Menu

БУУ: Газа тилкеси балдардын көрүстөнүнө айланып баратат

БУУнун баш катчысы Антониу Гутерриш Израилдин Газа тилкесиндеги аракеттерин кескин сынга алып, карапайым калкка гуманитардык жардам жеткирүү үчүн ок атышууну токтотууну талап кылды.

Анын айтымында, Израил гумандуу согуш жүргүзүү боюнча эл аралык мыйзамдарды ачык эле бузуп жатат. ХАМАСка каршы согушта карапайым калкты коргоо негизги максат болушу керек.

“Израил карапайым элди бомбалоону жана өлтүрүүнү, ооруканаларды, качкындар лагерлерин, мечиттерди, чиркөөлөрдү жана жарандык инфраструктураны, анын ичинде баш калкалоочу жайларды жок кылууну улантууда. Газа балдардын көрүстөнүнө айланып баратат”, – деди БУУнун баш катчысы.

Израилдин тышкы иштер министри Эли Коэн Гутерриштин Газа тилкеси “балдардын көрүстөнүнө” айланып баратат деген билдирүүсүнө кескин жооп кайтарды.

“Уят, Антонио Гутерриш! Газа тилкесинде ата-энеси мыкаачылык менен өлтүрүлгөн 30дан ашык бала, анын ичинде 9 айлык ымыркай барымтада”, – деп жазды Коэн “X” социалдык түйүнүндөгү баракчасына.

Мындан тышкары БУУнун ири гуманитардык мекемелеринин жетекчилери менен Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму (ДСУ) биргелешкен билдирүү жасап, Газа тилкесинде гуманитардык максатта тез арада ок атышууну токтотууга чакырышты.

“Дээрлик бир айдан бери дүйнө жүзү Израилдеги жана оккупацияланган Палестина аймагындагы кырдаалдын өнүгүшүнө көз салууда. Курмандыктардын санынын өсүшү үрөйдү учурууда. Ракеталар түшүп, он миңдеген адамдар үйлөрүн таштап кетүүгө аргасыз болду. Бул коркунучтуу. Бирок мындан да коркунучтуусу – Газада андан да көп карапайым калктын өлтүрүлүшү жана 2,2 миллион палестиналыктын тамак-аш, суу, дары-дармек, электр энергиясы жана күйүүчү майсыз калганы”, – деп айтылат билдирүүдө.

7-октябрда ХАМАС радикал кыймылы Израилге кол салып, 1 400дөй адамдын өмүрү кыйылган. 240тан ашуун кишини согушкерлер барымтага алышкан. Ошондон бери жөөт армиясы Газа тилкесин курчоого алып, абадан сокку урууда.

ХАМАС көзөмөлдөгөн Газанын Саламаттык сактоо министрлиги соккулардан набыт болгондордун саны 10 миңге чамалаганын билдирди.

Бишкек: Алгачкы электробустардын келиши кийинки жылга калды

Бишкекке алгачкы электробустар келерки жылдын башында келерин борбор калаанын вице-мэри Максатбек Сазыкулов билдирди.

Анын айтымында, коомдук автоунаанын бул түрүнөн 120сы сатылып алынды:

“120 электробус эмдиги жылы 1-2-кварталда келип калат. Электр энергиясы менен жүрүүчү бул автобустар өтө ыңгайлуу. Троллейбустай сапаты жакшы, ага караганда мобилдүү. Бир заряд менен 300 чакырымга чейин жүрө алат”.

Бишкек Азия өнүктүрүү банкынан 50 миллион доллар насыяга электр менен жүрүүчү 350 автобус сатып алууну чечкени 2020-жылы белгилүү болгон. Кийин 350 эмес, 120 автобус тууралуу гана айтылып калган.

Электробустардын келери 2022-жылдын сентябры, кийин 2023-жылдын экинчи кварталы деген да убада берилген.

"Азаттык" радиосунун жетекчиси болуп медиаменеджер Стивен Капус дайындалды

“Эркин Европа/Азаттык” радиосунун Директорлор кеңеши Стивен Капусту эл аралык медиа корпорациянын президентинин милдетин аткаруучу кылып дайындады.

Ал 2024-жылдын 1-январында кызматка киришет. Капус АКШ Сенаты Телерадиоберүү боюнча эл аралык кеңештин курамын бекитип, анын талапкерлигине добуш бергиче компаниянын жетекчисинин милдетин аткарып турат.

Капустун журналистика тармагында 25 жылдан ашуун тажрыйбасы бар. Ал NBC News телеканалынын мурдагы президенти, NBC Nightly News, The News, CBS Evening News долбоорлорунун аткаруучу продюсери болгон.

Соңку жылдары ал “Эркин Европа/Азаттык” радиосунун Прагадагы кеңсесинин жана АКШнын Глобалдык медиа агенттигинин стратегиялар боюнча кеңешчиси болуп жүргөн.

Капус 2023-жылдын жайында кызматтан кеткен Жейми Флайдын ордуна келет. Июль айынан бери мекеменин президентинин милдетин Жефф Гедмин аткарууда.

“Эркин Европа/Азаттык” радиосу – АКШнын Глобалдык медиа агенттиги аркылуу Конгресстин гранты менен каржыланган көз карандысыз медиа корпорация. Дүйнөнүн 23 өлкөсүндө (Украина, Иран, Ооганстан, Пакистан, Борбор Азия жана Кавказ өлкөлөрү), биринчи кезекте медиа эркиндиги чектелген жерлерде радио, Интернет, телевидение жана мобилдик байланыш аркылуу 27 тилде маалымат таратат.

Кыргызстанда алгачкы жолу Бишкек эл аралык кинофестивалы өтөт

Кыргызстанда 17-ноябрдан 21-ноябрга чейин алгачкы жолу Бишкек эл аралык кинофестивалы өтөт.

Кинематографияны өнүктүрүү фондунан билдиришкендей, иш-чара белгилүү жазуучусу Чыңгыз Айтматовдун 95 жылдыгына арналат.

Кыргыз киносунун күнү (17-ноябрда) салтанаттуу түрдө ачыла турган кинофестивалга ардактуу конок катары режиссер Атыф Йылмаздын “Кызыл жоолук жалжалым” тасмасында Аселдин ролун аткарган түрк актрисасы Түркан Шорай чакырылган.

Илбирстин хрусталь формасын элестеткен баш байге үчүн тогуз улуттук жана 10 эл аралык толук метраждуу тасма жарышка түшөт. Калыстар тобунун курамында Семих Капланоглу (Түркия), Филипп Че (Сингапур), Елена Дулгеру (Румыния), Пак Сон Ёнг (Түштүк Корея) жана Кыргызстандын эл артисти Гүлсара Ажыбекова болот.

Кинофестивалдын алкагында Чыңгыз Айтматовдун чыгармаларынын негизинде тартылган тасмалардын ретроспективасы уюштурулуп, “Айтматов жана кино” форуму өткөрүлөт. Мындан тышкары Кыргыз-түрк “Манас” университетинин маданий борборунун базасында түрк киносунун жумалыгын, ошондой эле “Жамалма интеллект жана кино”, “Дистрибьютердик рыноктун заманбап шарттары” темаларында түрдүү акысыз мастер-класстарды өткөрүү пландалууда.

Кинофестивалдын алкагында борбор азиялык кинематографисттер үчүн өзүнчө питчинг – CAF Pitch иш-чарасы өтөт. Анда эл аралык фонддордун өкүлдөрүнөн, көз карандысыз продюсерлерден жана дистрибьютерлерден турган калыстар тобу алдын ала тандалып алынган 10 долбоордун жеңүүчүсүн аныктап, ага 300 миң сом берилет.

“Мындан тышкары CAF Pitch’тин алкагында бир нече долбоор 2024-жылкы Канн фестивалынын Борбор Азия кинематографиясына арналган копродукция семинарында көрсөтүлүү мүмкүндүгүнө ээ болот”, – деп билдиришти уюштуруучулар.

Бишкек эл аралык кинофестивалы жыл сайын өтүп турат.

Жол кирени көтөрүүнүн себеби жана кесепети

Бишкек шаарында коомдук транспорттордогу жол кире көйгөйү кайрадан көтөрүлдү. Мэрия жол кирени  кымбаттатууну сунуштап, тарифтерди өзгөртүү долбоорун коомдук талкууга чыгарды.

Бишкек шаардык кенеши «2021-жылдын 1-ноябрынан тартып Бишкек шаарында коомдук жүргүнчүлөр транспорту  менен жүргүнчүлөрдү жана жол жүгүн ташууга тарифтер жөнүндө» токтомуна өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу долбоорун коомдук талкууга койду.

Долбоорго ылайык, накталай эмес төлөмдүн баасы 20 сомго сунушталып жатат. Себеби мэрия ар бир жүргүнчүнүн жол киресинин өздүк наркы 19-20 сомду түзүп жатканын билдирген жана жол кирени кымбаттатууга себеп болгон факторлорду санап берген. Аларга күйүүчү майдын кымбатташы, айдоочулардын айлык маянасынын жогорулашы, оңдоп түзөөгө кеткен чыгымдар сыяктуу маселелер кирет.

Бул чаралар Бишкек шаарында автомобиль транспорту менен жүргүнчүлөрдү ташууну уюштуруу эрежелеринин 7-пунктуна ылайык, жүргүнчүлөр транспортунун туруктуу иштөөсүн, борбор шаардын тургундарын үзгүлтүксүз ташууну камсыздоо, муниципалдык жүргүнчүлөр транспорту ишканаларынын экономикалык абалын жакшыртуу, шаардык каттамдар боюнча ташууга карата тарифтерди жөнгө салуу, жарандардын айрым категорияларына шаардык жүргүнчүлөр транспортунда акысыз жол жүрүүнү камсыздоо максатында көрүлүүдө.

   Бишкекте учурда автобус,троллейбуста жол кире карта менен  11сом төлөнүп жатса ,накталай төлөмдү  25 сом кылуу дагы мэрия тарабынан демилгеленүүдө. Максаты-жүргүнчүлөрдүн баарын накталай эмес төлөмгө өткөрүү. Бул демилге эл аралык практиканын негизинде алынган. Бишкекте накталай эмес төлөм август айында ишке киргизилип, 20-августтан накталай төлөмгө тыюу салынган. Буга чейин 3 айдоочу жол кире акысын накталай алгандыгы үчүн иштен алынып,бир катарына эскертүү берилген. Август айында болгону 130 автобус, троллейбус каттамга чыкса,азыркы учурда жаңы алынып келген 400 автобустун 300ү  каттамга чыккан. Жыл аягына чейин  800-850 автобус иштеп баштары пландалууда. Саат 5:30-23:00 чейин жүрүү графиги түзүлөт.

    Айдоочулардын айтымында жүргүнчүлөрдүн 70 пайызы карта менен төлөөгө өткөн. №7 автобустун айдоочусу Гүлжигит Алимов New TV каналына берген маегинде: «Жүргүнчүлөрдүн 70 пайызга жакыны карта менен төлөп жатышат. Түшүнбөгөндөрү да бар,картага акчаны кантип салып төлөөнү сурагандар болуп жатат. Элдин көпчүлүгүнө маалымат толук жеткен жок. Баарына маалымат толук жеткенден кийин 100 пайызга жетет деп ойлоп жатам. Бул элге деле ыңгайлуу да,» – деп жооп берген.

    Жол кире менен бирге «Тулпар» төлөм картасынын тарифтери дагы кымбаттайт. Мектеп окуучулар үчүн 430 сом, жалпы жүргүнчүлөр үчүн 1100-1200 сом болот. Ден соолугунан мүмкүнчүлүгү чектелгендер,пенсионерлер, 7 жашка чейинкилер бекер жүрө тургандай шарттар түзүлөрүн мэрия айтты. 

    Жогорку окуу жайынын студенти Гүлназира Исмаил кызы: «20сом болгонуна каршымын, шарт түзүлсө дагы элдин чөнтөгүнө туура келбейт, чыдабайт. Бишкекте ансыз деле жылдан-жылга кымбатчылык, экономика начар. Көз карашым терс, өзүм студент болсом, ата-энем багып жатса, мен үчүн 20 сом кымбат» – деп каршылыгын билдирген. 

Коомдогу бул талкууга жарандардын ою ар кандай. Шаардыктардын көпчүлүгү жол киренин кымбатташына каршы чыкса , кээ бирлери айдоочуларды да түшүнсө болорун, бензин кымбат болуп жатканын айткандар да бар. Бирок ошого жараша транспортто шарт түзүлсө, тыгын болбой,ичи таза болсо,орундуктарга отуруп барсак 20 сомго деле макул болмокмун деген жүргүнчүлөр да жок эмес.

«Мен өзүм пенсионермин. Пенсиябыз тамак-аш, дары-дармегибизге араң жетет. Бала-чакабыз каралашып, кем-каржыбызды толуктап турат. Болбосо азыркы кымбатчылык заманда жашаш кыйын эле болуп калды.  Биз го мейли бирок кээ бир үй-бүлөдө 4-5 бала окуйт, аларга кыйын эле болуп калат. Кечки убак жүргүнчүлөр батпай,үйүнө жете албай  такси кызматын колдонгонго аргасыз болушат, » – дейт Бишкек шаарынын тургуну Айнур айым.

     Жогорку Кеңештин депутаты Марлен Маматалиев жол киренин 11 сомдон 20 сомго көтөрүлүшүнө каршы экендигин парламенттин жыйынында билдирген. Анын айтымында, мэрия аргумент катары Европа өлкөлөрүн мисал келтиргенин, Кыргызстан менен Европаны салыштыруу мүмкүн эмес.

  «Европалыктардын орточо айлыгы 200-250 миң сом болсо, биздики 20-25 миң сом.  Алар менен кантип салыштырууга болот?  Тарифтерди көтөрбөш үчүн автобустарды электр кыймылдаткычы же газ менен сатып алууну талап кылганбыз. Эгер жол акысы  көтөрүлсө 11 сомдон 15 сомго көтөрүлсүн.  Бирок 20 сомго чейин көтөрүп, түндө 25 сом кылган туура эмес», – дейт Марлен Маматалиев.

     Белгилей кетсек, борбор калаада коомдук транспорттун тарифи акыркы жолу 2021-жылы көтөрүлгөн. Троллейбус менен автобустун акысы 8сомдон 11 сомго, маршруттук кичи автобустардыкы 10сомдон  15 сомго көтөрүлгөн.

Айгерим Маматова 

Кыргыз-Түрк “Манас” университетинин коммуникация факультетинин журналистика бөлүмүнүн студенти

Интерпол: Кыргызстандын 100дөн ашык жаранынын $1 миллион 400 миң акчасын алдап качып кеткен "Финико" каржы пирамидасынын жетекчиси Түркиядан кармалды

ИИМдин Интерпол Улуттук бюросу Турциянын Анталья шаарында Кыргызстандын 100дөн ашуун жараны жабыр тарткан кылмыштуу иш-аракеттерден 1,4 миллион АКШ долларынан ашык зыян тарткан “ФИНИКО” финансылык пирамидасын уюштуруучулардын бирин кармашты.
 ИИМдин Интерполу менен Турциянын ИИМдин Интерполу биргеликте жүргүзгөн ыкчам – издөө иш-чараларынын натыйжасында 2022-жылдын ноябрында эл аралык издөө жарыяланган 43 жаштагы С.А. аттуу жаран кармалды.
 Аталган шектүү Бишкек шаардык Ички иштер башкармалыгы тарабынан өзгөчө ири өлчөмдөгү алдамчылык, кылмыш коомчулугун түзүү жана ага катышкандыгы үчүн изделип жаткан.
 Буга чейин ИИМдин Интерполу Грузия жана Россия Федерациясынын Интерполу менен биргеликте кылмыштарга катышкандыгы үчүн Кыргыз Республикасынын Э.М. (Тбилиси шаарындагы №8 түрмөсүндө камакта, КР Башкы прокуратурасы менен бирдикте экстрадициялоо маселелери иштелип жатат), А.Ч. (Россиядан Кыргызстанга экстрадицияланган) жана чет мамлекеттин жараны Д.К. шектүү өз мамлекетинин аймагында жасалган ушундай эле кылмыштарды жасагандыгы үчүн эркиндигинен ажыратуу жайларында кармалып турат.
 Чет мамлекеттин жараны Д.К. жарандардын акча каражаттарын алуу жана мыйзамсыз ээлеп алуу максатында финансылык кызмат көрсөтүү шылтоосу менен алдоо жана ишенимди кыянаттык менен пайдалануу жолу менен оор жана өзгөчө оор кылмыштарды жасоого багытталган туруктуу кылмыштуу топту түзгөн. Тактап айтканда, “Финико”аттуу каржы компаниясын уюштурган.
 “Финико” компаниясынын курамына Кыргыз Республикасынын жарандары Э.М., А. Ч., С.А., Р.С., Л.Н., К.М. аттуу жарандар кирген, алар кылмыштуу топтун аймактык жетекчилери болуп дайындалган.
 2019-2021-жылдар аралыгында жогорудагы адамдар уруксат берүүчү документтери жок Бишкекте 17 кеңсе жайын мыйзамсыз ачышкан.
Республиканын аймагында ишмердлгн жргзп, жалпы суммасы 1 283 414 АКШ долларын жана 5 764 980 сомду түзгөн өзгөчө ири өлчөмдөгү акча каражаттарын ээлеп алышкан.

