах семьи погибших и пострадавших получили единовременную помощь на общую сумму 526 млн. 890 тыс. сомов. В том числе 1 201 человек – 50 тыс. сомов, 216 человек – по 100 тыс. сомов, 34 семьи – по 1 млн. сомов.

Асхатбек Акибаев: "Индия является одним из ведущих партнеров Кыргызстана."

Пресс-служба полномочного представителя Правительства Кыргызской Республики в Иссык-Кульской области сообщает, что вечером 16 марта 2016 г. в г.Караколе состоялась встреча полномочного представителя Правительства Кыргызской Республики в Иссык-Кульской области Асхата Акибаева с Чрезвычайным и Полномочным Послом Индии в Кыргызской Республике Джаянтом  Кхобрагаде.

В ходе встречи стороны обсудили вопросы взаимодействия в сфере экономики, образования, туризма и культуры.

«Индия является одним из ведущих партнеров Кыргызстана. Сотрудничество двух государств ориентировано на долгосрочную перспективу, и Иссык-Кульская область готова на региональном уровне расширять партнерские связи с Индией по разным направлениям», – отметил на встрече полномочный представитель Правительства КР в Иссык-Кульской области Асхатбек Акибаев, добавив, что в с. Жергалане в 2015 г. бизнесмены из Индии построили завод по производству гипса. Сегодня 80-90% этого строительного материала завозится в Кыргызстан из Казахстана. Гипс, который будут производить в с.Жергалане, будет отличаться высоким качеством, поэтому без труда составит конкуренцию на внутреннем рынке и рынках ЕАЭС.

В ходе переговоров были также достигнуты договоренности по обучению государственных служащих Иссык-Кульской области в Индии по таким направлениям, как информационные технологии, сельское  хозяйство, туризм и изучение английского языка.

«Это отличная возможность для иссыккульцев в рамках программы «Indian Technical Corporation» обменяться опытом с индийскими коллегами и получить новые знания», – отметил Посол Джаянт Кхобрагаде, подчеркнув, что более 30 преподавателей области уже прошли обучение по программе. Кроме того, на базе Иссык-Кульского государственного университета им.К.Тыныстанова будет открыт индийский учебный центр, где будут проводиться занятия по языку, мастер-классы по йоге и индийскому классическому танцу.

В этом году также планируется начало строительства кыргызско-индийской научной лаборатории в Жети-Огузском районе, где имеются уникальные природные условия среднегорья с морским климатом. «Мы уверены, что деятельность лаборатории пополнит список мировых научных разработок»,- подчеркнул Джаянт  Кхобрагаде.

Особое внимание в ходе переговоров было уделено вопросам сотрудничества в области культуры. Индийский дипломат рассказал о намерении Болливуда проводить съемки фильмов на фоне пейзажей Иссык-Кульской области.

Отдельной темой встречи стало партнерство сторон в туристической сфере. Индийская сторона подчеркнула заинтересованность в участии в масштабных мероприятиях, проводимых Кыргызстаном в 2016 г. – международной туристической ярмарке (ITF) «Салам, Иссык-Куль!» и Всемирных играх кочевников. «Всемирные игры кочевников, безусловно, стали брендом Кыргызстана и вызывают огромный интерес»,- подчеркнул Посол Индии.

«Мы стараемся активно развивать экономическое сотрудничество с зарубежными странами. Наша задача – создать максимально благоприятные условия для инвесторов, чтобы они успешно реализовали свои проекты», – резюмировал полномочный представитель ПКР в Иссык-Кульской области Асхат Акибаев.

Поверьте, Бог покарает и Акаева, и Бакиева за их деяния – президент

Бог покарает беглых президентов Кыргызстана Аскара Акаева и Курманбека Бакиева за их деяния, заявил глава государства Алмазбек Атамбаев в ходе рабочего визита в Ош.

«В 2005 году мы поверили Бакиеву, что он будет работать честно, но после 2010 года он вместе с богатствами страны сбежал. Сейчас Акаев живет в свое удовольствие в Москве, Бакиев – в Минске, некоторые хорошо поживают в Лондоне. Но поверьте, Бог, в конце концов, покарает их. Нам бы только не сойти с правильного пути, не верить словам провокаторов, кровь погибших ребят не должна быть пролита зря», – сказал глава страны.

Он подчеркнул, что, проработав один президентский срок, нужно уходить с должности, кем бы ты ни был. Атамбаев еще раз напомнил, что после окончания его полномочий он намерен жить в Кыргызстане, в родном селе.

Источник: knews.kg

Алмазбек Атамбаев назвал некоторых представителей оппозиции рабами дьявола

«У нас есть такие люди, которые на кровопролитиях зарабатывают деньги – одни умирают, другие строят себе 2-3-этажные дома, пополняют свои карманы», – заявил президент Кыргызстана Алмазбек Атамбаев в рамках рабочей поездки в Ош.

Он отметил, что есть личности, которым важен только приход к власти. «Для бывших губернаторов и мэров, примкнувших к оппозиции, служба и взятки нужны только для того, чтобы накормить себя, а будущее Кыргызстана, его единство, солидарность, единомыслие для них не так важны, они обесценивают все это и считают только копейки. Они слуги дьявола», – считает глава государства.

Источник: knews.kg

Рассмотрен законопроект «О внесении изменений в Кодекс Кыргызской Республики об административной ответственности»

 

На заседании Жогорку Кенеша сегодня, 16 марта депутаты рассмотрели законопроект «О внесении изменений в Кодекс Кыргызской Республики об административной ответственности».

Законопроект направлен на оптимизацию и гармонизацию положений Кодекса об административной ответственности в части применения административных мер взыскания за правонарушения, посягающие на банковское законодательство, а также повышение дисциплины физических и юридических лиц, банков, финансово-кредитных учреждений и их должностных лиц, тем самым обеспечивая эффективность надзорных мер и результативность работы Национального банка в сфере банковских отношений. Осуществление банковских операций, включая обменные операции с иностранной валютой, без лицензии/свидетельства влечет наложение административного штрафа на граждан – в размере одной тысячи, на должностных лиц – в размере тысячи пятисот, на юридических лиц – в размере двух тысяч пятисот расчетных показателей. Нарушение банками, финансово-кредитными учреждениями или иными лицами, лицензируемыми и регулируемыми Национальным банком Кыргызской Республики, положений банковского, микрофинансового, законодательства, законодательства о платежной системе, об обмене кредитной информацией, о кредитных союзах, невыполнение обязательных предписаний и требований уполномоченного государственного органа –
влечет наложение административного штрафа на граждан – в размере двухсот, на должностных лиц – в размере пятисот, на юридических лиц – в размере одной тысячи расчетных показателей.

Законопроект направлен на голосование.

Кыргызгидромет: 18-марттан 22-мартка чейинки аба ырайы

 
Бишкек шаарында 18-март күнү мезгил-мезгили менен жаан жаашы күтүлөт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 5-10 метрге чейин жетет. Абанын түнкү төмөнкү температурасы 1…3° жылуу, күндүзгү жогорку температурасы 4…6° жылуу болушу күтүлөт.
Ош шаарында 18-март күнү мезгил-мегили менен жаан жаашы күтүлөт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 5-10 метрге чейин жетет. Абанын түнкү төмөнкү температурасы 3…5° жылуу, күндүзгү жогорку температурасы 7…9° жылуу болушу күтүлөт.
18-март күнү көпчүлүк аймактарда жаан, тоо этектеринде жана тоолуу райондордо кар жаашы, Чүй, Ош, Жалал-Абад облустарынын айрым жерлеринде жаан-чачын катуу жаашы күтүлөт. Тоолуу аймактарда автожолдор  тоңголок, тайгак болушу күтүлөт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 5-10 метрден, Ысык-Көл акваториясында 15-20 метрге жетиши күтүлөт.
19-март күнү түнкүсүн көпчүлүк аймактарда, 19-март күнү күндүз жана 20-март күнү түнкүсүн айрым жерлерде жаан, тоо этектеринде жана тоолуу райондордо кар жаашы күтүлөт.
20-март күнү күндүз Ысык-Көл, Нарын облустарынын айрым жерлеринде жаан-чачын күтүлөт, калган аймактарда жаан-чачын күтүлбөйт. Тоолуу аймактарда автожолдор  тоңголок, тайгак болушу күтүлөт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден, 20-март күнү Ысык-Көл акваториясында 15-20 метрге жетиши күтүлөт.
21-22- март күндөрү жаан-чачын күтүлбөйт. Абанын температурасы жогорулайт.

Фоторепортаж - Бүгүн, Аксыда курман болгондорго Бишкекте тургузулган эстеликке Куран окутууга бийлик жана оппозициянын өкүлдөрү келишти

2002-жылдын 17-мартында Аксы районунун Боспиек айылында  болуп өткөн каргашалуу окуяга быйыл 14 жылдын жүзү болду. Бүгүн Аксыда курман болгондорго Бишкекте тургузулган эстеликке Куран окутууга бийлик жана оппозициянын өкүлдөрү келишти. Алар Аксыда курман болгондорго Куран окутуп, көзү өткөндөргө бата кылышты.

бугун1

бугун2

бугун3

бугун4

бугун6

бугун8

бугун10

бугун12

бугун14
бугун17

бугун18

бугун19

бугун20

бугун22

Гүлжан Шерипбаева, Kyrgyztoday.kg

Руслан Казакпаев, ЖК депутаты: “Кандай гана өлкө башчысы болбосун элдин кызыкчылыгы менен эсептешиши абзел, өлкөгө оппозиция керек”

Өткөн тарыхты эстеп, ал тургай өткөндөн сабак алып турган бул албетте жакшы көрүнүш. Чындыгын алып караганда, Аксы окуясы адилеттүүлүк үчүн күрөштүн алгачкы баскычы экени талашсыз. Артка кайрылып карасак аталган каргашалуу окуянын болуп өткөнүнө бүгүн, 17 – мартта 14 жыл толуптур. Жыйынтыгында каргашалуу окуядан 6 адам каза болуп, 20 дан ашуун киши жаракат алган. Бүгүн, Аксынын баатырларына Бишкекте орнотулган эстеликтин жанына өткөндөрдүн арбагына багыштап куран окутуп келишкен Жогорку Кеңештин депутаттарынын бири Руслан Казакпаевге кайрылдык.
– Кечээ, 16-мартта Ош шаарында Алмас Атамбаев, оппозиция өкүлдөрүн алар “шайтандын кулдары!» Кыргызстандын тагдыры алар үчүн анча деле маанилүү эмес”, деди. “Бузукулар келсе таш бараңга алып өлкөдөн кууп чыккыла!” дейт. Сиз мамлекет башчысынын айтылган сөздөрүнө Жогорку Кеңештин депутаты катары кандай баа бере аласыз?
– Кыргыз эли жок биз бийлик өкүлдөрү эч ким эмеспиз. Андыктан, кандай гана өлкө башчысы же бийликтин бутактарындагы мамлекеттик кызматкерлер болбосун элдин кызыкчылыгы менен эсептешиши абзел. Өлкөгө оппозиция керек.
Гүлжан Шерипбаева, Kyrgyztoday.kg

Топчубек Тургуналиев: “Атамбаев ооздон чалынган турбайбы, ооздон чалынган турбаа-айт”

2002-жылдын 17-мартында Аксы районунун Боспиек айылында куралсыз тынчтык митингдин катышуучуларына бийлик тарабынан ок атылган. Жыйынтыгында каргашалуу окуядан 6 адам окко учкан. Жыйырмадан ашуун киши жаракат алган. Бүгүн Аксыда курман болгондорго Бишкекте тургузулган эстеликке Куран окутууга келген эки революциянын активдүү катышуучусу Топчубек Тургуналиев учурдагы өлкөдөгү абалга токтолду.
– Эми бүгүн бул жыйынга катышып жаткандарга баарыңарга таазим кылам. Чындыгында бул жерге эр жүрөк, элим журтум деген “чаар баштар”, чыгаан уул кыздар келиптир. Демек, Кыргызстандын келечеги бар. Өз элине мылтык сунуп аткан жетекчилер тарыхта жакшы  болгон эмес. Ошондогу бийликтин акыйткатсыздыгынан айрым бир үй-бүлөөнүн шору шорподой кайнап, балдары жетим калды.
– Уктуңузда, кечээ Ошто Алмаз Атамбаев оппозицияны шайтанга теңеп, эл бузарлар деп Бузукулар келсе таш бараңга алып өлкөдөн кууп чыккыла! деди, буга сиздин пикириңиз?.
– Ошентип айттыбы? Мен уккан жокмун. Анда “оозунан чалынгандар” турбайт, демек президент оозунан чалыныптыр. Аа-а, ооба оппозицияны айтканыбы?
– Эмне, сиз оппозиция эмессизби?
– Мен өмүр бою оппозициямын.
– Демек, сиз шайтансызбы?
– Жо-ок, мен шайтандын мойнун жула турган адаммын. Мен бул эр азаматтар  менен менен эки президенттин башын жулдук. Демек оппозицияны шайтан десе, дагы кайталап айтам биздин президент дагы оозунан жаңылыптыр. Президент, “өлкөдө сөзсүз оппозиция болушу керек” – деп айтса жарашмак. Мамлекетти башкарып жаткан шайтандардын башын жула тургандар мына, маңдайыңда турат.
– Атамбаевдин деңгээли кандай деп ойлойсуз?
– Буттан чалынган турат, ооздон чалынган турбаа-айт…
 
Гүлжан Шерипбаева, Кyrgyztoday.kg

Бишкектеги таштанды таштоочу жайдан жаңы төрөлгөн ымыркай кыздын сөөгү табылды

Кечээ, 16-мартта саат 11:00дө Бишкек шаарынын Биринчи май РИИБине шаардын таштанды төгүүчү жайында ымыркай кыздын жансыз денеси табылганы жөнүндө  Бишкек ШИИБдин басма сөз кызматы билдирди.

Маалыматта, бул иш боюнча суралган Бишкек шаарынын таштанды төгүүчү жайындагы 6-үйдүн тургуну Б.Н.дин айтуусунда, ал 16-март күнү болжол менен 10:00дөр чамасында таштандыны аралап жүргөн кезде ак мүшөктү көргөн, ичинен желим бөтөлкө таап алуу максатында ачып караган учурда ымыркайдын жансыз денеси табылган. Андан кийин баланы жерде жаткан халатка ороп таштанды төгүүчү жайдан чыгып, жолдун боюндагы үйдүн астына алып келип, өзүнүн уюлдук телефону жоктугуна байланыштуу милицияга чалууну ошол жерде иштеп жүргөндөрдөн суранган.

Окуя боюнча суралган экинчи күбө — Бишкектин Алтын-Казык жаңы конушунун тургуну А.Э., ошол күнү саат 10:00дөр чамасында Н. аттуу адам таштанды терип жүрүп ымыркай баланын жансыз өлүгүн тапканы тууралуу айткан.

Үчүнчү күбө — Бишкектин Алтын-Казык жаңы конушунун тургуну Т.А. 16-март күнү таштанды таштоочу жайда жүргөн. Болжол менен саат 11:00дөр чамасында таштанды терип жүргөн Н. аттуу адам таштанды таштоочу жайдын үстүнөн жаңы төрөлгөн баланын жансыз денесин таап, ага көтөрүп барган. Ал болсо милицияга чалган.

Ымыркай кыздын өлүмү боюнча соттук-медициналык экспертиза дайындалды.

Табылды Акеров, саясат тануучу: “Бийлик элди бири-бирине тукуруп, ѳлкѳдѳ түзүлгѳн абалдан кутулуунун жолун ойлоп жатат, мунун арты граждандык кагылышуу, трагедияга айланышы мүмкүн...”

Бийлик жер-жерлердеги митингге чыккан элдин талабына реакция кылуудан мурда, аларды бузукуларга салыштырып, “50-60 гана адам чыгып, кайра тарап кетти” деген маалыматтарды таратып жатат. Бийликтин мындай кадамына кандай баа бересиз?

– Мен бүгүнкү ѳлкѳдѳ түзүлгѳн абалга карап митингдерге канча адам келгени маанилүү деле эмес деп ойлойм. Ѳлкѳдѳ элдин жашоо турмушу итке минген абалда экени жалпыга маалым. Кыргызстанда кайсы гана бийлик болбосун баарынын тең бактысы бар экен. Кыргыздар акыркысына чейин чыдап туруп, анан жедеп болбой калганда бир сокку менен бийликти уруп түшүп жатат. Бир эмес, эки жолу ушундай болду. Бул жолу деле ошондой болот. Эгер бийлик эсине келбесе. Эл митингге келбегени менен чыдап жатат. Бир күнү жарылышы мүмкүн. 2005- жылы да “50-60 киши чыкты алардын жанында анти митингчилдер турду” деп жатып чоң чатакка айланып кеткен. Маалыматты туура эмес берип жатып Аксы окуялары болгон. Бул А. Акаевдин кландык бийликгинин ойрон болушуна алып келген. Таласка караганда Аксыда, Жалал-Абадда эл бир топ эле кѳп келгени ачык эле кѳрүнүп турат сайттардагы, фейсбуктагы сүрѳттѳрдѳн. Буга бүтүндѳй Кыргызстан күбѳ болуп жатат. Бүгүнкү күндүн кѳрүнүшү да дал ошол Акаевдин бийлигинин алсыздоо дооруна окшошуп турат. Кыргызстан бүгүн саясий кризиске кабалганы турат. Бул болсо регионалдык ыдыроо, түндүк менен түштүктүн ортосундагы ажырымды кѳбѳйүп жана башка ушул сыяктуу маселелер менен коштолушу мүмкүн. Себеби, бүгүн бийлик элдин итке минген абалын баары жакшы деп, оппозицияны тааныбай, аны күч менен басып, митингге чыккан элди коркутуу жолу менен тыйып токтотобуз дегендей аракетерди жасап жатканы байкалууда. Акча сунуштап жатат деген маалыматтар айтылып жатат. Мисалы, Аксыдагы митингчилердин жанында аларга каршы тараптагы топтордун митингчилерге каршы кыйкырыктар менен турушу бул демократияны түшүндүрбѳйт. Бул кѳрүнүштѳр Акаев, Бакиевдин учурунан бери келаткан элди бирине-бирине тукуруу методдорунун кайталанышы десек болот. Бийлик элди бири-бирине тукуруп, ѳлкѳдѳ түзүлгѳн абалдан кутулуунун жолун ойлоп жатат. Бирок, бул акыры барып граждандык кагылышка жана трагедияга айланып кетиши мүмкүн. Ал эми кан тѳгүлгѳндѳн кийин, бул процесстер таптаза башка нукта ѳрчүй баштайт. Муну Аксы окуялары таасын кѳрсѳткѳн. Бирок, ага деле болбой бийлик эски методдорго салып, баарын тынчытып коебуз, баарынын оозун басып коебуз дегендей аракеттерге барып жатканы байкалууда. Бул авторитаризмдин орношунан кабар берет.

Булак: Маалымат.KG

Исмаил Исаков, экс-депутат: “Атамбаевдин айткандары адамгерчилике жатпайт, мыйзамга туура келбейт”

– Аксы окуясынан азыркы бийликтегилер сабак алышы керекпи?  

– Аксы окуясы Кыргызстандын тарыхында мектептерде жана Жогорку окуу жайларда сөзсүз октулушу керек. Анткени, Аксы окуясы өткөн бийликтин адилетсиздигинен ушундай каргашалуу окуя орун алды. Экинчиден, Аксы окуясын жаш муундардан сурасаң көбү билишпейт.

Аны менен бирге эле учурдагы жана өткөн бийликке бул нерсе  “Шералынын чокою” болуш керек эле. Тилекке каршы ошол “Шералынын чокоюн” өткөн жана азыркы бийликтин өкүлдөрү көрбөй унутуп көздөрү май басып, азыр дагы ошол эле туура эмес саясат жүрүп келе жатат. Ошондуктан бийлик өткөн нерседен сабак алып турушу керек.

– Кечээ Атамбаевдин Ош шаарындагы элдер менен жолугушуусундагы сөзүнө кандай баа бересиз? 

Адамдарды соттун чечимисиз эч нерсе дей албайбыз. Бирок мамлекет башчы, уурусу болобу, кылмышкери болобу, ушакчысы болобу, соттун чечими жок айтканы туура эмес. Атамбаевдин айткандары адамгерчилике жатпайт, мыйзамга туура келбейт. Президент улуу үлгү болуп, баарына бирдей карашы керек. Эл бийликтин катасын айтып турганга толук акысы бар. Оппозициянын өлкөдө бары жакшы.

Гүлжан Шерипбаева, Kyrgyztoday.kg

Коррупциядан бири каза тапты, бири кызматтан кетти

Медициналык академиянын аппарат жетекчиси Абдыкерим Гапаров 30 миң сом пара алып жаткан жеринен жүрөгү кармап каза болгону белгилүү. Бирок окуу жайдын жамааты жана жакындары Гапаровго күч колдонулган жана ага өз убагында медициналык жардам көрсөтүлгөн эмес деп нааразы болуп келишкен.

Ошого байланыштуу Коррупцияга каршы күрөшүү кызматынын башчысы Бөкөнбай Казаковөз ыктыяры менен кызматтан кетти. Бирок бейиши болгур киши пенделик кылып 30 миңди алып жатканы ырасталган. Ал үчүн Коррупцияга каршы күрөшүү кызматкерлери көпкө чейин даярданышканы белгилүү.

Эми ушул окуядан кийин алар коррупция менен кандайча күрөшөт деген суроо туулат. Эми мындан ары күрөшсө да алгач медициналык справкасын сурап, «коррупция менен айыпталууга даярсызбы?» деген суроо берип, андан соң гана кармоо операцияларын жүргүзүшөт шекилди.

Булак: “Жаңы Агым”

Төлөгөн Наралиев, Апрель баатыры: “Атамбаев, “Ата-Бейитте” курман болгондордун сөөктөрүнүн алдында берген убадаңардын кайсынысы аткарылды?”

