Кеп “Дилором”, “Золотые пески”, “Рохат” жана “Бустон” пансионаттары жөнүндө болуп жатат.

Тургунбеков белгилегендей, Өзбекстан пансионаттардын ар бирине 15-20 миллион доллар инвестиция жумшоону көздөөдө.

Өкмөт 2020-жылы эле “Алтын кум”, “Рохат” жана “Дилором” мамлекеттик пансионаттарын жеке менчикке башкарууга берүү ниетин билдирген. Мамлекеттик мүлктү башкаруу фонду бул жайлар мамлекеттин менчиги болуп кала берерин, инвесторго убактылуу башкарууга берилерин айткан.

2016-жылы кыргыз өкмөтү совет учурунда Ысык-Көлдө Өзбекстан пайдаланып келген төрт пансионатты менчиктештирүү боюнча токтом чыгарган. Эс алуу жайларынын аталыштары кыргызчаланып, “Рохат” – “Алтын жай”, “Дилором” – “Эне-Сай”, “Золотые пески” – “Бостери” деп өзгөргөн. Ал эми “Бустон” пансионатынын аталышы ошол бойдон калган.

“Текшерүүнүн жыйынтыгында 400дөй чет элдик жаран аныкталды. Алардын ичинен жүзгө жакыны Орусиянын жарандыгын алып, бирок аскердик каттоого турбаса, 55и миграциялык мыйзамдарды бузуп жүргөн. Жасалма документтерди көрсөткөн бир мигрантка кылмыш иши козголду”, – деп жазылган полициянын билдирүүсүндө.

Бул рейдден кийин Адам укуктары боюнча кеңештин башчысы Валерий Фадеев “Орусиянын жаңы жарандарынын укуктары гана эмес, милдеттери да болушу керектигин” билдирди. Ал мигранттарга жарандык берүүдө аларды дароо аскердик каттоого алууну сунуштады.

Бир нече күн мурда Петербургдун тургундары аскердик комиссариатка чакырган СМС-билдирүүлөр келип жатканын билдиришкен. “Ротонда” басылмасы чынында эле мындай билдирүүлөр орто адистик билими бар жаштарга жөнөтүлгөнүн аныктаган.

“Аларды күзгү аскерге чакыруу өнөктүгүнүн алдында маалыматтарын салыштырып, тактоо үчүн чакырып жатышат. СМС билдирүүлөр электрондук аскерге чакыруу эмес. Келбегендер жоопкерчиликке тартылбашы керек”, – деген басылманын шаардык администрацияда иштеген булагы.

Күн мурун Чебоксары жана Новочебоксарск шаарларында Орусиянын жарандыгын алып, бирок аскердик каттоого турбаган бир нече чет өлкөлүк кармалып, аскердик комиссариатка жеткирилгени кабарланды. Аскердик каттоо боюнча милдеттерин аткарбаганы үчүн аларга 500дөн 3 миң рублге чейин административдик айып пул салынышы мүмкүн.

Ага ылайык, Бишкек шаарындагы төмөнкү даректеги жерлер мамлекеттин менчигине өтөт:

• Абсамат Масалиев көчөсү – Ала-Арча дарыясы, жалпы аянты 10,878 га;
• Абсамат Масалиев көчөсү – Ала-Арча дарыясы, жалпы аянты 1,6215 га;
• Аалы Токомбаев көчөсү, 12-кичи районунун каршысында, жалпы аянты 2,713 га;
• Семетей көчөсү – Чыңгыз Айтматов проспекти, жалпы аянты 0,47 га;
• 12-кичи району, Түштүк пландоо зонасында Аалы Токомбаев көчөсүн бойлой, жалпы аянты 0,68 га.

Токтомдо жазылгандай, президенттин Иш башкармасы төмөнкү даректердеги жер тилкелеринин базар баасын аныктайт.

• Абсамат Масалиев көчөсү, 22, жалпы аянты 18,1853 га;
• Алиаскар Токтоналиев көчөсү, 165, жалпы аянты 4,8899 га;
• Аалы Токомбаев көчөсү, 1/9, жалпы аянты 2,713 га;

Жалпы аянты 25,78 гектарды түзгөн үч жер тилкеси администрациянын имаратын куруу үчүн подрядчы катары тандалган “Иншаат строй Билдинг” компаниясынын менчигине берилет.

Компания менчикке алган жерлердин ордуна Чыңгыз Айтматов проспектисиндеги 301 дарегинде администрациялык имарат курат. Курулуштун баасы жер тилкелеринин наркынан кымбат болуп кеткен учурда президенттин Иш башкармасы кошумча акча табат.

