Menu

АВТОРДУК БУРЧ

Элнура Кулуева, журналист: "Аксы окуясына 14 жыл... 14 жыл жетпеген чындык"

Аксы окуясына саясий баа берилгени менен качан укуктук баа берилет деп чындыктын чылбырын кармаганыбызга мына быйыл туптуура 14 жылдын жүзү болуптур. Дале баш катырманын ичинде ким атууга буйрук берген? Ким күнөөлүү? деген суроолор жоопсуз. Бирок учур келгенде бул кандуу окуянын чыныгы күнөөкөрлөрүнүн аты аталаар. Мезгил барасы өз акыйкаттуулугун чыгараар деген ой менен калем сооротуп келе жатам.
Аксы окуясын башынан биринчи чагылдырган журналист катары бүгүн ал кандуу окуяны негедир башка өңүттө эстегим келип олтурат. Ушул убакка чейин биринчи күндөгү окуяларды эскерүү иретинде жазган эмесмин. “Китеп кылуу вариантында жазып бербейсиңби” деп кайрылышканда, эң оболу Аксы окуясына укуктук баа берилип, көксө суучу чекит коюлсун анан жазаармын деп жооп кайтаргам. Ай жылга айланган сайын алты өмүр эстутумга айланып, окуянын чындыгы алыстап бараткандай.
“Аалам” элдик эркин гезитте иштеп, 2001-жылы 27-декабрда депутат Азимбек Бекназаров менен маек уюуштуруп, ал маекте “бийлик тараптан коркутуулар болуп жатат” деп жооп бергенин биринчи планга алып чыгып жазган элем. Жаңы жылдык шаани менен депутаттын ал сөздөрүнө коомчулук анча маани бербей калган болуш керек. 5-январь күнү А.Бекназаровду камакка алды деген маалыматты редакцияга келип уктум. Иш телефон шыңгырап, ушул окуяга байланыштуу маалымат жыйынына болгону жатканын кабарлап Турсунбек Акун мени чакырды. Эч нерседен коркпогон Т. Акун депутаттын камалышы Үзөңгү-Куушка байланыштуу саясий “заказ” деп бакылдап чыкты. Бекназаровдун камалышы ошол учурда оппозицияны чок карматкандай ойготкон. Башкы прокуратуранын алдында адамдар пикетке чыгып, милиция кармап, айтор, баягы эле окшош көрүнүштөр.
Азимбек Бекназаровдун жубайын таап маек алуу максатында барсам, кан басымы жогорулап, саламаттыгы начар экенине күбө болуп, коргоо штабынан маалымат алуу үчүн келдим. Ал жерден Аксыда эл көтөрүлгөнү жатат деп угуп 12-январь түнү укук коргоочу менен Кербенге жөнөп калдык. Кычыраган кыш. Төө-Ашуудан машинанын дөңгөлөгү тайгаланып, жол коркунучу тамактан муунтат. Кербенге жетмегибиз өтө тозок болду. Тегененин тар жолу менен кетебиз деп машина жолдо калды. Көр оокаттын айынан көмүр казгандар алдыбыздан жондоруна каптарын көтөрүп бейкам өтүп жатышты. Кар кечип, жонго чыгыш үчүн машина түртүп атып, бутубуз чылпылдап суу болду. Сырткы суук жондон алса буттагы суу ичтен алып аябай азап чектик. Караңгы болгондо араң Кербенге келдик. Райондун борбору негедир тынч. Бейтааныш үйгө кирип, буттарыбызды кургатып жатсак “сиздер башка машина менен кетишиңер керек, Бишкектен келген машиналардын баарын текшерип атат. Силердин коопсуздугуңуздарды ойлоп жатабыз. Бишкектен журналисттер келиптир деп СНБнын кызматкерлерине көрсөтмө бериптир” – деп бир жигит көзү алайып кирип келди. Эмне болсо да ушул жерге эле жайгашалы, түн ичинде мейманканага барбайлы деп чечтик. Эртең менен,14-январь күнү райборбордун чок ортосунда плакат көтөргөн элдер пикетке чыгышыптыр. Райондун жетекчилери менен баарлашалы деп райадминистрацияга кирсем секратарь кыздан башка бир да жан көрүнбөйт.
