“Мыйзамдагы ууру” деп аталган К.Асанбек менен тыгыз байланыштарды аныктоо боюнча жүргүзүлүп жаткан пландуу иш-чаралардын жүрүшүндө, Каржы министрлигине караштуу Мамлекеттик бажы кызматында ведомстволук буйруктарды бузган айрым кызмат адамдар аныкталды.  

Такталгандай, тиешелүү иш-чаралардын жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Мамлекеттик бажы кызматынын 50гө жакын кызматкери криминалдык авторитет К.Асанбек жана Мамлекеттик бажы кызматынын төрагасынын мурдагы орун басары Р.Матраимов менен тыгыз байланышта болушкандары аныкталды. Буга байланыштуу Мамлекеттик бажы кызматынын жогоруда аталган кызматкерлери ээлеген кызматынан бошотулду.

Ошол эле учурда, Кыргыз Республикасынын Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитети мамлекеттик органдардагы жана ведомстволордогу абийирсиз кызматкерлердин ишмердүүлүгүн аныктоо жана бөгөт коюу боюнча иштерин улантууда.

Учурда жогорудагы мыйзам бузууларга тиешеси бар башка кызматкерлерди аныктоо иштери уланууда.

КР УКМК тарабынан Кыргыз Республикасынын Экология жана техникалык көзөмөл (Жаратылыш ресурстар министрлиги) жана “Жаратылышты өнүктүрүү фонду” коомдук фонду Жаратылыш ресурстар министрлигинин жогорку кызмат адамдарынын коррупциялык механизми аныкталып жана бөгөт коюлган, анын жүрүшүндө Коррупция жана бюджеттик каражаттарды максатсыз пайдалануу фактылары боюнча Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 336-беренеси «Коррупция» боюнча мурда козголгон кылмыш ишинин алкагында, Түркияда жашынып жүргөн коррупциялык топтун дагы бир уюштуруучусу кармалды.

Тергөөнүн жүрүшүндө экс-министр Д.Кутманованын уулу К.Кутмановдун Жаратылыш ресурстары министрлиги менен Фондунун ишине түздөн-түз кийлигишкендиги жана Долбоорду каржылоонун суммасынын 10% өлчөмүндө «откат» түрүндө алып тургандыгы боюнча түз далилдер алынган.    Көрсөтмөлөргө ылайык, К.Кутманов 5 чарба жүргүзүүчү субъекттен 17 миллион сомдон ашык суммада компенсация алган. Ошондой эле, ал «Жашыл Мурас» КФ долбоору боюнча 7 млн 560 миң сом алган, бул каражатты чыгарып салууга себеп болгон.

Анын үстүнө, К.Кутманов «Кумтөр Голд Компани» ЖАКтан түшкөн каражаттарды бөлүштүрүүдө Фонддун ишмердүүлүгүн түздөн-түз көзөмөлдөп, Жаратылыш ресурстары министрлигине өзүнүн досторун жогорку кызматтарга дайындоого жеке кызыкчылыгын жасап турган.

Маалымат үчүн: 2021-жылдан азыркы мезгилге чейинки мезгилде «Кумтөр Голд Компани» ЖАКтын каражаттарынан Кыргыз Республикасынын айлана-чөйрөнү коргоо боюнча долбоорлорун ишке ашырууга жыл сайын 3 млн 700 миң АКШ доллары өлчөмүндө каражат, (КР Улуттук банкынын курсу боюнча 325 млн. сом) бөлүнгөн. 3 жылдык каржылоонун жалпы суммасы 976 миллион 800 миң сомго жакын. 

Кыргыз Республикасынын Эсептөө палатасынын корутундусуна ылайык, “Ишкердикти өнүктүрүү фонду” (ИӨФ) 720 миллион сомду башка максаттарга пайдаланып, анын ичинен мамлекетке 192 миллион сомго жакын зыян келтирилген. Улуттук коопсуздук органдары мамлекеттин кирешесине 56 миллион сом кайтарды.

Ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө, К.Кутманов кылмыш жоопкерчилигинен качуу максатында 2023-жылдын 29-майында Казакстан Республикасына чыгып кеткени, андан кийин 2023-жылдын 13-июнунда Россия Федерациясынын Москва шаарына учуп кетип, андан кийин 2023-жылдын 19-июнунан тарта Түркиянын Стамбул шаарында жүргөндүгү аныкталды.

К.Кутмановго «ИНТЕРПОЛ» аркылуу эл аралык издөө жарыяланган жана Кыргыз Республикасынын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети менен Түркиянын биргелешкен ишинин натыйжасында анын так жайгашкан жери аныкталып, андан соң кармалып, Стамбулдагы атайын миграциялык лагерге жайгаштырылган.

Бүгүнкү күндө К.Кутманов анын катышуусу менен тергөө амалдарын жүргүзүү үчүн Кыргыз Республикасынын аймагына алынып келинип, КР УКМКнын тергөө камак жайына киргизилди.

Кыргыз Республикасынын Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитети иштин бардык жагдайларын жана коррупциялык фактыларды аныктоо, ошондой эле мамлекетке келтирилген зыяндын ордун толтуруу боюнча иштерди улантууда.