Курулуштун чыгымы жер тилкелеринин базар баасынан арзан болгон учурда президенттин Иш башкармасы “Иншаат строй Билдинг” жоопкерчилиги чектелген коому менен биргеликте келишимдик негизде ортодогу айырманы төлөп берүүнүн шарттарын жана тартибин аныктайт.

Osoo.kg порталындагы маалыматта “Иншаат Строй Билдинг” компаниясы имараттарды куруу менен алектенери, анын жетекчиси Акбарали Абдыразаков экени жазылган. Порталдан компания быйыл 28-июлда кайра каттоодон өткөнүн да көрүүгө болот.

Бишкектин түштүк бөлүгүндө, мамлекеттик резиденцияга жакын жайгашкан “Ысык-Көл” мейманканасы 2021-жылдын аягында бузулуп, анын ордуна жаңы өкмөт үйүн куруу 2022-жылы апрелде башталган.

Маалыматка комментарий берип жатып, Ташкент шаардык элге билим берүү башкармалыгы “Гасановдун мындан аркы тагдыры тууралуу эч кандай маалымат жок, учурда ал борбордогу жалпы билим берүү мекемелеринде иштебейт”, деген билдирүү менен чектелди.

2022-жылдын апрель айында мектеп психологунун окуучу кыздарга асылганы коомчулуктун көңүлүн бурган. Ал укук коргоо органдары тарабынан кармалып, психиатриялык ооруканага жаткырылган.

Гасанов 2022-жылы августта “Он алты жашка чыга элек адамга карата уятсыз-бузуку аракеттерди жасоо” беренесинин негизинде 2 жылга түрмөгө кесилген. Соттолуучу 2 жылдык мөөнөткө мугалимдик ишмердүүлүк менен алектенүү укугунан ажыратылган. Үч айдан кийин жазасы жумшартылып, түзөтүү жумуштарына тартылган.

2023-жылы май айында Ташкент шаардык соту Гасановду “пенсия курагына жеткендигине байланыштуу” 1 жыл 10 күндүк түзөтүү жумуштарынан бошоткон. 4-августта сот ага педагогикалык ишмердүүлүгүнө кайтып келүүгө уруксат берген.

Алардын айтымында, аял Карловду атып, өзү кылмыш болгон жерде өлтүрүлгөн мурдагы полициячы Мевлүт Алтынташтын таанышы болгон. Ал убактылуу кармоочу жайга киргизилди.

Басылманын маектештери кармалган аял “ФЕТО” кыймылынын (ред: түрк бийлиги Фетхуллах Гүлендин кыймылын ушинтип атайт) тарапташы экенин айтышкан. Түркияда бул кыймыл террордук уюм катары таанылган. Шектүүнүн аты-жөнү айтыла элек. Маалым болгондой, ал Стамбулда кармалган.

Орусиянын Түркиядагы дипломатиялык өкүлчүлүгүнүн башчысы Андрей Карлов 2016-жылы декабрда Анкарада “Орусия түрктөрдүн көзү менен” көргөзмөсүнүн ачылышында сөз сүйлөп жатканда өлтүрүлгөн.

Тергөөнүн версиясына караганда, 22 жаштагы Мевлүт Алтынташ Карловду атардын алдында “Аллаху Акбар! Алеппону унутпагыла!”деп кыйкырган. Бир нече мүнөттөн кийин ал коопсуздук күчтөрүнүн огунан өлгөн.

2021-жылы сот Карловдун өлүмү боюнча беш кишини өмүр бою эркинен ажыраткан. Сегиз айыпталуучу беш жылдан 15 жылга чейин кесилген. Алты киши акталган.

Анын айтымында, тиешелүү чечимди Казакстандын жарандык мамилелер боюнча комиссиясы 31-июлда эле кабыл алган. Бирок бул жөнүндө эми гана белгилүү болду.

Торемуратов менен Жаксымбетов 2022-жылы сентябрда өзбек бийлигинин өтүнүчү менен Алматыда кармалган. Өзбекстанда аларга “Өлкөнүн конституциялык түзүлүшүнө кол салуу” беренеси боюнча айып тагылып, эл аралык издөө жарыяланган.

Былтыр октябрда Human Rights Watch эл аралык укук коргоо уюму активисттер башпаанек берүү өтүнүчү менен казак бийлигине кайрылганын билдирген. Уюм өз билдирүүсүндө Астананы каракалпак активисттерин Өзбекстанга өткөрүп бербөөгө чакырып, мекенинде алар саясий куугунтукка жана кыйноого кабылышы мүмкүн экенин эскерткен.