УКМК: Жогорку соттун сот аткаруучусу 45.000 сом пара алып жаткан жеринен кармалды

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан сот тутумундагы коррупциянын көрүнүштөрүн аныктоо жана жоюу боюнча жүргүзүлүп жаткан ыкчам-издөө иш-чараларынын жүрүшүндө, 2023-жылдын 3-ноябрында тергелип жаткан кылмыш ишинин алкагында КР Жогорку сотуна караштуу Сот департаментинин экономикалык иштер боюнча САКБнын кызматкери 45 000 сом өлчөмүндө акча каражатын алып жаткан жеринен кармалды.

Экономикалык иштер боюнча САКБнын кызматкери Т.Н.Ж. сот аткаруучулар кызматынын кызыкчылыктарына каршы, ошондой эле материалдык пайда алуу максатында Б.И.М. аттуу жарандан өлкөнүн чегинен тышкары чыгуу үчүн чектөөлөрдү алып салуу маселеси оң чечилиши үчүн 45 000 (кырк беш миң сом) өлчөмүндө акча талап кылган.

Жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө Т.Н.Ж.нын иш бөлмөсүн тинтүү учурунда мурда белгиленген 45 000 сомдук каражат табылган.

Жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жыйынтыгы менен Т.Н.Ж. КР Кылмыш-жаза процессуалдык кодексинин 96-беренесине ылайык кармалып, КР УКМКнын убактылуу кармоочу жайына камалды.

Белгилей кетчү нерсе, Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна караштуу Сот департаментинин сот аткаруучулар кызматынын бөлүмү административдик, жарандык жана жазык иштери боюнча айыптарды, тиешелүү мамлекеттик алымдарды мамлекеттин кирешесине өндүрүп алуучу жападан жалгыз мамлекеттик орган болуп саналат.

Ушуга байланыштуу Кыргыз Республикасынын УКМК системалуу мүнөздөгү ушуга окшош фактыларды документтештирүү боюнча тиешелүү иш-чараларды жүргүзүүнү улантууда.

Түркиянын Анталья шаарында Чыңгыз Айтматов атындагы китепкана ачылды

Антальянын Муратпаша муниципалитетинин аймагында жайгашкан Чыңгыз Айтматов атындагы сейил бакта кыргыздын чыгаан жазуучусу атындагы китепкананын салтанаттуу ачылыш аземи болду. Ачылыш аземи Чыңгыз Айтматовдун 95 жылдыгына карата уюштурулду.

Салтанатка Элчи Руслан Казакбаев, Башкы консул Рустам Кошонов, жазуучунун уулу Элдар Айтматов, Анталья облусунун Губернаторунун орун басары Мустафа Хулуси Арат, Антальянын Муратпаша муниципалитетинин Мэри Үмит Уйсал, “Чыңгыз Айтматов атындагы Ысык-Көл форуму” Эл аралык коомдук бирикмесинин вице-президенти Динара Жумабаева, Анталья шаарындагы Түркия Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин өкүлдөрү, Анталья шаарында аккредиттелген дипломатиялык корпустун жетекчилери жана өкүлдөрү, академиялык коомчулуктун, бизнес чөйрөлөрүнүн, жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрү, мекендештер жана жергиликтүү тургундар катышышты.

Иш-чара Кыргызстандан келген акындардын айтышы менен башталып, ардактуу коноктордун куттуктоо сөздөрү менен уланды.

Элчи Руслан Казакбаев сөз сүйлөп, бардык чогулгандарды маанилүү окуя менен куттуктады. Ал өз сөзүндө дүйнөлүк адабиятка эбегейсиз салым кошкон Чыңгыз Айтматовдун улуулугун баса белгиледи. Ал белгилегендей, китепкананын ачылышы түрк элинин жазуучуга болгон терең урмат-сыйынын бир көрүнүшү.

Ошондой эле Кыргызстандын дипломатиялык өкүлчүлүгүнүн башчысы китепкана маанилүү маданий борборго айланып, өз өлкөсүнө, элине берилген муунду тарбиялоого көмөктөшөт деген ишенимин билдирди.

Иш-чаранын алкагында жазуучунун реставрацияланган бюстун ачуу аземи да болду. Бюстун калыбына келтирүү долбоору Анталья шаарындагы Кыргыз Республикасынын Башкы консулдугунун демилгеси менен Аланиядагы мекендешибиз Венера Кожоеванын көмөгү менен ишке ашырылган.

Иш-чаранын урматына парктын аймагында улуттук боз үй орнотулуп, анда конокторго кыргыздын улуттук даамдары жана суусундуктары, ошондой эле улуттук кийизден жасалган буюмдар, кийимдер жана сувенирлер тартууланды.

Башкы консул Рустам Кошонов жетектеген Кыргыз Республикасынын Антальядагы Башкы консулдугу Муратпаша райондук мэриясы менен биргеликте бир жыл бою китепкананы ачуу боюнча долбоорду ишке ашыруунун үстүндө иш алып барды.

Элчилик жана Антальядагы Башкы консулдук бул маанилүү долбоорду ишке ашырууга салым кошкондордун бардыгына терең ыраазычылык билдирет. Чыңгыз Айтматов атындагы китепкана Кыргызстан менен Түркиянын ортосундагы маданий алмашуу жана өз ара түшүнүшүү борбору болуу максатын көздөйт жана ар бир адамга Чыңгыз Айтматовдун адабий мурасы менен таанышууга мүмкүнчүлүк түзөт.

"Манас" аэропортуна жакын жерде жол тосуп, автожарыш уюштургандарга кылмыш иши козголду

Бишкек – ​​“Манас” аэропорту трассасындагы окуя боюнча  Чүй облустук ички иштер башкы башкармалыгы жана Жол кыймылынын коопсуздугун камсыздоо башкы башкармалыгы комментарий берди.

Расмий маалыматка караганда, Манас айылында белгисиз адамдар автожарыш өткөрүү үчүн жол тосуп, коомдук тартипти бузуп жаткандыгы тууралуу жергиликтүү тургундардан маалымат түшкөн. Алар милициянын талаптарына баш ийбей, каршылык көрсөтүшкөн.

Бишкек – “Манас” аэропорту жолун тоскондор милициянын кызматтык унаасына таш ыргытышкан.

Аталган факты боюнча Кылмыш-жаза кодексинин 280-беренеси (бейбаштык) менен кылмыш иши козголду. Окуяга тиешеси бар кишилер аныкталып, суракка алынды. Маалым болгондой, бир айдоочуга 15 миң сом айып салынып, унаасы айып жайга киргизилди. Ошондой эле бул кылмышка күнөөлүүлөрдү аныктоо жана кармоо боюнча тергөө-ыкчам иш-чаралары уланууда.

5-ноябрга караган түнү Бишкек – “Манас” аэропорту жолунда автожарыш өткөрүү пландалган. Бирок аймактын жашоочуларына бул жакпай, чыр чыккан.

Камчыбек Ташиев: Мындан ары мамлекетте Көлбаев деген, Матраимов деген мафия болбойт. Аларга байланышы бар 202 кызматкер иштен алынды

Кечээ, 2-ноябрда КР УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиев билдирүү жасап, Бажы кызматынын төрагасынын мурдагы орун басары, бажыда ири коррупциялык система түзгөнү үчүн соттолгон Райымбек Матраимовду “мафия” деп атагды.

“Мындан ары мамлекетте Көлбаев деген, Матраимов деген мафия болбойт. Райым Матраимов мындан ары мамлекетте жүрө турган болсо, кичинекей гана “Матиз” машинасын минип алып жүрүшү керек. Мындан ары Райым Матраимовдун кланы, байлыгы, анын кылмыштуу түрдө топтогон байлыгы мамлекеттин өсүп-өнүгүшүнө тоскоолдук жаратып же биздин ички саясий иштерибизге тоскоолдук кыла албашы керек”, – деген ал.

Ташиев учурда мамлекеттик органдарды тазалоо жүрүп жатканын, Матраимовго, Көлбаевге байланышы бар деген 202 кызматкер иштен алынганын кошумчалаган.

Атайын кызматтын башчысы учурда Матраимов кайда экенин айткан эмес.

4-октябрдагы атайын операцияда кылмыш дүйнөсүнүн анабашы аталган Камчы Көлбаев өлтүрүлгөндөн кийин Матраимов УКМКда сурак бергени маалым болгон.

2021-жылы УКМК Матраимов бажыдагы башка кызмат адамдары менен 2016-жылдын башында коррупциялык схема түзгөн деп айыптап, сот ага 260 миң сомдук айыппул чегерген.

Матраимов өзү да күнөөсүн моюнуна алып, мамлекетке 2 миллиард сом төгүп берген.

2020-жылы декабрда АКШ Матраимовго санкция салган.

Жогорку Кеңештин депутаты Искендер Матраимов Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) төрагасы Камчыбек Ташиевдин 2-ноябрдагы билдирүүсү тууралуу журналисттерге комментарий берди.

“Клан деген жок. Менин бир туугандарым бар. Калган ошол убакта иштеген балдар анын кланы болбойт да, андай болгон эмес”, – деди ал.

Аксынын тургунун кылмыш жоопкерчилигине тартам деп коркутуп, ай сайын 20.000 сом "салык" алып жүргөн прокурор кармалды

Үстүбүздөгү жылдын сентябрь айында Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлигине жана Башкы прокуратурасына Жалал-Абад облусунун тургуну укук коргоо органынын кызматкеринин мыйзамсыз аракеттерине байланыштуу чара көрүү өтүнүчү менен кайрылган.
Арызда прокуратура кызматкери кылмыш жоопкерчилигине тартам деп коркутуп, көптөн бери опузалап, акча каражатын алып жүргөнү айтылат. Аталган факты Аскердик прокуратурасында каттоого алынып, андан ары иликтөө үчүн материалдар Жалал-Абад гарнизонунун Аскердик прокуратурасына өткөрүлүп берилди.
Топтолгон материалдардын негизинде үстүбүздөгү жылдын сентябрь айында Кылмыш-жаза кодексинин 343-беренеси «Опузалап пара алуу» боюнча кылмыш иши козголгон.
Козголгон кылмыш ишинин алкагында ыкчам иш-аракеттерди ИИМдин Кылмыш иликтөө башкы башкармалыгынын 4-башкармалыгынын кызматкерлери жүргүзгөн.
Үстүбүздөгү жылдын октябрь айынын башында прокуратуранын кызматкери башка районго которулганы аныкталган. Ага карабастан айдын аягында кайра чалып, 20 миң сом акча каражатын талап кылган.
Андан аркы аракеттер укук коргоо органдарынын көзөмөлүндө жүргүзүлдү. Прокуратура кызматкеринин кезектеги опузалап талап кылуусунан кийин, ишкер 20 миң сом өлчөмүндөгү акчаны төлөм терминалы аркылуу электрондук капчыкка которгон.
Ошол эле күнү ИИМдин Кылмыш иликтөө башкы башкармалыгынын 4-башкармалыгынын кызматкерлери жана Жалал-Абад гарнизонунун Аскер прокуратурасынын кызматкерлери тарабынан тергөө-ыкчам иш-чаралардын жүргүзүлүп, Тогуз-Торо районунун прокурорунун жардамчысын жумуш ордунда кармалган. Буга чейин ал Жалал-Абад облусунун Аксы районунун прокурорунун жардамчысы болуп иштеп, бир нече жума мурда жаңы жумуш ордуна которулган.
Тергөөнүн жүрүшүндө жогорудагы белгилер коюлган акча каражаттары далил катары төлөм терминалынан алынган.
Азыркы учурда сот тарабынан аны гауптвахтада кармоо боюнча бөгөт чарасы тандалды.

Кыргызстан, Өзбекстан жана Орусия Каспийден өтчү транспорт коридорун түзүүнү макулдашты

Кыргызстан, Өзбекстан жана Орусия Каспий деңизинен өтчү транспорт коридорун түзүүнү макулдашты. Өзбекстандын Транспорт министрлигинин басма сөз кызматы маалымдагандай, тиешелүү меморандумга 1-ноябрда Ташкентте өткөн Шанхай кызматташтык уюмунун транспорт форумунун аягында кол коюлду.

“Түштүк коридор” деп аталган жаңы маршрут Орусиядан Каспий деңизи, Түркмөнстан, Өзбекстан аркылуу Кыргызстанга өтөт. Маалыматка караганда, жаңы жол Кыргызстанга Европа жана Орусияга чыгуу мүмкүнчүлүгүн бермекчи.

Июнь айынын ортосунда Орусиянын Санкт-Петербург шаарында өткөн эл аралык экономикалык форумда Кыргызстандын экономика жана коммерция министри Данияр Амангелдиев кыргыз тарап “Түштүк коридорду” ар тараптан изилдеп, анын финансылык жактан ыңгайлуу экенин аныктаганын билдирген. Ал айрым инфратүзүмдүк кыйынчылыктарга карабай, маршруттун келечеги ачык экенин белгилеген.

Акыркы жылдарда Кыргызстандын Казакстан менен чек арасында оор машиналардын тыгыны көп болууда. Айрым депутаттар бул көрүнүштү казак тараптын тоскоолдугуна байланыштырган.

Быйыл августта Кыргызстандын экономика жана соода министринин орун басары Назарбек Малаев бул көйгөй туруктуу болуп калганын айткан.

Алсак, 30-октябрда кыргыз-казак чек арасындагы “Ак-Тилек” көзөмөл-өткөрмө бекетинде Казакстан тарапка чек ара текшерүүсүнөн өтүүгө кезекте турган оор жүк ташуучу машиналар 335ке жеткенин Чек ара кызматы билдирген. Ошол эле маалда жүк ташууда эч кандай чектөө болбогону, бул мезгилде айыл чарба продукциясын жүктөп бараткандар көп болору белгиленген.

Өлкөдө активисттер эки аял алган эркекти жазалоону талап кылышууда

Кыргызстанда көп аялдуулук кайрадан  талкууга түштү. Буга  эки аялы бар кишинин мааракесинде тартылган видео себеп болду: видеону тойду алып барган тамада  Кубаныч Баркалбасов TikTok баракчасына жарыялаган.

Видеодо күйөөсү эки аялы менен 60 жылдык мааракесин белгилегенин, ал эми тамада конокторго “ушундай бакыт” каалап жатканын көрүүгө болот.

Видео интернетке тарап кеткенден кийин тамада аны өчүрдү, бирок кеч болуп калган: Тасманы көчүрүп алгандар көп аял алууга мыйзамда жол берилген-берилбегенин кызуу талкуулап жатышат. Айрымдар Кыргызстанда көп аял алууга мыйзам боюнча тыюу салынганын эске салып, той ээси менен алып баруучуну жоопко тартууну талап кылышууда. Башкалары үй-бүлөнү жайына коюуну сурашууда.