Мурда маалымдалгандай, КР УКМК тарабынан көрүлгөн сот тутумундагы коррупциялык көрүнүштөрдү жоюу боюнча системалуу иш-чаралардын жүрүшүндө, каралып жаткан кылмыш иши боюнча оң чечим чыгарып берүү үчүн 2000 АКШ доллар өлчөмүндө пара талап кылуу жана алуу фактысы учурунда, Бишкек шаарынын Ленин райондук сотунун судьясы К.Н.Т. кармалды, ошондой эле ортомчулар катары иш алып барышкан судьянын консультанты Ш.Ч.Т. жана судьянын жакын досу Т.М.Ш. да кармалды. 

Бул кылмыш иши боюнча ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө, судья К.Н.Т. банктык которуулар аркылуу ушул сыяктуу опузалап талап кылуу жана ири өлчөмдөгү пара катары акча каражатын алуу боюнча бир катар фактылары аныкталды, айыпталган адамдардан которулган акча каражаттарынын алып туруучу болуп судьянын тууганы Т.Н.Н. жана анын эжеси К.А.Т. катышкандыгы такталды.  

Тергөө иштеринин алкагында судьянын тууганы Т.Н.Н. Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук сотунун чечими менен КР Юстиция министрлигине караштуу ЖАКнын 1-тергөө абагына камака алынды.

2023-жылдын 5-сентябрында КР УКМК тарабынан чогултулган материалдарынын негизинде, КР Башкы прокурору аталган судьяга карата КР Кылмыш-жаза кодексинин 342 жана 343-беренелеринде (Опузалап пара талап кылуу жана алуу) каралган кылмыш белгилери боюнча экинчи кылмыш иши козголгон. 

2023-жылдын 16-октябрында Кыргыз Республикасынын Судьялар кеңешинин чечиминин негизинде Бишкек шаарынын Ленин райондук сотунун судьясы К.Н.Т. Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук сотунун чечими менен КР УКМКнын тергөө абагына камакка алынды.

Учурда тергөө иштери жүрүп жатат.

16-октябрда эки өлкөнүн атайын кызматтарынын жетекчилери Камчыбек Ташиев менен Саймумин Ятимов баштаган өкмөттүк делегациялар Тажикстандын Бустон шаарында жолугушту.

Бул тууралуу Баткен облустук администрациясынын басма сөз кызматы кабарлады.

Жолугушууда эки тараптын делегация башчылары кыргыз-тажик чек арасындагы калган тилкелер боюнча келишимди тараптар так аткарып жатканына канааттануусун билдиришти.

Ошондой эле топографиялык жана укуктук маселелер боюнча жумушчу топторго чек арага байланыштуу бардык иштерди жандантуу жана болгон маселелерди чечүү тапшырылды.

“Делегация башчылары эки өлкөнүн чек арасын делимитациялоо жана демаркациялоо жараянын тездетүүдө 2-октябрда кол коюлган №44 протоколдун маансин белгилеп, анын шарттарын так аткарууга даярдыгын билдиришти”, деп жазылган маалыматта.

Кыргызстандын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин төрагасы Камчыбек Ташиев менен Тажикстандын Улуттук коопсуздук кызматынын төрагасы Саймумин Ятимов баштаган делегациялар 2-октябрда да кездешип, чек ара боюнча протоколго кол коюшкан. Анда бул документ кыргыз-тажик чек арасы боюнча соңку чечимди кабыл алууга негиз болору айтылган.

Азырынча протоколдун мазмуну ачыктала элек.

Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасынын узундугу 970-980 чакырымды түзөт. Аны тактоо иштери 2002-жылы башталып, 2020-жылдарга чейин 519 чакырымы толук такталган. 2022-жылы эки өлкөнүн лидерлери жолукканда жалпысынан 664 чакырым тилке боюнча орток пикир бар экенин ырасташкан. Ушул тапта эки өлкөнүн атайын комиссиялары тактала элек тилкелер боюнча сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп жатат.

Кыргыз-тажик чек арасынын такталбаган тилкелеринде жаңжалдар мурда да чыгып турган. Эки мамлекет 2021-жылы жана 2022-жылы ири куралдуу кагылышты баштан кечирди. Бишкек менен Дүйшөмбү ал үчүн бири-бирин айыптаган.

Кыргыз Республикасынын жогорку саясий жетекчилигинин уюшкан кылмыштуулукту жоюу боюнча ички саясий багытын ишке ашыруу боюнча иш-чаралардын алкагында, анын идеологиясын жана финансылык жана материалдык негиздерин андан ары натыйжалуу демонтаждоо катары Кыргыз Республикасынын УКМК, Ысык-Көл жана Нарын облустары боюнча Уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөшүү бөлүмү, Ысык-Көл облусунун ички иштер башкармалыгы менен биргеликте  кылмыш иши тергелүүдө, анын алкагында Ысык-Көл облусунун аймагында үстүбүздөгү жылдын 15-октябрында К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобуна тиешеси бар төмөнкү адамдардын жашаган жериде тинтүү иштери жүргүзүлдү.

24.05.1976-ж.т. О.А.К., 11.05.1995-ж.т.  И.Б.Т., 20.08.1996-ж.т.  Э.Э.Э., 19.09.1963-ж.т. К.Н.А., 21.07.1986-ж.т. Т.у.К., 14.07.1970-ж.т. Ж.Т.К., 15.08.1976-ж. М.М.И., 24.10.1976-ж.т. С.Т.К., 01.09.1971-ж.т. К.Р.К.,  05.04.1956-ж.т. А.К.Ш. 