Былтыр 1-2-июль күндөрү Каракалпакстандын борбору Нукуста жергиликтүү тургундар Өзбекстандын Конституциясынан жумурияттын суверендүүлүгү тууралуу беренени алууну караган сунушка каршы чыгышкан. Митингдер күч менен басылып, кан төгүлгөн. Өзбек бийлиги 18 киши (14 жай тургун, 4 тартип коргоочу) каза тапканын, 516сы кармалганын билдирген. Башкы прокуратура кармалган 14 кишиге “Өлкөнүн конституциялык түзүлүшүнө кол салуу” беренеси менен айып тагылганын маалымдаган.

Документке ылайык, үй-бүлөлүк жана салттуу коомдук баалуулуктарды жокко чыгаруучу, салттан тышкаркы сексуалдык мамилелерди пропагандалоочу жана ата-энесин же үй-бүлөнүн башка мүчөлөрүн урматтабаган мамилени түзүүчү маалыматтар балдарга зыян келтирүүчү маалымат болуп эсептелет.

Мыйзам балдарды өз өмүрүнө кол салууга, маңзат, чылым колдонууга, алкоголдук ичимдиктерди ичүүгө, кумар оюндарын ойноого, сойкулук жана тилемчилик менен алектенүүгө түртө турган маалыматтарга тыюу салат.

Документке ылайык, мындан тышкары “укукка каршы жүрүм-турумду актоого”, ошондой эле уят сөздөрдү камтыган, порнографиялык мүнөздөгү жана адамдар менен жаныбарларга ырайымсыз мамиле кылууга түртө турган маалыматтарды жайылтууга болбойт.

Буга чейин саясат таануучу Медет Төлөнөнов Kloop басылмасына берген маегинде Кыргызстанда орус мыйзамдарын алуу процесси жүрүп жатканын билдирген. Ошол эле маалда ал Кыргызстандагы ЛГБТ-пропаганда тууралуу мыйзам Орусиядагыдай кеңири жазылбаганын кошумчалаган.

Басылма ал макаласында акыркы жылдары Кыргызстанда бийликтин саясий каршылаштарын каралоо үчүн гей-тематикасы көп колдонула баштаганын белгилеген.

“Биз айлык маселесинен улам иш таштап жатабыз. Көчөдөгү бардык каттамдар токтоп, паркка чогулуп жатат. Биздин көйгөйүбүз көп”, – деди айдоочулардын бири Светлана Тургунбаева.

Кыргызстандын өзгөчө корголуучу жаратылыш жана биосфералык аймактарында тыюу 2024-жылдын 1-январынан тартып иштей баштайт.

Жогорку Кеңеш 2023-жылы 29-июнда кабыл алган мыйзамга президент 10-августта кол койду.

Кабыл алынган мыйзам расмий жарыяланган күндөн тартып он беш күн өткөндөн кийин Ысык-Көл облусунун курорттук-рекреациялык зонасынын аймагында полимер пленкасынан жасалган баштык жана пластик буюмдардын бардык түрлөрүн жүгүртүүгө такыр тыюу салынат.

Кабыл алынган Мыйзамдын 3-беренесинин 1-бөлүгүндө жүгүртүүгө тыюу салынган пластик буюмдардын тизмеги аныкталган.

Алар:

• бир жолу колдонулуучу пластик идиштердин бардык түрлөрү;
• тамак-аш үчүн бир жолу колдонулуучу пластик идиш;
• ПЭТ (полиэтилентерефталат, РЕТ) пластик бөтөлкөсү;
• жумуртка үчүн пластиктен жасалган бир жолу колдонулуучу идиш;
• кофе үчүн пластик капсулалар;
• азык-түлүк үчүн сумка тор баштыктар.

Мыйзамда экспорт үчүн өндүрүлүүчү, турмуш-тиричиликте колдонуу үчүн био-чирип кетүүчү полимер материалдардан жасалган, кармагычы жок жана түргөктөп сатылуучу баштыктарга чек коюлган эмес.

Кыргызстанда күн сайын же жылына канча желим идиш колдонулары тууралуу так статистика жок.

“Тазалык” муниципалдык ишканасы 2019-жылы Бишкекте күн сайын 500 тоннанын тегерегинде таштанды чыгара турганын жарыялаган Активисттердин эсебинде, таштандынын 40 пайызын полиэтиленден жасалган буюмдар түзөт.

Алардын айтымында, жер мунапысы менен мыйзамдуу берилген кызыл китептери кайра жокко чыгып жатат.