“Эмне деген шумдук! Жапайычылык! Бул адам мыйзам чегинде жазасын алышы керек”, – дейт интерент колдонуучулардын бири.

“Кыргызстан тарыхында эки аялы менен той өткөргөн биринчи эркек. Эми башкалар баштайт”, – деген дагы бири.

“Эгер ал экөөнү тең бага алса, анда эмнеге болбосун?” – деген дагы бир колдонуучу.

” Мыйзамды бузганы үчүн баары жазаланышы керек, анын ичинде тамада да!” – башка бир комментатор.

Тамада Кубаныч Баркалбасов майрамда өз ишин гана аткарып, көп аял алууга эч кандай үгүт жүргүзгөнүн айтууда. Шоумен Кыргызстанда көп аялдуулукка мыйзам тарабынан тыюу салынганын билбегенин баса белгилейт:

“Айрымдар мени көп аялдуулукту үгүттөөдө деп жазып жатышат. Андай эмес! Мен өзүм көп аял алууга каршымын жана эч кимди экинчи же үчүнчү аял алууга үндөгөн эмесмин”, – деп актанат Баркалбасов. – Мен жөн эле тамашалап, коноктордун көңүлүн ачкан элем. Эки аялы бар байке жөнүндө комментарий бере албайм. Бирок алар 20 жылдан ашуун убакыттан бери чогуу жашаш жатышканын эске алуу керек. Ал мага биринчи аялынын оорусуна баланыштуу экинчи аял алганын, биринчи аялы макулдук эле бербестен, жаңы жубайын өзү алып келип, батасын бергенин айтты”.

Бирок өлкөдө көпчүлүк мындай актанууларга ынанбайт жана видеонун каарманы мыйзам бузганы үчүн соттолушу керек деп эсептешет. Кыргызстандын Кылмыш-жаза кодексине ылайык, эки же көп аял алгандар коомдук жумуштар же айып пул менен жазаланат. Бул учурда нике расмий каттоодон өткөнү же өтпөгөнү маанилүү эмес.

“Көзөмөл органдарга кайрылам. Реакция болуш керек! Бул окуя мыйзамдын сакталбаганын көрсөтүп жатат! А мыйзам эмне үчүн керек? “, – деп нааразы болду “Сезим” кризистик борборунун жетекчиси, активист Бүбүсара Рыскулова.

Укук коргоочунун айтымында, күйөөсүнөн алимент өндүрүү маселеси менен экинчи, атүгүл, үчүнчү аялдар да көп кайрылышат. Бирок өндүрүп берүү дээрлик мүмкүн эмес, анткени мындай нике расмий түрдө катталбайт. Рыскулова экинчи жана үчүнчү аял макамындагылар менен иштеген көп жылдык тажрыйбасын эске алып, прокуратураны көп аял алууга каршы тез арада чара көрүүгө чакырат.

Акыркы бир нече жылдан бери айрым саясатчылар, депутаттар, дин ишмерлери, жада калса экс-президент дагы бир нече аялы бар экенин ачык айтып келген. Бул үчүн аларга эч кандай чара көрүлгөн эмес.

Астанада Түрк мамлекеттер уюмунун башчыларынын саммити өтөт

2-3-ноябрда Казакстандын Астана шаарында Түрк мамлекеттер уюмуна (ТМУ) мүчө өлкөлөрдүн башчыларынын саммити өтөт.

Жыйынга катышуу үчүн президент Садыр Жапаров катышуу үчүн Астанага иш сапары менен барат. Бул тууралуу президентик администрациянын тышкы саясат бөлүмүнүн башчысы Муратбек Азымбакиев билдирди.

Саммит “TURKTIME” темасында өтөт. Бул Traditions-салттар, Unification-биригүү, Reforms – реформалар, Knowledge – билим, Trust – ишеним, Investments – инвестициялар жана Mutual Energy – өз ара энергия дегенди билдирет.
Маалыматка караганда, өлкө лидерлери уюмдун күн тартибиндеги актуалдуу маселелерди талкуулашат, көп тараптуу кызматташтыктын негизги багыттарын камтыган Астана актысын жана саммиттин жыйынтыктоочу декларациясын кабыл алышат.
Иш-чаранын алкагында өзгөчө кырдаалдар, метрология жаатындагы документтерге кол коюлары күтүлүүдө. Ошондой эле 6-февралды “ТМУ алкагында кырсыктардын жана тилектештиктин курмандыктарын эскерүү күнү” деп жарыялоо тууралуу чечим кабыл алуу каралган.
Саммиттин ишине уюмга мүчө мамлекеттердин – Түркия, Азербайжан, Казакстан, Кыргызстан жана Өзбекстандын мамлекет башчылары, уюмдун байкоочу өлкөлөрүнүн делегация башчылары катышат.
Түрк элдеринин кызматташтыгын бекемдөө максатында 1992-жылы Түркиянын ошол кездеги жетекчиси Тургут Озалдын демилгеси менен Анкарада Азербайжандын, Казакстандын, Кыргызстандын, Өзбекстандын, Түркмөнстандын лидерлеринин алгачкы жыйыны өткөн. Андан бери уюмдун курамында өзгөрүүлөр болуп, 2009-жылы азыркы Түрк мамлекеттери уюму түзүлгөн. Мүчөлүк макамга ээ болгон беш өлкөдөн тышкары уюмдун жыйындарына байкоочу катары Венгрия жана Түркмөнстан катышып келет.

УКМК: Конфискацияланган 48 миллион сомдук контрабандалык тамекини 8 миллион сомго сатып жиберишкен сот аткаруучу, салыкчы жана бажычылар камакка алынды

КР УКМК тарабынан Бажы кызматында жана сот аткаруучулар кызматындагы коррупциянын көрүнүштөрүн жоюу боюнча жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын натыйжасында, мамлекеттик бийликке жана сот адилеттигине каршы жасалган кылмыш фактынын бетин ачылды.

2023-жылдын 27-июлунда Ош облустук соту тарабынан контрабандалык жол менен алынып келинген 24 738 кг салмактуу “Serbetli” аталышындагы болжолдуу баасы 48 706 780 сомдук кальян тамекиси түрүндөгү контрабандалык жүк мамлекетке конфискацияланып, кийин Кара-Суу райондук сот аткаруучулар кызмат бөлүмүнө өткөрүлүп берилген.  

Бирок, Кара-Суу райондук сот аткаруучулар кызмат бөлүмүнүн кызматкерлери Мамлекеттик салык кызматынын Кара-Суу району боюнча жооптуу адамдары менен алдын ала сүйлөшүп алып, жашыруун сатуу максатында, Кара-Суу районунун сот аткаруучулар кызмат бөлүмүнүн жана мамлекеттик салык кызматынын өкүлдөрүнөн турган комиссиянын катышуусу менен ачык аукциондо сатуу үчүн конфискацияланган товарларды “Бажы инфраструктурасы” ММнин түштүк бөлүмүнө жөнөтүшкөн. 

2023-жылдын 18-октябрында жогорудагы кызмат адамдары соттун мыйзамдуу күчүнө кирген чечимине карабастан, тергөө жана сот органдары тарабынан белгиленген товарлардын реалдуу рыноктук наркын эске албай, жабык аукцион уюштуруу шылтоосу менен товарларды арзандатылган баада 8 497 503 сомго сатып, ошол эле учурда ири суммадагы акчалай сыйлык алышкан.

Жүргүзүлгөн иликтөө иштеринин жыйынтыгында, 2023-жылдын 31-октябрында “Бажы инфраструктурасы” ММнин Түштүк филиалынын кызматкери О.А. жана Кара-Суу райондук САКБнын башчысы М.К. Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 337-беренесинин 3-бөлүмүндө (Кызмат абалын кыянаттык менен пайдалануу) каралган кылмышка шектүү делип кармалып, КР УКМКнын тергөө абагынын убактылуу кармоочу жайына киргизилген.

Учурда кылмыш ишинин алкагында кылмышка тиешеси бар башка адамдарды аныктоо боюнча ыкчам-тергөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

Рамзан Кадыров башаламандыктарга катышкандарды "чекеге атуу" буйругун берди

Чеченстандын башчысы Рамзан Кадыров жапырт башаламандыктардын алдын алуу жана зарылчылык жаралса ага катышкандарды “чекеге атуу” буйругун берди. Бул тууралуу “РИА Новости” агенттиги жазды.

Мындан бир нече күн мурда – жекшемби күнү кечинде Дагестандын борбор шаарындагы аэропортту антисемиттик акцияга чыккан топ басып алган.

“Бизде тополоңго бир киши чыга турган болсо, аны кармап, отургузгула. Же болбосо эскертүү иретинде асманга үч жолу ок чыгарып, ал адам мыйзамга баш ийбесе, чекеге аткыла. Андан кийин чыкпай калышат. Бул менин буйругум”, – деди Кадыров чечен өкмөтүнүн жыйынында.

Чеченстандын башчысы Владимир Путин сыяктуу эле Дагестандагы антисемиттик акцияларга Киев менен Батыш өлкөлөрү “шыкакчы” болгонун айтты.

Буга чейин Украинанын Тышкы иштер министрлиги Москванын мындай дооматын күнөөнү өзүнөн башкага оодаруу аракети деп атаган.

Махачкаладагы окуянын катышуучулары Газадагы палестиндерди коргоо үчүн чыгышканын айтышкан.

Кадыров өзү социалдык тармактарда Израилди “геноцид” кылып жатат деп айыптап, аны нацисттик Германияга салыштырган.

Дагестанда жекшемби күндөгү башаламандыкка байланыштуу 83 киши кармалганы кабарланган. Бирок аларга кандай айып тагылганы азырынча белгисиз.

Чечен активисти Мовлаев УКМКнын тергөө абагында кыйноого кабылганын билдирди

Кыргызстанда кармалып, камакка алынган чеченстандык активист Мансур Мовлаев коопсуздук кызматынын тергөө абагында кыйноого кабылганын билдирди. Ал бул тууралуу 31-октябрда Бишкек шаардык сотунда өткөн апелляциялык арыздар боюнча соттук отурумдун башында айтып үлгүрдү.

“Урматтуу судья, мени тергөө абагында кыйнап жатышат. Мени соттон баш тартууга мажбурлап жатышат”, – деди ал.

Мовланов сөзүн аягына чыгара алган жок. Соттук коллегиянын төрагасы отурум жоопкер тараптын апелляциялык арызы сот өндүрүшүнө келе электигин айтып, жараянды 16-ноябрга дайындады.

Адвокат Бакыт Автандил Мансур Мовлаевдин билдирүүсү боюнча прокуратурага жана Кыйноолорго каршы улуттук борборго кайрыларын журналисттерге жараяндан кийин маалымдады.

Украинадагы согушка каршы пикирин ачык билдирип, чечен президентин сындап келген активист Мансур Мовлаев былтыр өмүрүнөн кооптонуп, Орусиядан качып чыккан. Быйыл августта Кыргызстандын коопсуздук кызматы аны Ысык-Көлдөн кармаган. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети (УКМК) Мовлаев бир жылдан бери эл аралык издөөдө жүргөнүн, атайын кызматтын террордук уюмдарга бөгөт коюу ишинин алкагында колго түшүрүлгөнүн билдирген.

Коопсуздук кызматынын маалыматында 28 жаштагы Мовлаев Сириядагы эл аралык террордук уюмду каржылоо маскатында Кыргызстандагы колунда бар адамдарды карактоону көздөгөн деп шек саналып жатканы жазылган. Мекеме ошондой эле ал быйыл январда Кыргызстандын чек арасынан мыйзамсыз өтүп, орус жарандыгы тууралуу жасалма паспорт менен жүргөнүн кошумчалаган.

Мовлаевге “Мамлекеттик чек араны мыйзамсыз бузуп өтүү” беренеси менен айып тагылып, 4-октябрда ал Биринчи Май райондук сотунун чечими менен аягында мекенине депортациялоо менен алты айга эркинен ажыратылган.

Активист соттогу акыркы сөзүндө Чеченстанга депортацияланса, чечен күч органдарынын кыйноосуна кабыларын айтып, канча жыл берилсе да бул жакта жазасын өтөөнү суранган. Апелляциялык арызда да кылмыш беренесиндеги эң жогорку жаза – эки жылга эркиндигинен ажыратуу суралган.

 

Дагестанда өзбек дарыгери "жөөт" эмес экенин далилдөөгө мажбур болду

Махачкаладагы антисемиттик акция учурунда агрессивдүү топ Москвадан Дагестанга келген адамды Израилдин жараны деп кармап алган.

“Кавказ.Реалии” жазгандай, ал жөөт эмес экенин жана израилдик эмес экенин түшүндүрүүгө аракет кылган. Жыйынтыгында полициячылар аны жоон топ кишилердин арасынан алып чыгып кеткен.

Ал улуту өзбек, Москвада дарыгер болуп иштеген Дилшод Мамадалиев экени белгилүү болду.

Күч органдары 30-октябрда таңга жуук тополоңду таркатууга жетишти. Бул окуя боюнча Орусиянын Тергөө комитети кылмыш ишин козгоду.

Дагестандын баш калаасы Махачкаланын аэропортунда жекшембиде болгон тоз-тополоңдо 20дан ашуун киши жабыркап, ону олуттуу жараат алганы маалым болду. “Свобода” радиосу полиция 60 кишини кармаганын жазды.

29-октябрда миңге чукул киши антисемиттик ураан чакырып, Тель-Авивден келчү учакты утурлай Махачкаланын аэропортун басып алган. Алар учуп келген жүргүнчүлөрдүн документтерин текшере баштаган. Телеграм каналдардын бири жарыялаган видеодо 20дай киши өзүн “өзбекмин” деген жигиттин паспортун тартып алып, кайра бербей жатканы тартылган. Жаалданган топ “жөөттөрдү издөө үчүн” ОМОНдун машинелерин дагы тинткенин “Сота” жазды.

Орус бийлиги Дагестандын башкы аэропортундагы тоз-тополоңго “чет жактардан, анын ичинде украиначыл Телеграм каналдардын кырдаалды дестабилдештирүү аракети” түрткөнүн белгилеп, күнөөнү тышка оодарды.

Британиянын Кыргызстандагы элчиси Николас Боулер "Чет элдик өкүл жөнүндө" мыйзамга тынчсыздануу билдирди

Жогорку Кеңеш биринчи окууда кабыл алган “Чет элдик өкүл жөнүндө” мыйзам долбоору кабыл алынса, Британиянын Кыргызстандагы жарандык коомго көрсөткөн колдоосуна тоскоолдук жаралышы мүмкүн.

Бул тууралуу Британиянын Кыргызстандагы элчиси Николас Боулер 30-октябрдагы маалымат жыйында билдирди.

“Биз элчилик катары да буга чейин мыйзам долбоору боюнча тынчсыздануу билдиргенбиз. Азыр да бул боюнча БУУнун Кыргызстандагы өкүлчүлүгүнүн кыргыз бийлигине жолдогон кайрылуу катына көңүл бурууга чакырабыз”, – деди элчи.
Ал жарандык коомдун мыйзам долбоорунун авторлоруна Батыш өлкөлөрүнө виза бербөө боюнча кайрылуусунан кабары бар экенин, бул маселе талкууланарын жана Кыргызстанда виза берүү саясаты өзгөрбөгөнүн тактады.
Элчи Боулер Кыргызстан Борбор Азиядагы эркин өлкө экенин, буга эркин медиа менен жарандык коомдун салымы чоң экенин белгиледи. Эки институттун болушу жаратман экономиканын өнүгүшү үчүн маанилүү экенин кошумчалады.
Жогорку Кеңеш 25-октябрдагы жыйынында “Чет элдик өкүл жөнүндөгү” мыйзам долбоорун карап, аны биринчи окууда эч кандай талкуусуз кабыл алды.
Анда документтин негизги автору, депутат Надира Нарматова баяндама жасагандан кийин төрага Нурланбек Шакиев сунуш-пикирлер болсо экинчи окууга чейин жазуу түрүндө берүү керектигин айтып, документти талкуусуз добушка койду жана көпчүлүк колдоду.
Нарматова бул документ өкмөттүк эмес уюмдардын ишине тоскоол болбойт деп ишендирип келет.
“Адилет” укуктук клиникасы Нарматованын мыйзам долбоорун иликтеп чыгып, ал Орусиянын “Чет элдик агенттер жөнүндөгү” мыйзамына 98% окшош экенин аныктаган.