Кайра элдин алдына келсем милиция кызматкерлери элди курчай баштаптыр. Аксакал карыя райондун милиция жетекчиси, прокурорго кайрылып “Айланайындар, депутатыбызды алдыбызга алып келип эмнеге камалып жатканын өз оозунан угузуп бергиле, анан биз тарап кетебиз. Ишеним көрсөткөн шайлоочулары бар. Биздин талап ушундай” деди. Карыянын сөзүн үн жаздыргычка жаздырып жатсам УКМКнын кызыл күбөлүгүн көрсөткөн мырза мени четке чыгарып “сиз кайдан келдиңиз, күбөлүгүңүздү көрсөтүңүз” деп кирди. Күбөлүгүмдү көрсөттүм, унчукпай ары басып кетти. Элди сүрөткө тартып жатсам райондун милиция башчысы Кулуев жаныма келип, чыканактан алып “тартпаңыз” деп кирди эле “ой журналист кызга тийбегиле”деп эл арасынан ак калпакчан байке чыгып кыйкырып калганда мени коё берди. Түштөн кийин эл тарап кетти. Мен Бекназаровду коргоо штабына барып, депутаттын жардамчысы менен сүйлөшүп жатсам, арыкчырай бала шаша чуркап кирди “райондун прокурору менен биртоп кызматкерлер бу жакка келе жатышат. Журналист кызды тапкыла. “Азаттыктын” кабарчысын кошо алып келгиле деген сөздөрүн угуп калдым” деди. Штаб бир бөлмөлүү эле. Мени ваннанын ичине жашырып салышты.Тапырап беш-алты кызматкер кирип келишип, “Журналисттер кана” деп опузалашканы даана угулду. “Азаттыктын” кабарчысы бул жакта экен деп ал журналистти кирип келе жаткан жеринен кармашыптыр. “Мейманкананы карагыла, бүгүн ал журналистти Бишкекке жөнөткүлө” дегени даана угулду. “Азаттыктын” кабарчысын райондук прокуратурага алып барып бир сыйра сурак кылыптыр. Ошентип, биз кайтарууда болуп калдык. Эртең менен эл топтолгон жерге барсак солдаттар кыдырата тизилип калыптыр. Таң заарда орозосун жаап келген аксакалдар, апалар сүйлөй баштаганда эле четинен сүйрөп машиналарга сала башташты. Окуянын мындай болуп кетээрин күткөн эмеспиз. Милиция бөлүмүнө пикетке чыккандарды камай баштады, кеч күүгүмгө чейин ошол жерде турдук. Четинен тил кат жаздырып, бирден чыгара баштады. Мурду кырдач жигит чыгып “Ажатканага чыгарбай камап, 80 жаштагы абышкабыздын орозосун сыйлабай шымына коё бердиртти. Өзүбүздүн балдар аксакалын сыйлашкан жок. Ыйманы жок тура. Биз эми чыгабыз” деп ызырынды. Дагы бир апанын колу сынгыча сүйрөшкөнүн көрүп элдин кыжырдануусу күч алды. Мен ошондо райондун, күч стуруктуранын жетекчилери эл менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүшө албаганына көзүм жеткен. Элге колдонгон методдору ого бетер элдин кыжырдануусун жаратып жаткандарын билип туруп ошол кадамдарга барышкан. Ошол учурда элдин койгон талаптарын аткарып, эл менен иштешсе болмок. Кызматтарынан коркуп, элден качкан факт өздөрүнө таш болуп тийбеди беле. Менин коопсуздугумдан чочулап түнү шаарга таксиге салып ийишти. Машинанын алдыңкы орундугуна олтурсам штаб жетекчиси: “Бекназаровду бошотуу боюнча 2 миң кол топтодук эле, Бишкектегилерге жеткирип бересизби, абайлаңыз, артыңызда СНБнын балдары жүрөт” деди. Муну уккан таксист чочуп кетти: “Эже, тынчпы мага эч нерсе болбойбу “деди, мен машинанын полигине ал кайрылууну салып “Коркпоңуз сизге тиешеси жок” дедим. Биздин машина жылган соң артыбыздан ак волга автомашинасы түшүп алды. Мен ошондо өзүмдү “партизанка” катары сезгемин. Качан бизди токтотуп, поликтин алдындагы топтогон кагаздарды алат деп чочулап, күзгүдөн карап бара жаттым. Кербенден чыккандан кийин ал машина артта калды. Бир журналисттен кутулдук дешти окшойт. Мына ошентип Аксы окуясы барган сайын курчуп бара жатты. Жыйынтыгында элге атылган ок алты адамдын өмүрүн алып, ачкачылык жарыялаган Шераалы Назаркулов каза тапкан. Кандуу окуядан соң Азимбек Бекназаров бошотулуп, биринчи түз байланышты “Ааламга” уюштурганда телефон чалууларга жооп берүүгө үлгүрө албай жатканынын көрүп, эркин гезиттер элге туура маалымат бергендин жеңиши ушул экенин түшүнгөм.
20 жылдан бери капастагы куш болбой, эркин гезиттерде журналисттик миссиямды аркалап келе жатам. Акыйкаттуулук коомдо орносо, коомдук пикир жаратуучу катары менин да салымым бар экени баардык нерсени жууп кетет деген ойдомун. Анткени ач суукта белде калсак да менин куш кабарым окуя өзөгүн өзгөрткөн…
Элнура Кулуева, журналист