“Биз жерди басып алган жокпуз, сатып алганбыз. 600дөн ашык адам бүт документтерди топтоп кызыл китеп алсак, кайра жокко чыгарып жатат. Биз мыйзамды сыйлап үй салган жокпуз. Мурдагы аким чыгарган токтомун кайра жокко чыгарып салыптыр”, – деди чогулгандардын бири Арзыкан Кубатбаева.

Митингге чыккандар кызыл китеп алып жатканда тиешелүү мекемелерден түзүлгөн комиссия оң корутунду бергенин айтууда.

Акцияга чыккан жашоочулар менен Аламүдүн районунун акиминин орун басары Өмүрбек Тейтелиев жолукту. Ал жер тилкелерине кызыл китептерди тариздөө убагында прокуратура мыйзам бузуу болгонун аныктап, ишти сотко өткөрүп бергенин, акыркы чечимди сот чыгарарын билдирди.

Чогулгандар Чүйдүн облус башчысынын келишин талап кылып, президент Садыр Жапаровго кайрылуу жолдошту.

2021-жылы 5-апрелде “Жер-укуктук мамилелерди жөнгө салуу жөнүндө”, башкача айтканда, жер мунапысы мыйзамы кабыл алынган. Ага ылайык, 2021-жылдын 1-декабрына чейинки документи жок, бирок үй салынып калган жер тилкелерин мыйзамдаштыруу каралган. Мындан тышкары ошол эле жылдын 15-августунда “Жер тилкелерин которуу (трансформациялоо) жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү кирген. Ага ылайык, 1,5 миң гектар жерге документ берилери айтылган.

Буга чейин Kaktus.media басылмасы Тенгиз Бөлтүрүк “Кумтөр Голд Компани” ишканасынын мурдагы тышкы башкаруучусу катары “Улуу көчмөндөр мурасы” улуттук холдингинен айына 45 миң доллар айлык алып турганын жазган. Мындан сырткары “Кумтөрдөгү” айлыгы 55 миң доллар экени, жалпысынан айына 100 миң доллар алып турганы жазылган. Аталган басылма бул тууралуу өз булактарына таянып жазган.

“Биз кампаны “Азия” жана “Азбука” дүкөндөр түйүндөрү жана бир катар фармацевтикалык компаниялар үчүн Кыргызстандын мыйзамдарына ылайык салып жатабыз”, – деп жазылган маалыматта.

Ал Кыргызстан Орусияга Батыш өлкөлөрү салган санкцияны кыйгап өтүүгө көмөктөшүп жатат деп айтууга негиз жок экенин билдирди.

Ал анда Бишкекти Москвага Батыш салган санкциядан буйтап өтүүгө жардамдашпоого чакырды. Бул тууралуу “Америка үнү” (Voice of America – ред.) сайты жазып чыкты.

Тышкы иштер министрлигинин (ТИМ) маалыматына караганда, былтыр бир жыл ичинде чет мамлекеттерден 350 кыргызстандыктын сөөгү мекенине келген. Алардын 200дөн ашууну Орусияда каза болгон.

2021-жылы Кыргызстанга четтен 540 адамдын сөөгү “Жүк-200” болуп алып келинген.

“Жүк-200” алып келүү иши Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлиги менен биргеликте консулдуктардын жардамы менен жүргүзүлүп келет.

Буга чейин чет жакта каза болгон мигранттардын сөөгүн мекенине алып келүү үчүн мамлекеттен жардам акчаны алуудагы бюрократия маселеси орчундуу болуп жатканы Жогорку Кеңештин жалпы жыйынында да көтөрүлгөн.

Кыргызстандын миллиондон ашуун жараны бүгүнкү күндө Орусияда эмгек мигранты болуп жүрөт. Акыркы 30 жыл ичинде 650 миңден ашуун кыргызстандык Орусиянын жарандыгын алган.

Саткалиев кыска видео интервьюда Казакстанда электр энергияны экспортоо-импорттоону бирдиктүү сатып алуучу – министрликке караштуу компания ишке ашырарын белгилеп, учурда тиешелүү сааттарда, тагыраагы, түнкүсүн токту сыртка сатууга мүмкүнчүлүк бар экенин билдирди.

Ал Борбор Азиянын энергоалкагы аркылуу Казакстан башка өлкөлөргө электр энергиясын кээде сатып, кээде алып жатканын кошумчалап, анын ичинде Кыргызстан менен да алып-сатуу ыктымалдыгын айтты. Ошол эле маалда министр кыргыз жергесинде жайгашкан майнинг компания менен түзүлүүчү келишимден кабары жоктугун тактады.