Учурда тергөө иштери жүрүп жатат.

Уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөшүү жана аларды каржылоо булактарына бөгөт коюу боюнча мамлекеттик саясатты ишке ашыруунун жүрүшүндө, Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан «Уюшкан кылмыштуу топко катышуу» фактысы боюнча кылмыш иши козголуп, тергөө жүрүп жатат.

Козголгон кылмыш ишинин алкагында жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө маркум К.Асанбектин 500 миң АКШ долларынан ашык баалуу асыл тукум жылкы түрүндөгү кошумча мүлкү аныкталып, алынды.

  (“Баш кашка” англис породасы – баасы 150 миң АКШ доллары, “Командор” англис породасы – баасы 100 миң АКШ доллары, “Раушан” англис породасы – 100 миң АКШ доллары, “Дончак” донской англис породасы – 100 миң АКШ доллары, “Кундуз” таза кандуу англис – 50 миң АКШ доллары, “Байтал” таза кандуу англис – 50 миң АКШ доллары, “Острый” – 15 миң АКШ доллары, ошондой эле Р.Акматбаевдин туугандарынын сарайынан К.Асанбек тарабынан алынган аты жок асыл тукум бээ– баасы 5000 АКШ доллары)

Учурда кылмыш жолу менен алынган кыймылдуу жана кыймылсыз мүлктөрдү аныктоо иштери уланууда.

Ушул жылдын 11-октябрында КР УКМК тарабынан КБР катталган материалдын алкагында КР Кылмыш-жаза кодексинин 208-беренесинин 2-бөлүгүнүн 2-пунктунда (“Пара талап кылуу”) каралган кылмыштын негизинде козголгон иш боюнча К.Көлбаевдин уюшкан кылмыштуу тобунун активдүү мүчөсү, Аксы району боюнча “көзөмөлчү” (смотрящий) М.А.К. кармалды.

Кармалган адам физикалык зомбулук көрсөтөм деп коркутуу жолу менен Аксы районундагы жеке ишкерлерден системалуу түрдө акча талап кылып жүргөнү аныкталган.

Көрүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө М.А.Кнын жашаган жеринде каттоодон өтпөгөн ок атуучу куралдар жана ага ок-дарылар табылып, процессуалдык тартипте алынды.

Учурда кармалган адам КР УКМКнын Жалал-Абад облусу боюнча тергөө абагына киргизилди. Кармалган жарандын башка кылмыштарга тиешеси бар экендигин аныктоого багытталган тергөө-ыкчам иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

КР УКМК пара талап кылуу жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын бузулушу боюнча Жалал-Абад облусу боюнча башкы башкармалыктын нөөмөт кызматына телефон аркылуу кайрылууну өтүнөт: (03722) 5-60-49, (03722) 5-49-61.

Орусиянын президенти Владимир Путин “Газпром” компаниясы Кыргызстандын газ менен камсыз кылуу системасына 18 миллиард рубль инвестиция салганын, анын натыйжасында өлкөнү газ менен камсыздоо деңгээли 30%га чейин өскөнүн билдирди.

Бул тууралуу ал 12-октябрда Бишкекте президент Садыр Жапаров менен биргелешкен документтерге кол койгондон кийин маалымат каражаттарынын өкүлдөрүнө билдирди.

“Биз билебиз – жана президент [Кыргызстандын] бул процесстин бардык катышуучуларына ушундай милдетти коюп жатат: Кыргызстандын өкмөтү бул көрсөткүчтү 60%га жеткирүүнү күтүүдө. Албетте, биз буга ар тараптан жардам беребиз”, – деди Путин.

Эки өлкө ортосундагы кызматташтыктын эң маанилүү багыттарынын бири энергетика экенин, Орусия Кыргызстанга мунай продукциясын жөнөтүүчү негизги өлкө болуп эсептелерин белгилеген Путин орус тарап кыргызстандык керектөөчүлөрдүн муктаждыктарын толук жаап келатканын кошумчалады:

“Бензинге жана дизелге болгон муктаждыкты толук жаап келе жатабыз. Былтыр 1,2 миллион тонна экспорттодук, быйылкы жылдын жыйынтыгы менен да ушундай эле көрсөткүч болот деген ниетибиз бар. Жеңилдетилген шартта – ташып чыгаруу алымын албастан сатып жатканыбыз республика үчүн да, экономикалык операторлор үчүн да түз экономикалык натыйжасын берүүдө”.

Бир ай мурда Кыргызстанда күйүүчү май кымбаттаган. Бишкекте АИ-92 үлгүсүндөгү бензиндин литри бир аптада 61.90 сомдон 65 сомго, АИ-95 бензини 65-67 сомдон 70 сомго чыккан. Орусиянын өкмөтү 21-сентябрда бензин менен дизель майын экспорттоого тыюу салган токтом кабыл алып, бирок бул Евразия экономикалык биримдигине мүчө өлкөлөргө таасир этпейт деп маалымдаган.

Октябрдын башында Бишкектин мэри Эмилбек Абдыкадыров 2024-2025-жылдары шаар толугу менен газга өтөрүн билдирген.

Шаардын жака белиндеги 50гө жакын конуштун 27си газдаштырылган.