2009-жылы Бакиевдин үй-бүлөлүк авторитардык режимине нааразы болгон оппозиция “БЭК” кыймылын түзгөн эле. Ошондо Сиз Алмаз Шаршенович “БЭК”тин башчыларынын бири катары, бийлик менен Элдин ортосунда “көпүрө” болуу аракетиңиз текке кеткендигин моюнуңузга алуу менен, бийлик толугу менен узурпацияланганын, энерготарифтин көтөрүлүшүн, уюлдук телефонго 60 тыйын кошулганын жана башка бир топ социалдык- экономикалык, саясий көйгөйлөрдү кескин сындап Элге чыккан элеңиз. Сизге ишенип, жакшы заман алып келе турган ушул киши, көп жылдан бери бийликтин терс аракеттерин ачык сындап жүрөт деп, Сизди колдоого алганбыз. Азыркы учурда эмне өзгөрдү? Өткөндө ММКлардан окуп  калдык, Нарындык “Ата-Мекен” партиясынын мурдагы бир активисти айткандай: “Ата-Бейитте” көзүңөргө жаш алып, бейкүнөө Элдин келечеги деп курман болгондор менен коштошуу аземинде берген убадаңардын кайсынысы аткарылды? Силердин максатыңардын түпкү маңызы эми түшүнүктүү болуп жатпайбы. Элди курал катары  пайдаланып, эптеп бийликке келүү болгон тура, калганын Революциянын “чыгымдары” катары эсептеп койгон экенсиңер. Бул “чыгымдар” адам эмес ат көтөргүс  жүк болуп канча деген тагдырларга балта чабылып, кечирилгис болуп жатпайбы. Сөзүм куру, популисттик болбос үчүн өзүмдүн жеке ой жүгүртүүмдү бөлүшүүнү туура көрдүм.Чындык ар дайым ачуу болот, ошондой болсо да “өзөктөн чыккан өрттү” угуп коюуңузду жана калыс жыйынтык чыгарарыңызды үмүт кылып, мурдагы Сиздин шакиртиңиз. 2010 жылга чейин даярдыкта жана 6-7 апрелде мурдагы бийликтин кысымдарына карабай, коркпой-үркпөй революция жасаганда оюбузда эч кандай мансаптуу ойлор жок болгон. Болгону чирип бүткөн бийликти кулатууга  Сиздерге жардам берип, таза Элим деген адамдар келсин деген гана тилек болгон. Жыйынтыгында эмне болду? Бир нече үй-бүлөлүк башкаруу кланы гана качып кетишти. И.В. Сталин учурунда айткан эле:”кадрлар баарын чечет” деп. Азыркы Сиздин кадр саясатыңыз толугу менен мурдагы бийликтин ыкмасынан ашып түштү. Тегерегиңизде 90пайыз андан ашпаса, Акаевдин, Бакиевдин кадрлары, ошон үчүн башыбызды сайып революция жасадык беле? Өзүңүз айткандай мурдагы бийликтин убагында түзүлгөн коррупциялык схемаларды, ошолор түзгөн да, эми ошолор жоебу? Өздөрүнүн жем жеп жаткан акырына түкүрүшмөк беле, Сизди Алмаз Шаршенович ушул кадрлар туңгуюкка такап, ушул кризиске алып келишпедиби. Эртең башка система  бийликке келгенде алар ошолор менен да ымала түзүүгө даяр экенин кантип байкабайсыз. Ысык-Атада, “Форумда” жана башка жерлерде бизди окутууда “семинарларда” башкача окутпадыңыз беле, Мекен үчүн күйүп, патриот болуу биринчи орунда эмес беле? “БЭК” кыймылынын өкүлдөрүн жер-жерлерде дайындоо мезгилинде Талас облусунун Кара-буура районуна жаш курагына байланыштуу Элүүбай Отунчиевдин ордуна мени сунуштаганда, эч ойлонбостон макулдугумду берген элем, ошол убактагы кырдаалды Өзүңүз жакшы билесиз, бул тобокелчилик болгон. Ал чечимдин негизги себеби, Силерге ишенген элем, азыр ал ишенимдерим таш капты. 2010жылы 7-апрелден кийин Кара-буура районуна аким шайлоодо 12 талапкерлердин ичинен Эл мени акимдикке шайлаган эле. Эки жыл райондун акими болуп иштедим, жаманбы- жакшыбы ага Эл тараза. Өзүмдүн жеке пикиримде таза аракеттеримди жасап, талыкпай иштедим, кырдаалдын курч мезгилинде туруштук берип, стабилдүүлүктү сактап, Элдин социалдык маселелерин чечүүдө салымым чоң деп айта алам. Эң негизгиси мите курттай болгон коррупциядан алыс болдум десем жаңылышпаймын. Жеке демилгем менен залкар жазуучубуз Ч.Т.Айтматовдун айкелин райондун борборуна орнотууга жигердүү салым коштум деп эсептеймин. Кийин ар кандай себептердин айынан башка аким шайланып, обладминистрацияга башкы адис болуп которулдум. Азыркы учурда ушул кызматты да мага ыраа көрбөй,  куугунтукка учурап жатам. Бул чычалагандык эмес, тек гана акыйкат издеп укугумду коргоого акым бар деген ой, жана эң негизги себеби моралдык укугум бар деп эсептеймин. К.Р.Өкмөтүнүн ыйгарым укуктуу өкүлү  Б. Жуманазаровдун жана ошол аппараттын кызматкерлеринин иштеп жатышына Менин түздөн-түз салымым чоң деп эсептеймин. Бул ызама кыскача токтоло кетейин.   2015-жылы күзүндө аппараттын кызматкерлерине кезектеги аттестация өткөрүлөт.  Аттестация канчалык деңгээлде мыйзамдуу болгонун сот териштирер, себеби азыркы учурда ишти сот карап жатат. Аттестациялык комиссия мени кызмат ордума татыктуу эмес деген чечим чыгарат. Аттестациялык комиссиянын отуруму бир топ мыйзам бузуулар менен өткөрүлгөн деп эсептеймин жана сотко берип укугумду коргоого мажбур болдум, буга жүйөлүү себептер бар. Революциянын айынан жаракат алгандыкыбы, же моралдык-психологиялык запкылардын себебиби ар-кайсы жерим  ооруп дарыланууда жүргөн учурумда губернатор Б.Жуманазаров жумуштан бошотуп коет. Эмне себептен бошоттуңуз деп сурасам, аттестациялык комиссиянын чечиминин негизинде деп жооп айтты. Бирок менин бюллетенде жүргөн учурумду эске алуу керектигин сунуштаган мамлекеттик кадр кызматынын жиберген катын эске албаганы кандай? Талас район аралык сотуна губернатор кайрылган экен, ал жактан менин иш жагдайым, больничныйларым мыйзамдуу деп жооп беришиптир. Ага карабай азыркы учурда областтык каржы полициясына тапшырма берип, кынтыгын тапкыла деп жатканын угуп атам. Биз Бакиевдин куйруктарынан запкы жеш үчүн башыбызды канжыгага байлап чыктык беле, “эрегиштен эр өлөт” жолун издебесек деп ойлойм. Губернатор Б.Жуманазаровдун менден башка кыла турган жумушу жокпу, же мен ал кишинин душманы болбосом, өз ишимди так эле аткарып жүрдүм эле. Угушума караганда Жуманазаров мени интригандардын арасында бар деп ойлосо керек. Жүзүм жарык айта алам, мен андай пас жана ыплас оюндарга тиешем жок. Бирок ар бир жерде хан сарай келемиштери болуп келген жана боло берет деп ойлойм. Бакиевдин учурунда “Ак-Жол” партиясынын куратору болуп Таласка келип, ушул партияга киргиле деп жүргөнүнө карабай губернатор болгонуна менин да салымым бар го. Жеке бу кишиге күнөө артуудан алысмын, жалпы эле башкаруу системасы чирип, ыңгайсыз адамдардан кутулуу жолун издеп, административдик ресурстун ыплас колдонулушун айыптайм.  Алмаз Шаршенович өзүңүз айткандай ”эки тоонун отун эңсеген” досуңуз Текебаев 2011-жылы айтканы бар: ”мамлекеттик жооптуу кызматтарга, айыл өкмөтү болобу, аким болобу, губернаторбу адис жана эң негизгиси Элим деп жүрөгү урган, таза инсан болуусу керек, анча-мынчасын повышение курстарга окутуп алсак болот ” деп.  Азыр бийликтин бардык бутактарында кимдер олтурат, көпчүлүгү ууру-шылуундар, жеп-ичерлер, болбосо эмне үчүн мамлекетибиз өнүкпөйт. Элдин ырыскысын тоноп бүтүштү. Ошол себептен өлкөдө саясий стабилдүүлүк болот деп эч ким кепилдик бере албайт. Башка баатырларга шек келтиргим келбейт, 6-7апрелде революцияны жалпы Эл жасады. Революциядан кийин кырдаалга жана талапка ылайык ар-кандай коомдук уюмдар түзүлдү. Мисалы Ооганчылар жардам сурап өз уюмуна, “Айкөл-Ала тоонун” мүчөлөрү өз уюмуна, “Мекен шейиттеринин” мүчөлөрү өз уюмуна кайрылат экен. Мен “Акыйкат” кыймылынын мүчөсү катары төрагабызга кайрылып, ал киши мыйзам чегинде бир топ жардамын берди. Бирок административдик кысым катуу болгондугуна байланыштуу акырында айтаарым, 2009жылы президенттик шайлоодо Сизди кумир тутуп, талапкерлигиңизди сүрөп, ишенимдүү адамыңыз болуп, КСДПнын Кара-буура району боюнча координатору болгон элем. Менин мээнетимди баалап, жогоруда айтылган маселе боюнча калыстык, акыйкат пикириңизди билдирет деп үмүттөнөм. Мен куугунтукка да, башка кысымдарга да даярмын жана бир коркоорум Сиз оозуңуздан түшүрбөгөн бир гана Алла деп айтам. 
Төлөгөн  Наралиев, Апрель баатыры, 2007-2010ж.ж. КСДПнын Кара-буура районунун координатору, экс-аким

Мамлекеттик кызмат майлуу токочко айланганда

Аткаминерлердин балдары артка минет

Канчалык жамандаган менен совет мезгилинин тушунда мамлекеттик кызматка келчү кадрлардын билими текшерилип, кызматка алынып, аларды сыноо үчүн өлкөнүн туш тарабына жиберип иштетчү. Андан кийин гана үч коммунисттин кепилдиги менен жооптуу кызматтарга коюлчу. Өз алдынча республика болгону ал эреже бузулуп, тууганчылык, жердешчилик, тааныш- билиштик аркылуу кызматка кабыл алуу башталды. Азыр да ар кыл министрликте жогорудагыдай ыкма менен келген кадрлар жайнап кеткен.

Учурдагы кадрлардын акыл парасатын, көрөңгөсүн мурдагыларга салыштырып болбойт. Көпчүлүгү кыргызча так сүйлөй албайт. Себеби 90-жылдардан берки башталган билим баарына белгилүү эмеспи. Бирок министрликтин болгон мүмкүнчүлүктөрүн өз кызыкчылыгына туура пайдаланышат. Ошого абдан эле кынык алышкан. Мисалы, Экономика министрлигиндеги жооптуу кызматкерлер министрлик кабыл алган кризиске каршы программасын министр өзү эле чечмелебесе алар коомчулукка толук түшүндүрүп бере алышпайт. Буларга биз журналисттик тажрыйбада далай жолу күбө болдук. Себеби Кыргызстанда кадрларды кызматка кабыл алуу көптөн бери туура эмес жолдо жүргүзүлүп келет. Биринчиден, өз алдынча эгемендүү Кыргыз мамлекети болгонубузга карабай бардык министрликте иш кагаздары орус тилинде жүргүзүлөт. Экинчиден, кадрларды кызматка кабыл алуу толугу менен конкурстук негизде өткөрүлбөйт. Мисалы, Башкы прокуратурада жүзгө жакын кадрлар сынак жолу менен тандалып кезекке турушкан менен ваканттык орундар пайда болсо, алар калып эле такыр башка кишилер кызматка алынганына даттанышат. Бүгүн Ички иштер министрлигине, Улуттук коопсуздуктун мамлекеттик комитетине, Бажы жана салык кызматтарына, каржы полициясына кызматка орношуу жеңил эмес. Керек болсо жогорку окуу жайын кызыл диплом менен аяктаган кадрлар эч кайда жумушка орношо албай ар кыл ишканаларда карапайым жумушчу же башка өлкөлөргө кетип калышууда.

Атадан калган туяктар

Бирок мамлекеттик кызмат атадан балага мурас сыяктуу өтүп, атанын ишин улантуучу катары балдары мамлекеттик кызматты аркалаганы кадимки салтка айланган. Эгер өткөнгө саякат жасасак биз булардын бир тобуна күбө болобуз. Кадимки Абсамат Масалиевдин уулу Исхак Масалиев бажы тармагынан ЖК депутаты, акыркысы Салык кызматынын жетекчилигине чейин көтөрүлдү. Учурда ЖК депутаты. Партиялык ишмер Абдыразак Султановдун балдары Омар менен Султан президенттик администрацияда, министр, ЖК депутатына чейин көтөрүлдү. Корчубек Акназаров аксакалдын кыздары кыйын чыгып, бири сот, бири министр, ЖК депутатына чейинки эмгек жолун басышты. Кадимки Үсөн Сыдыковдун баласы Бакыт Сыдыков «Манас» аэропортун жетектеп, учурда ЖК депутаты. Атактуу өндүрүшчү Мамат Айбалаевдин баласы Алмаз Айбалаев Кыргыз-орус өнүктүрүү фондунда иштейт. Бир тууган Молдомуса, Камбараалы Конгантиевдер бири ИИМди, бири Башкы прокуратураны жетектеди. Партишмер Баки Эшмамбетовдун баласы Эшмамбетов Малик алгач ИИМде, кийин президенттик администрацияда иштеди. Дагы бир Ленинчил коммунист Кеңеш Кулматовдун баласы Кубанычбек Кулматов алгач бажы жетекчиси, кийин Бишкек мэри болду. Кадимки арстандай күркүрөгөн Бекмамат Осмоновдун баласы Темирбек Омонов Аида Салянованын көздөй орун басары болду. Дагы бир обком, элчилик кызматты аркалаган Батыраалы Сыдыковдун баласы элчилик кызматта. Бир кезде ИИМди жетектеген Абдыбек Суталиновдун баласы Мурат Суталиновдун кызматтык карерасы УКМКны жетектеп турганда 2010-жылы кейиштүү аяктады. Бир тууган Бакиевдер өлкөдөн куулду. Акыркы революциядан бактысы ачылган Роза Отунбаеванын бир тууганы Болот Отунбаев кечээ эле Россияда кыргыз элчиси болуп дайындалды. Бир тууган Бешимовдордун Бакыты ЖК депутаты болду, Аскары элчилик кызматты аркалайт. Кызматтык чөйрө чыгармачыл кишилердин урпактарынан да куру эмес. Акын Жалил Садыковдун баласы Канат Садыков Билим берүү министри болду. Атактуу жазуучу Чынгыз Айтматовдун балдары да министр даражасындагы кызматты аркалаган. Дагы бир атактуу жазуучу Төлөгөн Касымбековдун  баласы Райкан Төлөгөнов ЖК депутаты болгондо үйүнөн кошунасынын велосипеди табылды. Кадимки экс-премьер-министр Амангелди Муралиевдин баласы Ак үйдө иштеп турганда тыңчылык менен айыпталды. Азыркы Билим берүү министри Элвира Сариева менен ЖК депутаты Улан Чолпонбаев аталаш туугандардан. Дагы бир экс-премьер-министр Жантөрө Сатыбалдиевдин баласы курулуш компаниясын башкарат. Даңазалуу Султан Ибраимовдун кызы Элмира Ибраимова учурда Эсеп палатасын жетектейт. Ата-бала Жээнбековдордун Бабырбеги да, Равшаны да министр кызматында иштеди. Ал эми дагы бир Жээнбековдордун Асылбеги спикер, Сооронбайы министр, Жусупбеги элчи болуп иштеп жатышат. Кадимки Ош тарапта обкомдо, райондо жетекчи болгон аткаминер Азим Карашевдин баласы Аалы Карашев. Аалы Карашевдин балдызы азыркы генпрокурор Индира Жолдубаева. Ушинтип санай берсең мамлекеттик кызматтагылардын тууганчылыгы түгөнбөйт.

Баарын кадрлар чечет

Көрүнүп тургандай мамлекеттик кызмат толугу менен алганда туугандашып кеткен. Бул жерде куда-сөөктөрдү тизмектебей эле койолу. Эгер аларды санай келсек мамлекеттик кызматта жат адамды таппай каласың. Бир кезде министрликте, мамлекеттик кызматта, агенттиктерде туруктуулук болсун деп статс-катчы кызматын кийиришкен. Бирок бул эреже ар дайым эле сактала бербейт. Эгер министр алмашса эле жаңы министрди оң-сол жагын жандаган кылычтай жигиттер менен кошо 3-4 кызматкер кошо келет. Бул деген ошол жерде иштеп жаткан 6-7 кызматкердин кызматынан ажырап шорунун катканын билдирет. Жаңы министр муну менен эле чектелбейт. Жети дубандагы башкармалыктан баштап райондогу бөлүмдөрдөн бери майлуу кызматтардын жетекчилерин алмаштырат. Жаңы министр дайындалды дебей кабылдамасында гүл кармап отурган 15-20 кишини көрүүгө болот. Кадрлардын дагы бир дайындалган сыры бул Жогоку Кеңештин депутаттарынын кийлигишүүсү. Алар түз эле министрге чалып, менин тиги жаман тууганымды баланча районго кызматка алчы деп суранышат. Баарынан да жердешчилик чоң ролду ойнойт. Эгер министр Баткенден болсо айланасында жок дегенде бир баткендик пайда болот. Мамлекеттик кызматка кабыл алуунун дагы бир жолу мурда чогуу иштеген санаалаштарды, тааныштарды чогултуу. Мисалы, Талантбек Батыралиев Саламаттык сактоо министри болуп келгени өлкөнүн туш тарабындагы ооруканаларга Түркияда окуган же ошол жакта иштеген кадрлар көбөйүп барат. Мүмкүн бул жакшы көрүнүштүр. Министр таланттуу жаштарды чакырып, мекенине кызмат кылдырып жаткандыр. Бир кезде мамкызматта иштеген экстердин 70 пайызынын жеке бизнестери бар экени да жашыруун эмес. Алар артында кадр калтырбаса да дүйнө калтырышкан. Кайсы ишкана, кафе, ресторан болбосун качандыр бир мамлекеттик кызматта иштеген чиновниктики же депутаттыкы болуп чыга келет.

Азыр деле уучубуз куру эмес

Бул эми өткөндөгүлөр болгону менен азыркылар деле ошолор баштаган даңгыр жолдо тайып жыгылып, мүдүрүлбөй үзүрлүү келе жатышат. Бул үчүн баарын чукуп отурбай төмөнкү мисалдарды келтирсек жетиштүү болор. КР Коргоо кеңешинин орун басары Алмазбек Курманалиевдин бир тууганы Арстанбек Курманалиев Кыргыз өкмөтүнүн аппаратында укуктук жактан камсыз кылуу боюнча башкы эксперт. Кыргыз өкмөтүнүн аппаратынын укуктук жактан камсыз секторунун башчысы Ысмайыл Кадыровдун баласы Эрлан Ысмайылов да Кыргыз өкмөтүнүн аппаратында иштейт. Мурдагы премьер-министр Азим Исабековдун баласы Кубанычбек Исабеков учурда Кыргыз өкмөтүнүн аппаратында экономика жана инвестиция боюнча эксперт. Премьер-министрдин кеңешчиси Бек Топоевдин баласы Мар Беков Кыргыз өкмөтүнүн аппаратында тышкы саясат боюнча сектор башчы. Дагы бир баласы Аким Беков Кыргыз өкмөтүнүн иш башкармалыгында эмгектенет. ЖК депутаты Карамат Орозованын сиңдиси Замира Орозова ЖК депутаты Айнуру Алтыбаеванын кеңешчиси. ЖК депутаты Алиярбек Абжалиловдун уулу Атабек Абжалиев ЖК депутаты Зулушевдин кеңешчиси. Ал эми 5 жылга соттолгон мурдагы Чек ара кызматынын жетекчиси генерал-майор Замир Молдошевдин баласы Эрнест Молдошев ЖК эл аралык иштер, коопсуздук жана коргонуу комитетинде бөлүм башчынын орун басары. Мурдагы Жогорку соттун төрагасы Зулумбек Жамашевдин кызы Феруза Жамашева Жогорку соттун төрага орун басары.

Эгер мындай маалыматтарды облустук, райондук деңгээлде карасаң өтө эле кызыктуу фактыларга күбө болосуңю. Атасы райондун жетекчиси болсо кызы оорукана жетекчиси, иниси айыл өкмөтүнүн башчысы болгон учурлар да көп кездешет.

Балким өнүкпөй жатканыбыздын бир себеби да ушундадыр. Учурда жаштар мугалимдик кесип үчүн окууга барбай калышты. Баары эле күч органдарына, мамлекеттик кызматка келүүгө, андан ары депутат болууга кызыкдар. Себеби майлуу токочтун чордону ушулар болуп жатат. Акыркы кезде ИИМге кызматка кабыл алууда таңкаларлык салт пайда болду. Алгач жаштар ИИМдин ППС кызматына орношот да, кайсы бир жогорку педагогикалык окуу жайын аяктап, андан кийин чин алып МАИ кызматкери, тергөөчү, участкалык милиционер, паспорт столунун башчысы болуп иштеп кетишет. Албетте ал дагы тааныш-билиш, акчанын күчү менен.

 

Келдибек Назиров

Булак: “Жаңы Агым”

Дайырбек Орунбеков: "Атамбаев Алмаз элди жарандык согушка үндөп жатат"

Мындай пикирин Атамбаев Алмаз менен соттошуп жаткан журналист, жаш саясатчы Дайырбек Орунбеков Фейсбук социалдык тармагындагы баракчасына жазды.