“Бул боюнча канча көлөм болот, кандай болот, деталдуу маалыматты тактоо үчүн мага убакыт керек. Башкача айтканда, биздин бирдиктүү сатып алуучу компания менен сыртка чыгара ала турган электр энергиясынын көлөмүн эми гана аныктадык. Менин билишимче, азырынча конкреттүү келишимдер жок. Бирок жалпысынан мындай мүмкүнчүлүк бар экенин ырастайм жана энергетикалык ишканалардын деңгээлинде сүйлөшүү жүрүп жатышы мүмкүндүгүн айтып койгум келет”, – деди Саткалиев.

Казакстандын энергетика министри өндүрүлүп жана экспорттолуп жаткан электр энергиясы боюнча сандарды атоодон карманып, бул сан ай сайын өзгөрүп турарын айткан.

Июлдун аягында “Азаттык” “Энергокризис: Кеминдеги майнинг ферма кимдики?” деген иликтөө жарыялаган. Анда фермага ээлик кылган “Соларкоин” Кыргызстандын энергетика системасынын 30 МВт электр кубатын ала турганы, бул айрым райондордун бүтүндөй же теңинин керектөөсүнө тете экендигин тактаган. Бул жагдай Кыргызстандын энергетика системасында өзгөчө кырдаал жарыяланган маалда ишке ашып жатканы коомчулукта кызуу талаш-тартыштарга жем таштаган.

Иликтөөгө президент Садыр Жапаров жооп берип,“жаз-жай мезгилинде өлкөдө электр энергиясы жетиштүү экенин, ал тургай ашып жатканын” айткан. Ал ошол себептүү мамлекет майнинг фермага электр жарыгын эң кымбат баа менен 1 кВт/с 5 сом 4 тыйындан сатып жатканын кошумчалаган.

Мунун артынан энергетика министри Таалайбек Ибраев журналисттерге маек куруп, Кыргызстанда криптовалюта чыгара турган эки гана майнинг компания – Кеминдеги “Соларкоин” жана “Камбар-Ата-2” ГЭСиндеги “МБТ Строй” компаниялары менен келишим түзүлгөнүн тактаган. Ошол эле маалда ал кеп болгон иликтөө чыккандан кийин “Соларкоин” компаниясы электрди Казакстандан алууну чечкенин билдирген. Ибраевдин айтымында, майнинг компания токту коңшу өлкөдөн 1-августтан тартып ала баштамак. “Кыргызстандын энергетика тармагы мурдагы 5 сом 4 тыйындын ордуна транзит үчүн 23 тыйындан гана каражат алат” деген өз интервьюсунда энергетика министри.

Интернетте гана жүгүртүлгөн санариптик акча – криптовалюны өндүрүү, кадимки кендерди казып алуу сыяктуу эле майнинг деп аталат. Аны жүргүзгөн ишкерлер “майнерлер”, ишканалар “майнинг-ферма” деген атка конгон. Майнинг кылуу үчүн мындай фермаларга үзгүлтүксүз түрдө жана көп көлөмдө электр энергиясы керектелет.

ЖМКлардын маалыматына караганда, баш сөөгүнөн жаракат алган Өзбекстандын жараны №4 оорукананын реанимация бөлүмүнө жеткирилди. Учурда анын абалы тууралуу маалымат жок.

Ленин райондук ички иштер башкармалыгынан билдиришкендей, кырсык 7-август күнү түштөн кийин болгон. Бийиктиктен кулап түшкөн жумушчу Өзбекстандын 1993-жылкы жараны экени аныкталган.

Кырсык боюнча тергөөгө чейинки текшерүү иштери башталып, тиешелүү экспертизалар дайындалды.

Иш-чара “Диний чөйрөдөгү мамлекеттик саясаттын концепциясын” ишке ашыруу боюнча жүргүзүлүп жаткан иштин алкагында 20-июлда башталган.

Натыйжада 39 мечиттин жана 21 медресенин ишмердиги убактылуу токтотулду. 39 диний жана сыйынуу жайларына айып пул салынды. 48 мечитке жана 40 медресеге өрт коопсуздугунун талаптарын бузганы үчүн акты түзүлгөн.

Текшерүү учурунда айрым мечит-медреселердин башаламан курулушу, архитектуралык-курулуш жана санитардык-эпидемиологиялык талап-ченемдердин сакталбаганы, медреселердеги билим берүүнүн бирдиктүү стандарттарынын жоктугу, “хужра”, “таалим”, “дарс” ж.б. диний билим берүү процессине көзөмөлдүн жоктугу аныкталган.