Мурда маалымдалгандай, уюшкан кылмыштуу топко К.Асанбекке (Көлбаевге) карата Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 222-беренеси «Кылмыштуу кирешелерди легализациялоо (адалдоо)» менен козголгон кылмыш ишинин алкагында, 2023-жылдын 4-октябрында Кыргыз Республикасынын жараны Боотаев Азрет Түркмөнович кылмышка шериктеш катары кылмыш ишинин алкагында кармалып, убактылуу кармоочу жайга камакка алынган. Тактап айтканда, Азрет Түркмөнович Боотаев «Каганат Resort» эс алуу борборунун тең негиздөөчүсү жана «Аврора Групп» ЖЧКсынын ээси, башкача айтканда, К.Асанбектин (Көлбаев) бизнес өнөктөшү катары иш алып барат.

Ошол эле учурда, кээ бир ЖМКларда Бишкек шаарынын, Курултай көчөсүнүн 53 дарегинде жайгашкан кыймылсыз мүлк башка жаранга тиешелүү делип жарыяланган маалымат чындыка дал келбейт.

Алсак, жаран Молдобаев Кеңешбек Токтогулович өзү жогорудагы даректе жашай турганын буга чейин жалпыга маалымдоо каражаттарына билдирген, бирок, иш жүзүндө ал төмөнкү даректе жайгашкан кыймылсыз мүлктүн ээси болуп саналат: Бишкек ш., Курултай көч., №49, төмөндө айтылган даректен башка кыймылсыз мүлк болуп саналат, кылмыш иши козголуп жаткан жана К.Асанбек менен тыгыз байланышта болгон Боотаев Азрет Түркмөновичтин мүлкүнө жакын жайгашып, ал кыймылсыз мүлк төмөнкү даректе жайгашкан: Бишкек шаары, Курултай көчөсү, 53 Боотаев Азрет Түркменовичтин мүлктөрүнүн арасында жана Кыймылсыз мүлккө укуктардын бирдиктүү мамлекеттик реестринде Боотаев Азрет Түркменовичтин атасы болуп саналган жаран Боотаев Түркмен Эркинбаевичтин наамына катталган. 

КР УКМК жарандарды, уюшкан кылмыштуу топтордун башчыларынын жана мүчөлөрүнүн мыйзамсыз аракеттеринен жапа чеккендер тиешелүү чараларды көрүү үчүн Кыргыз Республикасынын Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетине төмөнкү телефондор боюнча кайрылууларына чакырат: 0 (312) 66-04-75, 0 (312) 62-65-04, 0 (702) 68-28-68.       

Камчы Асанбектин уюшкан кылмыштуу топторунун иш-аракеттерине каршы күрөшүү боюнча жүргүзүлүп жаткан иш-чаранын алкагында, 1969-жылы туулган П.О.В. аттуу жаран кармалды.

  Ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө П.О.В. аттуу жарандын үйүндө жана иш бөлмөсүндө, ок атуучу куралдардын гильзалары, бычактар жана мамлекеттик маанидеги көп сандагы документтер (паспорт, диплом ж.б.) табылып алынган. Жүргүзүлгөн иликтөө иш-чараларынын жыйынтыгы менен П.О.В. КР УКМКнын убактылуу кармоочу жайына киргизилген. Мындан тышкары, П.О.В. фирмаларынын каржылык ишмердүүлүгүн текшерүүгө буйрук берилди.

  Учурда уюшкан кылмыштуу топко тиешеси бар башка адамдарды аныктоо боюнча тиешелүү ыкчам-тергөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

Үстүбүздөгү жылдын 10-октябрында КР УКМК тарабынан К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобунун активдүү мүчөсү, “Казбек кара” деген ат менен белгилүү Билалов К.С. Бишкек шаарынын аймагынан кармалды.  Кармоо Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 261-беренеси (Уюшкан топ түзүү же ага катышуу) боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында жүргүзүлдү. 

Маалым болгондой, Билалов К.С. буга чейин бир нече жолу сот жообуна тартылган. Кармалган адам Бишкек шаардык ички иштер башкармалыгынын убактылуу кармоочу жайына киргизилди.

Учурда КР УКМК тарабынан бул фактыга тиешеси бар башка адамдарды аныктоо жана издөө, ошондой эле уюшкан кылмыштуу топтун ишмердүүлүгүн зыянсыздандыруу боюнча тиешелүү иш-чаралар улантылууда.

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан КР Кылмыш-жаза кодексинин 261-беренесинин 2-бөлүгү (Уюшкан топ түзүү же ага катышуу) боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө, К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобунун айрым мүчөлөрүн каржылаганы үчүн КР грек-рим күрөшү федерациясынын вице-президенти “И.А.Х.” кармалды. 

“И.А.Х.”. жүктөрдү ташуу жана логистика боюнча бир катар компаниялардын ишмердүүлүгүнө катышып, уюшкан кылмыштуу топтун мүчөлөрүнүн жалпы кассасына алардын ишмердүүлүгүнөн “салык” (“дань” деп аталган нерсени) чогултууга катышканы (жалпы пайданын болжол менен 30%ы) аныкталды.

Тиешелүү иш-чаралардын жыйынтыгы менен ал Бишкек шаардык ички иштер башкармалыгынын убактылуу кармоочу жайына киргизилди.

Учурда тергөө иштери жүрүп жатат.