Атамбаев Алмаз элди жарандык согушка үндөп жатат.  Атамбаев Алмаз жакында Ошко барганда оппозицияны шайтан, аны ээрчигендерди кулдары деп атаган. Мындан тышкары оппозицияны таш бараңга алып, өлкөдөн кууп салуу керектигин билдирди. Башкача айтканда ал элди эки жаат кылып уруштуруп, таш менен согушканга үндөдү. Өз элин урушка, жарандык согушка үндөгөн Атамбаев Алмаздын акылы сообу же ичине жин кирип кеткенби деп ойлоп жатам.

 Гүлжан Шерипбаева, Kyrgyztoday.kg

“Саманчынын жолу” I даражадагы спектакль деп табылды

Т. Абдумомунов Кыргыз Улуттук Академиялык Драм театрында февраль айында Ч. Айтматовдун “Саманчынын жолу” спектакли коюлган.

Режиссер Марат Козукеевдин бул эмгеги көпчүлүктүн мактоосуна арзыган. Эске салсак спектакльге үч күн бою көрүүчүлөр батпай, аншлаг менен өттү.

КР Маданият, маалымат жана туризм министрлиги тарабынан түзүлгөн Көркөм  эксперттик комиссия спектаклди көрүп чыгып “I” категорияны ыйгарышты.

Кыргыз театр тарыхында биринчи жолу спектаклдерге категория берилип, анын алгачкысы “Саманчынын жолу” болду.

Булак: “Эл деми”

Алмаз Атамбаев: "2005-жылы Ак үйдү мен биринчи басып алгам, анан Бакиевге берип койгом"

“Биз 2010-жылдагы 7-апрель революциясынын маанисин жакшы түшүнө бербейбиз. 7-апрель революциясы 2002-жылы Аксыда башталган. Ошол, 2002-жылы 17-мартта кыргыз эли биринчи жолу үй-бүлөлүк башкарууга каршы көтөрүлгөн”, – деп билдирди кечээ, 16-мартта Алмаз Атамбаев Ошто жүргөн сапарында.
“Аксыда эл бийликке каршы чыгып, биринчи жолу бейкүнөө адамдарга ок атылып, бир нече жигиттер каза болгон. Анан 2005-жылы 24-мартта биз Акаевди үй-бүлөсү менен өлкөдөн кууп чыкканбыз. Силер көп нерсени билбейсиңер. Мүмкүндүк болгондо биз аны силерге сөзсүз көрсөтөбүз. Буга чейин аны силерге көрсөтө элекпиз. Бишкекте элди биринчи Ак үйгө ким баштап келген? Ким эң биринчи Ак үйдү басып алган? Ал киши мына, силердин алдыңарда турат – мен. Бирок, андан ары элди токтото албай калдым. Койгула десем болобой Ак үйдү талкалап салышты. Ошол 2005-жылы эл мени Ак үйгө көтөрүп киргизип олтургузушкан “Атамбаев биздин президентибиз” деп. Бирок, биз анан Ак үйдү Бакиевге берип койдук. Бакиев жакшы киши көрүнгөн анда”, – деди Алмаз Атамбаев.
Булак: Кyrgyztoday.kg

Равшан Жээнбеков, экс – депутат: «Атамбаев, оппозицияда жүргөндө өзү дагы шайтан болгон, демек шайтандар президент болот»

– Равшан мырза айтсаңыз, Алмазбек Атамбаев Ош шаарында жолугушууда “мына азыркы оппозицияда жүргөн кээ бир губернатор, мэрлер бар. Алар иштен кетип жатып мен оппозиция болом деп кеткен. Буларга кызмат, пара, өзүнүн курсагы гана керек. Булар шайтандын кулдары»,- деп жана башка сөздөргө токтолду. Сиздин оюңуз?

Чындыгын алып караганда бул сөз мамлекет башчысынын сөзү эмес. Эмнеге? Анткени, Алмаз Атамбаев өзү дагы ушул эле аянтта тамагы айрылганча айкырып-кыйкырып жүргөндөрдун арасында эмес беле. Атамбаев дагы оппозицияда жүргөндө шайтан болгон, демек шайтандар президент болот. Мамлекет башчы ал жерде жөн эле сүйлөп кетип калбастан “Бузукулар келсе таш бараңга алып өлкөдөн кууп чыккыла!” дейт, бул ачык элди бузган чагымчылдык. Бул мамлекет башчысынын сөзү эмес, уят өтө уят.”- дейт Равшан Жээнбеков.

Гүлжан Шерипбаева, Kyrgyztoday.kg

Адилет Айтикеев: «Мен жашаган мамлекеттин башында турган Атамбаевдин саламаттыгынан шек санайм жана анын психикасын текшерүүнү суранам»

Мен Айтикеев Адилет Оңолбекович, Кыргыз Республикасынын жараны катары биздин мамлекеттин башында турган Атамбаев Алмазбек Шаршеновичтин акыркы күндөрү коомчулукта талкуу жараткан бир кылка эмес, коркунучтуу сөздөрүнөн улам ал кишинин саламаттыгынан шек санайм жана КР Саламаттык Сактоо министрлигине караштуу Псохоневрологиялык борборго расмий түрдө кайрылам, Президентибиздин психологиялык саламаттыгын текшерип берүүңүздөрдү өтүнөм. Бул менин мамлекетимдин коопсуздугуна жана менин жеке коопсуздугума түздөн-түз тиешеси бар деп эсептейм.

Булак: “Искра.kg”

«Кудайдын алдында ант берген” Атамбаев айткан «Шайтандын кулдары» кимдер?

Бир нерсе кылыш керек эле, бирок акча жок да

Алмазбек Атамбаев деги качан элди ынтымакка чакырып, оозунан качан жакшы сөздөр чыгат деп нааразы болгондор бүгүн түштүктүн жашоочулары болду. Анткени, 16-мартта Ош шаарына болгон иш сапарында мамлекетти башкарып турган ажобуз  Ошко баланча керек, силерде түкүнчө жок деп наалыгандан башка  жарытарлык сөз сүйлөгөн жок.

Жакындарын жоготкон жаралуу элдин жок дегенде жакшы сѳз менен маанайын кѳтѳрүп, Ош коогалаңында атасынан ажыраган жетимдердин маңдайынан сылап, ботосунан айрылган энелердин кѳз жашын аарчып ѳтсѳ, эл деле эреркеп ажого ак батасын аямак эмес.

Бирок, “Менин айланамдагы адамдар мага каршы иштеп атышат. Мен жалгыз калдым, эч ким мени түшүнбөйт” – деп наалыганга кѳнгѳн Алмазбек Шаршенович, Ош шаарында  суу маселеси эң көйгөйлүү экенин, 5-6 жылдан бери ушул маселе ага тынчтык бербегенин билдиргени менен бул маселе 20 пайыз гана чечилгенин, анан айланма жол куруу зарыл экенин какшап, бирок ага каражат керектигин билдирген Атамбаевди угуп отуруп, бул нерсе айтылган сөз боюнча каларынан шек санабай деле койсок болчудай.

Карызыбыз баштан ашып туруп өнүгүү жолуна аттандыкпы?

«Биздин экономика бир канча жыл мурда  араң жан болучу, биз абалды оңдой алдык. Коррупция менен күрөштүн натыйжасында өлкө бюджетинин киреше бөлүгүн көбөйттүк. Эгер ушул жетишкендиктерди сактап жана уланта алсак, Кыргызстан сөзсүз гүлдөп өсөт»-деген ажонун сөзүн угуп отуруп Атамбаев Кыргызстан тууралуу сүйлөп жатабы деп айран таң калгандар андан көп болду.

Экономикабыз өскөнүнөн деги эле кабар жок го, экономика өссө карапайым калк кайыр сурабай, жетиштүү жашабайт беле деген суроо жан дүйнѳбүздү ѳйүп турду дейт жолугуушунун катышуучулары.

Мындан туура тѳрт жыл мурун «Мен бул жакка насыя же грант сураганы келбедим. Кудай буйруса, биз да беш миллиондук Дания же миллиондук Катардын деңгээлине жетебиз. Мен ишенем,биз  Россияга жардам бере турган күн келет» деп мактанган ажобуз кыргыз экономикасы кургуйга кулап баратканы тууралуу сѳз кылуудан качып, сарт санаасы менен байыйт дегендей таасир калтырды.

Алмазбек Шаршеновичтин “жѳѳ жомогун” угуп, “Коррупция азайган болсо бала бакчада, мектептерде азаят эле го, калп жар салуу менен ар кимди кармап, айрымдарын өлүмгө чейин жеткиргени менен мактанып жатабы” деп ызырынгандар четтен чыкты.

Кыргызстан азыркы экономикасы адам суктанарлык эмес экенин,  ѳлкө карызы баштан ашып, дефолт алдында турганда, өнүгүү тууралуу сөз кылууга эрте экенин эч ким түшүнбөйт деп ойлодубу, белгисиз.

Бийлик элин сыйласа Кыргызстан өнүгөрүн айткан президент, эмнеге өлкөнү гүлдөтө албай жатканын айткан жок.

Провакаторлорду таш менен кууш керек

Өлкө президенти коомдук-саясый кырдаалга токтолуп, шаардыктарды ынтымакта жана биримдикте жашоого үндөдү. Улутка, жер-жерге бөлүнбөйлү. Эгер чагымчылдыкка алдырсак, шаар өнүкпөй турганын айтып туруп, бирок провакаторлорду таш менен кууш керек деп, элди мыйзамсыз кадамдарга чакырып өттү.

Тынчтык митингдери өтүп жатканда провакация кылып спортчу балдарды жиберип, мектеп окуучуларын антимитинг өткөртүп накта провокацияны бийлик ѳзү уюштуруп жатканын митингдин лидерлери айтып чыгышпады беле, ошондо Атамбаевди өлкөдөн кууш керекпи? — деген суроо ар бир акыл эстүү кишиде жаралбай койгон жок.

Шайтандын кулдары кимдер?

90 баланын каны төгүлүп, ошонун натыйжасында өзү президент болгонун унутуп калганбы, айтор кан төгүү менен акча тапкандар, байыгандар бар экенин кошумчалады. Оппозицияга ыктаган аткаминерлерди “шайтандын кулдары” деп аттоо менен Атамбаев өзү да бир убакта оппозицияда экенин унутканынан, артка кылчайып, өткөндөн сабак албаганынан кабар берди. Ошончолук эле чынчыл болсо ошол кан төгүү менен акча таап, 3 кабаттуу хан сарай куруп жаткандардын атын атап, кан төгүп жаткандарды карап турбай жоопко тарттырбайбы деген суроонун жообу жок калды.

Алмазбек Шаршенович элдин алтындай убактысын алганга жараша ал сөз кылган мэрлер, акимдер, аткаминерлер кимдер экенин айтып койсо болмок деп өкүттө калгандар да болду.

Ата бабаларыбыз Тадж-Махалды курушканбы?

2013-жылдын, январь айында, Өзбекстан менен болгон чегара чатактары тууралуу айтып жатып, “Кыргызстандын бүгүнкү армиясынын акыбалын билесиң. Өзбекстандыкын да билесиң. Эгер чындап согуш башталып кетсе, анда алар бир күндө бүт түштүктү басып алышат. Түшүнгүлө, Каримов түбөлүк жашабайт да. Балким, 3-4 жылдан кийин өлөт. Өлгөндө анан бул маселени чечебиз” деген Атамбаев, акыркы 30-40 жылда Ошто 3 жолу коогалаң болгонун эске салып, ушундай учурларга жол бергени үчүн уялып жатканын билдирди.

Ош шаар байыркы шаар. Ошондуктан мындай калпыстыктарга жол бербѳѳ керек деген ѳлкѳ башчысы сөз нугун ата-бабалар тууралуу нукка бурду. Анда Атамбаев Индия менен Пакистандын жетекчилери менен жолугушканын, биздин оштук ата-бабаларыбыз аларды башкарганын, Тадж-Махал сыяктуу жайларды биздин ата-бабаларыбыз курганын айтканына мактанып өттү.

Убагында, тактап айтканда 2011-жылдын, 9-сентябрында «Владимир Владимирович, менин көздөрүмө жакшылап караңызчы. Мен Алешамын, орусмун» деген ажобуздун, ата-бабаларыбыз Тадж-Махалды курган деген мактанычына тарыхчылар жооп берер.

Президент мөөнөтүнүн бүтөрүн чыдамсыздык менен күтүп жаткандай

 Ар жыл эмес ай сайын, алты адам чогулган жер болсо эле актана берчү адаты кармап Алмазбек Атамбаев мөөнөтү бүтсө эле өзүнүн айылына кетерин айтып жатып, “Менин ордума ууру бирөө келсе бул кызматта көпкө кармала албайт. Бир нерсе туура эмес жасалган болсо башым менен жооп берем» деди Атамбаев.  Бирок, айтылган сөз атылган ок менен барабар экенин ажобуз унутта калтырды көрүнөт.

Анткени, Алмазбек Шаршенович оппозициянын бир капталын чоюп турганда, Түп жергесинде “Оң жагымда тоо, сол жагымда Көл, өйдө жагымда көк асман, Кудай турат, бу Бакиев Каркыраны казактарга берип ийген, силер колдоп, президент болуп калсам, ошол маселени чечкенге ант берем! Нураке аксакал дүйнөлүк масштабтагы чоң саясатчы, кадыр-баркы чоң, мен ал кишиге тизелесем дагы Каркыраны кыргыз элине кайтарам” деп элдин гана эмес Жаратканды кошуп Кудай алдында убада берди эле. Мына бүгүн кыялдары орундалып ѳзү президент бирок, айтылган сѳздѳр аткарылдыбы?

«Ант урсун» деп коёт кыргызда. Бул сөз Кудай урсун деген сөздөр менен теңата айтылып келген. Кыргыз элинде «ант» деген сөз адамдын тулку-боюн титиреткен сөздөрдүн катарына кирген. «Ант берүү», «ант алуу» дегендин өзү ыйык милдет катары эсептелинген. Антты бузган адам — «мындай берене менен жазаланат» деген мыйзам жок болсо да, эл ичинде жазадан дагы оор жаза — адам катарынан чыгаруу болгон. Антты бузуу — бул бүтүндөй бир элдин, бир улуттун намысына шек келтирген нерсе катары кабылданган. Антты бузган адам өзүнө чейинки жети атасына, өзүнөн кийинки жети муунуна чейин каргыш алып, жалпы уруусуна шек келтирген. Андай адамдар киши катарынан чыгып, «ант бузар» аталып, укум-тукумунун кадыры кыркылып, калк арасынан сый көргөн эмес.

Алмазбек Шаршенович  президенттик такка келгенден бери «Кудайдын алдында ант берем» деген ажобуз берген анттын качан аткарат деп  үмүт үзбѳй үлбүрѳп күткѳндѳр кѳп экенин унутпаса.

ѳзү  айткандай, убакыт келет, кетирген катачылыктар үчүн ар ким өз башы менен берген анттарына жооп берет деп биз да ишенебиз.

Булак: Каганат.

Ош: Президент оппозицияны шайтанга теңеди

Ош шаарында 6 миң куб таза суу сактаган кампа ачылып, ага өлкө башчы А.Атамбаев катышты. Президент иш чаранын ачылышында сүйлөп жатып, Оштун элин ынтымакка чакырды жана бириккен оппозиция кыймылын шайтандар деп атады. 
Ош шаарында 60 миң адамды таза суу менен камсыз кыла турган суу кампасы ишке берилди. Буга чейин Ош шаарынын эли жаан-чачын кезде ылай аралашкан суу ичип жүрсо эми ага карабай дайыма таза суу ичип калышат.Таза суу ачылышына катышкан өлкө башчы А.Атамбаев Ош шаарынын социалдык көйгөйлөрү четинен чечилип келатканын, шаар тургундарын ынтымактуу жашоого, улут аралык чыр чыгарууга аракет кылган күчтөрдү ээрчибөөгө чакырды.
-Кыргызстандын келечеги абдан кең. Бизге ынтымак абдан керек, өзгөчө Ош шаарында. Ынтымакты сактабай, дагы бир жолу бузукуларга жол берсеңер, ачык айтайын Оштун элин сыйлоо кыйын болот. Ынтымак тууралуу баланын кичинекей кезинде кулагына куюп коюш керек. Азыр башка жерге барсак Ош шаары тууралуу башка кептерди айтып калышат. Мага ишенип койгула, 5 жыл ичинде Кыргызстан коңшу мамлекеттерден озуп кетти. Биз туруктуу мамлекетке айланып калдык, коңшулар бизге суктанып жатышат.

Мамлекет башчысы мындан башка элди биримдикте болууга чакырып, жакында Ош шаарында Бириккен оппозициялык кыймылдын өкүлдөрү тарабынан өтө турган митингдер элди эки бөлө турганын, алар бир гана бийликке умтула турган максаты бар экенин айтып өттү.
-Бизде кээ бир адамдар бар кан төгүлгөн сайын акча табат. Бирөөлөр өлүп көчөдө калат, бирөөлөр кабат кабат үй салып жыргайт. Кээ бирөөлөрдүн жалаң гана бийликке умтулат. Мына азыркы оппозицияда жүргөн кээ бир губернатор, мэрлер бар. Алар иштен кетип жатып мен оппозиция болом деп кеткен. Буларга кызмат, пара, өзүнүн курсагы гана керек. Буларга эл, ынтымак, Кыргызстандын келечеги бир тыйын. Булар шайтандын кулдары, шайтандын азгырыгын ээрчигендер. А мен кызматтан кетсем, өзүмүн айылымда болом. Бир иш туура эмес болсо дайыма өз башым менен жооп берем.
Бириккен оппозициялык кыймылдын мүчөсү, “Эл үнү” кыймылынын лидери Б.Асанов Жалал-Абад шаарында митинг өткөрүп, президент А.Атамбаевдин кызматын таштап кетүүсүнө 10 күн мөөнөт берген. Ал 24-март күнү Ош шаарында чоң масштабдагы курултай өткөрүлө турганын,анда эч кандай кан төгүүсүз бийлик алмаша турганын айткан.
-Бүгүн 14-март президент А.Атамбаевдин күнү бүтөөрүнүн биринчи күнү. А.Атамбаев революциянын максатына жеткирген жок. Бүгүн булар кутурду. Анын айдоочусу, чарба башчысы Бишкек шаарынын мэри болуп калды. А.Атамбаев бүгүн бандиттердин башында турат. Эмне үчүн журналист Т.Акимов колумда эл аралык чыр чатак чыгуучу маалымат бар деп жатат. Мына ушуну ачыкка чыгарса эл аралык чыр чыгат деп жатат. Ал А.Анапияевди буйрук берип өлтүргөн. М.Мырзакматовго А.Анапияевди салып коркутуп жатып, кызматтан кетирди. Бирок ал көп узабай көзү тазаланды. Биз бийликти тынчтык жол менен алмаштырабыз.
Байкоочулар, акыркы кездеги электр энергиясынын баасы, социалдык жөлөк пулдарды кыскартуу, үй жана автоунааларды камсыздандыруу маселелери оппозициянын элди митингге алып чыга турган негизги себептер болуп жатат дешет. Ал эми коомчулукта Ош шаарынын жергиликтүү бийликтери 24-март күнгө белгиленген Бириккен оппозициялык кыймылдын курултайын чачыратып бузууга жоон топ аял-эркектерди топтоп, даярдап койгон деген пикирлер айтылууда.

 Булак: “maralfm.kg”

“1916-жылдагы кыргыз элинин улуттук-боштондук көтөрүлүшү: учурдагы көз караштар жана анын тарыхый мааниси” талкуу өттү

КР УИАда “1916-жылдагы кыргыз элинин улуттук-боштондук көтөрүлүшү: учурдагы көз караштар жана анын тарыхый мааниси”  аталыштагы илимий талкуу өттү.

Илимий талкууга Президенттик аппараттын өкүлү Заирбек Эргешов, Россиянын элчилигинин, КР мамлекеттик архивинин өкүлү, КР УИАнын окумуштуулары, жождордун илимпоз-окутуучулары, “Мурас” фондунун өкүлдөрү, коомдук ишмерлер катышты.

Иш-чараны КР УИАнын президенти, академик А.Эркебаев кириш сөз менен ачты, ал эми модератору академик, КР УИАнын вице-президенти Абдылдажан Акматалиев болду.

“Кыргыз эле басып өткөн 1916-жылдагы улуттук-боштондук көтөрүлүштүн эки жагы бар, бир жагы – кыргыз элинин баатырдыгы. Кыргыздар өзүнүн эркиндиги, баркы үчүн көтөрүлгөн. Экинчиси, трагедиялык жагы – кесепети кандай болду. Биз эки жагын тең карап, дүйнөлүк контекстти эске алышыбыз керек. Башка элдердеги соңку тарых кандай өнүккөн, кандай саясат жүргүзгөн, кандай реакция болду. Мына ушул нерселерди таразалашыбыз зарыл. Тарыхка тарыхый мамиле кылуу парз, илимий аргументтерге таянып, токтоолук менен мамиле жасашыбыз зарыл. Биз август айына чейин академиялык, концептуалдуу пикирибизди билдиришибиз керек. Тарыхый, саясий, укуктук баа берүүбүз кандай болот – ошону чечүүбүз парз. Академия 1916-жылдагы улуттук-боштондук көтөрүлүшкө баа берүүдө аянтча болуусу керек” – деди КР УИАнын президенти, академик А.Эркебаев.

Талкууда Санкт-Петербургдан көптөгөн документтер, маалыматтар келгендиги, ал документтер окумуштуулар тарабынан изилденип жаткандыгы,  1916-жылдагы улуттук-боштондук көтөрүлүштүн чыгуусуна мурда көңүлгө алынбаган сырткы себептер да кайрадан иликтене баштаганы, изилдөө методикасынын башкача амалдары да пайдалана баштаганы, жаңы маалыматтар мурдагы көз караштарга да таасир берээри айтылды.