120 уюм парламенттин комитетинин төрагасы Сүйүнбек Өмүрзаковго кайрылуу жолдоп, бул мыйзам “чет элдик агенттер жөнүндөгү” мыйзамдан айырмасы жоктугун, агент деген сөздү өкүл деп гана алмаштырып коюшканын, эгер ал кабыл алынса, жарандардын эркиндиги менен укуктарына гана эмес, социалдык тармакка жана экономикага залакасы тиерин белгилешкен.
25-октябрда эл аралык Журналисттерди коргоо комитети (СPJ) Жогорку Кеңешти Орусиянын репресивдүү мыйзамынын мисалында жазылган талаштуу мыйзамды кабыл албоого чакырган.
Баш кеңсеси Нью-Йоркто жайгашкан уюм бул мыйзам Орусиядагыдай эле “бир катар бейөкмөт уюмдардын жабылышына” түртөрүн эскерткен.

УКМК: Кримтөбөл Камчы Көлбаевдин экс-премьер-министр Сапар Исаковго белек кылган люкс классындагы кымбат баалуу брондолгон машинасы камакка алынды

КР УКМК тарабынан К.Асанбектин жана ага тиешеси бар адамдардын мыйзамсыз алынган мүлктөрүн аныктоо боюнча көрүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын жүрүшүндө КР жараны Р.М.Т. кармалды.

Р.М.Т. К.Асанбектин кылмыштуу жол (рэкет, опузалоо, ишкерлерден опузалап алуу, баңгизаттарды мыйзамсыз жүгүртүү) менен алынган мүлктөрүнүн  мыйзамдуулугун көрсөтүү максатында өзүнүн атына каттатып, кийин айрым саясатчыларга өткөрүп бергени аныкталды.

Тактап айтканда, 2020-жылдын октябрь айында М.Рамонов 2015-жылы чыгарылган “Мерседес-Бенц S600” брондолгон унаасын КР экс-премьер-министри С.Исаков абактан чыккандан кийин ага өткөрүп берген. Андан кийин 2020-жылдын 5-октябрында С.Исаков айрым саясатчылар менен биргеликте бул унааны борбордук “Ала-Тоо” аянтында массалык баш аламандык уюштуруу аракетинде колдонгон.

Байболот Абытов, профессор: Чыныгы педагог, таасын аалым, талыкпас тарбиячы - Жумали агай

Биз 75 жылдык мааракесин белгилеп жаткан Жумали Агай бүт өмүрүн, билимин, илимий-педагогикалык табылгаларын жана жандуу тажрыйбаларын, дараметин, күч-кубатын, максаттуу аракеттерин, тээ жаштайынан баштап жогорку билим берүү жаатына жумшап, өз салымын кошуп, ошол тармактын ат көтөргүс түйшүгүн көтөрүп, тарыхчыларга аттын кашкасындай таанымал болуп, болочок мугалимдерди, тарыхчыларды, Чыгыш жана аймак таануучуларды, юристтерди тарбиялоого арнап келген. Агай тынымсыз эмгеги менен турмуштун татаал жолун чаалыкпай баскан, чыгаан педагог, таасын аалым, талыкпас тарбиячы таризинде таанымал. «Калк айтса калп айтпайт» – дейт, Жумали агай  көптөгөн  муундардын устаты экени талашсыз.

Даңазалуу жазуучу Ч.Айтматовдун “Коомдун зор күчү мугалимге жүктөлөт” – деп айтканы, анын терең мааниси, көп жактуу маңызы бар.  Ошол зор күчкө ээ болгон айтылуу агайлардын бири дал ушул Жумали агай.

  1970-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин Тарых факультетин артыкчылык диплому менен аяктап, ошол эле жылдан баштап өзү окуган Тарых факультетинин  “Азия, Африка өлкөлөрүнүн тарыхы” кафедрасында эмгек жолун баштап, бир кафедрада 22 жыл талыкпай эмгектенген.  Педагогикалык эмгек жолу 1970-92-жж. КМУ-КУУда, 1992-2000-жж. ОшМУда, 2000-2006-жж. ОГПИ-ОГПУда, 2007-2023-жж. кайрадан ОшМУда декандык, кафедранын профессору сыяктуу кызматтарды аркалап келүүдө.

Мен Жумали агайдын ишмердүүлүгүн үч жактан карагым келет:

Чыныгы педагог. Жумали Адилбаевич турган турпаты, баардык аракети менен чыныгы педагог. Бүт өмүрүн, Кеңеш доорунда, азыр деле, университеттердеги оор, талыкпаган эмгекти, бийик интелектуалдык деңгээлди, чоң маданиятты, тынымсыз изденүүнү талап кылган, тарыхый  өнүгүүсү катаал жана татаал, табышмактуу, көп тараптуу, Чыгыш өлкөлөрүнүн тарыхын окутууга  арнаган.

 Элестетиңиздер, элет жеринде орто мектептен улуттук тилде билим алып, орус тилин толук өздөштүрө элек кезинде, республикабыздын жалгыз университетинин студенти болуп, окууну бүтөөрү менен Чыгыш өлкөлөрүнүн тарыхын изилдөөчү, аларды окутуучу кафедрада иштеп калышы, боз жигит болгон Жумали агайга зор педагогикалык, илимий жоопекерчиликти жүктөгөнү анык.

Ачыгын айтканда идеологиялык диктат күчтүү болгон СССР кезиндеги, ошол жааттын корифейлери, тарых илимдеринин докторлору, профессорлор: Н.А.Смирнов, Р.А.Ахрамович, Л.С.Васильев, М.С.Мейер, В.Ф.Васильев, А.А. Маслов ж.б. мектебинин үлгүсүндө, өз табылгаларын кошуп, байытып, жергиликтүү жаштарга жеткиликтүү кылып окутууга жетишкен, сейрек педагог адистердин бири Жумали агай болгону анык. Мен алардын ичинен М.С.Мейер, В.Ф.Васильев менен эл аралык конференцияларда таанышып, баарлашып калдым. Алар Кеңеш доорунда Азия, Африка өлкөлөрүн абдан терең өздөштүргөн, СССР чыныгы Чыгыш таануучулары, чучугуна чейин интеллигент, маданияты жана интеллектуалдык деңгээли өтө жогору болгон окумуштуу, педагогдор экенине ынанган жайым бар.  

Кеңеш доорунда, коммунисттик идеологиянын диктаты күчтүү болуп турган учурда СССРдин жогорку окуу жайларында чет өлкөлөрдүн, айрыкча СССРге каршылаш өлкөлөрдүн тарыхын, ошол кездеги шарттарга ылайык окутуу абдан кыйын болгону талашсыз, аны бул жерде катышып олтурган КУУнун улуу муундагы агай-эжекелери тастыктап беришет. Ошондой жөнөкөй эмес шарттарда Жумали Адилбаевич Чыгыш өлкөлөрүнүн тарыхын талыкпай изилдеп, изденип, үйрөнүп, тиешелүү окуу пландарын, жумушчу программаларды иштеп чыгып, кесиптештеринин купулуна толгон, студенттерге жеткиликтүү, түшүнүктүү болгон, окуу-усулдук иштелмелерди даярдап, окуу жараянына киргизгени чоң иш болгону талашсыз.

Ошол кездеги Чыгыш өлкөлөрүнүн тарыхын окутууну жакшыртуу багытын-да бир топ алгылыктуу окуу, усулдук иштерди жүргүзүп, окутуунун сапатын жогорулату таризинде көп изденип, бир катар педагогикалык, усулдук жаңы-лыктарды, окутуунун методологиясын, ыкмаларын толуктап, эскирген көз караштарды, ыкмаларды жаңыртып, студенттерге жогорку деңгээлде билим берүү үчүн көп эмгектенген. Тарых жаатында миңдеген студенттерди окутуп, телчиктирип, жүздөгөн  шакирттерди даярдаган.

Ушул багытта алып караганда Жумали агай Бишкекте да, Ошто да, өзүнүн  Чыгыш таануу мектебин түзүп, өз ишмердүүлүгүн бүгүнкү күндө да улантып келе жатканы, анын чыныгы педагог  экендигин тастыктап турат.

Педагогикалык жаатта устаттык өнөрдүн туу чокусун багындырган, билим берүү дегенде ичкен ашын жерге койгон, өрнөктүү педагог, аты кыргыз тарыхчыларынын арасында аттын кашкасындай таанымал,  билим берүү жаатында чоң үлгү, дайыма сүйлөгөн сөзүнө, кылган иши төп келген, бүт өмүрүн жаштарды тарбиялоого, аларды жаркын келечекке, тарыхчы мугалимдик кесипке даярдоого арнаган, өзүнүн терең билими, чыгармачылык жигери менен келечек муунга дем берген, мекенибиздин сыймыктуу уулу, кеменгер окутуучу, агартуу тармагына, тарых илимине, билимине өз салымын кошкон окумуш-туу-педагог агайыбыз Ж.Адилбаев болгонун анын баскан жолу, азыркы ара-кеттери тастыктап турат.

  Таасын  аалым, илимпоз катары Ж.Адилбаевдин калыптануусуна зор таасир эткендер, аны окуткан, кийинчерээк чогуу иштешкен, кыргыз тарыхынын чыгаандары, корифейлери, тарых илимдеринин докторлору, профессорлор: А.Хасанов, А.Чукубаев, Б.Зима, С.Аттокуров, В.Петровец, Х.Мусин, Ж.Бактыгулов, З.Эралиев, М.Федоров, тарых илимдердин кандидаттары, доценттер: А.Рыскулов, К.Мамбеталиева, М.Жамгырчинов, Б.Урстанбеков, М.Оморов, В.Шелике, Т.Мурзабеков Г.Мохова, С.Искенова ж.б. олуттуу таасир эткени талашсыз.

“Жакшы ат кийин чабылат” дегендей, Жумали агайдын илимге баш оту менен ктиришкен мезгили, өз курдаштарына салыштырганда, бир аз кечирээк башталды. Педагог катары абдан такшалып, дасыккан тажрыйба алгандан кийин, 1994-жылы “1975-85-жж. Кыргызстанда улуттук жумушчу адистерди даярдоо жана квалификациясын  жогорулатуу” – аттуу тарых илимдеринин кандидаты илимий даражасын жактап, 1996-ж. доцент илимий наамын алган. Агайдын илимий темасы мага жакындан тааныш тема, анткеним мен ошол эле 1994-жылы “1965-70-жж. Кыргызстанда жумушчу, инженердик-техникалык адистерди даярдоо жана квалификациясын  жогорулатуу” аттуу темада кандидаттык диссертациямды жактап, мен да улуттук жумушчу жана инженердик-техникалык адистерди даярдоо меслесин козгогонмун.

 Ачыгын айтканда 90-жылдары деле улуттук жумушчу, инженердик-техникалык адистерди даярдоо маселесине этият, тартынуу менен аяр мамиле жасалчу. Мурдагы убактарда улуттук адистерди даярдоо маслеси жабык, үстүртөн, терең талданбаган  маселе болгону талашсыз. 

 Көп жылдык илимий-педагогикалык, окуу-усулдук ишмердүүлүктүн натыйжасы катары бир катар эмгектерди даярдап, басмадан чыгарып, кесиптештеринин, жаш адистердин назарына тартуулады.

Өмүрү өрнөк болгон чыныг педагог катары ар түрдүү багытта, темада жазылган илимий эмгектери, монографиялары аркылуу, болочок адистерди, дүйнөлүк тарыхтын алкагында Чыгыш маселелери боюнча кенен, терең жана оригиналдуу ой жүгүртүүгө, Чыгыштын кайталангыс салттык, нравалык, маданияттык, кайталангыс руханий байлыктарын үйрөнүүгө, гуманизмдин Чыгыш үлгүсүн, баалуулуктарын барктоого үйрөтүп келет.

Агайдын олуттуу эмгектеринин катарында: “Некапиталистический путь развития Востока”, “Методическая пособия по новой истории Азии и Африки”, Индиянын соңку тарыхы”, “Чыгыш өлкөлөрүнүн тарыхнаамэсинин негизги маселелери”,  “Тарыхый окуялардын, аталыштардын жана түшүнүктөрдүн энциклопедиялык сөздүгү”, “Кытайдын соңку тарыхы”,  “Япониянын соңку тарыхы”,  (1918-2010-жж.), “Дүйнө тарыхы: доорлор жана цивилизациялар, географиялык ачылыштар согуштар жана революциялар мыйзам ченемдүүлүктөр жана келечек” (Дуйшонбаева А.Б. менен биргеликте) ж.б. атоого болот.

 2010-2021-жж. Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын Түштүк бөлүмүнүн Тарыхый-Мурас бөлүмүнүн башчысы катары бир топ илимий иштерди, долбоорлорду  аткарганы алкоого татырлык көрүнүш экендиги талашсыз.

 Талыкпас тарбиячы таризинде Жумали Адилбаевич дайыма өзүнүн нускалуу, таасирдүү сөздөрү, чабыты кенен, мааниси терең ойлору, жеке маданияты, интеллектуалдык деңгээли, паам-парасаты, үлгүлүү жүрүшү менен жаштарга таалим-тарбия бергенин, өз замандаштарына, кесиптештерине таасир эткенин көп эле көрүп жүрөбүз. Бир акылдуу инсан “Адамдын бактысы – жакшы мугалимден жакшы насаат угуп, жакшы тарбия алгандыгында” деп айткандай, бул киши да өзүнүн жеткиликтүү, таасирдүү насааттары, олуттуу, орундуу сөздөрү менен көп муундарды тарбиялай алды десек болот.

Көп убакта адамдын аң сезимине туура, таамай айтылган сөз менен таасир этүү, тарбия берүү жөндөмү дал ушул Жумали акада бар. Анын нускалуу бир топ сөздөрүн мен тээ 90-жылдардан бери көп эле угуп келе жатам. Мисалы, Жумали агай көп айткан накыл сөздөр, макал-лакаптар: “Жакшылыкка жакшылык ар адамдын иши, Жамандыкка жакшылык эр адамдын иши. Жамандыкка жамандык кем адамдын иши, Жакшылыкка жамандык көр адамдын иши”; «Жамандын жакшысы болгондон көрө, жакшынын жаманы бол”; «Жакшы сүйлөгөн дурус, жакшылап уккан андан да дурус» – деген таризде улуу-кичүүнү укканда ыраазы кылат.

Чыгыш элдеринин тарбиялык, адептик-руханий баалуулуктарын колдонуу менен жаш муундарга таалим-тарбия берүү Жумали Адилбаевичтин тарбиялык кредосу катары караса болот. Муну менен Жумали ака жаш муундарга жакшылык менен жамандыкты, адамзаттагы баалуулуктарды ажырата билгенди, акыркы мезгилдердеги коомчулукту деградация жолуна салып жаткан жат көрүнүштөр – спирт ичимдиктерин ичүүдөн, баңгиликтен, сойкулуктан, кумар оюндарынан, сүткорлуктан, кылмышкерликтен, ар нерсеге көз карандылыктан алыс болууга чакырып, үндөгөнү алкоого татырлык көрүнүш.