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан уюшкан кылмыштуу топторго каршы күрөштүн алкагында Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 261-беренесинин 2-бөлүгү (Уюшкан топту түзүү же ага катышуу) боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында, ушул жылдын 8-октябрында “Женго” каймана аты менен белгилүү болгон К.Досоновдун уюшкан кылмыштуу тобунун активдүү мүчөлөрү, 1995-ж.т. М.у.Х., 1993-ж.т.  Ю.У., 1978-ж.т. А.Ы.Б. 1993-ж.т. Р.А.С., 1986-ж.т. Ош облусунун Өзгөн районунун “кароочусу” болгон Т.И.М., 2000-жылы туулган “топтун” мүчөсү А.у.Б. жана 1997-жылы туулган “топтун” дагы бир мүчөсү,  ошондой эле “Казак” деген каймана аты бар уюшкан кылмыштуу топтун мүчөсү дагы болуп саналган Ж.Д. кармалды.  

Атайын кызматтар уюшкан кылмыштуу топторго каршы аракеттерин улантууда.

Үстүбүздөгү жылдын 4-октябрында КР Кылмыш-жаза кодексинин 261-беренесинин 2-бөлүгүндө, 267-беренесинин 2-бөлүмүндө жана 37-беренесинин – 122- беренесинин 2-бөлүгүнүн 4 жана 18-пункттарында каралган кылмыштардын негизинде кылмыш иши козголгон. 

Иликтөө иштеринин жүрүшүндө К.Асанбек жана анын жан-жөкөрлөрү тарабынан опузалап жана рейдерлик жолу менен басып алуусунун натыйжасында алынган мүлктөрдү жана активдерди мыйзамдаштырууга катышкан жана башка оор, өзгөчө оор кылмыштарга тиешеси бар бул кылмыштуу топтун 20дан ашык активдүү мүчөлөрү жана лидерлери кармалган. 

Жогорудагы адамдардын арасында жаран Т.Салимов дагы бар, ал мурдагы жана азыркы криминалдык чөйрөнүн өкүлдөрү менен узак убакыт бою тыгыз байланышта болуп, алардын мыйзамсыз каржылык байлыктарын тынымсыз көбөйтүп, алардын топторунун жашоо шартына колдоо көрсөтүп келген. 

 Ал эми К.Асанбектин кылмыштуу тобуна карата болсо, Т.Салимов анын кылмыштуу тобунун ишмердүүлүгүнө дайыма демөөрчүлүк кылгандыгы, тактап айтканда, ал “топту” (общак) каржылап, укук коргоо органдарынын, сот системасынын жана башка мамлекеттик кызматтардын коррупционерлерине пара берүү жолу менен жашоо-тиричилигин жана кылмыштуу жазадан кутулуу аракетин көрүп келгени аныкталды.

Мындан тышкары, Т.Салимов КР Жазаларды аткаруу мамлекеттик кызматынын түзөтүү мекемелериндеги уюшкан топтун мүчөлөрүнүн материалдык абалын чыңдоо жана аларды кармоо шарттарын жакшыртуу максатында “ар кандай нерселерди” (грев)  берип  келгени аныкталды.

Алынган маалыматтарга ылайык, Т.Салимов мыйзамдагы ууру К.Асанбек жана анын кылмыштуу байланыштарын мезгил-мезгили менен өз керегине жана жеке кызыкчылыгына, атаандаштарын жана башка адамдарды коркутуп-үркүтүү, кысымга алуу жана кысым көрсөтүү максатында пайдаланып, алардын активдерин жана бизнес долбоорлорун куугунтуктоого жана өзүнө ыйгарып алган фактылар аныкталды. 

Козголгон кылмыш ишинин алкагында 2023-жылдын 9-октябрында Т.Салимовго КР Кылмыш-жаза кодексинин 261-беренесинин 2-бөлүмүндө каралган кылмышты жасаган деген айып тагылып, ошол эле күнү Бишкек шаарынын Биринчи Май соту тарабынан 2023-жылдын 4-декабрына чейинки мөөнөткө камакка алуу түрүндөгү бөгөт коюу чарасы тандалган.

УКМК өлкөдө уюшкан кылмыштуулукка жана анын көрүнүштөрүнө каршы элдешкис күрөш уланып, анын жыйынтыгы коомчулукка үзгүлтүксүз жеткириле турганын белгилейт.

КР УКМК тарабынан Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 231-беренеси (Экономикалык контрабанда) боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында Казакстан менен Кыргызстан Республикасынын чек арасынын ортосундагы өткөрүү пунктунда мыйзамсыз баюу максатында, Кыргыз Республикасынын аймагында иш алып барган жеке ишкерлерден акча талап кылуу жана өндүрүү боюнча туруктуу кылмыштуу схеманы уюштурушкан трансулуттук кылмыштуу топ аныкталды. 

Натыйжада үстүбүздөгү жылдын 7-октябрында ыкчам-издөө иш-чараларынын жүрүшүндө Кыргыз Республикасынын жарандары М.О.Р. жана С.У.Т. (Уюшкан кылмыштуу топтун мүчөлөрүнүн жакын туугандары) кармалды.

Учурда бул кылмыштуу схемага тиешеси бар айрым жогорку кызматтагы адамдарды жана аткаминерлерди аныктоо боюнча активдүү ыкчам-иликтөө иш-чаралары жүрүп жатат.

Буга чейин маалымдалгандай, үстүбүздөгү жылдын 4-октябрында куралдуу каршылык көрсөтүү учурунда уюшкан кылмыштуу топтун башчысы, мыйзамдагы ууру аталган Камчы Асанбек жок кылынган.