Окумуштуулар жыл ичи бою документтерге таянган илимий билдирүүлөр жасалаарын, жүз жыл мурда болгон окуянын учурдагы эл аралык мамилеге терс таасирин тийгизбеши керектигин баса белгилешти.

Жириновский, «Михаил Горбачев менен Борис Ельцин мамлекетти бүлгүнгө учураткандыгы үчүн саясий кылмышкерлер деп атоо керек»

Орусиянын либерал-демократтар партиясы (ЛДПР) СССРдин акыркы президенти Михаил Горбачев менен Орусиянын туңгуч президенти Борис Ельцинди “мамлекетти бүлгүнгө” учураткан деп күнөөлөп, аларды саясий кылмышкерлер деп атоо боюнча Думага сунуш киргизди.

15-март күнү Думанын төмөнкү палатасынын расмий сайтында жарыяланган билдирүүдө Горбачев менен Ельцин “СССРдин тарашына жана 1990-жылдары миллиондогон кишинин өмүрүн кыйган улуттар аралык кагылыштарга, аскерий конфликттерге, бейпилдиктин төмөндөп кетишине жоопкер экени” айтылат.

Булак: “Эл деми”

Аксы окуясы: адилеттүүлүк үчүн күрөштүн алгачкы баскычы

Кыргыз элинин тарыхында ташка тамга баскандай кайгылуу Аксы окуясына быйыл 14 жыл толду.

Эске салсак, 2002-жылдын 17-мартында Жалал-Абаддын Аксы районунун Боспиек айылында куралсыз тынчтык митингдин катышуучуларына бийлик тарабынан ок атылган. Аталган каргашалуу окуяда 6 адам окко учуп, жыйырмага жакын киши жараат алган. Эл тарабынан тынчтык митинги Үзөңгү-Куштун Кытайга сатып жибергендиги жана Азимбек Бекназаровдун камакка алынышына каршылык көрсөтүү максатында өткөрүлгөн эле. Өлкөбүздөгү үй-бүлөлүк кландык башкарууга каршы күрөштүн башаты аталган Аксы окуясында бийлик огунан каза тапкандар, акыйкаттуулук үчүн күрөшүп чыккандар эч кандай мамлекеттик бийлик коркунуч келтирбей тургандыгын тастыктады. Ошол кезде Кыргызстанды Аскар Акаевдин үй-бүлөлүк бийлиги элди башкарып турган болчу. Аксы окуясы дегенде эле Бекназаров эске түшүп, депутатты абактан бошотуп алуу максат эле эмес, Кыргызстандагы авторитардык режимди кулатуу жана адилет акыйкаттуулук үчүн күрөштүн алгачкы баскычы катары тарых беттеринде кала берет. Аны унутууга эч кимибиздин акыбыз жок. Каргашалуу окуядан 10 жыл өткөндөн кийин гана Президент Алмазбек Атамбаев 2012-жылы 17-мартта Аксы окуясын эскерүү күнү катары белгилөө боюнча жарлыкка кол койгон. 

Бүгүнкү күндө Аксы окуясына 14 жыл толсо дагы күнөөлүүлөр курулай сөз менен айтылып, бийлик тарабынан ок аткандар эркиндикте жазасыз калды. Кандуу окуяга карата козголгон кылмыш иши боюнча жүзгө чукул сот процесс иштери жүргүзүлүп, медициналык жыйынтык жана негизги көрсөтмө кагаздар боюнча каза тапкандар, жараат алгандар, бардыгы болуп 79 киши жабыркаган. Тергөө иштери ушул күнгө чейин аягына чыкпай, бардыгы бири-бири менен чырмалышкан чырмоок экендиги, бийлик кызматкерлеринин ишти жаап жашыруусунун жыйынтыгы болууда. Бүгүнкү күндө 14 жылдан бери өкмөт башында олтургандар ошолор эле болуп, акыйкаттык кыйынга турган иш көрүнөт. Аксы окуясынын чыныгы күнөөлүүлөрү ушул кезге чейин өз жазасын алыша элек.

Аксы окуясында октон жараат алган Максатбек Момуналиевдин айтымында, Кыргызстанда акыйкаттыкты сактап калуу үчүн Аксы окуясында окко учкан эр азаматтарыбыздын үмүтү актала элек. “Ал каргашага жооптуу адамдардын айрымдары азыр деле жогорку кызматтарда иштеп жатышат. Азыркы убакка чейин эски бийликтин бутактары жогорку кызматтарда олтурат. Деги калыстык качан орнойт ? ” – деди Аксы окуясынын катышуучусу.

Аталган кандуу окуяда оор жараат алган Анараалы Назарбеков дагы ушул күнгө чейин акыйкаттыкты издеп келет. “ Аксы эли тилеген максатына жете алган жок. “Эшек иштейт, ат жейт” дегендей, окуядан соң окко учуп эр азаматтарыбыз каза болсо, башкалар чоң кызматка олтурду. Ал эми, соттук тергөө иштерин токтотуп койгондугуна көп жыл болгон. Аксы окуясына бир топ жылдар болсо дагы, сот иштерине чуркап жүрдүк. Арадан 10 жыл өткөн соң олтуруп алып, алакан жайып кудайдан бата тилеп :”Башка пенденин колунан келбесе, эми кудай өзү жазаласын” дедик. 2012-жылы Президент менен жолугушуу учурунда : “Күнөөлүүлөр өз жазасын алып, Аксы окуясына чекит коюлат” деп билдирген. Биз ишенебиз, эртедир-кечтир акыйкаттуулук орноп, адилеттүү түрдө чечимдер чыгарылат. Аксы окуясы сабак болсун деп, Бакиевге өткөрүп бергенбиз. Бийлик болуп өткөн окуядан туура эмес сабак алып, кандуу окуялар кайрадан кайталанды. Азыркы өкмөт башчыларыбыз эки бийликтин катачылыгын эске алып, акыйкаттуу  иш алып баруу керек ” – деди Анараалы Назарбеков.

“ КСДП” фракциясынан депутат Кожобек Рыспаевдин айтымында, үй-бүлөлүк кландык башкарууга каршы күрөшүүгө чыккан Аксы окуясында бийлик огунан каза тапкандар, ар бир атуулдун эсинде: “ Бүгүнкү күндө Аксы окуясына 14 жыл толуп, кылмышкерлер эркиндикте жазасыз жүрүшөт. Бардыгы бири-бири менен байланышта болгондуктан, кандуу окуяга карата козголгон кылмыш иши аягына чыкпай келет. Аксы окуясы мамлекет жана  эл үчүн сабак боло турган эң орчундуу окуя” – деди Рыспаев.

Аксы районунун акими Медетбек Айдаралиев өлкөбүздөн эки бийлик башчылары качып кеткендиктен, Аксы окуясы боюнча тергөө иштери аягына чыкпай жатат деген ойдо. “Башка мамлекетте жүргөн биздин эки президентти кайтарып берсе, күнөөлүүлөр такталып өз жазасын алмак. Аксы окуясындагы күнөөлүүлөр Акаев менен Бакиев экендиги барына белгилүү. Биринчи төңкөрүштө сабак албаган бийлик, кийинки кандуу окуяларды баштан өткөрдү. Азыркы парламенттик системанын өзгөрүлүшүнө үч-төрт жылдын жүзү болуп, эл өз ой-пикирин билдирүүгө эркиндик түзүлдү. Эртедир-кечтир Аксы окуясында ок аткандар өз жазасын алышат” – деди ал.

Арадан бир топ жылдар өтсө дагы Аксы окуясында эр азаматтардын өлүмүнөн кийин деле бир нече жылдап бийликте өзгөрүү болбоду. Бийлик огунан эр азамат уулун жоготкон Аксы элинин кайгысынын дарты кайта элек. Тилекке каршы, бул окуя Мамлекет үчүн сабак болбой калгандыгынан кабар берип, Бакиевдин бийлиги учурунда 100гө жакын уул-жигиттерибиз окко учуп, курман болду. Бийлик болуп өткөн окуялардан туура сабак тыянак чыгарса, өлкөбүздө мындай каргашалуу кандуу окуя кайталанбас беле деген суроо жаралат.

Упел АНАРКУЛОВА

Булак: “Эл деми”

Электр үчүн эмнеге 2 сом 16 тыйындан төлөтүп жатканын өкмөт өкүлдөрү өздөрү билишпейт

ЖКнын маалымат кызматынан билдиргендей, Парламенттин Отун-энергетикалык комплекс жана жер казынасын пайдалануу комитетинин депутаттары электр энергиясынын тарифтерин талкуулашты. Отун-энергетика комплексин жөнгө салуу мамлекеттик агенттигинин директору Таалайбек Нурбашев орто мөөнөттүү тариф саясаты 2017-жылга чейин бекитилгенин, керектөөчүлөр көбөйгөнү менен, электр өндүрүүдө мурдагыдай эле 7 ГЭС, 2 ЖЭБ иштеп жатканын билдирди. Алдыда электр энергиясын импорттоо пландалып жатканы айтылды.

Талкууда депутаттар электр энергиясы импорттолбогон учурда тариф 1 сом 38 тыйын болушу керектигин айтып, учурда жарандар эмне үчүн 2 сом 16 тыйындан төлөп жатканын сурап, жооп ала алышпады. Тарифтер 2 сом 16 тыйын деп негизсиз көтөрүлгөнүн белгилешти.

Жыйынтыгында тарифтерге тийиштүү токтомду кайра карап чыгуу жана импорттоло турган электр кубатын эсепке алуу менен тарифтерди тактоо үчүн өкмөткө 45 күн мөөнөт берилди. Ал эми электр энергиясы импорттолбогон шартта тариф эмне үчүн 2 сом 16 тыйын болуп жаткандыгы боюнча так маалыматты комитет кийинки жыйында уга турган болду.

Булак: “Эл деми”

 

Обама Путинден Савченкону бошотууга үндөдү

АКШ президенти Барак Обама орусиялык кесиптеши Владимир Путин менен телефондук сүйлөшүүсүндө камактагы украин аскер кызматкери Надежда Савченкону бошотууга үндөдү.

Бул туурасында “Интерфакс” агенттигине АКШнын Москвадагы элчилигигин маалымат катчысы Уилл Стивенс билдирген. Америкалык дипломаттын айтымында, Обама Путинге кайрылып, мыйзамсыз туткунга алынган адамдардын бошотулушун шарттаган Минск келишимине ылайык, Савченкону эркиндикке чыгарууга чакырган.

Телефондук сүйлөшүү 14-мартта болгон. Бул күнү Путин Сириядан орусиялык аскерлерди чыгарып баштоого буйрук берген.

21-22-мартта Ростов облусунун Донецк шаардык соту Надежда Савченкого карата өкүм чыгарган. Ал орусиялык эки журналистин өлүмүнө кириптер деп айыпталууда. Учкуч күнөөсүн четке кагып келет. Мамлекеттик айыптоочу Савченкону 23 жылга эркинен ажыратууну сураса, жактоочулар аны бошотууну талап кылган. Украина, Орусия жана дүйнөнүн башка өлкөлөрүндө Савченконун токтоосуз азаттыгын сураган акциялар өтүп келет.

НТС Бабановдун гана обонун созот

Журналист Тынчтык Алтымышов (фейсбукта Тынчтык Атбашингтони) Эрнис Кыязовдун НТС жеке менчик телеканалдан кеткенин кубаттаган билдирүүсүн жазып чыкты.
“Ernis Kyiazov ырас эле кетипсиз НТСтен. Карандай калп айткан, Бабановдун гана оюндарына жараша обон созгон каналдан. Мына азыр “жеке электр бөлүштүрүүчү компаниялар мамлекеттен 27 тыйындан электр сатып алып, элге 2 сомдон сатат” деп Кудайды карабай калп айтты. А иш жүзүндө жеке компаниялар коррупцияга баткан Северэлектро, Ош электро, Чыгыш жана Жалалабад электродон кымбат сатып алат. Аларда техпотерия НОЛЬ. А мамкомпанияларда 14процент. Муну эмнеге айтпайт ыя, Мирбек Айтикеев?”-деп НТСтин кабарчысына суроо салды Тынчтык мырза.

Булак: “Эгемен”

Түркмөн президенти Пакистанда газ кууру боюнча сүйлөшүү өткөрүүдө

Түркмөнстан президенти Гурбангулы Бердимухаммедов бүгүн эки күндүк иш-сапар менен Пакистанга барды.

Тараптар Ооганстан жана Пакистан аркылуу Индияга газ куурун өткөрүү маселесин талкуулашууда.

Жыйырма жылдан ашуун убакыт мурда эле сөз боло баштаган газ куурдун курулушу аймактагы энергетикалык көйгөйдү жайгарууга багытталган. Куурдун узундугу 1800 чакырымды түзөт. Ага миллиарддаган доллар сарпталары айтылган. Курулуш иштери 2019-жылы аяктары күтүлүүдө.

Исламабадда Гурнбангулы Бердымухамедовду Пакистандын премьер-министри Наваз Шариф тосуп алды. Президенттин бул сейрек сапары маанилүү деп айтылууда, анткени Орусия түркмөн көгүлтүр отун сатып алуудан баш тарткан.

Төрт өлкөнүн лидерлери былтыр декабрда Түркмөнстандын Мары шаарында газ куурунун курулушунун башталышына катышышкан. Наваз Шариф 2013-жылы Пакистандын премьер-министри болуп кайра дайындалгандан кийин бул долбоорду ишке ашырууга аракет кылууда. Пакистанда энергетикалык эгемендүүлүктү камсыздоо-анын шайлоодо берилген убадасы болчу.

Садыркуловдун кызына мынчалык таазим кылуунун артында эмне турат?

“Элмира айымдан кийин Эсептөө палатасын бул  бийлик №6 палата кылышабы” -деп жаңы курам боюнча коомчулукта терс пикирлер жаралып, мынадай чабал курам түзүлгөн эмес деп жерге түкүргөндөр көп. Мурду бучук болсо деп баягы ,баягы….деген кеп болуп жатат окшойт.

Президенттик аппараттан аудиторлукка Медет Садыркуловдун кызы Айжан Садыркулова менен Улукбек Мариповдун талапкерлиги көрсөтүлүптүр. Садыркуловдун кызына мынчалык таазим кылуунун артында эмне турат? КСДП фракциясынан – Ишенбек Медетов, “Өнүгүү-Прогресстен” – Алмазбек Султанкулов, “Кыргызстандан” – Вадим Садовников, “Бир Болдон” Нурболот Мырзахметов, Нурбек Мурашев, Акылбек Түмөнбаевдер сунушталган. Арасында бир идергиси жок.

Булак: kyrgyztoday.kg

Тажикстан Кыргызстанга электр энергиясынын ар бир киловатын 3,5 центтен сунуштоодо

Өткөн жылдын тогуз айында Кыргызстан Тажикстандан 150 миллион киловатт-саат электр энергиясын 2,5 центтен сатып алды.

Мамлекет бул жылы дагы импорттук электр энергияга муктаж. Азыртадан Казакстан жана Тажикстан менен сүйлөшүүлөр жүрүп жатат. Бул туурасында парламенттин жыйынында Улуттук энергохолдингдин башчысы Айбек Калиев билдирди. Анын айтымында, Кыргызстанга 650 миллион киловатт-саат импорттук электр энергия зарыл.

“Сүйлөшүүлөр жүрүп жатат. Тилекке каршы, бул жылы жогорку баа сунушташууда. Өткөн жылы 2,5 центтен сатып алсак, мында 3,5 центке көтөрүшүүдө. Бир пикирге келсек, ошол багыт менен иштешебиз”,-деди Айбек Калиев.

Энергохолдингдин жетекчиси Казакстан дагы бааны көтөрүп жатканын кошумчалады, бирок так наркын айткан жок.

Эдил Байсалов, коомдук ишмер: “Атамбаевдин "семейное правление" жок дегени күлкүңдү келтирет»

Коомдук ишмер, кайсыл бийлик болбосун катачылыгын бетке айткан Эдил Байсалов менен мамлекетибизде орун алып жаткан саясый кырдаал тууралуу ой бөлүштүк.

-Эдил мырза, коопсуздук кызматынын алдындагы коррупция менен күрөшкөн тармакка президент жан сакчысын жетекчи кылып дайындаганы ал тармактын кадырын түшүргөн жокпу?

-Түшүрө турчу деле кадыр жок ал жерде. Кыргызча коррупциянын энеси Майрам Дуйшеновнанын сүйүктүү укасын “коррупция менен ийгиликтүү күрөшөт” деп Атамбаевдин АКСке мурунку дайындоосу менен эле элге шылдың болгон. Эми тигинисин дайындап  жатып: “он не будет воровать” дейт. Анда мурункусунун “воровать” эткени чын болсо, баардык бизнесмен-чиновниктерге салык салып, НКВДдан беш бетер элдерди коркутуп, медакадемиянын аппарат жетекчисинин өлүмү эле ачыка чыгып атат, калгандары канча экенин кудай өзү билет! Деги ошону анда жоопкерчилике тартпайбы Атамбаев, айтканы чын болсо! “Семейное правление” жок дегени күлкүңдү келтирет. Акаев аялын экинчи президент кылып дайындаганынан Атамбаев өкүл баласы-шоопурун ошол даража жеткиргенинен эмнеси айырма? Акаевтикинен беш бетер начар болуп жатпайбы башкаруу? Акаев күнүгө өзү иштечү, жүздөгөн документтерди үтүр-чекитине чейин окуп, оңдоп, бардык министрлерди жетектеп, активдүү ички-тышкы саясатты жүргүзчү. Азыр болсо андай президент жок! Бирок кудум, баягы “отдел кадр” толугу менен иштеп атат. Дайынсыз кайсы жерден чыккан, айдоочунун өзүнүн деңгээлине жарашыктуу кадрлар кандай башкарып атканын мына азыркы мамлекеттин абалын байкап коюңуздар. Башында мына эртен-бүрсүгүнү гүлдөтөм Кыргызстанды, кичине убакыт бергиле деген Атамбаевтин мөөнөтү деле бүтүп калды. Бир дагы жаңы завод ачылган жок. Акыркы иштеп жаткан заводдор жабылды. Мал, авто жана кийим-кече базарларыбызда сооданы озубуз көрүп атабыз. Баардыгы токтоду! Бул бир эле фактор. Жалпы эл билбегендер толтура. Тышкы саясатыбызда бизде бир дагы дос калган жок. Баардыгын кагып-силкип, канчасын сөгүп атып, мына бир дагы мамлекет азыр биз жөнүндө жылуу сөз айтканын укпайсыз. Атамбаевдин жети жылдык ийри, улуттук кызыкчылыкка каршы келген саясатын биз он жети жылда оңдой алсак, оңдодук, бирок зыян өтө көп келтирилди бүт тараптан. Кайсы тармакты алып көрбөңүз, баардыгы “там конь не валялся” кербези. Анан демократия дегеничи. Мен дагы бир жолу кайталайм: Атамбаевдин өзүнүн шопурун, кол балдарын дайындаганынан Акаевдин Майрамынан же Бактиевдин Жанышынан эч кандай айырмасы жок. Эмне үчүн 7-апрелде балдар жанын кыйды эле? Атамбаев мамлекеттик резиденцияда турсун деппи? Же үйбүлөлөрүбүзгө батир тийсин дагы бир чын тийбестер биздин атыбыздан депутат болсун деп аянтка чыгышты беле? Ачуу чындыкты уккусу келбесе, мына мен ачык айта алам: урматтуу Алмаз Шаршенович, “үйбүлөлүк режимдер”, биз экөөбүздөй оппоненттеринен тышкары, башка жалпы элге азыркы бийлик менен салыштырмалуу он эсе берекелүү болгону факт!

– Президенттин оппозицияны сындаганы жөндүү эле болдубу?

– Мен угуп уялдым. Кудум баягы Алмазбек Шаршенович өзү бизге айтып берген Шварцтын дракону болуп өзү чыгып атпайбы. Көрсө, “кыйкырып чыккан оппозиция – эл бузарлар” экен. Өзү канча жолу чыкты эле? Өзү канча жолу президент элди тонотпой калды деп, Акаев менен Бакиевди катуу сынга алып, элди топтогонун биз кантип унуталык, драконго ал айланса дагы. Башка сөз эле таап, жумшагыраак деле айтса түшөнөт элек да. Уялбагандан сен уял эле болду. Анан, баса, Акаев менен Бакиев оппозицияны канча сынга алышса дагы, аларды атайын чакырып “тегерек столдорду” өткөзүшчү. Жашыруун жолугушууларды эмес, ачык телевидение аркылуу. Атамбаев болсо “мына мен демократия жолун түптөп  бердим” деген куру сөзүнөн башка сөзү жок. А жакшыраак байкап көрсөңүз, азыр Максим Бакиевден башкасы бийликтин ар бир бутагында баардыгы ошонун секретариатында отурган жигиттери. Малеванная Атамбаевге сонун кадрларды таптап кетиптир да. Балдар аянтта жырткычтарга каршы тикеден туруп, шейит кетишти, жаңы кожоюн болсо ошол жырткычтарды болуп көрбөгөндөй кызматтарга кондурду. Анан буларга кайдан анан Мадумаров менен Ташиевдер “эл бузар” болбосун? Акаевдин сүйүктүү пресс секретары Сегизбаев элди кандай гана сөздөр менен соккон эмес 2005-жылы? Ал 7-апрелге чейин же ошол улуу күнү каякта болду экен? Эми ошону улуттук коопсуздукту тейлетип койгон Атамбаевге сөз айтуунун деле кажети жок. Мына бир жылдан кийин кимиси Атамбаевге болушуп чыгаарын көрөбүз. Бирөөсү да чыкпайт, ишенип коюңуздар! “Бакиев-Акаев же Атамбаевби?” дегенде, азыркы президенттин жанында эски шопуру гана жана бир канча оор бирок пайдасыз чемодан калат.

– Жер жердеги тынч митингдер неден кабар берет? Эмнени эске салат? Бектур Асановдун Атамбаев кетсин деген талабы аша чапкан жокпу?

