Израил – Палестина – ХАМАС

Анын айтымында, Израил гумандуу согуш жүргүзүү боюнча эл аралык мыйзамдарды ачык эле бузуп жатат. ХАМАСка каршы согушта карапайым калкты коргоо негизги максат болушу керек.

“Израил карапайым элди бомбалоону жана өлтүрүүнү, ооруканаларды, качкындар лагерлерин, мечиттерди, чиркөөлөрдү жана жарандык инфраструктураны, анын ичинде баш калкалоочу жайларды жок кылууну улантууда. Газа балдардын көрүстөнүнө айланып баратат”, – деди БУУнун баш катчысы.

Израилдин тышкы иштер министри Эли Коэн Гутерриштин Газа тилкеси “балдардын көрүстөнүнө” айланып баратат деген билдирүүсүнө кескин жооп кайтарды.

“Уят, Антонио Гутерриш! Газа тилкесинде ата-энеси мыкаачылык менен өлтүрүлгөн 30дан ашык бала, анын ичинде 9 айлык ымыркай барымтада”, – деп жазды Коэн “X” социалдык түйүнүндөгү баракчасына.

Мындан тышкары БУУнун ири гуманитардык мекемелеринин жетекчилери менен Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму (ДСУ) биргелешкен билдирүү жасап, Газа тилкесинде гуманитардык максатта тез арада ок атышууну токтотууга чакырышты.

“Дээрлик бир айдан бери дүйнө жүзү Израилдеги жана оккупацияланган Палестина аймагындагы кырдаалдын өнүгүшүнө көз салууда. Курмандыктардын санынын өсүшү үрөйдү учурууда. Ракеталар түшүп, он миңдеген адамдар үйлөрүн таштап кетүүгө аргасыз болду. Бул коркунучтуу. Бирок мындан да коркунучтуусу – Газада андан да көп карапайым калктын өлтүрүлүшү жана 2,2 миллион палестиналыктын тамак-аш, суу, дары-дармек, электр энергиясы жана күйүүчү майсыз калганы”, – деп айтылат билдирүүдө.

7-октябрда ХАМАС радикал кыймылы Израилге кол салып, 1 400дөй адамдын өмүрү кыйылган. 240тан ашуун кишини согушкерлер барымтага алышкан. Ошондон бери жөөт армиясы Газа тилкесин курчоого алып, абадан сокку урууда.

ХАМАС көзөмөлдөгөн Газанын Саламаттык сактоо министрлиги соккулардан набыт болгондордун саны 10 миңге чамалаганын билдирди.

Мындан бир нече күн мурда – жекшемби күнү кечинде Дагестандын борбор шаарындагы аэропортту антисемиттик акцияга чыккан топ басып алган.

“Бизде тополоңго бир киши чыга турган болсо, аны кармап, отургузгула. Же болбосо эскертүү иретинде асманга үч жолу ок чыгарып, ал адам мыйзамга баш ийбесе, чекеге аткыла. Андан кийин чыкпай калышат. Бул менин буйругум”, – деди Кадыров чечен өкмөтүнүн жыйынында.

Чеченстандын башчысы Владимир Путин сыяктуу эле Дагестандагы антисемиттик акцияларга Киев менен Батыш өлкөлөрү “шыкакчы” болгонун айтты.

Буга чейин Украинанын Тышкы иштер министрлиги Москванын мындай дооматын күнөөнү өзүнөн башкага оодаруу аракети деп атаган.

Махачкаладагы окуянын катышуучулары Газадагы палестиндерди коргоо үчүн чыгышканын айтышкан.

Кадыров өзү социалдык тармактарда Израилди “геноцид” кылып жатат деп айыптап, аны нацисттик Германияга салыштырган.

Дагестанда жекшемби күндөгү башаламандыкка байланыштуу 83 киши кармалганы кабарланган. Бирок аларга кандай айып тагылганы азырынча белгисиз.

“Кавказ.Реалии” жазгандай, ал жөөт эмес экенин жана израилдик эмес экенин түшүндүрүүгө аракет кылган. Жыйынтыгында полициячылар аны жоон топ кишилердин арасынан алып чыгып кеткен.

Ал улуту өзбек, Москвада дарыгер болуп иштеген Дилшод Мамадалиев экени белгилүү болду.

Күч органдары 30-октябрда таңга жуук тополоңду таркатууга жетишти. Бул окуя боюнча Орусиянын Тергөө комитети кылмыш ишин козгоду.

Дагестандын баш калаасы Махачкаланын аэропортунда жекшембиде болгон тоз-тополоңдо 20дан ашуун киши жабыркап, ону олуттуу жараат алганы маалым болду. “Свобода” радиосу полиция 60 кишини кармаганын жазды.

29-октябрда миңге чукул киши антисемиттик ураан чакырып, Тель-Авивден келчү учакты утурлай Махачкаланын аэропортун басып алган. Алар учуп келген жүргүнчүлөрдүн документтерин текшере баштаган. Телеграм каналдардын бири жарыялаган видеодо 20дай киши өзүн “өзбекмин” деген жигиттин паспортун тартып алып, кайра бербей жатканы тартылган. Жаалданган топ “жөөттөрдү издөө үчүн” ОМОНдун машинелерин дагы тинткенин “Сота” жазды.

Орус бийлиги Дагестандын башкы аэропортундагы тоз-тополоңго “чет жактардан, анын ичинде украиначыл Телеграм каналдардын кырдаалды дестабилдештирүү аракети” түрткөнүн белгилеп, күнөөнү тышка оодарды.

Мекеменин мындай билдирүүсү 17-октябрда жарыяланды.

“Казакстан ХАМАСтын Израилдин карапайым тургундарына кол салуусун жана израилдиктерди, анын ичинде чет өлкөлүктөрдү барымтага алуусун айыптайт. Аларды тез арада бошотуу жана эч кандай тоскоолдуксуз гуманитардык жардамга жетишин камсыз кылуу зарылдыгы тууралуу БУУнун башкы катчысы Антониу Гутерриштин чакырыгын колдойт”, – деп жазылган ТИМдин билдирүүсүндө.

Мындан тышкары Астана тараптарды аскердик аракеттерди токтотуп, тынчтыкты, туруктуулукту жана коопсуздукту камсыздоо үчүн аракеттерди көрүүгө чакырган.

Мекеменин пресс-релизинде ошондой эле өлкө президенти Касым-Жомарт Токаевдин Бишкекте өткөн КМШ мамлекет башчыларынын саммитинде айткан сөздөрү да келтирилген:

“Бул кырдаалда эл аралык укук нормаларын, палестин элинин мыйзамдуу укуктары каралган БУУнун Коопсуздук кеңешинин тиешелүү резолюцияларын сактоо абдан маанилүү. Зомбулуктан зомбулук жаралат жана Жакынкы Чыгыш менен бүтүн дүйнө үчүн кейиштүү кесепеттерге алып келиши мүмкүн”.

ХАМАС Израилге 7-октябрда кол салып, 1 400дөй карапайым тургундун өмүрү кыйылган. Миңдеген адамдар жараат алды. Бул топ 130дан ашык адамды барымтага алган.

Ошондон бери Израил армиясы-ЦАХАЛ-Газа тилкесине тынбай абадан сокку уруп жатат. Газанын Саламаттык сактоо министрлиги соккулардан каза болгондордун саны 2 800гө, жарадарлардын саны 10 миңге чамалаганын кабарлады.