Иликтөө иштеринин жүрүшүндө К.Асанбек жана анын жан-жөкөрлөрү тарабынан опузалап жана рейдерлик жолу менен басып алуусунун натыйжасында алынган мүлктөрдү жана активдерди мыйзамдаштырууга катышкан жана башка оор, өзгөчө оор кылмыштарга тиешеси бар бул кылмыштуу топтун 40дан ашык активдүү мүчөлөрү жана лидерлери кармалды. 

К.Асанбек жетектеген уюшкан кылмыштуу топтун 2008-жылдан баштаган ишин талдоо көрсөткөндөй, ал системалуу түрдө жана максаттуу түрдө “кылмыштуу империяны” түзуп, негизги максаты өзүнүн жана анын жакындарынын мыйзамсыз түрдө баюусу болгон.

К.Асанбектин криминалдык чөйрөдөгү позициясы күчөгөн сайын анын мыйзамсыз каржылык активдери да пропорционалдуу түрдө көбөйгөн, анын ичинде Кыргызстандагы жана чет өлкөлөрдөгү таза иштеген ишкерлердин, орто жана ири бизнестин өкүлдөрүнүн эсебинен көбөйгөн.

Айрыкча К.Асанбектин криминалдык ишмердүүлүктөгү финансылык кызыкчылыктары көңүл бурууга арзыйт, анткени кылмыштуу уюмда так иерархияны орнотуудан тышкары, ошол эле учурда ага мыйзамдуу бизнестин аркасына жашынып, өзүнө караштуу көптөгөн ийгиликтүү бизнес структураларды түзүүгө мүмкүндүк берген.

К.Асанбектин криминалдык абалы жана чексиз каржылык ресурстары, ошондой эле жазасыз калуусу акыркы жылдарда, заманбап укуктук мамлекетте жол берилгис, өлкөдөгү саясий процесстерге таасир этүүгө мүмкүндүк берип, улуттук коопсуздукка олуттуу коркунучтарды жараткан.

К.Асанбектин тобунун криминалдык мүмкүнчүлүктөрүнөн чочулап, айрым адамдар, анын ичинде чоң кызматтагылар, саясатчылар анын таасир астында калып, кээ бирлер өздөрү криминалдык авторитеттин “достугуна жана колдоосуна” умтулушкан.

К.Асанбектин криминалдык абалы жана анын кылмыштуу иш-аракеттери анын мыйзамсыз түрдө байып кетишине жана долларлык миллионер болууга, ал эми жакындарына жана жан-жөкөрлөрүнө мыйзамдуу түрдө ээ болушу үчүн реалдуу каржылык мүмкүнчүлүгү жок болгон кымбат баалуу мүлктөргө, анын ичинде чет өлкөдө да ээлик кылууга мүмкүндүк берген.

К.Асанбек жана анын жан-жөкөрлөрү өздөрүнүн кылмыштуу мүлкүн коргоо үчүн коопсуздук агенттиктер деп ачып, заманбап ок атуучу куралдар жана техникалар менен жабдылган куралдуу топторду түзүшкөн, жүргүзүлүп жаткан иликтөө иштеринин алкагында алар толугу менен алынды.

Кылмыштуу топтун башчысы К.Асанбектин, анын жакындарынын жана жан-жөкөрлөрүнүн мыйзамсыз мүлктөрүнө 850дөн ашык кыймылсыз мүлктөр, атап айтканда, кымбат өзгөчөлөнгөн үйлөр (особняк), коттедждер, элиталык клуб үйлөрү, курулуп жаткан имараттардагы көптөгөн батирлер, эс алуу борборлору, пансионаттар, ресторандар, жер тилкелери, ат сарайлар, аңчылык жерлер, 60тан ашык кымбат баалуу люкс үлгүсүндөгү унаалар, анын ичинде брондолгондор, зер буюмдар жана башка мүлктөр бар.

Тергөөнүн маалыматы боюнча, К.Асанбектин мүлкүнүн бир бөлүгү мамлекеттик менчиктен мыйзамсыз чыгарылган жана таза иштеген ишкерлерден тартып алынган. Аларды тиешелүү мамлекеттик органдарга жана жабыркаган адамдарга кайтаруу иштери жүргүзүлөт.

УКМК тарабынан кылмыш жолу менен алынган мүлктөрдү мамлекеттик кирешеге айлантуу иши башталды. Курулуп жаткан эки гана имаратта К.Асанбек 700дөн ашык батирге ээ болгон, алар мамлекетке өткөрүлөт.

К.Асанбектин тобунун мыйзамсыз баюусунун дагы бир булагы болуп, жаза аткаруу системасынын мекемелеринде отурган адамдардан, алардын жакындарынан жана карапайым ишкерлерден “уурулардын казынасын” толтуруу шылтоосу менен системалуу түрдө акча талап кылуу болгон.

Мындан ары УКМК мындай кылмыштуу көрүнүштөрдү жок кылып, бул маселеге өзгөчө көңүл буруп, ар бир ушундай фактынын артынан улуттук коопсуздук органдары тарабынан катуу чаралар каралат.

К.Асанбектин мыйзамсыз жол менен алынган бардык мүлкүнүн алдын ала жалпы баасы 1 млрд АКШ долларын түзөт, алар камакка алынды.