-Мен таңгалганым митингдер дагы аз болгону. Жер жердердеги эл мурунтан эле ачка. Азыр баш каалабызда абал өтө начар. Жүз миңдеген үйбүлө сыздап отурат. Азыркы жаштардын көбүнчөсү билим деңгээли, тарбиясы мурункудай эмес.

Атамбаевтин бийлиги азыркы күнү мамлекеттин эртеңки кызыкчылыгын ойлобостон, колдо болгон кымындай калган байлыкты ошол элдин ызаасын алдап, сооротуп турганга жумшап атышат.

Мына килейген бай Россия менен Казакстандын валюталарын арзандатып, экономиканы сактап калышты, бүгүн кичине кыйналабыз, бирок эртең өнүгүү кенен жолуна чынабыз деп көрөрман жетекчилик кылып жатышат.

Биздики болсо “лишь бы день продержаться, да ночь простоять” деген идеология. Бир дагы реформа жүргүзүлгөн жок. Карандай популизм! Атамбаевдин ойлогону азыр “элге жаман көрүнүп албайын” деп эле отурат. Келечекти ойлогон жетекчи элге ачык кайрылып, кыйын учурда биримдикке чакырып, жалпы мамлекеттик саясатты туура түшүндүрөт эле, азыркы бийлик болсо миллиард долларга жакын валюталык запасты текке кетирди, сомдун курсун кармайм деп. Болуптур, Атамбаевго эртең кетет, биз эртең эмне кылабыз? Жергиликтүү өндүрүүчүлөр болсо талкаланды. Эртеби-кечпи баары бир курсту рубль менен тенгенин деңгээлине алып барышыбыз керек болот. Бирок ошондо мугалим, врач жана пенсионерлерге кайсы каражатты жумшайбыз? Муну ойлогон киши жок! Эртең эмне болсо ошо, Атамбаевдин заманы тың эле болсун деген саясат. Мен бир сөздү айтып коюшум керек: мен 100% каршымын кайсыл бир төңкөрүш уюштуруп, Атамбаевди мөөнөтүнөн мурда кетирүүгө. Бул биздин мамлекетибизге өтө чоң сокку болот. Үчүнчү соккудан турбай калышыбыз ажеп эмес. Ошондуктан, кандайдыр бир күчтөр мындай аракетти пландап жатышса, угуп алгыла, мага окшогон патриоттор Бишкекте жетиштүү. Биз Атамбаевди эмес, кыргыздын мамлекетин коргоп чыгабыз! Убактысы аз калды, шайлоого чыгып, эмки бийликти эл шайлашы керек!

Митингге катышкандардын санын азайтып айтуу бийликтин кадимки аракетиби же чындап эле эл митингден тажап калдыбы?

– “Митингтерге эл аз чыкты” деп айтуу эми ушунчалык азыркы бийликтин көк мээлигин көрсөтөт. Бирок, мен айткандай эле, так азыркы Атамбаевдин тегерегиндегилер убагында Акаевди дагы, Бакиевди дагы сооротуп атып, аңга түртүшкөн. Биздин эл митингке чыкпайт. Бирок чыккан күнү  кеч болуп калат. “Митингге эч ким чыккан жок” деген сөздү биз 23-март күнү даны, 6-апрелде дагы укканбыз. Аягы эмне болуп бүткөнү биздин жакшы эсибизде, мурунку “эл бузарлар” азыркы “дракондор” унутуп калышса дагы.

– Кулматовдун орус Өнүктүрүү фондун жетектеп калганы күтүүсүз болдубу же мурун эле макулдашылган беле?

– Кулматов жөнүндө кызык эле болду. Бул киши таарынганынан “мен үйбүлөлүк себептер” боюнча кеттим деп айтканын баардыгыбыз укканбыз. Эми көрсө “үйбүлөлүк” себеп деле жок экен! Же Атамбаевди “семейный режим” дегениби, түшүнбөй калдык! КРФР фонддун начар иштегенин Нурсулуу Ахметовага шылтап атышат. Бирок ал киши өтө чабал экени мурун эле так көрүнүп турбадыбы? Бизди ЕАЭСке “май көл, сүт көл” деген лозунгдар менен ким киргизди? Так ушул Ахметова эмес беле? Кыргыз эли ишенген “мына биздин кызыкчылыгыбызды” жакташат деген Атамбаевдин чиновниктерин баардыгын Москва эчактан эле сатып алган: бирөөсү азыр Москвада союз министри болуп жүрөт, бирөөсү ошол аэропорттону ишканалан бир канча миллион долларга директелер кеңешине мүчө болду орустарга, ошонун эсебине жана Путиндин жылмаюсу үчүн мамлекеттин суверенитетин өткөрүп берди. А бул айым Ахметова болсо фондко жетекчи болуп дайындалды. Орустар баардык акчаны өзүнүн банктарына жайгаштырышты дагы, бир күн өмүрүндө банкада иштебеген буга, угушубузча, 20 миң доллар айлык чектеп коюшуптур. Жашоо -керемет! Биздин жалпы элдин көз карандысыздыгын ушул болбогон бир канча жүз миллион долларга өткөрүп ийген Атамбаев менен Сариев, азыр акчаны доолап ала албай жаткан чагы. Оюнда ошол акчаны алып, 12% менен сомго (бул бекерден бекер дегени) айлантып, чардайбыз дагы, тың чыкмалардын оозун жаба турабыз дешкен. Болбой калды! Эми орус паспорту бар, мүнөзү орус Кулматовту ортого салган кербези. Кулматовдун шаарда иштегенин көрдүк. Москвадагы кабинеттегилер менен тил тапса табаттыр, бирок экономиканы тез арада жандатчу программаны ача албайт. Ал үчүн табияты элдик киши болушу керек, жоопкерчиликти моюнга ала турчу. Азыркылар болсо коркушат бири биринен, жана биринчи кезекте Атамбаевден. Ал өзүнүн аппарат жетекчисин болбогон жерден каматып атса, калгандары эмне болуп калыптыр. Атамбаевге ишенич жок эч кимде. Мына анын премьер министринин ролун аткарган актер сөрөйлөр Сатыбалдиев менен Оторбаевдер жүрүшпөйбү наалып. Анан Кулматов кыйратмак беле?

Оппозициянын дымагынан чоочулаган президент өз бийлигин бекемдеп, өз кадрларын тездик менен кызматка коё баштадыбы?

-Мен жана айткандай, эч кандай айырма жок “үйбүлөлүк” режимден. Мына бүгүн дагы дайындалган АКС жетечисин Атамбаев кабыл алып: “күрөштү күчөт” деп айтканын кабарлашты. А тиги келген киши Атамбаевге эки папке менен келип, кимге кандай материал бар экенин, кандай тапшырма же санкция бересиз деп отурат. Мындай көрүнүштө кайдан демократия болсун? Бул кызмат керек болсо президенттин өзүн көзөмөлгө алып, таза иштетиши керек эле да, туурабы? Анан Жаныш Бакиев Кыргызстанга эмес, жеке Курманбек Бакиевге кызмат кылгандай эле болуп турбайбы. А жанагы “кимди камап, кимге көз жумуп” кою боюнча Атамбаев өзү түз эле айтпадыбы. Былтыр Нарымбаевдин иши боюнча: “мен бул ишти козготпой, Даниярды каматпай деле койсом болмок” деп. А ким бизде президент? Ал тергөөчү, прокурор же сотпу? Андай функциялар жок президентте. Мына ушундан эле байкасаңар болот бул режимдин мурункулардан айырмасы барбы де жокпу? Кадр дайындоолорго деле мен көп көңүл бурбайт элем. Бир кандай ойлонулган саясат жок. Башаламан! Сабатсыз фермерди башкалаага мэр кылып дайындады. Ноокерлерин жалаң генералдык кызматтарга отургузду. Айдоочусун мамлекеттеги 2-кишиге айлантты. Айтып атамго, жашоо керемет! Бирок булар башка, эл башка, мамлекет болсо дайынсыз! Жалгыз тилегим – эмне кылса дагы, мекенибиздин бүтүндүгүн талкалабастан, көз карандысыздыгыбызды аягына чейин жок кылбастан, тынч кетсе экен. Аз калды эми. Чыдайлы!

Чынайым Кутманалиева

Булак: “майдан.кж”

Казак президентинин жээни отставкага кетти

Казакстан президенти Нурсултан Назарбаевдин жээни, Дарига Назарбаеванын уулу Нурали Алиев Астана акиминин орун басарлыгынан кеткенин жарыялады. Ал бул кызматка 2014-жылдын декабрь айында дайындалган.

“Мен өзүмдү көп жыл бизнеске арнадым. Жүрөгүмө жакын нерсе- каржы боштуктарын толтуруу жана өнүктүрүү, компаниянын экономикалык дараметин ачуу. Андыктан мен Астананын акиминин орун басарлыгынан кеттим. Мындан ары сүйүктүү ишим болгон бизнес менен алектенем ”, -деген ал Tengrinews.kz сайтына берген маегинде.

31-жаштагы Нурали Алиев батышта билим алып, буга чейин “Нурбанк”, “Казакстандын өнүктүрүү банкы”, “Транстелекомдо” эң жогорку кызматтарды ээлеп келген.

Анын апасы Дарига Назарбаева-өлкөнүн вице-премьери. Атасы Рахат Алиев убагында “Нурбанк” банкын көзөмөлдөп, кийин кылмыш иши козголуп, абакка түшкөн. 2015-жылдын февраль айында ал Венада түрмөдө асылып калган жеринен табылган.

Тармактык комитетте Сокулук районундагы Жыламыш айылына өзүнүн тарыхый атын кайтаруу демилеси талкууланды

 

Жогорку Кеӊеште КР Өкмөтү тарабынан сунушталган «Кыргыз Республикасынын Чүй облусундагы Сокулук районунун Гавриловка айыл аймагындагы Жыламыш айылын Жангарач айылына өзгөртүп атоо жөнүндө» мыйзам долбоору каралып, анын концепциясы добуш берүүгө жөнөтүлдү.

Жергиликтүү өз алдынча башкаруу иштери жана этностор аралык мамилелер боюнча мамлекеттик агенттигинин директору Бакыт Рыспаевдин айтымында Жыламыш айылынын тургундары КР Өкмөтүнө айылдын тарыхый атын кайрып берүү өтүнүчү менен кайрылган. «Жылмамыш айылы 1919-жылга чейин Жангарач атылып келген. Айылдын атын өзгөртүү чыгымдары толугу менен жергиликтүү бюджеттин эсебинен жабылат», – дейт ал.

Талкуу жүрүшүндө депутат Төрөбай Зулпукаров Гавриловка айылынын кимдин атынан коюлганын эч ким билбейт, алтургай, айыл өкмөт башчысы да билбейт экени, ал эми Жангарач Эшкожо уулу бүткүл элге белгилүү, айрыкча кыргыз-казак алакасын бекемдөөгө зор салым кошкон тарыхый инсан, ошондуктан, айылдын эле эмес, айыл аймагынын аталышын да ошол кишинин атына которсо туура болот.

Бир катар депутаттар бул сунушту колдоо менен бирге, мыйзамдардагы карама-каршылыктарды жоюу зарылдыгын белгилешти. Анткени, мыйзамда айылдар менен шаарлардын аталышына адам аттарын коюуга жол берилбейт. Өкмөт өкүлдөрү бул сунушка макул болду.

Алмас Атамбаев: "Акыркы парламенттик шайлоодо шайлоочулардын добуштары сатылып жатканын мен көрдүм"

“Акыркы парламенттик шайлоодо шайлоочулардын добуштары сатылып жатканын мен көрдүм. Макул, андайлар да болот, бир-эки жолу шайлоолордо сатылып анан элдин көзү ачылат. Кийин сатпай калат”, – деп билдирди, кечээ, 16-мартта Ошто иш сапары менен жүргөн Алмас Атамбаев.
“Добушуңарды 5 жылга сатасыңар, ошондуктан ойлонгула. Жаштарды, балдарыңарды ойлогула. Шайлоо учурунда берген убадаларын көп партиялар аткарбай жатышат. Андай алдамчы партияларга алданбагыла”, – деди Алмас Атамбаев.
Булак: Кyrgyztoday.kg

Төлөгөн Наралиев, Апрель Баатыры: "Таласта СДПК менен "Ата-Мекендин" кадыр-баркы нөлгө түштү"

“Таласта 14-мартта болуп өткөн бийликтин элге каршы саясатына нааразычылык митингине элдин аз келип калгандыгынын себеби, аны уюштуруучулар Дуулат Турдуналиев баш болгон “Ата-Мекен” партиясынын өкүлдөрү болгондугу болду”, – деп билдирди кечээ, 15-мартта Кyrgyztoday.kg маалымат агенттигине Таластан Апрель Баатыры Төлөгөн Наралиев.
“Дуулат Турдуналиев өзү жакшы жигит. Бирок, эл аны “Ата-Мекен” партиясы жана Болот Шер менен бирге элестетишет. Анткени Дуулат көп жылдар бою Болот Шердин жардамчысы, атамекенчи болуп жүрүп, атамекендин атынан элге көп убадаларды берип жүргөн. Бирок, “Ата-Мекен” партиясы ал убадалардын бирин да аткарбады. Мародерлук менен айыпталды. Ошондуктан эл “Ата-Мекенге”, Болот Шерге ишенбей калышкан. Мына ушул себептүү Дуулат Турдуналиев элди митингге чакырса эл “баягы эле сөзүнө турбаган “Ата-мекен” менен СДПК митингге чакырып жаткан экен” деп ойлоп митингге келишкен жок. Анткени Таласта “Ата-Мекен” жана СДПК партияларынын кадыр-баркы нөлгө түшүп калган. Эгер мындан ары оппозиция митинг уюштура турган болсо анда алдын-ала элге “уюштуруучулардын арасында “Ата-Мекен” жана СДПК партиялары жок” деп жарыя кылып коюшу керек”, – деди Апрель Баатыры Төлөгөн Наралиев..
Булак:Кyrgyztoday.kg

Качкынбек Булатов, укук коргоочу: “Пара алган Данияр Нарынбаев, Атамбаевдин жардамы менен кутулуп кетиши мүмкүн”

Коркмазов – Нарынбаевдин чуулгандуу соттук териштирүүсү бир жылга жакындап калды. Мындай  бийик даражадагы адамдардын кылган кылмыш иши, элди кооптондурбай койбойт. Ак үйдүн 7 кабатынан  кызмат элеп турган Нарынбаев пара алып жан багып жүргөнүн, бийликтин жүзүн ачты десек жанылбайбыз.  Айлыгы, сый урматы  деле ачкадан өлтүрбөйт эле. Анан калса Нарынбаев  жылдар бою өлкөнүн тагдырына чечип, мыйзамдарды, конститутциянын долбоорун түзүп келбеди беле. Көрсө көшөгөнүн артында кылган иши мыйзамга каршы, коомго кара “көө”  калтырды. Ак үйдүн кутун кетирип, ак жүзүн кара кылып, пара алып жаткан жеринен кармалып отурушат. Кармалганда дагы далилдүү фактынын негизинен, колмо кол акча алып турган жеринен кармалды.
Кыраакы генерал,  чекист Кормазов болгон ишти танбай туруп,  чындыкты айтып  кылмышын мойнуна алып отурат.  Ууру уурдап алып, уурдаган жокмун деп каргана берет эмеспи, так уурулардай Нарынбаев дагы алган эмесмин деп тана баштады. Ал тургай Нарынбаев  Исыккөлдүк  өзүнүн туугандарына, Каракол шаарында олбасттык админстрациянын алдынан митинг өткөрүп жиберди.
“Биздин бала Нарынбаев таптаза, бошоткула, пара алган эмес, бул саясый буйрук, көрө албагандардын кылган иши” деп  чыгышты. Мындай кадам бардык акчалуу адамдарды дежурлар колдоп, кыйкыра берет эмеспи. Себеби  чабал бийлик, чабал күч органы, Нарынбаевге окшогон парадан башка билбеген соттор, прокурорлордун кылган иши, баш аламандыкка алпарып жатбайбы.
Бардык ММКан сот процессин чагылдырып эле жатат, бирок бийлик соттордун мыйзамдуу иштерине киришип, мыйзам үстөмдүгүн тебелеп,  Д. Нарынбаев ишин көз карандысыз карап жаза алышы абзел. Болбосо , Д.Нарынбаев кутулуунун амалын таап, ак үйдөгүлөр менен келишип кутулат деген имиш айтыла баштады. Кыязы Нарынбаев, Атамбаев менен сөз тапкан окшойт. Жакында оор кылмыш кылган Данияр Ильич кутултуп кетиши мүмкүн деп жарыя пайда боло баштады. Эгерде Кормазов Нарынбаев кутулса, анда ушундай ызы- чунун кереги бар беле. Же  коррупция бийликти  башкарып, мыйзам чегинен чыгып кеттиби.  Куч органы тамтыгы кетип, кереги жокторду камап, калаганын бошото берсе болобу.
Качкынбек Булатов Укук коргоочу

Турсунбек Акун, Элдик Акыйкатчы: “Нарындын губернатору Турсунбек Акун жана оппозициянын өкүлдөрү Нарынга келсе киргизбейм дептир”

 

25 жылдан бери укук коргоочу болуп жүргөн, Кыргызстандын эки жолку Акыйкатчысы болуп шайланган Элдик Акыйкатчы Турсунбек Акун менен мамлекетибиздеги саясый кырдаал, бийликтин  катачылыгы, бийлик бүгүн тизгинин тартпаса эртең кеч болуп калаары тууралуу жана 16-мартта өтө турган атуулдук форум тууралуу  баарлаштык. 

– Турсунбек агай, акыркы мезгилде оппозицияга ыктап бараткандай таасир калтыра баштадыңыз. Мындан ары позицияңызды өзгөртүп, бийликти сындап, оппозицияга жан тартайын деп чечтиңизби?

– Мен атайылап бийликти сындап, оппозиция болоюн деп аракет кылган жокмун. Өкмөттүн акыркы кездеги элдин кыжырын кайнаткан туура эмес кадамдары, тарифтерди жогорулатууга жасаган  аракети, тоолуу райондордогу жеңилдиктерди алабыз деп көтөргөн маселелери боюнча айткан каршы пикирим мени оппозиционердей көрсөтүп койду  окшойт. Болбосо,  оппозицияга өтүп, бийликке сокку урайын деген максатым  жок. Себеби, мен табиятымдан укук коргоочумун. Чыныгы укук коргоочу тигил же бул топко жан тартпайт. Кайсыл мезгил болбосуна, калыс пикирин айтат.

Кандай маселе көтөрүлбөсүн, кайда сүйлөбөйүн бийликтин катачылыгы  менен кошо алардын артыкчылыктарына токтолуп, калыстыгымды көрсөтүп жатам. Маселен, эл арасында азыркы бийлик мурдагы бийликтен өтүп кетти деген күбүр-шыбырлар көбүрөөк  айтыла баштады. Бирок, мен ал пикирге толугу менен кошула албайм. Анткени, азыркы бийликтин мурдагы бийликке караганда мактоого татырлык иштери бар. Болгону, акыркы кездеги начар иштери жакшы иштерин көмүскөдө калтырып жатканын айтып, Атамбаев мурдагы бийликтей болуп  үй-бүлөлүк системаны киргизбегенин, жаманбы, жакшыбы парламенттик системаны түптөгөнүн, өкмөттүн, парламенттин ыйгарым укугун талашпаганын, аялын, балдарын коррупцияга аралаштырбаганына токтолом. Алмаз Шаршенович мамлекеттин ролун да көтөрүп койду.

Ал президент болгону Кыргызстанда стабилдүүлүк сакталып калды. Бирок, “Беш кол тең эмес” дегендей бул мисалдар Атамбаевдин бийлиги ойдогудай  иштеп жатат деп айтыш кыйын. Анткени, Атамбаев да жаңылып жазып, ооматын кетирип, тегерегине туура эмес кадрларды топтоп алды. Азаптуу күндөрдү бирге кечирген досторунан алыстап, буга чейинки бийликке кошомат кылып келген кадрларга ишеним артып, өзүнө көлөкө түшүрүп, алсыздыкка жол берип, баш көтөргөндөрдү жоготуштун айласын издеп, кылмыш ишин козгоп, саясый куугунтук жасоо менен алек болуп калганы жогоруда санаган жакшы иштерин көмүскөдө калтырып, жаман иштеген президенттей эле таасир калтырып калды.

Сиз анткениңиз менен сизди жакшы билгендер оомат оппозицияга ооп баратканын сезип, Турсунбек Акун оппозицияга ыктап, президентти ачык сындай баштады. Оппозиция  менен бийликке келип, Акыйкатчы болот экен деген имиштер айтыла баштады го. Ишенсек болобу?

– Мен Акыйкатчылык деңгээлден өтүп кеткем. Бир эмес, эки жолу Акыйкатчы болдум. Быйыл койсом өткөрбөй коюшту . Элдик Акыйкатчы ишимди уланта берем.Эми акыйкатчы болууга ашыкпайм. Анткени, мен Акыйкатчылык деңгээлден эбак өтүптүрмүн. Эми саясий укуктарды коргоп чоң саясаттын татаал жолун аттанам. Оппозицияга кошулуп, оппозициянын камчысын чаппайм. Бийликке жагалданбайм. Кошомат кылбайм. Агын ак, карасын кара дейм. Акыйкатчылык кызматка барбайм. Акыйкатчы болуп  6 жыл иштедим. 25 жылдан бери укук коргоочу болдум. Эми башка деңгээлге өтөм.