Чыныгы педагог, таасын аалым, талыкпас тарбиячы катары Жумали Адилбаев КУУда, ОшМУда бир катар чыгаан мамлекеттик, саясий ишмерлерди, тарыхчы илимпоздорду тарбиялап чыкканы да биз үчүн чоң сыймык. Башканы коёлу аттуу-баштуу тарых илимдеринин докторлору, профессорлор С.С.Касмамбетовду, А.Асанкановду, Т.А.Абдрахмановду, А.М.Кылычевди, А.Акуновду, Б.Жумабаевди, Т.Чоротегинди, К.Таабалдиевди, Н.Алымкуловду, Т.Шейшекановду, М.Кожобековду, К.Молдокасымовду ж.б. атаса болот.

Менин баамымда бул адам өзү өкүнбөгөндөй байма-бай жана үлгүлүү өмүр сүрүп келе жатат. Бир айылдын, өрөөндүн эле эмес бүткүл кыргыз журтчулугуна таанымал болгон, Жумали агайыбыз табиятынан тубаса окутуучу, чыныгы аалым, таасын окумуштуу, талыкпас тарбиячы, шыгы, жөндөмү жетишкен мыкты усулчу, мыкты жетекчи, бир катар жаңы көз караштардын жана саамалыктардын демилгечиси жана ишке ашыруучусу катары маалым. Жумали аканин мындай асыл касиеттерин мен да жаштайыман көрүп, жакындан билип, көптөгөн жакшы пикирлерди кесиптештеринен, замандаштарынан, абройлуу аксакалдардан угуп, дараметиме жараша көкүрөк сезимим менен туюп келем. Элибиз сыйлап, урматтаган кадырлуу аксакал менен бүгүнкү күндө да ар түрдүү багытта баарлашуу мага  зор ырахат, чоң дем берет. Анын акыл-насаатын, ой пикирин, элибиздин, жерибиздин өткөн тарыхы, маданияты, каада-салты, үрп-адаты, азыркы учурдун көйгөйлүү маселелери, таалим-тарбиясы, учурдагы  жаштардын адеп-ахлагы, абийири жөнүндөгү асылзат сөздөрү, мени эле эмес көптөгөн адамдарды терең ынандырып өзүнө тартат.

Бекеринен касиетүү, накыл сөздүү, кыргыз эли байыртадан «алсызды күчтүү кылган билим, адамды улуу кылган эмгек, билим түгөнбөс казына, кенч, эмгек анын ачкычы» – деген нускалуу сөздөрүн айтпаса керек. Агайыбыз Жумали Адилбай уулу ушул нусканын өтөсүнө чыгып, билим, илим кенчин тереңдетип казып, анын жемиштерин жаштарга тартуулап өмүр сүрүп келүүдө. Ошол эмгегинен баар таап, калайык калкка аттын кашкасындай  белгилүү болду. Ар ким “өз эмгегинин үзүрүн көрөт” – деген ошол эмеспи. 

Абытов Байболот Капарович 

тарых илимдеринин доктору, профессор, Россия табигый илимдер академиясынын мүчө-корреспонденти, Ош мамлекеттик университети, Чыгыш таануу институту

Орусияда аскерге барбаган борбор азиялыктарга 20дан ашык кылмыш иши козголду

Москвада аскерге барбаган борбор азиялыктарга каршы 22 кылмыш иши козголду. Бул тууралуу Орусиянын Тергөө комитети билдирди.

Кеп буга чейин орус жарандыгын алган адамдар тууралуу болууда. Учурда укук коргоо органдары аларды издеп жатканы кабарланды. Эгер ал борбор азиялыктар чындап эле аскерге баруудан баш тартса, жарандыктан ажыратылат.

Буга чейин жарандык алган 80ден ашуун адам Орусиянын Куралдуу күчтөрүнө кызмат өтөө үчүн жиберилгени маалым болгон.

Ишемби күнү Тергөө комитетинин басма сөз кызматы аскердик кызмат өтөөдөн баш тартуу фактысы боюнча 12 кылмыш иши козголгонун билдирген. Мекеменин маалыматына караганда, аскер курагындагы 12 борбор азиялык Орусиянын жарандыгын алып, бирок октябрда чакыруу боюнча аскердик комиссариаттарга барышкан эмес. Буга байланыштуу полиция кызматкерлерине аларды издеп табуу тапшырмасы берилген.

Ушул жылдын аягына чейин аскерге 18 жаштан 27 жашка чейинки жарандар чакырылат. 2024-жылдын 1-январынан тарта аскерге чакыруу мөөнөтү 30 жашка чейин узартылат.

Орусиянын Кылмыш кодексинде аскерде кызмат өтөөдөн баш тартуу үчүн эки жылга абакка кесүү жазасы каралган.

Быйыл жай айында Орусияда мигранттарга каршы рейддер күч алган. Мамлекеттик Думада “армияга барбай, аскердик милдетин өтөбөгөн мурдагы мигранттарды жарандыктан ажыратуу” мыйзам долбоору сунушталган.

Орусиянын атуулдугун алган борбор азиялыктарды согушка тартуу өнөктүгү Москва Украинага согуш ачканда башталган.

Расмий эсепте, орус жарандыгын алган кыргызстандыктардын саны 600 миңден ашуун. Алардын бир бөлүгү кыргыз паспортунан баш тартпаганы кабарланып келет.

WPS индекси: Кыргызстан - аялдар үчүн Борбор Азиядагы эң кооптуу өлкө

Борбор Азия чөлкөмүндө Кыргызстан аялдар үчүн эң кооптуу өлкө бойдон калууда. Дүйнөдөгү аялдардын коопсуздугу жана бакубаттыгы боюнча глобалдык индекстин (WPS) жаңы баяндамасына ылайык, Кыргызстан бул көрсөткүчтө 95-орунда.

Кыргызстан 2021-жылы да WPS индексинде 97-катарда болуп, Борбор Азиядагы аялдар үчүн эң кооптуу өлкө деп таанылган.

Баяндамада Кыргызстанда аялдардын бийликтеги орду 20% ашпай турганы, 13% аялдар жакын адамдары тарабынан зордук-зомбулукка кабылары жазылган.

Индексте Кыргызстандан бир тепкич өйдө Өзбекстан жайгашса, Тажикстан 90чу, Казакстан 80-орунда. Ал эми Түркмөнстан Борбор Азиядагы аялдар үчүн коопсуз деп саналган өлкө катары 58-орунду ээлеген.

Аталган индексте 170 өлкөдөгү аялдардын абалы камтылган. Аялдардын абалын Норвегиянын Тышкы иштер министрлигинин колдоосу менен Жоржтаун институтунун Гендердик маселелер, коопсуздук жана тынчтык борбору 13 категория боюнча – аялдардын коомдогу, эмгек рыногундагы ордун, саясаттагы абалын, социалдык коопсуздугун изилдеген.

WPS индекси боюнча Европадагы тогуз: Норвегия, Дания, Финляндия, Исландия, Швеция, Швейцария, Люксембург, Австрия, Нидерланды жана Жаңы Зеландия аялдар үчүн эң коопсуз, Түштүк Судан, Конго, Борбордук Африка Республикасы, Ооганстан, жана Йемен абдан кооптуу өлкө болду.

Кыргызстандын статистика комитети жана бир катар уюмдар үч-төрт жыл мурун жүргүзгөн сурамжылоолорго караганда, Кыргызстандагы ар бир төртүнчү аял зомбулукка кабылат.

Ички иштер министрлиги акыркы эки жылда өлкөдө үй-бүлөлүк зомбулуктан 20 аял каза болгонун билдирген.

УКМК: Ош облусунун тургунун камайбыз деп коркутуп, 400.000 сом пара алышкан милициянын офицерлери камакка алынды

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан укук коргоо органдарындагы коррупциялык кылмыштарды аныктоо, алдын алуу жана бөгөт коюу боюнча көрүлгөн иш-чаранын жүрүшүндө Ош шаардык ички иштер башкармалыгынын кызматкерлер тобунун курамында Ош облусунун тургунунан опузалап 400 миң сом өлчөмүндө акча талап кылган ыкчам кызматкер кармалды. 

Ош шаардык ИИБнын ыкчам кызматкерлери милициянын капитаны Т.Б.Н., милициянын майору И.И.И., милициянын капитаны Э.С.Э. жана милициянын майору Ж.у.Н. кылмыш жоопкерчилигине тартабыз деп коркутуу жолу менен Ош облусунун тургуну А.у.С.дан 400 миң сом өлчөмүндө акча каражатын опузалап алышкандыгы аныкталды.

Үстүбүздөгү жылдын 26-сентябрында көрүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын алкагында 100 миң сом алып жаткан жеринен өнөктөшү жана Ош ШИИБнын ыкчам кызматкери, милициянын майору Ж.у.Н. кармалган. Жыйынтыгында акыркысы УКМКнын Ош шаары жана Ош облусу боюнча тергөө абагына киргизилип, калгандарына издөө жарыяланган.

2023-жылдын 3-октябрында козголгон кылмыш ишинин алкагында көрүлгөн чаралардын натыйжасында мурда издөөдө жүргөн Ош ШИИБнын кызматкерлери, милициянын капитаны Т.Б.Н., милициянын майору И.И.И. жана милициянын капитаны Э.С.Э. кармалып, Кыргыз Республикасынын Ош шаары жана Ош облусу боюнча тергөө абагына киргизилди.

УКМК: Кадамжайда баасы 1 миллиард 63 миллион сомдук 624 гектар трансформацияланбаган жер тилкесин жеке турак жай куруу үчүн сатып жиберген айыл аймактын жетекчилери камакка алынды

КР УКМК тарабынан Кадамжай районунун Кыргыз-Кыштак айыл аймагында трансформацияланбаган жерлерди жеке турак жай куруу үчүн мыйзамсыз берүү фактылары боюнча, Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 337-беренеси (Кызмат абалын кыянаттык менен пайдалануу) менен кылмыш иши тергелүүдө. 

Жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын натыйжасында аталган айыл аймактын айрым кызмат адамдарынын Д.Д.М., КА.С.  жана T.A.C. мыйзамсыз иш-аракеттери аныкталды, алар 2016-2023-жылдар аралыгында 61,37 га жер тилкесин жеке турак жай куруу үчүн бөлүп берүү боюнча мыйзамсыз чечимдерди чыгарган.

Мындан тышкары, жер тилкесин мыйзамсыз берүү боюнча башка фактыларды жашырууну көздөп, аталган адамдар жеке баюу максатында Кадамжай райондук жер мунапыс комиссиясы менен алдын ала сүйлөшүп, 600,53 гектар жерди мыйзамдаштыруу боюнча арыз беришкен, бирок иш жүзүндө 624 га жер экени аныкталды, анын ичинен 61,37 га мыйзамсыз токтом чыгаруу менен берилген, 6 га Д.Д.М. тарабынан 12 жакын байланыш адамдарына белек катары берилген, ал эми 556,63 гектар жер мунапыс боюнча комиссиясы менен макулдашып, жергиликтүү тургундар тарабынан басып алынган деп киргизилип, үй ээлеринин бар экендиги тууралуу маалыматтар жасалма көбөйтүлүп берилген. 

Ошол эле учурда, көз карандысыз эксперттин корутундусуна ылайык, мыйзамсыз берилген 624 гектар жердин баасы 1 миллиард 63 миллион сомго бааланса, анын ичинен мыйзамсыз чечимдин негизинде берилген 61,37 гектар жердин баасы 103 миллион 743 миң 145 сомду түзөт.

Жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын натыйжасында баасы 1 миллиард 63 миллион сом болгон 624 гектар жер тилкеси мамлекеттин балансына кайтарылды жана Баткен облусунун Кадамжай районунун Кыргыз-Кыштак а/а кызмат адамдарынын жеке кызыкчылыгын көздөгөн кадамдарына бөгөт коюлду. 

Эскертүү: мурда КР УКМК органдары тарабынан Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 209-беренеси (“Алдамчылык”) боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында Кыргыз Республикасынын И.Ж. аттуу жаранына жер тилкесин мыйзамсыз бөлүп берүү үчүн мурда алынган 106 миң сом өлчөмүндөгү паранын 50 миң сомун кайтарып жаткан жеринен Кадамжай районунун Кыргыз-Кыштак а/а жер маселелери боюнча башкы адиси К.А.С. кармалган.

Соттук териштирүүлөрдүн жыйынтыгында, кармалган К.А.С.нын турак-жайы, айыл чарба багытындагы жер тилкеси жана Хундай Портер үлгүсүндөгү унаасы, жалпы суммасы 5 млн 450 миң сом мамлекетке конфискацияланды.

Учурда бул мыйзамсыз аракеттерге тиешеси бар башка адамдарды аныктоо боюнча тергөө-ыкчам иш-чаралары жүрүп жатат.

Бишкекте бала бакчанын ордуна 12 кабаттуу үй салып сатып жиберген KGgroup курулуш компаниясынын ээси Имамидин Ташов камакка алынды

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан Муниципалдык менчикти мыйзамсыз берүү жана пайдалануу фактыларын аныктоо жана бөгөт коюу боюнча иш-чаранын алкагында кылмыш иши козголуп, анын жүрүшүндө курулушка жарыяланган социалдык объектинин ордуна ижарачылар тарабынан турак жайларды мыйзамсыз куруу фактылары аныкталды. 

Жүргүзүлгөн атайын иликтөө иш-чараларынын натыйжасында, Бишкек шаарынын мэриясынын 2009-жылдын 30-июлундагы № 417 токтомуна ылайык, «О» ЖЧКсына бөлүнгөн жер тилкеге 280 орундуу бала бакча салынуусу аныкталды. Бирок, буга карабастан, «Бишкек Главархитектура» мамлекеттик мекемесинин жана «Кадастр» мамлекеттик мекемесинин жооптуу жана кызмат адамдары мыйзамсыз киреше алуу максатында «О» ЖЧКсынын жетекчилиги менен кылмыштуу топ түзүшкөн.  Бул адамдар белгиленген максатты бузуу менен архитектуралык-пландоо шарттарын иштеп чыгышып, жана инженердик-техникалык шарттарды жер астындагы унаа токтоочу жайлары бар 12 кабаттуу турак жайдын курулушуна карап, техникалык паспорт берүү жана тиешелүү документтерди тариздөө жол-жоболорун жүргүзгөн.

Белгиленген мыйзамсыз аракеттердин натыйжасында «О» ЖЧКсы мыйзамсыз түрдө 2 көп кабаттуу үйлөрдү куруп, аны сатып жиберишип, Бишкек шаарынын жакынкы райондорунун жашоочулары шаарда жетишсиз болгон бала бакчадан ажыратылган.

Ошентип, мамлекетке 52 миллион сом өлчөмүндө зыян келтирилген, ал ушул күнгө чейин «О» СК тарабынан төлөнбөй келген.

2023-жылдын 26-октябрында тергөө иштеринин жыйынтыгы боюнча, Кыргыз Республикасынын Жазык-процесстик кодексинин 96-ст., «О» ЖЧКсынын ээси – Т.И.А. кармалып, Бишкек шаардык ички иштер башкармалыгынын убактылуу кармоочу жайына камалды.

Учурда бул кылмыштарга тиешеси бар башка кызмат адамдарын жана башка адамдарды аныктоо боюнча тергөө жана ыкчам издөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

Адахан Мадумаров УКМКнын тергөө абагынан ооруканага которулду

Жогорку Кеңештеги оппозициячыл “Бүтүн Кыргызстан” фракциясынын лидери, депутат Адахан Мадумаров 26-октябрда эртең менен Бишкектеги Мирсаид Миррахимов атындагы улуттук кардиология жана терапия борборуна которулду.

Бул тууралуу “Бүтүн Кыргызстан” партиясынын өкүлү Мирбек Мунарбек уулу билдирди.