39 мечит каттоого алынган эмес, тиешелүү документтери жок болгон.

Диний жайларды текшерген мекемелер аралык жумушчу топко атайын кызматтан, Ички иштер министрлигинен, Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиядан, Өзгөчө кырдаалдар министрлигинен, Саламаттык сактоо министрлигинен, муфтияттын, президенттин Ош облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлчүлүгүнөн жана “Кадастр” мамлекеттик мекемесинен өкүлдөр кирген.

Кыргызстанда жалпысынан 3,5 миңден ашуун диний уюм каттоодон өткөн. Өлкөдө 2,6 миңдей мечит, 100дөй медресе, 10 ислам институту бар. Христиан багытындагы уюмдардын саны – 399, калгандары башка диндерге таандык.

Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиянын маалыматына караганда, 21 уюм деструктивдүү, экстремисттик жана террористтик деп табылып, сот чечими менен өлкө аймагында ишмердигине тыюу салынган. Алардын катарында “Хизб ут-Тахрир”, “Йакын инкар” жана башкалар бар.

«Учурда казак тарап бардык ички процедураларды бүтүрдү. Азыр биз кытай тараптан ички жол-жоболор аяктагандыгы тууралуу тиешелүү билдирүүнү күтүп жатабыз», – деди Казакстандын Тышкы иштер министрлигинин басма сөз катчысы Айбек Смадияров.

17-майда Казакстандын президенти Касым-Жомарт Токаевдин Кытайга болгон мамлекеттик сапарынын алкагында 30 күнгө өз ара визасыз каттамдарга жол ачкан келишимге кол коюлган.

Казак бийлиги бул келишим эки өлкө ортосундагы кызматташтыкты чыңдоого түрткү берерин билдирген. Келишимге каршы чыккандар, тактап айтканда, Кытайдагы этникалык казактар бул артыкчылыкты колдонууга мүмкүнчүлүктөрү жок экенин, анткени алардын эркин жүрүү укугу чектелгенин белгилешкен.

Былтыр июль айында Казакстан бир тараптуу түрдө Кытай, Индия жана Ирандан келген туристтер үчүн 14 күндүк визасыз режим киргизген.

“Барби” азыр кассада 2023-жылдын эң көп киреше тапкан экинчи тасмасы болууда. The Super Mario Bros (“Бир тууган Супер Мариолор”) 1,35 миллиард доллар менен 1-орунда турат. Буга чейин жарыкка чыккан бардык тасмалардын ичинен “Барби” прокаттагы ийгилиги боюнча 45-орунда.

“Барби” режиссёр айым тарткан эң көп киреше тапкан тасма болгону белгиленүүдө. Ага чейин Пэтти Женкинстин 2017-жылы жарыкка чыккан Wonder Woman тасмасы прокатта болжол менен 822 миллион доллар чогулткан.

Расмий түрдө “Барби” орус кинотеатрларында көрсөтүлгөн жок. Анткени Голливуд студиялары Украинада толук масштабдуу согуш башталгандан кийин Орусиядан чыгып кетишкен.

6-августта кечки саат 19:30дар чамасында Тажикстандын Куляб шаарында жүк ташыган машина жол четиндеги эки үйдү, бир канча жеңил унааны сүзүп кеткен. Дүйшөмбү-Куляб-Хорог жолундагы “Сомони” базарынын тушунда болгон кырсыкта 14 адам мерт болгон.

Кулябдын саламаттык сактоо бөлүмү мерт болгондордун саны дагы көбөйүшү мүмкүн экенин, жарадарларды, набыт болгондорду машиналардан алып чыгуу уланып жатканын билдирди.

Тажикстандын Ички иштер министрлиги “Дулан” үлгүсүндөгү машинанын тормозу кармабай калып кырсыкка кабылганын кабарлады. Адатта базардын тушунуна жүк ташуучу машиналар саатына 20 чакырым ылдамдыкта жүрөт.

Бул окуяга байланыштуу Башкы прокуратура териштирүү ишин баштады.

Сүйлөшүүлөрдүн негизги максаты чек ара аймактарында тынчтыкты, коопсуздукту камсыз кылуу, ынтымакты бекемдеп, облустар аралык кызматташууну жакшыртуу болгон.

Муну планетанын эң бай 500 адамын тизмектеген Bloomberg Billionaires Index тастыктайт.

Дүйнөдө миллиардерлер 2023-жылдын биринчи жарымында 852 миллиард долларга байышты. Bloomberg агенттигинин маалыматы боюнча бул ар бир миллиардер күнүнө 14 миллион доллар киреше алып жатканын билдирет.