Анткени, азыркы бийликке күчтүү Акыйкатчынын кереги жок экен. Бийлик менен оппозицияны бир столго отургузуп, мамлекетибиздеги кырдаалды чечүүнүн жолун издейм. Эгер Президент жана анын командасы 16-мартта өтүүчү  форумга катышып, диалогдогу көтөрүлгөн маселелерди чечүүнүн жолун таппаса, оппозиция жана бийлике нааразы күчтөр менен сүйлөшүүгө барбаса анда мен баш отум менен саясатка киришип, мыйзам чегинде бул бийлик эсине келгенче күрөшөм. Мен жаңы кыргыз суверендүүлүгүн түптөгөн адамдардын биримин. Азыркы Президенттен жана азыркы аты чыккан көптөгөн саясатчылардан мурун саясатка аралашканмын.Президент бизнес кылып, турдүү фонддорду түзүп  жүргөндө Текебаев, Казат Акматов, Топчубек Тургуналиевтер менен  бирге саясатка аралашканмын.

Менин башка саясатчылардан айырмам өлкөдө эмне болоорун бир же жарым жыл мурун сезип турарымды раматылык экономист Шералы Назаркулов айтып жүрчү эле. Себеби,  жылым доңуз.  Алмаз Атамбаев ушундай бир жактуу саясатын жүргүзүп башка коомдук үучтөр менен биргелешип иш алып барбаса эл көтөрүлүп алда бир башка мамлекетке качып кетүү коркунучу бар. Эгер президент оппозиция менен диалогго келип, иш билги адамдарды бийлик структураларына койбосо,  буга чейинки кетирген  катачылыгын мойнуна албаса ага өтө эле оор болуп калат. Мен муну Президент коркуп калсын деп эмес, ага алдын ала болчу иштен кабардар кылып, коңгуроо кагып жатам.

-Турсунбек агай, жакында түзүлгөн социалдык, экономикалык граждандык жана саясый укуктарды коргоо боюнча түзүлгөн комитет 16-мартта форум өткөргөнү жатыпсыңар. Ошол форумга  Президент да катышсын деп жатасызбы?

– Ооба. Жок дегенде Президенттин атынан атайын өкүлдөр катышсын деп жатабыз. Анткени, эл арасында күч алган нааразычылыктарды жөнгө салыш үчүн социалдык, экономикалык, граждандык жана саясый укуктарды коргоо учун уюштуруу  комитетин түзгөнбүз. Буга чейинки тажрыйбамды эске алып, мени төрага кылып шайлашкан.  Комитеттин мүчөлөрү жер-жердеги нааразычылык акциялардын башында турган жергиликтуу  лидерлер болду.

Мына ошол жаңы түзүлгөн комитеттин демилгеси менен  16-мартта Гапар Айтиевдин көркөм сүрөт музейинде форум өткөрөт.  Башкача айтканда, бийлик менен оппозицияны тегерек үстөлгө чакырып, диалог аркылуу оорлоп бара жаткан кырдаалды чечүүнүн жолун издейбиз. Аталган форумга президенттин жана окмоттун аппаратынын, губернаторлордон    баштап,   граждандык коомдун жана  оппозициянын өкүлдөрүн   чакырдык.

Эки тараптын тең катачылыгын айтып,” пикет, митинг өткөзөбүз” деген оппозиционерлерди мамлекеттик телевидениеден бир жактуу жамандап, элдин кыжырын кайнатып, эски обонду созуп жатканы жөнсүз экенине токтолобуз. Ошондой эле оппозиционерлер ыгы келсе да, келбесе да президенттин бала-бакырасына, туугандарына жана анын улутуна  шек келтирип, тескери коомдук пикир жаратууга аракеттенгени туура эмес экенин  айтабыз.

Кыскасы, эки тарапты тең сүйлөшүүгө чакырып,  бири-бирин бир жактуу каралагандан алыс болгула дейбиз. Ар кимибиз билген чалмакейди чалып, мамлекеттүүлүккө шек келтирбей мамлекеттин кемесин чайкабоого чакырабыз.

30-мартта дагы бийликти да, оппозицияны да диалогго чакырып, жазында болот деген төңкөрүштү, революцияны алдын алууга аракеттенебиз. “Эсиң барда этегиңди жап” деп азыркы бийликтен оомат кетип баратканын ачык айтабыз.

-Бийликтен оомат кеткенин кантип билдиңиз?

-Бийликтин ооматы кеткен үчүн жер-жерлерде  түрдүү комитеттер түзүлүп, бийликти кулатуунун жолун издеп жатышат. Айтайын дегеним, өлкөнүн түштүгүндөгү 14-мартта өткөн жер-жерлердеги митингдер, 24-мартта боло турган  курултайдын баары бийликтин  ооматы кетип, элдин нааразычылыгы күчөп баратканын далилдейт. Айтайын дегеним, президенттин ооматын Акаев, Бакиевдин учурунда иштеген кадрлардан арыла албаганы үчүн  да эртелеп кетип жатат. Бүгүн чара көрбөсө, эртең кеч болуп калат. Анткени, президенттин оң колуна айланган айрым кадарлар   Фарид Ниязовго окшогондордун көзүн май басып калды. Мен Фаридге кирип мамлекеттеги кырдаалды түшүндүрөйүн, бийликтин кемчиликтерин айтайын десем  канчадан бери кабыл албай көңүл бурбай жатат. Эки жарым жылдан бери президентке кирип, кеңешимди берейин десем ал да кабыл албай койду. Оппозицияга да кошулбай, бийликтен кызмат сурабаганыбыз менен 20 жылдан бери чогуу жүргөнүбүздү эстеп, ичиң ачышып, жаман күнгө ыраа көрбөй бир кабыл алса башкача чара көрөт беле деп ойлойсуң. Бирок, Атамбаев Акаев, Бакиев доорунан бери бийлик менен кызматташып келгендер менен ымалага келип,  20 жылдан бери чогуу жүргөн досторун эсинен чыгарып койду. Чынында Атамбаев Аксы окуясынан кийин биздин аркабыз менен Түркияда саясый куугунтук жеп  качып жүргөн  жеринен Кыргызстанга кайрылып келип, аксылыктардын, укук коргоочулардын аркасы менен мекениме кайтып келдим деп көзүнө жаш алган. Аксылыктарга 50 миң сом берген. Такта өмүр бою отура тургансып, кыйын кезеңде жанында болгон досторун эсинен чыгарып жаткан өкүнтөт.

-Президенттин эски досторун эсинен чыгарып койгону  сизди ушундай ачуу сөздөрдү айтууга аргасыз кылып жаткан жокпу?

-Бийликтин ооматы кетип жатат деп коңгуроо кагып,  бул президенттин тагдыры мурунку президенттердин тагдырынан да оор болушу мумкун дегеним менен  мен Атамбаевдин кетишин каалабайм. Анткени, президент болот элем дегендердин арасынан азырынча  андан кыйын эч кимди деле көрө элекмин.

Атамбаевдин ордуна бирөө келсе эле Кыргызстанды  жыргатып жиберерине көзүм жетпейт. Ар беш жылда  революция кылып, бийликти алмаштыра берсек, жакшылык деле болбойт. Бирок, Президенттин “оппозиция 10 миң киши чыгарса, мен 20 миң киши чыгарам” деп айтканын ага кирип чыккандар эл арасына жеткируудо.

Президент ошондой деңгээлде ой жүгүрткөнүнө капа болуп жатам.  Президент оппозицияга эрегишпей  эсине келиши керек. Мен бул ачуу сөздөрдү Алмаз Шаршенович  досторун кызматка койсун деп айтып жаткан жокмун. Жанында жүргөндөргө караганда ага биз көбүрөөк күйөбүз. Ошон үчүн  анын оор тагдырга кептелишин каалабаганыбыз үчүн ачуу сөздү айтып жатабыз. Ошон үчүн президент  мамлекетти чайкабай, адамдарга маани бериши керек. Досторун кабыл алып, кырдаалды колго алуунун жолун табышы керек. Болбосо, Алмаз Шаршенович  Фарид Ниязов менен ак үйдүн эле президенти болуп калгандай түр көрсөтүүдө. Алмаз Атамбаев  ак үйдүн эле эмес,жалпы кыргыз эли ишенген президент болуп элдин жападан жалгыз таянычы болуш керек.

Президентке жеке таарынычыңыз барбы?

-Жеке деле таарынычым жок. Болгону, зыяныбыздан пайдабызды көп көрсө да, билмексен, көрмөксөн болуп, көзүн май басып калганына таңгалып жатам. Ал кимдер аркылуу Президенттик кызматка келгенин унутуп калгандай.

-Балким, президенттин кетер күнүн эрикпей санаганы,  нааразычылык акцияларынын күч албашына себеп болоттур. Президенттик такты көздөгөндөр мынча убактан кийин Атамбаев кызматтан кетет деп демин басып турар…

– Президенттин кызматтан кетем деп күнүн айын, жылын санаганы курчуган кырдаалды токтото албайт. Анткени, кырдаал барган сайын кыйындап баратат. Президент кетер күнүн кечээ же бүгүн эле санап баштаган  жок. Ал президент болуп такка отурган күндөн көп  өтпөй эле  баштаган. Улам айтып,  сөздүн маанисин кетирбей эле  эл чогулган жерден  мөөнөтүмдүн аягына чейин отурам.  Кийинки жолу президенттикке ат салышпайм. Конституцияны бузбайм деп  айтып койсо эле жетиштүү болмок. Президент кеткенге эмес, элдин эсинде калган жакшы иштерди жасаганга ашыгышы керек. Болбосо эл алдына чыккан сайын мынча жыл, мынча ай, мынча күндө кетем дегени тамашалуу мыскылга айлана баштады.

– Президенттин оппозиция тууралуу айткан пикирлерине кандай комментарий бересиз?

– Оппозицияга туура эмес мамиле кылып жатканына чыны менен ичим ачышат. Анткени, демократияны курууда,адам укугун коргоодо,соз эркиндигуу учун курошудоо Текебаев, Бекназаров, Суваналиев, Ташиев, Мадумаров, Келдибековдордун кошкон үлүшү дагы оңой эмес. Аларда оз убагында эл үчүн эмгек кылышты.

Акыркы убактарда Президент өзү менен көп жыл жүргөн досторун түрдүү оор сөздөрдү айтып  жүргөнүн угуп жатабыз. Чогуу жүргөн досторун сындоонун ордуна казактарга кеткен Каркыраны кайтарып алса кыргыз эли үчүн жакшы болоор эле. Назарбаевдин бутуна чөгөлөсөм да алам деген эле го.

Бак тигип атып оппозицияга асылганын ордуна Кытайга кеткен Үзөнгү-Куушту  кайтарып алса анын эмгегин кыргыз эли эч качан унутпайт эле.

Баса, Президент эле эмес,  Нарындын губернатору Аманбай Кайыпов Турсунбек Акун жана оппозициянын өкүлдөрү  Нарынга келсе киргизбейм дептир. Мен биринчиден, оппозициянын өкүлү эмесмин. Экинчиден, бул маселени тактоо үчүн Аманбай Кайыповго чалсам. “Мен сизди айткан эмесмин. Оппозицияны айткам” -дейт. Оппозиция да биздин жарандар. Бекназаровдор баштап, азыркы бийликти кызматка алып келген. Оппозиция күчтүү болсо, азыркы бийликке жакшы болот да.

– Айтканыңызга ынаналы, акыркы мезгилдеги кадр саясатындагы алмашуулар боюнча не дейсиз?

– Жакынкы күндөрү Коопсуздук кызматынын алдындагы   АКСтин башчысы, Эсептөө палатасынын төрайымы Элмира Иманалиева, Экономика министринин эки орун басары, Стат комитеттин башчысы кызматынан кетти. Мен кызматтан четтеген инсандардын  баары ишин жөндөй албаганы үчүн кызматтан кетти деп ойлобойм. Анткени, азыр кандай кызмат болбосун  чыныгы, иш билги, адискөй  кадрларга басым коюлбай кызматка илешкени  өз туугандарын же досторун кызматка тарткан көрүнүш орун ала баштады. Ошондой  сокур саясаттын кесепетинен кадр системасы талкаланып жатат. Жогоруда аты аталган инсандардын көпчүлүгү  ошол саясаттын курмандыгы болду. Эгер президент чыныгы иш билги инсандарга басым койсо, жаңы шайланган  Бишкек шаарынын мэрин Албек Ибраевди кызматка коёрдон мурун  Кулматов Бишкек шаарын акыр-чикирге  толтуруп кетти. Бу сапар кызматка иш билгисин коёюн демек. Эл арасында  “демократия, коррупция” деген сөздү жөндөп айта албаган адам кызматка келди деп Албек Ибраевди  шылдыңдап жатышат. Ошон үчүн  Президент  досторунун муктаждыгын канааттандырыш үчүн эби келбесе да кызматка коё берип, мамлекеттик кызматтын баркын кетирбей  мамлекеттик саясатты жогору коюшу керек. Президентке көлөкөсүн түшүргөн кадрлардан Албек Ибраев жалгыз эмес. Алардын катарында Фарид Ниязов менен бир алгылыктуу кызматты аткара албаган Темир Жумакадыров да бар.

– Бир мезгилде кечиримиңизди кабыл албаган Нарымбаев менен байланышып, акыбал- жайын сурадыңызбы?

– Жыгылган кишини теппейт дейт. Акыбалы минтип турганда ал тууралуу жаман сөз айткандан алысмын. Бирок, Президент  Нарымбаевдин акыбалы азыркы бийликтин абалын чагылдырарын эсине түйүп коюшу керек. Бийлик Нарымбаевди иштеттиби, анда анын күнөөсүн аягына чейин тактабай туруп каматып салышы бийлике аброй алып келбейт. Бир эле Нарымбаев күнөөлүү башкасы периште эмес да.

Классташым, досум, теңтушум Нарымбаевдин сотуна бардым. Акыбалын сурадым. Ал кетсе да адамкерчиликтен мен кетпейин дедим. Андан кабар алганыма, башына кыйын иш түшкөндө барганыма ал да ыраазы болду. Болгону кызматта турганда өзүн элдин баарынан жогору койгон учурлар болгон. Азыр Нарымбаевдей абалга Фарид Ниязов келди. Ал да адамды кабыл албай, башкалар менен иши жок болуп калды. Ошондой эле Темир Жумакадыров да адамдарды  теңине албай жүрөт. Казат Акматов  КДКнын чечимин көтөрүп кирейин дегенде дагы кабыл албай, “үйүңүзгө барам” деп алдап коюп, барбай койду. Казат Акматов нааразы болуп жүрүп өтүп кетти. Кыскасы, көзүн май басып калгандардан, бийликке көлөкөсүн түшүргөндөрдөн Атамбаев арылышы керек. Болбосо, ушулар эле аны аңга түртүп, бармагын эмес, чыканагын тиштей турган абалга кептеп коёт.

Чынайым Кутманалиева

Булак: “Майдан. кж”

 

Айымдарды кубандырган «Акылдуу белдемчилер»

Эл кризиске малынып көпчүлүк  кыйналып, эптеп күнүмдүк оокатын таап жеп жатса  «өнөрлүү өлбөйт» дегендей иштин көзүн тапкан айрым адамдар жалаң ийгилик артынан ийгиликтерди жаратып, өз өнөрлөрү, эмгектери менен биздин жарандарды гана эмес чет өлкөлүктөрдү да кубандырып турган кез. Дизайнер Махабат САМАНЧИЕВА  жакынкы эле аралыкта «Ruslanova Aiym» мода үйү менен айымдарга арналып тигилген өз коллекциялары менен бир топ чет өлкөлөрдө болуп, суктандырып кайтты. Биз бүгүн жакшы каражат булагын таап, айымдарга  ыңгайлуулук тартуулаган «Акылдуу белдемчилер» коллекциясы тууралуу сөз кылмакчыбыз.

 — Илгери апаларыбыз белдемчи менен белдерин бекем бууп, тоодогу ызгаар суукту сезбей келишиптир. Биздин заманга ылайыкташтырып белдемчилер коллекциясын эң сонун чыгарыпсыздар…
Чыптама1— Белдемчи кыргыздын эң байыркы жана даанышман эл экендигин далилдеген кийимдеринин бири. Анын топчусунун жоктугу, топчу пайда боло элек доордо эле энелерибиздин кийип жүргөндүгүнөн кабар берет. Кыргыз эли көчмөн калк болгондуктан, атка минүүгө ыңгайлуу, бели калыңдалып тигилип, бөйрөктү сууктан сактайт. Бел дайыма кысылып тургандыктан, кыргыздын кыз-келиндери кымча бел келишкен. Белдемчилер жөн гана кооз болбостон, акылдуу да келет. Эмне үчүн акылдуу? Анткени айымдардын белин түз, жылуу кармап, тышкы терс таасирден коргоп турат.

-Белдемчиге айымдардын кызыгуусу кандай болуп жатат?

— Бизден белдемчи алган айымдар абдан ыраазы болуп жатышат. Азыркы заманбапка ылайыкташтырылып күнүмдүк турмуш тиричилигинде кийсе болот.

Мугалимдер, дарыгерлер, өкмөт кызматкерлери, студенттер, жаш өспүрүм кыздар айтор айымдардын баардык катмары кызыгып өзгөчө жаз айында кийип чыгууга куштар болушууда.  5-март күнү Ала-Тоо аянтында “Ак калпак” күнүнө арналган этно-фешн көрсөтүүсүнө да алып чыгып көпчүлүккө тартууладык.

— “Акылдуу белдемчилердин” баасы кандай? Кандай каражат таап жатасыз?
Чыптама2-Белдемчинин баасы 3000-4000 сом. Абдан сапаттуу, бир нече жыл кийе турган баалуу кездемелер менен тигип жатабыз. Дизайнерлик кесибим менен дүйнө жүзүн кыдырып келем. Жакшы каражат таап, элдин алды болуп жашап жатабыз. Кээде чыгармачылык изденүү адамдын жашоосун бүтүндөй өзгөртүп, жалаң жакшы адамдар менен аралаштырып, жашооңду көрккө бөлөйт.

«Өпкө тосоор чыптама» коллекциясы

Биз бүгүн сөз кыла турган уз айым Бурул ТАШИЕВА да өнөрү менен ишкерликти айкалыштырып жакшы каражат булагын таап келет. Анын «Энелер өргөөсү» мода үйүндөгү жалаң таза кездемелерден тигилген көйнөк, чыптамалары көргөндүн көз жоосун алат.

-Сиз айрыкча чыптама тигүүгө кызыгып атайын коллекция да жаратып жиберипсиз?

— Илгери биз кичине кезибизде Алайдын суук тоолорунда жашап жүргөнүбүздө «Ай, өпкөңө суук тиет го, ботом, өпкө тосооруңду кийсең боло» деп энем урушчу эле. Ошондон улам ушул күнгө чейин чыптаманы үстүмөн түшүрбөй кийем.  Кичинекей наристеден карыган адамдарга чейин чыптама ыңгайлуу, эң керектүү кийимдердин бири. Илгери апалар баймын десең бархат кий деп айтып калышчу.  Чыптамалар накта бархаттан тигилет, ичи пахта кездемеси менен ичтелет, ошол себептен суукта өтө жылуу, ысыкта тердетпей жагымдуу температурада денени алып жүрөт.

 -«Энелер өргөөсү» мода үйүнөн бир айда канча каражат табасыз?

— Бир күндө болжол менен 3-5 көйнөк чыптамалар сатылат. Баалары 3 миң сомдон 30 миңге чейин, ар бир баадагы кийимдин өз алуучусу бар. Бирок ушул ишкерлигим менен канча бир кыз-келиндерге жумуш берип, жакшы эмгек акыларын төлөп, туугандарымдын баарын Кытайдын эмес, таза жүндөн тигилген улуттук кийимдери менен камсыздап, үй тиричилигимде акчадан кор болбой жашап жатабыз. Ар бир айымдын ар башкача өнөрү бар. Болгону изденүү жана эмгектенүү сен каалаган баардык ийгиликке жеткирет.