Бул К.Асанбектин жана анын айланасындагылардын мыйзамсыз мүлктөрүн издөө иштеринин алгачкы жыйынтыктары гана, издөө иштери ал өлкө ичинде да, чет өлкөлөрдө да, тактап айтканда, анын бизнес кызыкчылыктары болгон Россияда, Казакстанда, Грузияда, Түркияда, БАЭде (Дубай) жана Японияда да улантылат. 

УКМК өлкөдө уюшкан кылмыштуулукка жана анын көрүнүштөрүнө каршы элдешкис күрөш ал толугу менен жок кылынмайынча улантылып, анын жыйынтыгы коомчулукка үзгүлтүксүз жеткирилип турарын белгилейт.

Жаңы кылмыштуу топтор пайда боло турган болсо улуттук коопсуздук органдары аракеттеги мыйзамдардын чегинде алардын жетекчилерин жок кылууга чейинки катаал чараларды көрөт. 

Буга байланыштуу УКМК уюшкан кылмыштуу топтун лидерлеринин жана активдүү мүчөлөрүнүн мыйзамсыз аракеттеринен жапа чеккен бардык жарандарды жана бизнес чөйрөсүнүн өкүлдөрүн дагы бир жолу, тийиштүү чараларды көрүү үчүн, адилеттүүлүктү калыбына келтирүү жана жабырлануучуларга келтирилген зыянды кайтаруу үчүн УКМКга кайрылууга чакырат.

Байланыш телефон номерлери: 66-04-75, 62-65-04, 0702-68-28-68.

Буга чейин маалымдалгандай, учурда улуттук коопсуздук органдары уюшкан кылмыштуулукка каршы активдүү иш алып барууда.

Акыркы окуяларды эске алуу менен жана УКМК тарабынан уюшкан кылмыштуу топтордун активдүү мүчөлөрүнө жана алардын жетекчилерине карата опузалап акча талап кылуу, рейдерлик жол менен басып алуу жана башка оор кылмыштардын фактылары боюнча, анын ичинде ишкерлерге карата жасалган кылмыштар боюнча бир катар кылмыш иштеринин тергөөсүн эске алуу менен, улуттук коопсуздук органдары төмөнкүлөрдү билдирүүнү зарыл деп эсептейт.

Коомдун жана мамлекеттин коопсуздугун камсыз кылуу, жарандардын, инвесторлордун жана бүтүндөй бизнес-коомчулуктун укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоо, инвестициялык климатты чыңдоо максатында УКМК тарабынан туруктуу негизде өлкөнүн турмушунун ар кандай чөйрөлөрүндө кылмыштуулук факторунун таасирин жоюуга өзгөчө көңүл бурулат.

Буга байланыштуу УКМК уюшкан кылмыштуу топтун жетекчилеринин жана активдүү мүчөлөрүнүн мыйзамсыз аракеттеринен жапа чеккен бардык жарандарды жана бизнес чөйрөсүнүн өкүлдөрүн мындай фактылар боюнча, республиканын аракеттеги мыйзамдарынын чегинде катуу жана компромиссиз чараларды көрүү үчүн УКМКга билдирүүгө чакырат.

Муну менен бирге УКМК жарандардын жана ишкерлердин ар бир кайрылуусу боюнча тиешелүү текшерүү жүргүзүлүп, жабырлануучуларга келтирилген материалдык зыяндын ордун толтуруу чаралары көрүлө тургандыгына көңүл бурат.

Байланыш телефондору: 66-04-75, 62-65-04, 0702-68-28-68

КР УКМК тарабынан Талас облусунун аймагында уюшкан кылмыштуу топтун мүчөлөрүнүн мыйзамсыз аракеттерин аныктоо жана бөгөт коюуга багытталган ыкчам-издөө иш-чараларынын жүрүшүндө К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобунун мүчөсү, “Тайсон” каймана аты бар С.М.Ж.  пара талап кылуу фактысы боюнча кармалды. Ал   К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобунун атынан Талас шаарынын кароочусу (смотрящий) болгон.

Козголгон кылмыш ишинин алкагында С.М.Ж унаамектептин мугалими А.Б.Аны ага карата болгон компроматтык маалыматтарды Кыргыз Республикасынын ички иштер органдарынын жана УКМКнын кызматкерлерине берем деп коркутуп, кысым көрсөтүп, 70 000 (жетимиш миң) сом өлчөмүндө акча каражатын талап кылганы аныкталды. 

Жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын натыйжасында опузалап талап кылынган сумманын бир бөлүгүн, 30 000 (отуз миң) сом акча каражатын алуу учурунда С.М.Ж. кармалып Талас облусунун ИИБнын убактылуу кармоочу жайына киргизилди

Ошол эле учурда, өздүк тинтүү учурунда С.М.Ждан жалпы салмагы 20 граммды түзгөн кочкул жашыл түстөгү өзгөчө жыты бар зат (кара куурай) табылган.

Учурда бул фактыга тиешеси бар башка адамдарды аныктоого багытталган ыкчам-иликтөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

Бүгүн, 4-октябрда Бишкектин Султан Ибраимов көчөсүндөгү “Блондер паб” ресторанында кримтөбөл Камчы Көлбаевди кармоо операциясы жүрүп жатканда, ал күч органдарынын кызматкерлерине куралдуу каршылык көрсөткөндүктөн атып өлтүрүлдү. Бул тууралу КР УКМКнын басма сөз кызматы билдирет.