Эң бай адамдардын тизмесине кирген Алишер Усманов алты айда 564 миллион доллар киреше тапты. Ал 19 миллиард доллар байлыгы менен дүйнөдөгү эң бай адамдарынын арасында 93үнчү жана Орусиядагы эң бай адамдардын арасында алтынчы орунда турат.

Быйыл алты айында орусиялык миллиардерлердин жалпы байлыгы 32 миллиард долларга өстү.

ЛУКОЙЛдун башчысы Вагит Алекперов 2023-жылдын биринчи жарымында эң көп киреше тапкан орусиялык миллиардер болду. Ал байлыгын 5,9 миллиард долларга көбөйтүп, 21,3 миллиард долларга жеткирди. Бирок Орусиянын эң бай адамдарынын тизмесинде биринчи орунда 29,8 миллиард доллар байлыгы менен “Норникель” компаниясынын ээси Владимир Потанин турат. Ал алты айда 1,23 миллиард доллар тапкан.

Маалыматка карганда, таксистке кол салуу окуясы 2023-жылы 18-июнда болгон. Жабыркаган адам элчиликке кайрылган эмес.

“Видео социалдык тармактарга тарагандан бери элчилик жабыркаган жарандын тек-жайын тактоо жана аны издөө иштери башталган. Элчилик жабыркаган жаран менен байланышып, ага консулдук-укуктук жардам көрсөтүүдө”, – деп айтылат маалыматта.

Буга чейин Москвада таксист болуп иштеген кыргызстандыкка жанында отурган адам кол көтөргөн видео социалдык тармактарга тараган. Анда машинада сыра ичүүгө болбой турганын айткан айдоочуну жүргүнчү башы-көзгө койгулап жибергенин көрүүгө болот.

Расмий маалыматтарга караганда, учурда Орусияда иштеген кыргызстандык мигранттардын саны 1 миллиондон ашуун. Алардын тең жарымына жакыны орус жарандыгын алган.

УТРК аталган программада айтылгандай эле WhatsApp мессенжеринде телеканалдын атайын “УТРКны таанытуу” деген тайпасы бар экенин ырастайт. Ошол эле маалда медиа ал бийликти жактап, башкаларды каралоо максатында эмес, корпорациянын өзүн таанытуу максатында түзүлгөнүн билдирди.

“Аты айтып тургандай эле, бул тайпа Улуттук телерадиоберүү корпорациясын таанытуу жана даярдалган материалдарды жайылтуу, таратуу максатында түзүлгөн. “Комментарий жазгыла, бөлүшкүлө” деген буйрутмалар УТРКда даярдалган продукцияларга карата гана айтылат. “Чекит медиа” жана Асель Сооронбаева өзү билип, тыянак чыгаруудан мурда бизге байланышып, тактап алса туура боло турганын билдиребиз. Бул тайпага УТРКда эмгектенген кызматкерлер кошулган. Бүгүнкү замандын талабын, социалдык медианын күчүн эске алуу менен УТРК өзү даярдаган материалдарын, жасалып жаткан жаңыланууларды, эл аралык ишмердүүлүгүн ушундай ыкма менен таратууну колго алган. Асель Сооронбаеванын “WhatsApp тайпа бийликтин оппоненттерин каралоо максатында иштейт” дегени чындыкка коошпойт”, – деп айтылат телеканалдын билдирүүсүндө.

Мунун алдында “Чекит медиа” платформасы фейктерге байланыштуу иликтөөсүнүн уландысын жарыялаган. “Президент фейктердин колдоосуна муктажбы?” деген аталыштагы программанын экинчи чыгарылышында да социалдык тармактарда фейк аккаунттар бийликти мактап, ага каршыларды каралап жатканын, бул үчүн “Кабар” улуттук маалымат агенттигинин, Улуттук телерадио корпорациясынын жана ар кайсы министрликтин кызматкерлери да тартылып жатканын баяндалган. Аталган мекемелердин жетекчилери, өкүлдөрү программанын ичинде муну төгүнгө чыгарышкан.

“Чекит медиа” платформасы биринчи иликтөөсүн 20-июнда жарыялаган. Анда да журналист Асель Сооронбаева Улуттук телерадио корпорациясындагы маалыматты социалдык медиа аркылуу жайылтуучу бөлүм менен бийликтин баскан-турганын мактап-жактаган жана оппозицияны, бейөкмөт уюмдарды, көз карандысыз маалымат каражаттарын каралаган фейктердин байланышын иликтеп чыккан.