Жамиля НУРМАНБЕТОВА

Булак: “Жаңы Агым”

Төлөгөн Наралиев, Апрель Баатыры: "Таласта СДПК менен "Ата-Мекендин" кадыр-баркы нөлгө түштү"

“Таласта 14-мартта болуп өткөн бийликтин элге каршы саясатына нааразычылык митингине элдин аз келип калгандыгынын себеби, аны уюштуруучулар Дуулат Турдуналиев баш болгон “Ата-Мекен” партиясынын өкүлдөрү болгондугу болду”, – деп билдирди кечээ, 15-мартта Кyrgyztoday.kg маалымат агенттигине Таластан Апрель Баатыры Төлөгөн Наралиев.
“Дуулат Турдуналиев өзү жакшы жигит. Бирок, эл аны “Ата-Мекен” партиясы жана Болот Шер менен бирге элестетишет. Анткени Дуулат көп жылдар бою Болот Шердин жардамчысы, атамекенчи болуп жүрүп, атамекендин атынан элге көп убадаларды берип жүргөн. Бирок, “Ата-Мекен” партиясы ал убадалардын бирин да аткарбады. Мародерлук менен айыпталды. Ошондуктан эл “Ата-Мекенге”, Болот Шерге ишенбей калышкан. Мына ушул себептүү Дуулат Турдуналиев элди митингге чакырса эл “баягы эле сөзүнө турбаган “Ата-мекен” менен СДПК митингге чакырып жаткан экен” деп ойлоп митингге келишкен жок. Анткени Таласта “Ата-Мекен” жана СДПК партияларынын кадыр-баркы нөлгө түшүп калган. Эгер мындан ары оппозиция митинг уюштура турган болсо анда алдын-ала элге “уюштуруучулардын арасында “Ата-Мекен” жана СДПК партиялары жок” деп жарыя кылып коюшу керек”, – деди Апрель Баатыры Төлөгөн Наралиев..
Булак:Кyrgyztoday.kg

Качкынбек Булатов, укук коргоочу: “Пара алган Данияр Нарынбаев, Атамбаевдин жардамы менен кутулуп кетиши мүмкүн”

Коркмазов – Нарынбаевдин чуулгандуу соттук териштирүүсү бир жылга жакындап калды. Мындай  бийик даражадагы адамдардын кылган кылмыш иши, элди кооптондурбай койбойт. Ак үйдүн 7 кабатынан  кызмат элеп турган Нарынбаев пара алып жан багып жүргөнүн, бийликтин жүзүн ачты десек жанылбайбыз.  Айлыгы, сый урматы  деле ачкадан өлтүрбөйт эле. Анан калса Нарынбаев  жылдар бою өлкөнүн тагдырына чечип, мыйзамдарды, конститутциянын долбоорун түзүп келбеди беле. Көрсө көшөгөнүн артында кылган иши мыйзамга каршы, коомго кара “көө”  калтырды. Ак үйдүн кутун кетирип, ак жүзүн кара кылып, пара алып жаткан жеринен кармалып отурушат. Кармалганда дагы далилдүү фактынын негизинен, колмо кол акча алып турган жеринен кармалды.
Кыраакы генерал,  чекист Кормазов болгон ишти танбай туруп,  чындыкты айтып  кылмышын мойнуна алып отурат.  Ууру уурдап алып, уурдаган жокмун деп каргана берет эмеспи, так уурулардай Нарынбаев дагы алган эмесмин деп тана баштады. Ал тургай Нарынбаев  Исыккөлдүк  өзүнүн туугандарына, Каракол шаарында олбасттык админстрациянын алдынан митинг өткөрүп жиберди.
“Биздин бала Нарынбаев таптаза, бошоткула, пара алган эмес, бул саясый буйрук, көрө албагандардын кылган иши” деп  чыгышты. Мындай кадам бардык акчалуу адамдарды дежурлар колдоп, кыйкыра берет эмеспи. Себеби  чабал бийлик, чабал күч органы, Нарынбаевге окшогон парадан башка билбеген соттор, прокурорлордун кылган иши, баш аламандыкка алпарып жатбайбы.
Бардык ММКан сот процессин чагылдырып эле жатат, бирок бийлик соттордун мыйзамдуу иштерине киришип, мыйзам үстөмдүгүн тебелеп,  Д. Нарынбаев ишин көз карандысыз карап жаза алышы абзел. Болбосо , Д.Нарынбаев кутулуунун амалын таап, ак үйдөгүлөр менен келишип кутулат деген имиш айтыла баштады. Кыязы Нарынбаев, Атамбаев менен сөз тапкан окшойт. Жакында оор кылмыш кылган Данияр Ильич кутултуп кетиши мүмкүн деп жарыя пайда боло баштады. Эгерде Кормазов Нарынбаев кутулса, анда ушундай ызы- чунун кереги бар беле. Же  коррупция бийликти  башкарып, мыйзам чегинен чыгып кеттиби.  Куч органы тамтыгы кетип, кереги жокторду камап, калаганын бошото берсе болобу.
Качкынбек Булатов Укук коргоочу

Турсунбек Акун, Элдик Акыйкатчы: “Нарындын губернатору Турсунбек Акун жана оппозициянын өкүлдөрү Нарынга келсе киргизбейм дептир”

 

25 жылдан бери укук коргоочу болуп жүргөн, Кыргызстандын эки жолку Акыйкатчысы болуп шайланган Элдик Акыйкатчы Турсунбек Акун менен мамлекетибиздеги саясый кырдаал, бийликтин  катачылыгы, бийлик бүгүн тизгинин тартпаса эртең кеч болуп калаары тууралуу жана 16-мартта өтө турган атуулдук форум тууралуу  баарлаштык. 

– Турсунбек агай, акыркы мезгилде оппозицияга ыктап бараткандай таасир калтыра баштадыңыз. Мындан ары позицияңызды өзгөртүп, бийликти сындап, оппозицияга жан тартайын деп чечтиңизби?

– Мен атайылап бийликти сындап, оппозиция болоюн деп аракет кылган жокмун. Өкмөттүн акыркы кездеги элдин кыжырын кайнаткан туура эмес кадамдары, тарифтерди жогорулатууга жасаган  аракети, тоолуу райондордогу жеңилдиктерди алабыз деп көтөргөн маселелери боюнча айткан каршы пикирим мени оппозиционердей көрсөтүп койду  окшойт. Болбосо,  оппозицияга өтүп, бийликке сокку урайын деген максатым  жок. Себеби, мен табиятымдан укук коргоочумун. Чыныгы укук коргоочу тигил же бул топко жан тартпайт. Кайсыл мезгил болбосуна, калыс пикирин айтат.

Кандай маселе көтөрүлбөсүн, кайда сүйлөбөйүн бийликтин катачылыгы  менен кошо алардын артыкчылыктарына токтолуп, калыстыгымды көрсөтүп жатам. Маселен, эл арасында азыркы бийлик мурдагы бийликтен өтүп кетти деген күбүр-шыбырлар көбүрөөк  айтыла баштады. Бирок, мен ал пикирге толугу менен кошула албайм. Анткени, азыркы бийликтин мурдагы бийликке караганда мактоого татырлык иштери бар. Болгону, акыркы кездеги начар иштери жакшы иштерин көмүскөдө калтырып жатканын айтып, Атамбаев мурдагы бийликтей болуп  үй-бүлөлүк системаны киргизбегенин, жаманбы, жакшыбы парламенттик системаны түптөгөнүн, өкмөттүн, парламенттин ыйгарым укугун талашпаганын, аялын, балдарын коррупцияга аралаштырбаганына токтолом. Алмаз Шаршенович мамлекеттин ролун да көтөрүп койду.

Ал президент болгону Кыргызстанда стабилдүүлүк сакталып калды. Бирок, “Беш кол тең эмес” дегендей бул мисалдар Атамбаевдин бийлиги ойдогудай  иштеп жатат деп айтыш кыйын. Анткени, Атамбаев да жаңылып жазып, ооматын кетирип, тегерегине туура эмес кадрларды топтоп алды. Азаптуу күндөрдү бирге кечирген досторунан алыстап, буга чейинки бийликке кошомат кылып келген кадрларга ишеним артып, өзүнө көлөкө түшүрүп, алсыздыкка жол берип, баш көтөргөндөрдү жоготуштун айласын издеп, кылмыш ишин козгоп, саясый куугунтук жасоо менен алек болуп калганы жогоруда санаган жакшы иштерин көмүскөдө калтырып, жаман иштеген президенттей эле таасир калтырып калды.

Сиз анткениңиз менен сизди жакшы билгендер оомат оппозицияга ооп баратканын сезип, Турсунбек Акун оппозицияга ыктап, президентти ачык сындай баштады. Оппозиция  менен бийликке келип, Акыйкатчы болот экен деген имиштер айтыла баштады го. Ишенсек болобу?

– Мен Акыйкатчылык деңгээлден өтүп кеткем. Бир эмес, эки жолу Акыйкатчы болдум. Быйыл койсом өткөрбөй коюшту . Элдик Акыйкатчы ишимди уланта берем.Эми акыйкатчы болууга ашыкпайм. Анткени, мен Акыйкатчылык деңгээлден эбак өтүптүрмүн. Эми саясий укуктарды коргоп чоң саясаттын татаал жолун аттанам. Оппозицияга кошулуп, оппозициянын камчысын чаппайм. Бийликке жагалданбайм. Кошомат кылбайм. Агын ак, карасын кара дейм. Акыйкатчылык кызматка барбайм. Акыйкатчы болуп  6 жыл иштедим. 25 жылдан бери укук коргоочу болдум. Эми башка деңгээлге өтөм.

Анткени, азыркы бийликке күчтүү Акыйкатчынын кереги жок экен. Бийлик менен оппозицияны бир столго отургузуп, мамлекетибиздеги кырдаалды чечүүнүн жолун издейм. Эгер Президент жана анын командасы 16-мартта өтүүчү  форумга катышып, диалогдогу көтөрүлгөн маселелерди чечүүнүн жолун таппаса, оппозиция жана бийлике нааразы күчтөр менен сүйлөшүүгө барбаса анда мен баш отум менен саясатка киришип, мыйзам чегинде бул бийлик эсине келгенче күрөшөм. Мен жаңы кыргыз суверендүүлүгүн түптөгөн адамдардын биримин. Азыркы Президенттен жана азыркы аты чыккан көптөгөн саясатчылардан мурун саясатка аралашканмын.Президент бизнес кылып, турдүү фонддорду түзүп  жүргөндө Текебаев, Казат Акматов, Топчубек Тургуналиевтер менен  бирге саясатка аралашканмын.

Менин башка саясатчылардан айырмам өлкөдө эмне болоорун бир же жарым жыл мурун сезип турарымды раматылык экономист Шералы Назаркулов айтып жүрчү эле. Себеби,  жылым доңуз.  Алмаз Атамбаев ушундай бир жактуу саясатын жүргүзүп башка коомдук үучтөр менен биргелешип иш алып барбаса эл көтөрүлүп алда бир башка мамлекетке качып кетүү коркунучу бар. Эгер президент оппозиция менен диалогго келип, иш билги адамдарды бийлик структураларына койбосо,  буга чейинки кетирген  катачылыгын мойнуна албаса ага өтө эле оор болуп калат. Мен муну Президент коркуп калсын деп эмес, ага алдын ала болчу иштен кабардар кылып, коңгуроо кагып жатам.

-Турсунбек агай, жакында түзүлгөн социалдык, экономикалык граждандык жана саясый укуктарды коргоо боюнча түзүлгөн комитет 16-мартта форум өткөргөнү жатыпсыңар. Ошол форумга  Президент да катышсын деп жатасызбы?

– Ооба. Жок дегенде Президенттин атынан атайын өкүлдөр катышсын деп жатабыз. Анткени, эл арасында күч алган нааразычылыктарды жөнгө салыш үчүн социалдык, экономикалык, граждандык жана саясый укуктарды коргоо учун уюштуруу  комитетин түзгөнбүз. Буга чейинки тажрыйбамды эске алып, мени төрага кылып шайлашкан.  Комитеттин мүчөлөрү жер-жердеги нааразычылык акциялардын башында турган жергиликтуу  лидерлер болду.

Мына ошол жаңы түзүлгөн комитеттин демилгеси менен  16-мартта Гапар Айтиевдин көркөм сүрөт музейинде форум өткөрөт.  Башкача айтканда, бийлик менен оппозицияны тегерек үстөлгө чакырып, диалог аркылуу оорлоп бара жаткан кырдаалды чечүүнүн жолун издейбиз. Аталган форумга президенттин жана окмоттун аппаратынын, губернаторлордон    баштап,   граждандык коомдун жана  оппозициянын өкүлдөрүн   чакырдык.

Эки тараптын тең катачылыгын айтып,” пикет, митинг өткөзөбүз” деген оппозиционерлерди мамлекеттик телевидениеден бир жактуу жамандап, элдин кыжырын кайнатып, эски обонду созуп жатканы жөнсүз экенине токтолобуз. Ошондой эле оппозиционерлер ыгы келсе да, келбесе да президенттин бала-бакырасына, туугандарына жана анын улутуна  шек келтирип, тескери коомдук пикир жаратууга аракеттенгени туура эмес экенин  айтабыз.

Кыскасы, эки тарапты тең сүйлөшүүгө чакырып,  бири-бирин бир жактуу каралагандан алыс болгула дейбиз. Ар кимибиз билген чалмакейди чалып, мамлекеттүүлүккө шек келтирбей мамлекеттин кемесин чайкабоого чакырабыз.

30-мартта дагы бийликти да, оппозицияны да диалогго чакырып, жазында болот деген төңкөрүштү, революцияны алдын алууга аракеттенебиз. “Эсиң барда этегиңди жап” деп азыркы бийликтен оомат кетип баратканын ачык айтабыз.

-Бийликтен оомат кеткенин кантип билдиңиз?

-Бийликтин ооматы кеткен үчүн жер-жерлерде  түрдүү комитеттер түзүлүп, бийликти кулатуунун жолун издеп жатышат. Айтайын дегеним, өлкөнүн түштүгүндөгү 14-мартта өткөн жер-жерлердеги митингдер, 24-мартта боло турган  курултайдын баары бийликтин  ооматы кетип, элдин нааразычылыгы күчөп баратканын далилдейт. Айтайын дегеним, президенттин ооматын Акаев, Бакиевдин учурунда иштеген кадрлардан арыла албаганы үчүн  да эртелеп кетип жатат. Бүгүн чара көрбөсө, эртең кеч болуп калат. Анткени, президенттин оң колуна айланган айрым кадарлар   Фарид Ниязовго окшогондордун көзүн май басып калды. Мен Фаридге кирип мамлекеттеги кырдаалды түшүндүрөйүн, бийликтин кемчиликтерин айтайын десем  канчадан бери кабыл албай көңүл бурбай жатат. Эки жарым жылдан бери президентке кирип, кеңешимди берейин десем ал да кабыл албай койду. Оппозицияга да кошулбай, бийликтен кызмат сурабаганыбыз менен 20 жылдан бери чогуу жүргөнүбүздү эстеп, ичиң ачышып, жаман күнгө ыраа көрбөй бир кабыл алса башкача чара көрөт беле деп ойлойсуң. Бирок, Атамбаев Акаев, Бакиев доорунан бери бийлик менен кызматташып келгендер менен ымалага келип,  20 жылдан бери чогуу жүргөн досторун эсинен чыгарып койду. Чынында Атамбаев Аксы окуясынан кийин биздин аркабыз менен Түркияда саясый куугунтук жеп  качып жүргөн  жеринен Кыргызстанга кайрылып келип, аксылыктардын, укук коргоочулардын аркасы менен мекениме кайтып келдим деп көзүнө жаш алган. Аксылыктарга 50 миң сом берген. Такта өмүр бою отура тургансып, кыйын кезеңде жанында болгон досторун эсинен чыгарып жаткан өкүнтөт.

-Президенттин эски досторун эсинен чыгарып койгону  сизди ушундай ачуу сөздөрдү айтууга аргасыз кылып жаткан жокпу?

-Бийликтин ооматы кетип жатат деп коңгуроо кагып,  бул президенттин тагдыры мурунку президенттердин тагдырынан да оор болушу мумкун дегеним менен  мен Атамбаевдин кетишин каалабайм. Анткени, президент болот элем дегендердин арасынан азырынча  андан кыйын эч кимди деле көрө элекмин.

Атамбаевдин ордуна бирөө келсе эле Кыргызстанды  жыргатып жиберерине көзүм жетпейт. Ар беш жылда  революция кылып, бийликти алмаштыра берсек, жакшылык деле болбойт. Бирок, Президенттин “оппозиция 10 миң киши чыгарса, мен 20 миң киши чыгарам” деп айтканын ага кирип чыккандар эл арасына жеткируудо.

Президент ошондой деңгээлде ой жүгүрткөнүнө капа болуп жатам.  Президент оппозицияга эрегишпей  эсине келиши керек. Мен бул ачуу сөздөрдү Алмаз Шаршенович  досторун кызматка койсун деп айтып жаткан жокмун. Жанында жүргөндөргө караганда ага биз көбүрөөк күйөбүз. Ошон үчүн  анын оор тагдырга кептелишин каалабаганыбыз үчүн ачуу сөздү айтып жатабыз. Ошон үчүн президент  мамлекетти чайкабай, адамдарга маани бериши керек. Досторун кабыл алып, кырдаалды колго алуунун жолун табышы керек. Болбосо, Алмаз Шаршенович  Фарид Ниязов менен ак үйдүн эле президенти болуп калгандай түр көрсөтүүдө. Алмаз Атамбаев  ак үйдүн эле эмес,жалпы кыргыз эли ишенген президент болуп элдин жападан жалгыз таянычы болуш керек.

Президентке жеке таарынычыңыз барбы?

-Жеке деле таарынычым жок. Болгону, зыяныбыздан пайдабызды көп көрсө да, билмексен, көрмөксөн болуп, көзүн май басып калганына таңгалып жатам. Ал кимдер аркылуу Президенттик кызматка келгенин унутуп калгандай.

-Балким, президенттин кетер күнүн эрикпей санаганы,  нааразычылык акцияларынын күч албашына себеп болоттур. Президенттик такты көздөгөндөр мынча убактан кийин Атамбаев кызматтан кетет деп демин басып турар…

– Президенттин кызматтан кетем деп күнүн айын, жылын санаганы курчуган кырдаалды токтото албайт. Анткени, кырдаал барган сайын кыйындап баратат. Президент кетер күнүн кечээ же бүгүн эле санап баштаган  жок. Ал президент болуп такка отурган күндөн көп  өтпөй эле  баштаган. Улам айтып,  сөздүн маанисин кетирбей эле  эл чогулган жерден  мөөнөтүмдүн аягына чейин отурам.  Кийинки жолу президенттикке ат салышпайм. Конституцияны бузбайм деп  айтып койсо эле жетиштүү болмок. Президент кеткенге эмес, элдин эсинде калган жакшы иштерди жасаганга ашыгышы керек. Болбосо эл алдына чыккан сайын мынча жыл, мынча ай, мынча күндө кетем дегени тамашалуу мыскылга айлана баштады.

– Президенттин оппозиция тууралуу айткан пикирлерине кандай комментарий бересиз?

– Оппозицияга туура эмес мамиле кылып жатканына чыны менен ичим ачышат. Анткени, демократияны курууда,адам укугун коргоодо,соз эркиндигуу учун курошудоо Текебаев, Бекназаров, Суваналиев, Ташиев, Мадумаров, Келдибековдордун кошкон үлүшү дагы оңой эмес. Аларда оз убагында эл үчүн эмгек кылышты.

Акыркы убактарда Президент өзү менен көп жыл жүргөн досторун түрдүү оор сөздөрдү айтып  жүргөнүн угуп жатабыз. Чогуу жүргөн досторун сындоонун ордуна казактарга кеткен Каркыраны кайтарып алса кыргыз эли үчүн жакшы болоор эле. Назарбаевдин бутуна чөгөлөсөм да алам деген эле го.

Бак тигип атып оппозицияга асылганын ордуна Кытайга кеткен Үзөнгү-Куушту  кайтарып алса анын эмгегин кыргыз эли эч качан унутпайт эле.

Баса, Президент эле эмес,  Нарындын губернатору Аманбай Кайыпов Турсунбек Акун жана оппозициянын өкүлдөрү  Нарынга келсе киргизбейм дептир. Мен биринчиден, оппозициянын өкүлү эмесмин. Экинчиден, бул маселени тактоо үчүн Аманбай Кайыповго чалсам. “Мен сизди айткан эмесмин. Оппозицияны айткам” -дейт. Оппозиция да биздин жарандар. Бекназаровдор баштап, азыркы бийликти кызматка алып келген. Оппозиция күчтүү болсо, азыркы бийликке жакшы болот да.

– Айтканыңызга ынаналы, акыркы мезгилдеги кадр саясатындагы алмашуулар боюнча не дейсиз?

– Жакынкы күндөрү Коопсуздук кызматынын алдындагы   АКСтин башчысы, Эсептөө палатасынын төрайымы Элмира Иманалиева, Экономика министринин эки орун басары, Стат комитеттин башчысы кызматынан кетти. Мен кызматтан четтеген инсандардын  баары ишин жөндөй албаганы үчүн кызматтан кетти деп ойлобойм. Анткени, азыр кандай кызмат болбосун  чыныгы, иш билги, адискөй  кадрларга басым коюлбай кызматка илешкени  өз туугандарын же досторун кызматка тарткан көрүнүш орун ала баштады. Ошондой  сокур саясаттын кесепетинен кадр системасы талкаланып жатат. Жогоруда аты аталган инсандардын көпчүлүгү  ошол саясаттын курмандыгы болду. Эгер президент чыныгы иш билги инсандарга басым койсо, жаңы шайланган  Бишкек шаарынын мэрин Албек Ибраевди кызматка коёрдон мурун  Кулматов Бишкек шаарын акыр-чикирге  толтуруп кетти. Бу сапар кызматка иш билгисин коёюн демек. Эл арасында  “демократия, коррупция” деген сөздү жөндөп айта албаган адам кызматка келди деп Албек Ибраевди  шылдыңдап жатышат. Ошон үчүн  Президент  досторунун муктаждыгын канааттандырыш үчүн эби келбесе да кызматка коё берип, мамлекеттик кызматтын баркын кетирбей  мамлекеттик саясатты жогору коюшу керек. Президентке көлөкөсүн түшүргөн кадрлардан Албек Ибраев жалгыз эмес. Алардын катарында Фарид Ниязов менен бир алгылыктуу кызматты аткара албаган Темир Жумакадыров да бар.

– Бир мезгилде кечиримиңизди кабыл албаган Нарымбаев менен байланышып, акыбал- жайын сурадыңызбы?

– Жыгылган кишини теппейт дейт. Акыбалы минтип турганда ал тууралуу жаман сөз айткандан алысмын. Бирок, Президент  Нарымбаевдин акыбалы азыркы бийликтин абалын чагылдырарын эсине түйүп коюшу керек. Бийлик Нарымбаевди иштеттиби, анда анын күнөөсүн аягына чейин тактабай туруп каматып салышы бийлике аброй алып келбейт. Бир эле Нарымбаев күнөөлүү башкасы периште эмес да.

Классташым, досум, теңтушум Нарымбаевдин сотуна бардым. Акыбалын сурадым. Ал кетсе да адамкерчиликтен мен кетпейин дедим. Андан кабар алганыма, башына кыйын иш түшкөндө барганыма ал да ыраазы болду. Болгону кызматта турганда өзүн элдин баарынан жогору койгон учурлар болгон. Азыр Нарымбаевдей абалга Фарид Ниязов келди. Ал да адамды кабыл албай, башкалар менен иши жок болуп калды. Ошондой эле Темир Жумакадыров да адамдарды  теңине албай жүрөт. Казат Акматов  КДКнын чечимин көтөрүп кирейин дегенде дагы кабыл албай, “үйүңүзгө барам” деп алдап коюп, барбай койду. Казат Акматов нааразы болуп жүрүп өтүп кетти. Кыскасы, көзүн май басып калгандардан, бийликке көлөкөсүн түшүргөндөрдөн Атамбаев арылышы керек. Болбосо, ушулар эле аны аңга түртүп, бармагын эмес, чыканагын тиштей турган абалга кептеп коёт.