Буга чейин анын адвокаты Мадумаровдун саламаттыгы начарлап кеткенин, ооруканага жаткырлышы керектигин билдирген.
Бишкектин Биринчи Май райондук сотунда 18-октябрда Мадумаровго козголгон кылмыш ишине байланыштуу алдын ала соттук угуу жабык өткөн. Жараянга анын адвокаттары гана киргизилген. Кийинки отурум 30-октябрга белгиленген.
Саясатчынын адвокаттарынын бири Юлия Богданова буга чейин ишке “жашыруун” деген белги коюлгандыктан, эч кандай маалымат алууга мүмкүн болбой, юридикалык жардам берүү кыйын болуп жатканын маалымдаган. Мадумаров өзүнө каршы ачылган кылмыш ишинин саясий өңүтү бар экенин айтып келет.
Бийликтин дарегине ачык сын айтып келген депутатты милиция 2-сентябрда кармап кетип, соттун чечими менен Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) тергөө абагына 24-октябрга чейин камалган.
Кыргыз-тажик чек арасындагы тилке боюнча 2009-жылы протоколго кол койгону үчүн ага “Мамлекеттик чыккынчылык” деген берене менен айып тагылган. Президент Садыр Жапаров ошол протоколдун айынан Баткендеги Төрт-Көчө талаш жаратып жатканын билдирген. Мадумаров ал протоколдун юридикалык күчү жок экенин айткан.

УКМК Көлбаев "Күрмөнтү цементти" көзөмөлдөп келгенин билдирди

Улуттук коопсуздук комитети (УКМК) “Күрмөнтү цемент” ишканасынын 93,17% үлүшү Мамлекеттик мүлктү башкаруу агенттигине өткөнүн билдирди.

Анда бул атайын операцияда атып өлтүрүлгөн кримтөбөл Камчы Көлбаевге (Камчыбек Асанбек) байланыштуу иштерди тергөөнүн алкагында ишке ашканын кабарлады.

“УКМК Камчы Көлбаевдин тобунун кылмыштуу кирешелерин легалдаштырууга (адалдоо) байланыштуу бир катар кылмыш иштерин иликтөөнү улантып жатат. Тергөөдө Көлбаев жасалма жана жеке компаниялар аркылуу “Күрмөнтү” цемент заводунун ишин көзөмөлгө алганы аныкталды. Ишкананы арзан баада менчикке өткөрүү максатында анын банкрот болушуна жасалма шарттар түзүлгөн”,- деп жазылган маалыматта.
Мунун алдында УКМК Көлбаевдин акчасына сатылып алынды деген 15 асыл тукум жылкы аныкталганын билдирген. Мекемелер аралык баалоо комиссиясы алардын жалпы баасын 79 790 000 сом деп эсептегенин маалымдаган.
“Камчы Көлбаевдин уюшкан кылмыштуу тобунун аталган мүлкү кийин аукциондо сатуудан түшкөн каражаттар мамлекеттик бюджетке кайтарылат”,- деп жазылган маалыматта.
УКМК ушул айдын башында Көлбаевдин жалпы наркы 500 миң доллардан ашуун асыл тукум жылкылары мамлекетке алынганын кабарлаган.
Атайын кызмат Көлбаевге байланыштуу Кылмыш-жаза кодексинин “Уюшкан топту түзүү же ага катышуу”, “Куралды, ок-дарыны мыйзамсыз жүгүртүү” жана “Кылмыш жасоого аракеттенүү” беренелери менен иш козголгонун кабарлаган. Анда “Көлбаевдин жана анын кол астындагы адамдардын опузалоо жана рейдерлик аракеттери аркылуу алынган мүлктү жана активдерди мыйзамдаштырууга, башка да оор жана өзгөчө оор кылмыштарга катышы бар кылмыштуу топтун лидерлери жана 20 чакты активдүү мүчөсү” кармалганын билдирген.
Ошондой эле Көлбаев менен байланышта болгон 40тан ашык жаран кылмыштуу топтун активдүү мүчөсү катары кармалганын, ага тийиштүү делген жалпы наркы бир миллиард долларлык актив камакка алынганын билдирген.
Андан сырткары Көлбаев жана Бажы кызматынын төрагасынын мурдагы орун басары Райымбек Матраимов менен байланышта болгон элүүгө жакын бажы кызматкери иштен бошотулган.

Кыргызстан үч көмүр кенин кытай компаниялары менен чогуу иштетет

25-октябрда Кытайдын премьер-министри Ли Цяндын Бишкектеги расмий сапарынын алкагында 12 документке кол коюлду.

Алардын арасында кытай компаниялары менен Кыргызстанда үч көмүр кенин бирге иштетүү, шамал жана күн энергиясын өндүргөн ишканаларды чогуу куруу жана кыргыз-кытай чек арасына чукул жерде логистикалык көмүр борборун түзүү тууралуу макулдашуулар бар.

Документтер:

  1. Кыргызстандын Министрлер кабинети жана Кытайдын өкмөтүнүн ортосундагы 2023-2027-жылдарга чек аралык кызматташуу программасы;
  2. Кыргызстандын президентине караштуу Инвестициялар боюнча Улуттук агенттиктин, Кыргызстандын Санарип өнүктүрүү министрлигинин жана Кытайдын Коммерция министрлигинин ортосундагы санариптик экономика чөйрөсүндө инвестициялык кызматташууну тереңдетүү боюнча өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандум;
  3. Кыргызстандын Экономика жана коммерция министрлиги менен Кытайдын Эл аралык кызматташтык жана өнүктүрүү боюнча мамлекеттик агенттигинин ортосундагы “Бишкек шаарынын жол тармагын өнүктүрүү” (3-фаза) долбоорун ишке ашыруу боюнча сүйлөшүүлөрдүн протоколу;
  4. Бишкек жана Чэнду шаарлары ортосундагы өнөктөштүк мамилелерди орнотуу тууралуу келишим;
  5. Кыргызстанжын Улуттук банкы менен China Construction Bank Corporation ортосундагы өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандум;
  6. “Кыргызкөмүр” мамлекеттик ишканасы менен “Hebei Jinsheng Mining Engineering Co., Ltd” компаниясынын ортосундагы “Тегене” көмүр кенин биргелешип иштетүү жөнүндө макулдашуу;
  7. “Кыргызкөмүр” мамлекеттик ишканасы менен “Томирис-Кен” ишканасынын ортосундагы “Сүлүктү талаа-11” көмүр кенин биргелешип иштетүү боюнча биргелешкен иш-чаралар жөнүндө макулдашуу;
  8. “Кыргызкөмүр” мамлекеттик ишканасы менен “Kashi Shunbaofu Trade and Еxport Trade Corporation” кытай компаниясынын ортосундагы “Торугарт 1” көмүр кенин биргелешип иштетүү боюнча биргелешкен иш-чаралар жөнүндө макулдашуу;
  9. Ош облусунун Алай районунда жайгашкан “Эркечтам” кыргыз-кытай чек арасына жакын жер тилкесинде ленталык конвейердик логистикалык көмүр борборун биргелешип куруу боюнча биргелешкен иш-чаралар жөнүндө макулдашуу;
  10. Кыргызстандын Энергетика министрлиги менен “Goldwind Science and Technology Co., Ltd” компаниясы ортосундагы Кыргызстанда кубаттуулугу 3 ГВт чейин шамал электр станцияларын куруу жөнүндө макулдашуу;
  11. Кыргызстандын Энергетика министрлиги менен “Molin Energy Company Limited” компаниясы ортосундагы Кыргызстанда күн электр станцияларын куруу жөнүндө макулдашуу;
  12. Кыргызстандын президентине караштуу Инвестициялар боюнча Улуттук агенттиктин жана “Delong Steel Group Co., LTD” ортосундагы кызматташуу жөнүндө меморандум.

Ли Цян Кыргызстанга 24-октябрда расмий сапар менен келген. Аны президент Садыр Жапаров менен Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров кабыл алып, эки тараптуу кызматташууну өнүктүрүү маселелери талкууланды.

Быйыл августта Үрүмчүдө өткөн кыргыз-кытай бизнес-форумунда курулуш, гидроэнергетика жана билим берүү тармактары боюнча 1 млрд доллардан ашуун документтерге кол коюлган.

Кытай – Кыргызстандын эң башкы инвестору. Майдын аягында өлкөнүн тышкы карызы 4 млрд 489,7 млн долларды түзгөн. Бул сумманын 1 млрд 734,58 млн доллары – Бээжинге төлөнчү карыз.

ШКУга жана КМШга мүчө өлкөлөрдүн өкмөт башчылары Бишкекке келди

ШКУга жана КМШга мүчө өлкөлөрдүн өкмөт башчыларынын жыйынына катышуу үчүн Бишкекке Ирандын биринчи вице-президенти Мохаммад Мохбер, Орусиянын өкмөт башчысы Михаил Мишустин, Өзбекстандын премьер-министри Абдулла Арипов, Беларустун премьер-министри Роман Головченко, Казакстандын премьер-министри Алихан Смаилов келди.

Аларды 25-октябрда “Манас” аэропортунан Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев тосуп алды.

26-октябрда Бишкекте Шанхай кызматташтык уюмуна (ШКУ), Көз карандысыз мамлекеттер шериктештигине (КМШ) мүчө мамлекеттердин өкмөт башчыларынын жана жана Евразия экономикалык биримдигинин өкмөттөр аралык кеңешинин жыйыны өтөт.

ШКУнун жыйынына катышуу үчүн Пакистандын тышкы иштер министри Жалил Аббас Жилани да Бишкекке келген. Аны 25-октябрда президент Садыр Жапаров кабыл алып, эки тараптуу кызматташууну талкуулашты.

Президент Жапаров эки өлкө ортосунда соода алаканын көлөмүн көбөйтүүгө мүмкүнчүлүк бар экенин айтып, пакистандык инвесторлор менен тыгыз кызматташуу жаатында иш алып барууну сунуштады.

Ушул эле күнү Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров Ирандын биринчи вице-президенти Мохаммад Мохберди кабыл алды. Жапаров Кыргызстан инвестициялык климатты жакшыртуунун үстүндө аракеттенип жатканын айтып, деңизге чыгуу үчүн Ирандын аймагын пайдаланууга кызыкдар экенин билдирди.

“Кыргызстандын Иран рыногуна төө буурчакты экспорттоо үчүн чоң потенциалы бар. Төө буурчак 55 миң гектардан ашык аянтты ээлейт, 2022-жылга карата дүң жыйым 78 276 тоннаны түздү”, – деди Акылбек Жапаров.

24-октябрда Кытайдын премьер-министри Ли Цян расмий сапары менен Бишкекке келген. Ал сапардын алкагында эки тараптуу жолугушууларды өткөрүп, 12 документке кол коюлду. ШКУнун өкмөт башчыларынын жыйынына Ли Цян да катышат.

АКШ Борбор Азия өлкөлөрүнө жалган маалымат менен күрөшүүгө жардам берет

Самаркандда өткөн Борбор Азия -АКШ же С5+1 форматындагы аймактык кызматташуу боюнча биринчи министрлер жыйынында АКШнын Эл аралык өнүктүрүү боюнча агенттиги (USAID) аймакта ишке ашырууга ниеттенип жаткан жаңы долбоорлорун жарыялады.

Бул тууралуу Gazeta.uz билдирди.

USAIDдин администратору Саманта Пауэр 14,3 миллион доллар бөлүнөрүн кабарлады. Каражат Борбор Азияда экономикалык өсүштөгү тоскоолдуктарды жоюуга, туруктуу жана жашыл энергетикалык системаларды түзүүгө жана дезинформация менен күрөшүүгө жумшалат.

“Биз журналисттерди жана медиа адистерин маалыматты так аныктоо жана жарыялоо үчүн зарыл болгон инструменттер жана ыкмалар менен камсыздайбыз. Ошондой эле өнөктөш өкмөттөр менен жалган маалыматтын жайылышын алдын алууга жардам берген саясатты иштеп чыгууга жана көз карандысыз ЖМКларды өнүктүрүүгө мүмкүндүк берген ченемдик укуктук чөйрөнү түзүүгө көмөктөшөбүз”, -деди Саманта Пауэр.

USAID маалымат каражаттарын колдоо – жарандардын укуктарын коргоого, ачык-айкын жана отчеттуу өкмөттөрдү түзүүгө багытталган маанилүү демократиялык жана экономикалык реформа экенин баса белгилейт.

Түндүк-түштүк кошумча жолу 2024-жылы толугу менен бүткөрүлөт

Транспорт жана коммуникациялар министрлигинин өкүлү Алмаз Дүйшөбаев парламентте келерки жылы түндүк-түштүк альтернативдүү жолу толугу менен бүткөрүлөрүн билдирди.

Ал 24-октябрда Транспорт, коммуникациялар, архитектура жана курулуш комитетинде жолду толук пайдаланууга 2024-жылы июль айында берүү пландалып жатканын айтты.

Жайында аталган министрлик бул жолдун Жумгал районундагы Дыйкан жана Кызыл-Жылдыз айылдарындагы 159-183-чакырымы курулуп бүткөнүн кабарлап, эми 15-ноябрга чейин тилкеде кемчиликтер аныкталса, аны жалданма компания оңдой турганын билдирген.
Буга чейин Жогорку Кеңеште аталган жолду куруудагы коррупцияга байланыштуу сын-доомат айтылып, иликтөө үчүн депутаттык топ түзүү сунушу көтөрүлгөн.
Балыкчы – Кочкор – Чаек – Арал – Казарман – Жалал-Абад багытындагы 433 чакырымдык бул жол өлкөнүн эгемен тарыхындагы эң дымактуу долбоор катары айтылып жүрөт. Анын 200 чакырымга жакыны жол такыр түшө элек тилкелерден өтөт.
Бул жолду куруу 2015-жылы башталган жана долбоорго 937 миллион долларлык насыя алынган (46 миллиону – грант). Каражаттын 560 миллиону өздөштүрүлгөн деп айтылган болчу.
Негизги инвесторлор – Кытайдын Эксимбанкы, Азия өнүктүрүү, Ислам өнүктүрүү банктары. Курулушту Кытайдын China Road & Bridge Corporation ишканасы жүргүзүүдө.
Туура бир жыл мурда жолдун Жумгалдагы Арал айылынан Тогуз-Тородогу Казарман айылына чейинки 100 чакырым аралыгы колдонууга берилген. Кан жол Көкөмерен жана Нарын дарыясын жээктеп салынган. 100 чакырым жолдун 87 чакырымы мурда жол түшө элек жерден өткөн. Быйыл жыл башында Көк-Арт ашуусунда кошумча кичи тоннел ачылган.
Буга чейин жаз айларында бул жолдо таш кулап, сел жүргөн окуялар катталган жана парламентте жолдон жүрүүгө өтө кооптуу абал жаралганы тууралуу маселе көтөрүлгөн.

УКМК: Токмокто кыз зордуктаган адамды кылмыш жоопкерчилигине тартпоо үчүн 178.000 сом пара алып жаткан милиционер кармалды

 Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан мамлекеттик органдардагы коррупциялык көрүнүштөрдү жоюу боюнча көрүлүп жаткан иш-чаралардын жүрүшүндө 2023-жылдын 19-октябрында Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлигинин Ички иликтөө кызматы менен биргеликте, КР Кылмыш-жаза кодексинин 208-беренеси (Опузалап пара талап кылуу) боюнча Токмок ШИИБнин кызматкери, милициянын улук лейтенанты М.Д.К. 178 000 сом алып жаткан жеринен кармалган.

 Токмок ШИИБнин кызматкери арыз ээсинин уулу А.Рды зордуктоо фактысы боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында кылмыш жоопкерчилигине тартпоо үчүн 2000 АКШ доллары өлчөмүндө акча талап кылгандыгы аныкталган.

  Кармалган М.Д.К. КР УКМКнын тергөө абагына киргизилди.

  Учурда жогорудагы мыйзам бузууларга тиешеси бар башка кызматкерлерди аныктоо иштери уланууда.

Россия-Украина согушуна катышып каза болгондордун сөөгүн Кыргызстанга алып келүүдө кенемте төлөбөө сунушталууда

Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлиги “Чет өлкөлөрдө каза болгон кыргыз жарандарынын сөөгүн мекенине жеткирүүгө байланышкан чыгымдарды жабуу чаралары тууралуу” Министрлер кабинетинин токтомуна сунушталган өзгөртүүлөрдү коомдук талкууга алып чыкты.