Программада 2022-жылы ноябрда жаңы бөлүмдүн ишке кириши менен бийликти мактаган окшош билдирүүлөр социалдык тармактарда журналисттердин өздөрүнүн атынан да, ошол эле учурда фейк-аккаунттар тарабынан да көп бөлүшө баштаганын аныктаган. Ошондой эле иликтөөдө фейк-аккаунттар менен УТРКнын SMM бөлүмүндө иштеген кызматкерлердин түздөн-түз байланышын фактылар менен көрсөтүп берген.

Берүүдө фейк-фабриканын артында президенттин маалыматтык саясат бөлүмүнүн башчысы Дайырбек Орунбеков турабы деген суроо да көтөрүлүп, аны Орунбековдун четке каккан жообу кошо берилген. Орунбеков менен УТРК муну ошондо да төгүндөп чыккан.

Кыргызстандагы жети редакцияны бириктирген Checkit Media платформасы быйыл февралда фейк жана манипуляция менен күрөшүү максатында түзүлгөн. “Интерньюстун” “Медиа-К” долбоору аркылуу ишке ашкан платформага Factcheck.kg, “ПолитКлиника”, T-Media.kg, “Апрель ТВ”, Bulak.kg, Mediahub жана “Баштан Башта” редакциялары кирет.

Анда журналист Асел Сооронбаева президент Садыр Жапаров абакта жаткан мезгилде мессенжерлер аркылуу социалдык түйүндөрдүн колдонуучуларын башкарып, ошол эле ыкмасын мамлекет башына келгенден кийин да улантканын баяндайт.

Иликтөөдө 2020-жылкы Октябрь окуяларында абактан чыккан Садыр Жапаров премьерликке сунушталгандан кийин президент Сооронбай Жээнбековдун тарапкерлерине аны колдоого тапшырма берилгени жаена атайын топ башкаларды каралап турганы айтылат. Фейк-фабрика 2021-жылкы президенттик шайлоодо да Жапаровго иштегени көрсөтүлөт.

“Чекит медиа” платформасы бул иштерге “Кабар” улуттук маалымат агенттигинин, Улуттук телерадио корпорациясынын жана ар кайсы министрликтин кызматкерлери да тартылып жатканы тууралуу кеп кылат. Аталган мекемелердин жетекчилери, өкүлдөрү программанын ичинде муну төгүнгө чыгарышкан. Алар иликтөө жарыяланган соң анда айтылгандар тууралуу билдирүү таратыша элек.

“Чекит медиа” платформасы 20-июнда “Президент фейктердин колдоосуна муктажбы?” деген аталыштагы биринчи иликтөөсүн жарыялаган. Анда журналист Асель Сооронбаева Улуттук телерадио корпорациясындагы маалыматты социалдык медиа аркылуу жайылтуучу бөлүм менен бийликтин баскан-турганын мактап-жактаган жана оппозицияны, бейөкмөт уюмдарды, көз карандысыз маалымат каражаттарын каралаган фейктердин байланышын иликтеп чыккан.

Программада 2022-жылы ноябрда жаңы бөлүмдүн ишке кириши менен бийликти мактаган окшош билдирүүлөр социалдык тармактарда журналисттердин өздөрүнүн атынан да, ошол эле учурда фейк-аккаунттар тарабынан да көп бөлүшө баштаганын аныктаган. Ошондой эле иликтөөдө фейк-аккаунттар менен УТРКнын SMM бөлүмүндө иштеген кызматкерлердин түздөн-түз байланышын фактылар менен көрсөтүп берген.

Берүүдө фейк-фабриканын артында президенттин маалыматтык саясат бөлүмүнүн башчысы Дайырбек Орунбеков турабы деген суроо да көтөрүлүп, аны Орунбековдун четке каккан жообу кошо берилген. Орунбеков менен УТРК муну төгүндөп чыккан.

Кыргызстанда бийликти мактап-жактаган фейк-фабрика иштеп, аны каржылоого мамлекеттик бюджеттен акча сарпталары мурда да айтылып, бир катар иликтөөлөр жарыяланган.

Кыргызстандагы жети редакцияны бириктирген Checkit Media платформасы быйыл февралда фейк жана манипуляция менен күрөшүү максатында түзүлгөн. “Интерньюстун” “Медиа-К” долбоору аркылуу ишке ашкан платформага Factcheck.kg, “ПолитКлиника”, T-Media.kg, “Апрель ТВ”, Bulak.kg, Mediahub жана “Баштан Башта” редакциялары кирет.