Акыркы учурларда уюшкан кылмыштуу топтун мүчөлөрү жана алардын төбөлдөрү ишкерлердин өтө кымбат бааланган дүнүйө – мүлктөрүн күч менен тартып алуу фактылары боюнча бир нече кылмыш иштери козголуп, тергелип жаткан.

Ошондой эле атаандаш криминалдык топтун төбөлү Чынгыз Жумагуловдун (“Дөө Чынгыз”) абакта өлтүрүлүшүн уюштурган деп Камчы Көлбаевдин үстүнөн жарандардан түшкөн арыз да тергөөгө чейинки иликтөөдөн өтүп жаткан.

Бүгүн жогорку фактылардын негизинде козголгон кылмыш иштеринин алкагында шектүү Камчы Көлбаевдин “Блондер паб” ресторанында олтургандыгы тууралу маалымат алынып, аны кармоо үчүн атайын операция жүргүзулгөн учурда Камчы Көлбаев куралдуу каршылык көрсөтүп, УКМКнын кызматкерлеринин өмүрүнө коркунуч туудургандыгы үчүн атып өлтүрүлдү.

Алган жаракатынан каза болгонун врачтар да келип тастыктады.

Эми Камчы Көлбаевдин уюшкан тобунун мүчөлөрүнүн кылган кылмыштары да иликтенип, юридикалык баа берилет, – деп айтылат УКМКнын билдирүүсүндө.

Кыргыз темир жол бекетин 16 жыл башкарган темир жолчу ардагер Таштаналы Нарбаев үстүбүздөгү жылдын 4-сентябрында 83 жаш курагында көз жумду.

Ал 1942-жылдын 10-декабрында Жалал-Абат облусунун Жаңы-Жол районундагы Иринжит кыштагында колхозчунун үй-бүлөсүндө туулган.

Бардык айылдык балдардай эле, Таштаналы да дыйканчылык иштерде ата-энесине жардам берип, үйдүн жумуштарына да, мектептин коомдук иштерине да жетишүүгө аракет кылчу.  Өз кыштагындагы Максим Горький атындагы орто мектепти 1959-жылы бүтүрүп, Фрунзе шаарындагы № 2 курулуш башкармасында шыбакчы болуп өз эмгек ишмердүүлүгүн баштаган.

1961-жылы Өзбек Республикасындагы Ташкент темир жол транспортунун инженерлеринин институтуна окууга өткөн.

1963-65-жылдары Советтик Армиянын катарында кызмат өтөп, 1965-жылы окуусун кайра уланткан. Студенттик жашоо-турмуш, көптөгөн өзүнүн замандаштарындыкындай эле, кызыктуу өткөн. Үйрөнгөн кесибинен тышкары спорт менен машыгып, курулушотряддагы жумуштарды иштеп, турмуш жактан чыңалган.

1967-жылы темир жолду эксплуатациялоо боюнча инженердик кесипке ээ болгондон кийин Казак темир жол башкармасына караштуу Фрунзе темир жол бөлүмүнүн Токмок бекетинде станциялар боюнча нөөмөтчү болуп дайындалды. Эксплуатациялоо иштер боюнча чоң тажрыйба алып, иштеген жеринин, шаарынын, районунун коомдук турмушуна жигердүү катышып, ошол эле Фрунзе темир жол бөлүмүндө комсомол комитетинин катчысы, илимий инженер, ревизор-инструктор болуп эмгектенген. Жумуштун кызыкчылыгы үчүн эл менен мамиле түзүү мектебин өтүп, көптөгөн жетишээрлик тажрыйбага ээ болгон.

1976-жылы Фрунзе бекетинин башчылык кызматына дайындалып, 16 жыл Фрунзе бекетинин жамаатын жетектеди. Таштаналы Нарбаев үчүн бул мезгил, чыныгы турмуштук активдүүлүктү, туруктуу позицияларды, өндүрүштүк маселелерди түшүнө билүүнү жана аларды чечүүнү талап кылган мезгил болду.

1992-жылы Кыргыз темир жол өзүнчө башкарма болуп бөлүнгөндөн кийин, ошол жерде 2008-жылга чейин инженер-насаатчы кызматында иштеп, “Эмгек ардагери” наамга ээ болуп, пенсияга чыккан.

Таштаналы Нарбаевдин темир жол тутумуна сиңген эмгегин жогору бааланып, Казак жана Кыргыз темир жол  башкармаларынын бир канча ардак грамоталары, “КМШнын ардактуу темир жолчусу” төш белгиси менен сыйланган.

Таштаналы Нарбаевдин турмушунда аны колдогон үй-бүлөсү: ата-энесинин насааты, аялы Жибек Нарбаеванын – чыдамкайлыгы, түшүнүктүүлүгү.  Балдарын, биринчи ирет, өз Мекенин сүйүүгө, чыныгы патриоттуулукка үйрөткөн.  Эң улуу кызы Жийдегүл, атасындай, темир жол тармагында бөлүм башчысы, кызы Сайрагүл,  энергетика тармагында каржы-экономикалык бөлүмдүн башчысы,  уулу Кубаналы Бишкек шаардык Кеңешинин депутаты,  кичүү кызы – Бактыгүл юрист болуп, учурда алар Мекенине кызмат өтөп, чоң ийгиликтерге жетишкен.