Документте Кыргызстанга “Жүк-200дү” жеткирүүнү каржылоо ишин Тышкы иштер министрлигинин Тышкы миграция департаментинен Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлигине караштуу Жарандарды чет өлкөлөргө ишке орноштуруу борборуна өткөрүп берүү сунушу жазылган.

Мындан тышкары “Жүк-200” жеткирүү үчүн мамлекет тарабынан бир жолу берилүүчү жардам акчанын көлөмүн өзгөртүү сунушталууда. Ага ылайык, чет өлкөлөрдөгү ритуалдык кызматтардын баасына жана алар менен Кыргызстандын ортосунда аба байланышынын бар-жоктугуна жараша жардамдын суммасы 39 мамлекет үчүн көбөйүп, төрт мамлекет үчүн азайтылат.

Ошондой эле “эгер Кыргызстандын укук коргоо органдары чет өлкөдө каза болгон жарандын тиешелүү мекемелердин уруксатысыз куралдуу кагылышууларга же согуштук аракеттерге катышканын ырастаса”, алардын сөөгүн мекенине жеткирүү үчүн мамлекеттен жардам акча бөлүп бербөө сунушталууда. Негиздеме-маалымкатта Кыргызстандын мыйзамдарында өлкө жарандарынын “башка мамлекеттердин аймактарындагы куралдуу жаңжалдарга же согуштук аракеттерге катышуусуна” тыюу салынары белгиленген.

Буга чейин Украинадагы согушта Кыргызстандын 10 жараны каза болгону ырасталган. Алардын ичинен сегиз кишинин сөөгү Кыргызстанда жерге берилген. Бул жарандардын сөөгүн мекенине жеткирүү үчүн кенемте төлөнгөн-төлөнбөгөнү боюнча так маалыматтар жок.

“Чет өлкөлөрдө каза болгон кыргыз жарандарынын сөөгүн мекенине жеткирүүгө байланышкан чыгымдарды жабуу чаралары тууралуу” токтомдун азыркы редакциясына ылайык, Орусиядан кыргызстандыктардын сөөгүн алып келүү үчүн аймагына жараша 70 миң рублден 120 миң рублге чейин кенемте төлөнөт. Сунушталып жаткан долбоордо бул сумманы 80 миң рублден 130 рублге чейин көбөйтүү каралган.

2023-жылдын алты айында чет өлкөлөрдөн мекенине 297 кыргызстандыктын сөөгү алып келинген. Былтыр бир жыл ичинде Кыргызстанга 350 “Жүк-200” жеткирилген. Алардын 200дөн ашууну Орусияда каза болгон жарандар.

Кыргызстанда ТикТокту жабууда техникалык кыйынчылыктар келип чыкты

Кыргызстандын аймагында TикТок платформасын жабууда техникалык кыйынчылыктар келип чыкты. Бул тууралуу Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлигинин өкүлү Бектур Ибрагимов билдирип, мекеме аталган платформаны жабуу боюнча чечимин өзгөртпөгөнүн кошумчалады.

“ТикТокту жабуу боюнча биздин чечим күчүндө. Санариптик өнүктүрүү министрлиги бул ишти алып барышы керек болчу. Бирок техникалык жактан кыйынчылыктар болуп жатат. Биз ТикТоктогу тэгдерди аныктап, тизмесин министрликке бергенбиз. Бул иш азырынча жыйынтыктала элек”, – деди Ибрагимов.

Ал ТикТоктун жетекчилиги менен да сүйлөшүүлөр уланып жатканын, платформага каттоосуз кирүүгө тыюу салуу, жаш курагы боюнча чектөөлөрдү киргизүү сыяктуу талаптар коюлганын айтты. Ибрагимов азырынча Тикток коюлган талаптарды аткара электигин, алар менен байланыш уланып жатканын кошумчалады.

Бул боюнча Санариптик өнүктүрүү министрлиги комментарий бере элек.

30-августта Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги Кыргызстанда ТикТокту колдонууга тыюу салган чечим кабыл алган. Мекеме буга соңку учурда бул социалдык тармак балдардын психикалык өнүгүүсүнө, саламаттыгына терс таасир тийгизип жатканына кабатырланган кайрылуулар көбөйгөнүн негиз кылган.

Министрликтин мындай чечими социалдык тармактарда кызуу талкууланып, аны “сөз эркиндигин чектөө” деп сыпаттагандар да болгон.

Тиркеме 2016-жылы Кытайда чыккан. Кийинки жылы ByteDance компаниясы эл аралык версиясын сунуш кылган. 2019-жылы тиркеме 693 миллион жолу орнотулса, 2020-жылы 850 миллионго жеткен. 2021-жылдын аягындагы статистикага караганда, айына платформаны 1,2 миллиард киши активдүү пайдаланып келген. Кытайда күнүнө 600 миллион киши ТикТокко кирип турат.

Популярдуу тиркеме былтыр 11 миллиард доллардай киреше тапкан. Мурунку жылы бул көрсөткүч 4,6 миллиард доллар болгон.

АКШда айрым мыйзам чыгаруучулар ТикТокко толук тыюу салуу демилгесин көтөрсө, Европа Биримдиги платформаны кызматтык телефондордон алып салууга көрсөтмө берген.

Батышта тиркемеге ээлик кылган кытайлык ByteDance компаниясы колдонуучулардын жеке маалыматтарын, өкмөттүк купуя сырларды Кытай бийлигине өткөрүп берип, платформаны жалган маалымат таратуу үчүн пайдаланып кетиши ыктымал деп чочулашат.

УКМК: Камчы Көлбаевдин уюшкан кылмыштуу тобуна караштуу дагы 4 кыймылсыз мүлк камакка алынды

Уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөшүү боюнча мамлекеттик саясатты ишке ашыруу максатында, КР УКМК К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобунун мүчөлөрүнө карата «кылмыштуу кирешелерди легализациялоо (адалдоо)» фактысы боюнча тергөөгө
чейинки текшерүү иштерин жүргүзүүдө.
Текшерүүнүн жүрүшүндө бир катар кыймылсыз мүлк объекттери аныкталган:
1. «Илбирс-Саадат» эс алуу борборундагы коттедж;
2. Чолпон-Ата шаарындагы соода борбору;
3. «Коста Браво» эс алуу борборундагы коттедж;
4. «Бурана Резорт» эс алуу борбору.
Учурда кылмыш жолу менен алынган кыймылдуу жана кыймылсыз мүлктөрдү аныктоо боюнча иш-чаралар уланууда.

УКМК: Ботаникалык бактын ичиндеги жер тилкесин жеке менчикке сатып жиберген Бишкектин "Кадастр" ишканасынын экс-директору камакка алынды

УКМК тарабынан Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын (УИА) Биология институтунун Э.Гареев атындагы Ботаникалык багынын түштүк тарабында жайгашкан жер тилкелерин жеке менчикке мыйзамсыз берүү фактысы аныкталды.

Тергелип жаткан кылмыш ишинин алкагында “Кадастр” мамлекеттик мекемесинин Бишкек филиалынын жетекчилиги жана башка ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдар тарабынан материалдык пайда алуу максатында Кыргыз Республикасынын УИАнын “Көк-Жар” эксперименталдык базасынын балансындагы Бишкек шаарынын И.Ахунбаев көчөсүнүн 1а дареги боюнча жайгашкан жалпы аянты 0,244 га (Ботаникалык бактын түштүк тарабы) жер тилкесин жеке менчикке өткөрүп берүү боюнча коррупциялык схемасы уюштурулганы аныкталды. Анда, аталган жер тилкелери Э.Гареев атындагы ботаникалык бактын жалпы тосмосунун ичинде жайгашкандыгына карабастан Бишкек шаарынын мэриясынын жасалма токтомун чыгаруу жолу менен мыйзамсыз укук белгилөөчү документтер берилген. 

Жүргүзүлгөн экспертизанын жыйынтыгына ылайык, жер тилкелерин мыйзамсыз берүүдөн келтирилген зыян 31 миллион сомдон ашык сумманы түзөт.

2023-жылдын 19-октябрында чогултулган материалдардын негизинде “Кадастр” мамлекеттик мекемесинин Бишкек филиалынын экс-директору Б.Б.Ж. жана анын орун басары К.М.З. кармалып, УКМКнын тергөө абагына киргизилди. 

Учурда бул кылмышка тиешеси бар адамдардын чөйрөсүн аныктоо, ошондой эле мыйзамсыз алынган жер тилкелерин мамлекеттин балансына кайтаруу боюнча зарыл болгон тергөө иш-чаралары улантылууда.

Кылмыштуу топ түзүүгө катышкан дагы бир милиционер кармалды

Үстүбүздөгү жылдын 18-октябрында Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан пара талап кылуу жана кылмыштуу чөйрөнү түзүү же ага катышуу фактылары боюнча жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын натыйжасында, Бишкек ШИИБ Биринчи Май райондук ички иштер башкы башкармалыгынын 5-шаардык милиция бөлүмүнүн ыкчам кызматкери, милициянын лейтенанты И.Т.К. кармалды.

Бул кармалган кызматкер КР ИИМ Баңгизаттарды мыйзамсыз жүгүртүүгө каршы күрөшүү кызматынын кызматкерлеринен турган кылмыштуу топ менен түздөн-түз байланышта болгону, алар кылмыш ишин козгоо шылтоосу менен баңгизатын жеке колдонуу үчүн сатып алууну көздөгөн адамдардан акча талап кылуу менен алектенгендиги аныкталды. Кармалган кызматкер КР ЮМ караштуу ЖАКнын 1-тергөө абагына киргизилди. 

Учурда КР УКМК тарабынан жогоруда аталган кылмыш иштерине тиешеси бар КР ИИМдин башка кызматкерлерине карата аларды кармоо жана кылмыш жоопкерчилигине тартуу боюнча кошумча ыкчам-издөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө. 

КР УКМК ушул сыяктуу кылмыштарга дуушар болгон жарандарды (0312) 66-04-75 жана 0708 72 28 01 телефондору аркылуу кабарлап коюуну өтүнөт. Атын атабоого кепилдик берилет.

Ысык-Атада секелек кызга нике кыйган имам кармалды

Ысык-Ата районунун Ивановка айылынын 21 жаштагы тургуну Н. Ш. жашы жете элек, 2008-жылы туулган кызга үйлөнүүгө аракет кылганы, айылдын имамы – 52 жаштагы Р. А аларга нике кыйганы үчүн кармалды.

Чүй облустук ички иштер башкармалыгы (ОИИБ) маалымдагандай, бул факты боюнча Кылмыш-жаза кодексинин 178-беренеси (Диний ырым-жырымдарды өткөрүүдө нике курагы жөнүндө мыйзамдарды бузуу) менен кылмыш иши козголду.

Кармалгандар райондук милициянын убактылуу кармоочу жайына киргизилди.
Быйыл августта Аламүдүн районуна караштуу Васильевка айылынын имамы 2005-жылы туулган кызды өзүнөн он жаш улуу жаранга никесин кыйганы үчүн кармалган.
Кыргызстанда 2016-жылы 18 жашка жете электерге нике кыюуга тыюу салган мыйзам кабыл алынган. Анда үч жылдан беш жылга чейин эркинен ажыратуу жазасы каралган.
Мыйзамдын негизинде никеге уруксат берген кыздын ата-энеси дагы, нике кыйган имам дагы сот жообуна тартылат.

УКМК: Ата-энесинин камкордугусуз калган жашы жете элек баланын жазасын жеңилдетүү үчүн ири өлчөмдөгү пара алган Свердловдук райсотунун судьясы камакка алынды

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан сот тутумундагы коррупциялык көрүнүштөргө бөгөт коюу боюнча көрүлгөн пландык иштердин жүрүшүндө, Бишкек шаарынын Свердлов райондук сотунун судьясы Акылбек Адимов ири өлчөмдө пара алгандыгы үчүн Кыргыз Республикасынын УКМКнын тергөө абагына киргизилди.

Мурда маалым болгондой, 2023-жылдын 27-сентябрында ата-энесинин камкордугусуз калган жашы жете элек баланы эркиндигинен ажыратуу менен байланышпаган биринчи инстанциядагы соттун өкүмүн күчүндө калтыруу үчүн адвокаттын жардамы менен опузалап акча талап кылуу фактысы боюнча Бишкек шаардык сотунун кылмыш иштери боюнча коллегиясынын судьясы И.Н.А. камакка алынган.

Ошол эле учурда, Бишкек шаарынын Свердлов райондук сотунун судьясы А.А.А. көрсөтүлгөн жашы жете элек баланын жакын тууганынан адвокаттын ортомчулугу, ошондой эле жардамчысынын жана катчысынын жардамы аркылуу эркинен ажыратуу менен байланышпаган жазаны берүү үчүн пара алган фактысы аныкталган.

Кылмыш иштерине тиешеси бар адамдардан акча каражаттарын алуу боюнча белгиленген коррупциялык схеманын далилдөө базасын бекемдөө максатында бир катар ыкчам-тергөө иш-чаралары жүргүзүлгөн.

Жыйынтыгында, 2023-жылдын 20-октябрында Кыргыз Республикасынын Судьялар кеңешинин чечиминин негизинде Бишкек шаарынын Свердлов райондук сотунун судьясы А.А.А., ошондой эле адвокат Ы.К.М. камакка алынды.

 Учурда сот тутумунун арасында ушул сыяктуу фактыларды аныктоо жана бөгөт коюу боюнча пландуу иштер жүргүзүлүүдө, анын жыйынтыгы боюнча кошумча маалымат берилет.

Казакстан Орусияга товарлардын 106 түрүн сатууга тыюу салды

Казакстандын бийлиги товарлардын 106 түрүн Орусияга сатууга тыюу салды. Бул тууралуу KazTAG агенттиги жазды.

Басылманын маалыматына караганда, тыюу салынган товарлардын тизмесинде аскердик максатта колдонулушу мүмкүн болгон продукциялар бар.

“Биз согушка тиешеси бар жана чектөө киргизилген товарлардан башкасынын баарын экспорттойбуз. Бул 106 түрлүү товар, алардын экспортуна тыюу салынды”, – деди Казакстандын соода жана интеграция министринин орун басары Кайрат Төребаев.

Тыюу салынган товарлардын катарына негизинен чет жактарда өндүрүлгөн электр чиптери жана электрондук жабдыктар кирди. Төребаев аларды алып келүүгө уруксат берилген, бирок экспорттоого болбойт деп кошумчалады.

Май айында орусиялык “Важные истории” басылмасы, Уюшкан кылмыштуулукту жана коррупцияны иликтөө долбоору (OCCRP) жана германиялык Der Spiegel басылмасы жүргүзгөн иликтөөдө Орусия санкцияларды буйтап, казакстандык компаниялар аркылуу Украинадагы согуш үчүн чиптер менен дрондорду сатып алып жатканы айтылган.

Казак бийлиги былтыр май айынан тартып аскердик максаттагы товарларды Орусияга сатууга тыюу салганын, эки максатта пайдаланылчу продукцияны экспорттоого уруксат алуу эрежесин киргизгенин айтып келет.

Ошол эле маалда казак Тышкы иштер министрлиги менчик компаниялар тыюу салынган товарлардын реэкспорту менен алектениши мүмкүн экенин, бийлик андайга жол бербөөгө аракеттенгенин билдирген.

Акылбек Жапаровдун ар намысына шек келтирген Nazarnews.org сайтын эки айга жабуу чечими кабыл алынды

Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги Nazarnews.org сайтынын ишин мыйзамда көрсөтүлгөн талаптарга ылайык эки айга токтотуп туруу чечимин кабыл алды. Бул тууралуу 19-октябрда “Азаттыкка” аталган министрликтен кабарлашты.