Чынайым Кутманалиева

Булак: “Майдан. кж”

 

Айымдарды кубандырган «Акылдуу белдемчилер»

Эл кризиске малынып көпчүлүк  кыйналып, эптеп күнүмдүк оокатын таап жеп жатса  «өнөрлүү өлбөйт» дегендей иштин көзүн тапкан айрым адамдар жалаң ийгилик артынан ийгиликтерди жаратып, өз өнөрлөрү, эмгектери менен биздин жарандарды гана эмес чет өлкөлүктөрдү да кубандырып турган кез. Дизайнер Махабат САМАНЧИЕВА  жакынкы эле аралыкта «Ruslanova Aiym» мода үйү менен айымдарга арналып тигилген өз коллекциялары менен бир топ чет өлкөлөрдө болуп, суктандырып кайтты. Биз бүгүн жакшы каражат булагын таап, айымдарга  ыңгайлуулук тартуулаган «Акылдуу белдемчилер» коллекциясы тууралуу сөз кылмакчыбыз.

 — Илгери апаларыбыз белдемчи менен белдерин бекем бууп, тоодогу ызгаар суукту сезбей келишиптир. Биздин заманга ылайыкташтырып белдемчилер коллекциясын эң сонун чыгарыпсыздар…
Чыптама1— Белдемчи кыргыздын эң байыркы жана даанышман эл экендигин далилдеген кийимдеринин бири. Анын топчусунун жоктугу, топчу пайда боло элек доордо эле энелерибиздин кийип жүргөндүгүнөн кабар берет. Кыргыз эли көчмөн калк болгондуктан, атка минүүгө ыңгайлуу, бели калыңдалып тигилип, бөйрөктү сууктан сактайт. Бел дайыма кысылып тургандыктан, кыргыздын кыз-келиндери кымча бел келишкен. Белдемчилер жөн гана кооз болбостон, акылдуу да келет. Эмне үчүн акылдуу? Анткени айымдардын белин түз, жылуу кармап, тышкы терс таасирден коргоп турат.

-Белдемчиге айымдардын кызыгуусу кандай болуп жатат?

— Бизден белдемчи алган айымдар абдан ыраазы болуп жатышат. Азыркы заманбапка ылайыкташтырылып күнүмдүк турмуш тиричилигинде кийсе болот.

Мугалимдер, дарыгерлер, өкмөт кызматкерлери, студенттер, жаш өспүрүм кыздар айтор айымдардын баардык катмары кызыгып өзгөчө жаз айында кийип чыгууга куштар болушууда.  5-март күнү Ала-Тоо аянтында “Ак калпак” күнүнө арналган этно-фешн көрсөтүүсүнө да алып чыгып көпчүлүккө тартууладык.

— “Акылдуу белдемчилердин” баасы кандай? Кандай каражат таап жатасыз?
Чыптама2-Белдемчинин баасы 3000-4000 сом. Абдан сапаттуу, бир нече жыл кийе турган баалуу кездемелер менен тигип жатабыз. Дизайнерлик кесибим менен дүйнө жүзүн кыдырып келем. Жакшы каражат таап, элдин алды болуп жашап жатабыз. Кээде чыгармачылык изденүү адамдын жашоосун бүтүндөй өзгөртүп, жалаң жакшы адамдар менен аралаштырып, жашооңду көрккө бөлөйт.

«Өпкө тосоор чыптама» коллекциясы

Биз бүгүн сөз кыла турган уз айым Бурул ТАШИЕВА да өнөрү менен ишкерликти айкалыштырып жакшы каражат булагын таап келет. Анын «Энелер өргөөсү» мода үйүндөгү жалаң таза кездемелерден тигилген көйнөк, чыптамалары көргөндүн көз жоосун алат.

-Сиз айрыкча чыптама тигүүгө кызыгып атайын коллекция да жаратып жиберипсиз?

— Илгери биз кичине кезибизде Алайдын суук тоолорунда жашап жүргөнүбүздө «Ай, өпкөңө суук тиет го, ботом, өпкө тосооруңду кийсең боло» деп энем урушчу эле. Ошондон улам ушул күнгө чейин чыптаманы үстүмөн түшүрбөй кийем.  Кичинекей наристеден карыган адамдарга чейин чыптама ыңгайлуу, эң керектүү кийимдердин бири. Илгери апалар баймын десең бархат кий деп айтып калышчу.  Чыптамалар накта бархаттан тигилет, ичи пахта кездемеси менен ичтелет, ошол себептен суукта өтө жылуу, ысыкта тердетпей жагымдуу температурада денени алып жүрөт.

 -«Энелер өргөөсү» мода үйүнөн бир айда канча каражат табасыз?

— Бир күндө болжол менен 3-5 көйнөк чыптамалар сатылат. Баалары 3 миң сомдон 30 миңге чейин, ар бир баадагы кийимдин өз алуучусу бар. Бирок ушул ишкерлигим менен канча бир кыз-келиндерге жумуш берип, жакшы эмгек акыларын төлөп, туугандарымдын баарын Кытайдын эмес, таза жүндөн тигилген улуттук кийимдери менен камсыздап, үй тиричилигимде акчадан кор болбой жашап жатабыз. Ар бир айымдын ар башкача өнөрү бар. Болгону изденүү жана эмгектенүү сен каалаган баардык ийгиликке жеткирет.

Жамиля НУРМАНБЕТОВА

Булак: “Жаңы Агым”

Направлен на голосование законопроект «О переименовании села Жыламыш Гавриловского айылного аймака Сокулукского района Чуйской области КР в село Жангарач»

На заседании Жогорку Кенеша сегодня, 16 марта депутаты рассмотрели законопроект «О переименовании села Жыламыш Гавриловского айылного аймака Сокулукского района Чуйской области Кыргызской Республики в село Жангарач».

Информацию о законопроекте представил директор Государственного агентства по делам местного самоуправления и межэтнических отношений Бакыт Рыспаев. Законопроект направлен на изменение наименования села Жыламыш Гавриловского айылного аймака Сокулукского района Чуйской области в село Жангарач. Село Жыламыш Гавриловского айылного аймака Сокулукского района Чуйской области Кыргызской Республики до 1919 года называлось селом Жангарач; позже оно было переименовано в село Чапаева, а затем – в село Жыламыш, о чем свидетельствуют архивные материалы Центрального государственного архива Кыргызской Республики.

Законопроект направлен на голосование в первом чтении.

Зоологи доказали демократичность волков и авторитаризм собак

Волки сообща принимают решения и помогают друг другу, тогда как собаки только приказывают и подчиняются, сообщили на ежегодной конференции Американского этологического общества Фридерике Ранге (Friederike Range) и София Вирани (Zsófia Virányi) из знаменитого австрийского Центра изучения волков. Кратко содержание доклада излагается в интернет-издании Science News.

Ранге и Вирани провели серию опытов с восемью стаями собак и волков, выращенных в заповеднике Центра (Эрнстбрунн, Нижняя Австрия). Ученые дали доминантному самцу (псу или волку) напарника — особь низкого ранга, и поставили перед ними миску с пищей. Пес-«господин» всегда ел в одиночестве, а альфа-самец из числа волков всегда делился пищей с другим волком, и ели они одновременно. Псы низкого ранга даже не пытались приблизиться к миске, отметила Ранге.

В другом эксперименте исследователи следили за тем, как стаи собак и волков ищут спрятанные лакомства. Перед тем, как принять решение, в какую сторону бежать, волки долго совещаются и уговаривают несогласных, пока не придут к единому мнению. У собак решение принимает главная особь, которая агрессивно реагирует на любую попытку подчиненных сделать по-своему, сообщила Ранге.

Ранге и Вирани также отметили, что отношения человека и собаки также носят жестко иерархический характер. Фраза «собака — друг человека» является некорректной, считают ученые. Приручая собак, люди отбирали самых покорных и зависимых особей. «Речь идет не о сотрудничестве, а о совместном бесконфликтном проживании. Мы приказываем, а они подчиняются», — утверждает Ранге.

Зоолог Моника Уделл (Monique Udell) из Университета штата Орегон, чей доклад также прозвучал на конференции, согласилась с выводами австрийских ученых. Уделл провела свой эксперимент: она дала 20 взрослым псам и 10 живущим в неволе волкам закрытые коробки с сосисками. У каждой особи было две минуты на то, чтобы открыть контейнер. Собакам эта задача оказалась не под силу — большинство животных даже не попыталось достать сосиску. При этом восемь из десяти волков сделали это раньше срока. Такой же результат показали и щенки собак. То есть, псы сами по себе не менее умны и инициативны, чем волки, однако с возрастом увеличивается их зависимость от хозяев, которые не поощряют проявлений самостоятельности.

Источник: lenta.ru

Пограничники обнаружили оружие и боеприпасы

Отдел по связям с общественностью и СМИ Государственной пограничной службы Кыргызской Республики сообщает, что 15 марта 2016 г. пограничники Айдаркенского пограничного отряда в местности  Ак-Боорум Кадамжайского района Ошской области под камнями обнаружили два гладкоствольных охотничьих оружия калибром 16 мм и 5 шт. патронов, калибром 16 мм.

Также в мешочке было обнаружено небольшое количество продовольствия (консервы, лепешка).

После составления соответствующих документов обнаруженная находка  передана  сотрудникам территориального подразделения МВД КР.

Профильный Комитет одобрил проект Соглашения между Кыргызстаном и Эстонией о поощрении и взаимной защите инвестиций

 

Сегодня, 15 марта на заседании Комитета по экономической и фискальной политике был рассмотрен проект Соглашения между Правительствами Кыргызской Республики и Эстонской Республики о поощрении и взаимной защите инвестиций. Докладчиком по данному вопросу выступил заместитель министра экономики Кыргызской Республики Баккельди Тюменбаев.

По его данным, целью данного проект Соглашения является создание нормативно-правовой базы в сфере привлечения прямых инвестиций.  «Данное Соглашение направлено на обеспечение защиты прав инвесторов на территории двух стран», – отметил он. Замминистра добавил, что Соглашение будет способствовать расширению двусторонних торгово-экономических отношений, и будет способствовать увеличению притока прямых инвестиций в экономику Кыргызстана.

По итогам обсуждения данного проекта Соглашения было принято решение одобрить в первом чтении и направить на рассмотрение Жогорку Кенеша.

Азимбек Бекназаров, революционер: "Алмас Атамбаев продал цели и идеи революции"

Завтра мы будем отмечать очередную годовщину трагических Аксыйских событий. К сожалению многие из тех, кто стал виновником данных, событий включая Сегизбаева на свободе и во власти. Те, кто был дежурным тогда, и сейчас остаются дежурными Атамбаева. Не получившие уроки с тех событий служат Атамбаева и выходят против народа. Чтобы не усугубить эту ситуацию мы планируем провести Народный курултай 24 марта в Оше.
Могу ответственно заявить, 2005 и 2010 году, несмотря на кровопролития, не было революции. Предстоящие наши мероприятия являются их продолжением. Атамбаев продал цели и идеи революции. Атамбаев после прихода во власть окружил себя людьми Акаева и Бакиева. Потому что они знают, как правильно преподносить деньги. Как Атамбаев вступил на должность он начал слушать только своих приспешников и прихлебателей. Атамбаев передоверил власть своему бывшему шоферу, секретарше и телохранителям. Те, кто выступают против этого, объявляются врагами народа.
Мы требуем теперь с учетом ошибок, чтобы правительство давало отчет не только парламенту, но и Народному Курултаю. АКС ГКНБ не должен превращаться в орган репрессий в отношении политических оппонентов. Чтобы не допустить прошлых ошибок мы предлагаем коллективное управление на строгом соблюдении законом.
Еще что важно сказать. Революция в принципе не может импортироваться и экспортироваться. Революцию совершает не 5-6 политиков, а народ, я могу это сказать как активный участник событий 2005 и 2010 года.
Теперь мы в оппозиции не будем избирать лидера замешанного в коррупции и богатых бизнесменов. Все это решиться народом на курултае 24 марта. Настоящие требования к власти тоже будут тогда озвучены.
Насчет Атамбаева… Однажды он сказал что если бы не произошли Аксыйские события, то не вернулся бы в Кыргызстан. Мы за это время все время поддерживали друг друга. Я и его продолжаю считать другом, но я критикую политику Атамбаева.
То, что устроили против Келдибекова и обязали выплатить 10 млн. сомов это просто судилище. Если власть поменяется, как суд оправдал прежде Кулова, Исакова, так оправдают и Келдибекова. Потому что это решение не суда, а Белого дома.
Повторюсь, мы на Курултае 24 марта, обсудим вопрос: достигла ли своих целей революция 7 апреля, почему повышаются цены на электроэнергию, почему продолжают повышаться социальные выплаты.
Источник: “Майдан”
Перевод: “Gezit.org”

Бизнесмены Центральной Азии кормят регион местной красной рыбой

«Мы получаем продукцию от 21 производителя Европы и Скандинавии. И я могу со всей ответственностью заявить, что ни один из них не поставляет настолько качественную и вкусную рыбу, как ваша», – говорит Николя Беро, директор по импорту и производству известного французского торгового дома Petrossian. Династия Петросянов открыла свой первый магазин рыбных деликатесов и икры в Париже еще в 1920 и сегодня является их крупнейшим поставщиком в Европу и США. А столь высокой оценки представителя торгового дома удостоилась продукция компании с казахстанско-киргизско-российским капиталом «ЭФТАР Агро Комплекс».

Глобальные планы по выращиванию рыбы лососевых пород на водохранилище Токтогульской ГЭС –  около 10 тыс. тонн в год

Компания была основана в 2012 казахстанцемРусланом Имановым, киргизомМирланом Мырзакановым и рядом российских инвесторов. Хозяйство «ЭФТАР Агро Комплекс» располагается на Курпсайском водохранилище на каскаде Токтогульской ГЭС крупнейшей в Центральной Азии реки Нарын, которая берет свое начало в ледниках гор Центрального Тянь-Шаня, выше 3000 метров над уровнем моря.

Эксперимент по выращиванию норвежской форели стартовал в 2014, с тех пор уже произведено около 100 тонн, по итогам 2016 планируется увеличить эту цифру как минимум в 5 раз, до 500 тонн. Глобальные же планы по выращиванию рыбы лососевых пород на водохранилище Токтогульской ГЭС – около 10 тыс. тонн в год. Объем инвестиций уже составил $1,5–2 млн, а в ближайшее время планируется вложить в развитие ещеоколо $7,5 млн, для чего готовится проект под получение кредитных средств. Общая инвестиционная программа «ЭФТАР Агро Комплекса» на несколько лет составляет $25 млн.

Сейчас крупная рыба выращивается в 14 огромных садках, сооруженных по европейской технологии, а для выращивания мальков отведены 50 садков.

«100 тонн форели, которые мы уже произвели, – это эксперимент, который удался на все 100%. На нынешний год у нас уже «посажено»500 тыс. мальков, которые превратятся в 500 тонн рыбы, – рассказывает генеральный директор «ЭФТАР Агро Комплекса» Мирлан Мырзаканов. – В течение пары лет хотим довести производство до 1 тыс. тонн форели в год».

Алматы не потянул

Идея заняться выращиванием форели пришла Мырзаканову после того, как он увидел небольшие рыбные фермы под Бишкеком и в Чуйской области. Там частники выращивают рыбу в небольших искусственных водоемах, без достаточной проточности воды, без должного температурного и кислородного режима, с непонятными кормами кустарного производства. Соответственно и форель у них вырастает мелкая, темного цвета, с непонятными вкусовыми качествами, что дискредитирует местную продукцию в глазах потребителя.

«Мы решили попробовать вырастить свою форель, но подойти к этому делу обстоятельно: привлекли специалистов, выбрали самый лучший водоем, проехались по Европе, договорились о кормах и оборудовании, нашли лучшую икру», – вспоминает предприниматель.

Здоровую норвежскую форель отличает ровный светлый, серебристый цвет чешуи. рыба с таким цветом чешуи вырастает только в чистых, проточных водах, при правильном питании.

Фото: Архив пресс-службы
Здоровую норвежскую форель отличает ровный светлый, серебристый цвет чешуи. рыба с таким цветом чешуи вырастает только в чистых, проточных водах, при правильном питании.

Поначалу была идея построить хозяйство под Алматы – в непосредственной близости от крупнейшего рынка сбыта, однако партнеры не нашли водоем, подходящий по всем параметрам для норвежской форели. А это важнейшее условие для выращивания здоровой конкурентоспособной красной рыбы.

«Всё, что мы в основном видели, – это хозяйства, которые используют в выращивании форели грунтовую воду, – рассказывает Мырзаканов. – Нам же нужна была снежно-талая ледниковая горная вода».

После взвешивания всех «за» и «против» было принято решение открывать рыбное хозяйство на водохранилище за плотиной Токтогульской ГЭС. В его пользу говорило многое.

Во-первых, за год в Токтогульском водохранилище, при условии полной наполняемости, может набраться до 19 млрд кубометров воды, которая поступает из малых рек, впадающих в Нарын. Собравшись в одну реку, вода еще около 70 км течет до плотины, местами глубина достигает свыше 200 м. То есть, помимо того что сама вода снежная, ледниковая, талая, она по ходу преодоления этого расстояния дополнительно очищается, все примеси оседают на дно. Дойдя до плотины, образуя водоворот, вода падает с высоты от 130 до 180 м на турбины, раскручивает их и с огромной скоростью вылетает наружу – в зимнее время расход на ГЭС может составлять до 600 кубометров в секунду. Прокрутив турбины, вода дополнительно обогащается кислородом, размешивается, обретая единый температурный режим, и становится идеальной для выращивания рыбы. В 10 км от плотины, вниз по течению, на отметке 900 м над уровнем морярасполагается хозяйство «ЭФТАР Агро Комплекса».

Во-вторых, в 44 км от Токтогульской ГЭС находится Курпсайская ГЭС – это второй каскад гидроэлектростанций на Нарыне. То есть фактически в распоряжении хозяйства находится почти 50-километровый участок Курпсайского водохранилища, где и можно выращивать около 10 тыс. тонн рыбы в год.

Эти цифры содержатся в исследовании Государственного научно-исследовательского института озерного и речного рыбного хозяйства (ГОСНИОРХ, Санкт-Петербург). Помимо этого, в заключении ГОСНИОРХ говорится о том, что быстрое течение реки – до 21 см в секунду, температурный режим от 5 до 18 градусов Цельсия, прозрачность и насыщенность воды кислородом – все это позволяет выращивать форель с мышечной массой больше, чем у дикой рыбы. В таких условиях форель за 1,5–2 года достигает веса 2,5–3 кг, в то время как в обычных хозяйствах редко тянет и на 1,7 кг.

«Мы стали получать красную икру, объемы производства которой также планируем увеличивать», – делится планами Мырзаканов.

Это важный момент, так как пока компания завозит уже оплодотворенную икру из Норвегии. В этом году в хозяйстве впервые выдоили самок, которые остались живы.

«На следующий год самки подрастут и дадут уже более крупную и сильную икру, адаптированную для оплодотворения», – рассуждает собеседник.

Халал для рыбы

В хозяйстве «ЭФТАР Агро Комплекса» используются корма французской Skretting (подразделение транснациональной корпорации Nutreco), ведущей мировой компании по производству и продаже кормов для аквакультуры.

«Мы вкладываем в развитие большие деньги, не экономим на мелочах, потому что хотим, чтобы наши хозяйства были образцовыми, – говорит Мырзаканов. – Мы не покупаем дешевые корма, не берем их даже в Прибалтике и Польше, так как их производители не выдерживают уровень качества для нашего региона. Завозим корма из ведущих стран Евросоюза – Германии и Франции. Более того, во время поездки нашей делегации на завод Skretting был оперативно изменен состав поставляемых нам кормов. 

Мы попросили производителя заменить свиную кровь на другие компоненты, растительного происхождения. В итоге энергетическую ценность и жирность корм не потерял, правда, стал дороже на 3 цента за 1 кг. Зато его можно классифицировать по стандартам халал».

Глобальные рынки

Как уже говорилось, потенциальная производственная мощность водоема, на котором располагается хозяйство «ЭФТАР Агро Комплекса», составляет до 10 тыс. тонн в год, что в денежном эквиваленте равняется примерно $50 млн. К этим объемам стремятся партнеры по бизнесу, заявляя, что особо не беспокоятся о рынках сбыта. Сегодня дистрибьюторская сеть насчитывает лишь несколько магазинов в Алматы и Бишкеке – основной объем рыбы распределяется «по подписке» постоянным покупателям в Казахстане и Киргизии. С оптовиками диалог пока не ведется, так как они предлагают слишком низкую цену.

3 кг – до такого веса вырастает норвежская форель в хозяйстве «ЭФТАР Агро комплекса» за 1,5 года

Рыбозаводчиками закуплен коптильный цех, холодильное оборудование и другой инвентарь для переработки форели в промышленных объемах, а также специализированные грузовые машины с емкостями для перевозки живой рыбы на дальние расстояния. То есть рыба потребителям будет доставляться даже не охлажденная, а живая.  Помимо Киргизии и Казахстана «ЭФТАР Агро Комплекс» планирует продавать рыбу и красную икру в Россию, Узбекистан и Китай. «Потенциальных 10 тыс. тонн хватит на всех», – улыбается Мырзаканов.

В ближайших планах учредителей компании – эксперименты по выращиванию другой красной рыбы, в том числе семги. Кроме того, в стадии разработки находится проект по производству севанской форели.

«Много лет назад в Иссык-Куль завезли форель из армянского озера Севан. Опыт оказался удачным: если в родном озере она вырастает в среднем до 6 кг, то в Иссык-Куле ее вес доходил до 23 кг, однажды поймали даже метровую, – рассказывает Мырзаканов. – Мы знаем, что у севанской форели большой потенциал, поэтому намерены повторить эксперимент». 

«В настоящее время мы не ищем новых инвесторов, обходимся собственными средствами и рассчитываем на деньги некоторых международных фондов. Впрочем, всегда открыты для диалога», – резюмирует бизнесмен.

Источник:  forbes.kz

Меню