Түгөлбай Казаков, коомдук ишмер: «Биз эмне Юлий Цезардын тукуму белек?»

Кийинки кездерде жалпы окурмандардын талкуусуна алып чыгайын деген ойлорум бар эле. Алардын бири — биз колдонуп жүргөн ай аттары. Кыргыздын өз табийатына жуурулушкан ай аттары бар. Орустар келгенге чейин колдонулган. Совет доорунда бала бакчадан баштап окуу жайларда, ишкана-мекемелерде, айтор эл чарбасынын бардык тармактарында январдан декабрга чейин кулака куйулуп турду. Эми эгемен кыргыздар ошол 75 жыл бойу колдонуп келген ай аттарынын маанисин билебизби? Биз кимдердин этегине тооп кылып, кимдердин аттарын ыйыктап оозубуздан түшүрбөй жүргөнүбүздү карап көрөлү. Мен Москвадан чыккан орус тилинин этимологиялык сөздүктөрүнө тайанып айтайын.

Январь — бул сөз 11-кылымда орустарга гректерден, аларга латындан келген. Латынча күндүн кудайы — Янус дегенден алынган . Кыргыздар ай-күнгө, сууга-сүйүүгө дегендей өз-өзүнчө кудайларды шайлаган эмес. Жараткан бирөө деп жашаган. Азыр бүт дүйнөдөгү  диндер ушул түшүнүккө келген жокпу? Келди. Алладан башка Алла жок, (нет Бога кроме Бога) Кудайдан башка Кудай жок деп отурушат. А биз календарь чыгарсак эле кайдагы бир Янустан баштайбыз.

Февраль — орустарга 12- кылымда латынчадан келген. Тазалануу айы дегенди түшүндүрөт. Февралда тазаланып жүргөн орусту же кыргызды көргөн киши барбы?

Март — орустарга 13-кылымда гректердин мартиос деген сөзүнөн, аларга латынчамартиус дегенден келген. Сөздүктө сөз мааниси берилген эмес. Бул сөздүн маанисин түшүнбөй эле жазып да, айтып да келдик.

Апрель — 11-кылымда келген. Латынча априлус. Ал — күн жылыды дегенди билдирет.

Май — 18-кылымда келген. Латынча жаз кудайын майя дейт. Бул ошондон.

Июнь — 9-10-кылымда келген. Латынчасы Юниус. Ал Юния деген колбашчынын атынан койулган. Анын кыргыздарга кандай тиешеси бар?

Июль — 9-10- кылымда келген. Латынчасы Юлиус. Бул ай Юлий Цезардын айы деп эсептелген. Бул ай Цезардын менчик айы экенин ар бирибиз какшап кайталап келатабыз.