Мекеме билдиргендей, Интернеттеги маалымат мейкиндигине мониторинг жүргүзүлүп, бул сайтта Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаровдун ар-намысына, кадыр-баркына жана ишкердик беделине шек келтирүүчү макала жарыяланганы аныкталган.

“Министрлик Nazarnews.org сайтына ошол маалыматты алып салуу тууралуу эскертүү жөнөткөн. Эскертүү аткарылбаганына байланыштуу мыйзамдын талаптарына ылайык аталган сайт ээсине карата маалыматты өчүрүп салуу тууралуу чечим Санариптик өнүктүрүү министрлигине караштуу Байланыш тармагындагы жөнгө салуу жана көзөмөлдөө кызматына жиберилген. Министрлик жөнөткөн чечим аткарылган эмес”, – деп айтылды маалыматта.

11-октябрда Nazarnews.org сайтына “Акылбек Жапаров качан “каралар” сыяктуу кечирим сурайт болду экен?” деген макала жарыяланган. Анда Жапаров тууралуу “Кыргызстанды 32 жылдан бери тоноп, ичип-жеген коррупционер аткаминерлердин ар бирин кечирим суратып, болгон мүлкүн мамлекетке конфискация кылса, эл колдомок” деп жазылган.

Өкмөт башчы өзү бул боюнча пикирин билдире элек.

13-октябрда министрлик сайт ээсине жөнөткөн катта аталган маалымат сайттан “Анык эмес (жалган) маалыматтан коргоо жөнүндө” мыйзамдын 3-беренесиндеги “Кыргызстандын интернет мейкиндигинде анык эмес (жалган) маалыматты жайылтууга жол берилбейт” деген нормага байланыштуу алынышы керек экени белгиленген.

2021-жылы кабыл алынган, Жогорку Кеңештин экс-депутаты Гүлшат Асылбаева автор болгон, “фейктер жөнүндө” деген атка конгон бул мыйзамды аткаруу милдети Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлигине жүктөлгөн.

Эгер кимдир бирөө кайсы бир сайт фейк маалымат жарыялаганын айтып арызданса, ал сайт соттун чечимисиз эле бөгөттөлүп коюлат.

Мыйзам сунушталгандан бери бир топ талкуу, сын жаратып келе жатат. Жарандык активисттер жана укук коргоочулар, эркин журналисттер каршы болуп, азыркы мазмунунда ал фейктерге каршы эмес, эркин медиага каршы иштеп жатканын белгилешкен.

ЕАЭБге мүчө өлкөлөрдүн жарандары Кыргызстанда 90 күн каттоосуз жүрө алат

19-октябрда Тышкы иштер министрлиги (ТИМ) маалымат таратып, ЕАЭБге мүчө мамлекеттердин жарандары Кыргызстанда 90 күн каттоосуз жүрө аларын жана бул мөөнөт бүткөн соң өлкөдөн чыгып кетип, кайра 90 күндөн кийин гана кире аларын эскертти.

Башкача айтканда алар расмий каттоосу жок жарым жылда 90 күн гана жүрсө болот. Андан ашык жүрүү үчүн чет элдик жаран Кыргызстанга келген максатына (үй-бүлөсүнө кошулуу, окуу, иштөө ж.б.) жараша өлкөдө жүрүүгө уруксат берчү документтерди алууга милдеттүү. Андай документтерге: жашаган жерине каттоого туруу, узак жашап турууга уруксат, убактылуу жашоого уруксат, ошондой эле “Кайрылман” же “Мекен-карт” кирет.

ЕАЭБге мүчө – Армения, Беларус, Казакстан, Орусиядан тышкары Тажикстандын, Грузиянын, Азербайжандын жана Молдованын жарандарын каттоо алты айдан ашпаган мөөнөткө жүргүзүлөт.

“Чет өлкөлүк жарандардын жашы жете элек балдарын жана жарандыгы жок адамдарды каттоо алардын ата-энелерин, камкорчуларын жана башка мыйзамдуу өкүлдөрүн каттоо менен бир убакта жүзөгө ашырылат. Тиешелүү документтерди тариздөө боюнча чет элдик жарандар калкты тейлөө борборлоруна (КТБ) же 119 телефонуна кайрылса болот” деп жазылган маалыматта.

Кыргызстан ЕАЭБге 2015-жылдан бери толук кандуу мүчө.

15 жыл дайынсыз болуп, бир казактын малын багып жүргөн кыргыз жубайларга убактылуу паспорт берилди

15 жыл дайынсыз жүргөн кыргызстандык жубайларга убактылуу паспорт берилди. Алар 19-октябрга караган түнү Кыргызстанга келгенин журналисттерге бир тууганы Элмира Рыскелдиева билдирди.

“Кыргызстандын Алматыдагы консулдугуна рахмат. Агам чек арадан өтүп келатып “Кыргызстан” деп кыйкырып, баарыбызды ыйлатты. Азыр жаныбызда. Эми апасы, бир туугандарынын жанында болот”,- деди Рыскелдиева.

Буга чейин ЖМКлар 15 жылдан бери дайынсыз болуп келген жубайлар Казакстандын Жамбыл облусунда табылганы тууралуу маалыматтарды жарыялашкан.

Анда алар казак айылдарынын биринде бирөөнүн малын багып, короо-жайын карап жүргөнү, үч жолу казак полициясына кайрылып жардам сураганынан майнап чыкпаганы айтылган.

Жакындары кыргыз бийлигине кайрылып, жубайлардын паспортторун калыбына келтирип, мекенине алып келүүгө жардам сурашкан.

Азыр Казакстандын аймагында расмий эсеп боюнча 35 миңден ашык кыргызстандык жашап, иштейт. Бейрасмий эсепте алда канча көп болушу ыктымал экени айтылып келет.

Адахан Мадумаровдун соту 30-октябрда уланат

18-октябрда Жогорку Кеңештеги “Бүтүн Кыргызстан” фракциясынын лидери Адахан Мадумаровго козголгон кылмыш иши боюнча алдын ала соттук угуу Бишкектин Биринчи Май райондук сотунда жабык өттү.

Процесске анын адвокаттары гана киргизилди.

Мадумаровго козголгон кылмыш иши тергелип бүтүп, сотко өткөнү 10-октябрда белгилүү болгон. Кийинки отурум 30-октябрга белгиленди.
Саясатчынын адвокаттарынын бири Юлия Богданова буга чейин ишке “жашыруун” деген гриф коюлгандыктан, эч кандай маалымат алууга мүмкүн болбой, юридикалык жардам берүү кыйын болуп жатканын айткан. Мадумаров өзүнө коюлган айыпты негизсиз деп баалап келет.
Бийликтин дарегине ачык сын айтып келген Мадумаровду милиция 2-сентябрда кармап кетип, соттун чечими менен Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) тергөө абагына 24-октябрга чейин камалган.
Кыргыз-тажик чек арасындагы тилке боюнча 2009-жылы протоколго кол койгону үчүн ага “Мамлекеттик чыккынчылык” деген берене менен айып тагылган. Президент Садыр Жапаров ошол протоколдун айынан Баткендеги Төрт-Көчө талаш жаратып жатканын билдирген. Мадумаров ал протоколдун юридикалык күчү жок экенин айткан.

Тажикстан: жаназада маркум кызды "фасик" (намаз окубаган) деп кемсинткен молдо суракка алынууда

Тажикстан бийлиги жаназа учурунда маркум кызды эл алдында кемсинткен дин кызматкерин сүйлөшүүгө чакырды.

Тажик журналисти Абдукодир Талбаков Гиссар районундагы айылдардын биринде 25 жаштагы кызды акыркы сапарга узатуу зыйнатында жагымсыз окуя болгонун жазды. Жаназа учурунда молдо маркум кызды жана анын туугандарын “фасиктердин” (намаз окубагандардын) үй-бүлөсү деп атап, кыздын атасын урушкан.

Тажикстанда сөөк коюу учурунда маркумдун же анын үй-бүлө мүчөлөрүнүн кемсинткен учурлар мурда болгон эмес.

Тажикстан өкмөтүнө караштуу Дин, каада-салттарды, салтанаттарды жана ырым-жырымдарды ирээтке келтирүү боюнча комитеттин басма сөз катчысы Афшин Муким Гиссардагы окуя тууралуу маалыматты тастыктады. Ал Фейсбуктагы баракчасына Гиссардын Дурбат айылынын тургуну, дин ишмери Абдукаххор Мирзоев “тиешелүү органдардын кызматкерлеринин суроолоруна жооп берип жатканын” жазды.

Маалым болгондой, каза болгон кыз кант диабети менен жабыркаган.

Орусиялык активист Лев Скорякин Кыргызстанда уурдалганы кабарланды

Орусиядагы “Солчул блок” кыймылынын активисти Лев Скорякинди Бишкекте белгисиз адамдар уурдап кетишти.

Бул тууралуу “Новая газета Европа” басылмасы укук коргоочуларга таянып жазды. Агенттик алардын ысымдарын коопсуздуктан улам жарыялаган эмес.

Маалыматка караганда, 17-октябрга караган түнү Скорякин жашаган жайга эки автоунаа менен он киши келген. Алар өзүлөрүн милициянын өкүлдөрү катары тааныштырып, активистти белгисиз тарапка алып кетишкен. Ушул маалда Скорякин кайда экени белгисиз.

Скорякинге жана анын «Солчул блоктогу» кесиптеши Руслан Абазовго Орусиянын Ички иштер министрлиги издөө жарыялаган. Буга алардын 2021-жылдын декабрь айында өткөргөн акциясы түрткү болгон. Экөө тең “бейбаштыкка” айыпталууда.

Скорякин менен Абасов Орусиядан 2022-жылдын жайында чыгып кетишкен. Скорякин быйыл июнь айында Бишкекте кармалып, убактылуу тергөө жайына киргизилген. Укук коргоочулардын айтымында, ал сентябрь айында чыгарылган. Кыргызстандын Башкы прокуратурасы Скорякин баш паанек сурагандыктан аны Орусияга экстрадиция кылуудан баш тарткан.

Абасов болсо Хорватияга чыгып кетип, ошол жактан баш паанек сураган.

Кыргыз-тажик чек арасынын дагы 13,98 чакырымы макулдашылды

Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасынын дагы 13,98 чакырымы макулдашылды.

Бул макулдашуу 12-18-октябрь күндөрү Тажикстандын Бустон шаарында кыргыз-тажик чек арасын делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча Кыргызстандын жана Тажикстандын өкмөттүк делегацияларынын топографиялык жумушчу топторунун жолугушуусунда кабыл алынган. Анын жыйынтыгында тиешелүү протоколго кол коюлду. Бул тууралуу Министрлер кабинети билдирди. Тараптар эми калган тилкелер боюнча сүйлөшүүнү Кыргызстанда өтө турган жолугушууда улантышмакчы.

Топографиялык топтордун буга чейинки соңку жолугушуусунда тараптар чек ара тилкесинин 43,32 чакырымын макулдашканы айтылган.
16-октябрда эки өлкөнүн атайын кызматтарынын жетекчилери Камчыбек Ташиев менен Саймумин Ятимов баштаган өкмөттүк делегациялар Тажикстандын Бустон шаарында жолугушкан. Анда топографиялык жана укуктук маселелер боюнча жумушчу топторго чек арага байланыштуу бардык иштерди жандантуу тапшырмасы берилгени айтылган.
Кыргызстандын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетинин төрагасы Камчыбек Ташиев менен Тажикстандын Улуттук коопсуздук кызматынын төрагасы Саймумин Ятимов баштаган делегациялар 2-октябрда да кездешип, чек ара боюнча протоколго кол коюшкан. Анда бул документ кыргыз-тажик чек арасы боюнча соңку чечимди кабыл алууга негиз болору айтылган. Өкмөт кыргыз-тажик чек арасынын кайсы жерлери такталганы тууралуу маалымат бере элек.

Эки өлкөнүн чек арасынын жалпы узундугу 970-980 чакырымды түзөт. Аны тактоо иштери 2002-жылы башталып, 2020-жылдарга чейин 519 чакырымы толук такталган. Былтыр эки өлкөнүн лидерлери жолукканда жалпысынан 664 чакырымга байланыштуу орток пикир бар экенин ырастаган. Ушул тапта эки өлкөнүн атайын комиссиялары тактала элек тилкелер боюнча сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп жатат.
Кыргыз-тажик чек арасынын такталбаган тилкелеринде жаңжалдар мурда да чыгып турган. Эки мамлекет 2021-жылы жана 2022-жылы ири куралдуу кагылышты баштан кечирди. Бишкек менен Дүйшөмбү ал үчүн бири-бирин айыптаган.

УКМК: Кылмыштуу топ түзүп алып, жарандарды коркутуп, акча өндүрүп жүргөн милиционерлерди кармоо уланууда

Үстүбүздөгү жылдын 16-октябрында Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан пара талап кылуу жана кылмыштуу чөйрөнү түзүү же ага катышуу фактылары боюнча жүргүзүлгөн ыкчам-иликтөө иш-чараларынын натыйжасында Бишкек ШИИБнин БМЖККнын ыкчам кызматкери, милициянын майору М.3.М.. жана Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук ички иштер башкы башкармалыгынын 5-шаардык милиция бөлүмүнүн ыкчам кызматкери, милициянын капитаны И.К.Ж. кармалды.

Тергөөнүн жүрүшүндө бул кызматкерлер КР ИИМ БМЖККнын кызматкерлеринен турган кылмыштуу топ менен түздөн-түз байланышта болгондугу, алар кылмыш ишин козгоо шылтоосу менен баңгизатын жеке колдонуу үчүн сатып алууну көздөгөн адамдардан акча талап кылуу менен алектенгендиги аныкталды. Кармалгандар КР УКМКнын тергөө абагынын убактылуу кармоочу жайына киргизилди. 

Учурда КР УКМК тарабынан жогоруда аталган кылмыш иштерине тиешеси бар КР ИИМдин башка кызматкерлерине карата аларды кармоо жана кылмыш жоопкерчилигине тартуу боюнча кошумча ыкчам-издөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө. 

КР УКМК ушул сыяктуу кылмыштарга дуушар болгон жарандарды (0312) 66-04-75 жана 0708 72 28 01 телефондору аркылуу кабарлап коюуну өтүнөт. Атын атабоого кепилдик берилет.

Ооганстандын Кичи жана Улуу Памириндеги кыргыздарга гуманитардык жардам көрсөтүлдү

Кыргыз Республикасынын Президенти С.Н.Жапаровдун тапшырмасы менен боордош афган элине ар тараптуу жардам көрсөтүү максатында 2023-жылдын 4-октябрынан 16-октябрына чейин КР Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлиги, Саламаттыкты сактоо министрлиги, КР Айыл чарба министрлиги, Тышкы иштер министрлиги жана Өзгөчө кырдаалдар министрлигинен турган гуманитардык экспедиция Бадахшан провинциясына, ошондой эле Афганистандын Кичи жана Улуу Памирине кургактык транспорту менен 2 тоннага жакын дары-дармектердин жана ветеринардык препараттардын партиясы жеткирилди.

Медицина кызматкерлерине: педиатр, терапевт, стоматолог, гинеколог кирди, алар бийик тоолуу шартта, 4200 метр бийиктикте үч күн ичинде 600дөн ашык муктаж болгон жергиликтүү тургундарды медициналык кароодон өткөрүштү жана дарылашты. Ветеринарлар эпизоотиялык абалды изилдеп, 700дөн ашык бодо малды жана майда малды эмдөөдөн өткөрүштү. Ошондой эле жергиликтүү тургундарга ветеринардык дары-дармектер берилип, аларды ар кандай оорулардын алдын алуу үчүн колдонуу боюнча окуулар өткөрүлдү.

Гуманитардык миссиянын жыйынтыгы боюнча ооган бийлиги жана Ооганстанда жашаган этникалык кыргыздар Президентке, министрлер кабинетине жана Кыргызстандын элине көрсөткөн ар тараптуу камкордугу үчүн ыраазычылык билдирип, бул жардамды тарыхый деп баалашты.

Меню