Август — гректерден, аларга латындан келген. Рим императору Августтун атынан койулган. Качанкы бир кайнаса каны кошулбаган императордун атын айтып да жазып да келатабыз.

Сентябрь — 11-кылымда келген. Латынча септембер. Септем -жети дегенди билдирет. Байыркы Рим календарында бул ай жылдын жетинчи айы болуп эсептелген. Бул өтө кызык маалымат.

Байыркы кыргыздар жылсанакты март айынан баштаганын азыр баары эле билсе керек. Ошондо биздин жылсанак бойунча да сентябрь жетинчи ай болуп атпайбы! Бул антикыргыздар айткандай жөн эле дал келүүбү?

Октябрь — латынча сегизинчи дегенди билдирет.

Ноябрь — 11-13-кылымда келген. Латынча тогузунчу дегенди билдирет.

Декабрь — латынча он дегенди билдирет.

Христиан динин туткан өлкөлөрдүн дээрлик бардыгында ай аттары ушундай. Алардын го дини менен континенти бир экен. Ал эми Азияда жаткан бизге эмне жок?!

Европалыктар жалаң эле ай аттары эмес, башка да көп жагдайларда орток дөөлөттөрдү түзүп алган эл. Ал эми түрк дүйнөсүндөгү ай аттарын айдасаң да жакындабайт.

Март айын алып көрөлү: Кыргызча — Жалган куран Түркчө — Март Казакча — Науруз өзбекче — Хамал Сахача — Кулун тутар ай Төбөче (Тува) — үч ай Крым татарча — Сабан (соко) айы

Эркиндик алгандан кийин кошуналар ай аттарын мурдагы калыбына келтиришти. Биз — кыргыздар Юлий Цезарь менен Юниянын тукумунан бетер алардын аттарына намаз окуп отурабыз.

Айлардын кыргызча аталыштары сунуш кылынганда көпчүлүк көнүп калгандан чыккысы келбей, адатынча ар бир өзгөрүшкө билип-билбей каршы чыкмайы кармап (бекер менен оңойго ыктаган эл ушундай болот тура), экинчиден аталыштардын маанисин түшүнбөй  (тагыраагы түшүнгүсү келбей), андан улам кулагына кирбей жерип туруп алды.

Кошуналарда улуттук ан-сезим мурдараак ойгонгон экен, бизге окшоп кыжыңдап отурбай эле өз тилине которуп алышты. Кошуна демекчи, өзбектерде айлардын өзбекче аталышы жок. Алардыкы январь, февраль деп жөнөйт, же фарс-араб тилинде хамал, жавз, саратон деп кетет.

Фарс-арабчасында жыл март айынан башталат. Башкача айтканда байыркы көчмөндөрдүн айсанагына өтүшкөн. Анда айлар 1инен башталбай, 21инен башталат. Мисалы, азыркыча айтканда 21-марттан 21-апрелге чейин биринчи ай — хамал.

Эгемендик «эски досторго» жөн келген жок. Куудулдар чыкты. Мисалы, Туркменстандын  мурдагы президенти Ниязов өзүнө Туркменбашы деген титул таап эле тим калбай, атын көзү көргөн жердин баарына койдуруп, ага да ыраазы болбой январга өзүнүн, апрелге энесинин, сентябрга китебинин атын койдуруп салган.

Төбөлөр (тува) айларга ат койгон эмес. Алар бир ай, эки ай, уч ай деп эле катарынан санап койушкан. Эми биз эмне кылышыбыз керек? Ай аттарына келгенде христиан дининде кала беребизби? Же христиандан качабыз деп арабчага кирип кетебизби ( ошондой да куудулдугубуз бар эмеспи)?

Кыргызча ай аттары кыжыйып эле эсибизге кирбей жатса, алардын себептери анча ынандырбай турса, анда башка жолун издеп көрбөйлүбү. Бул айдын аты сөзсүз эле текенин же кулжанын күүлөгөнүнө байланыш керек деген темирдей бекем эреже болбосо керек. Төбөлөр (тува) ат койуп отурбай эле катарынан санап жүрөт го. Бул бойунча окурмандардын ойу өтө маанилүү.

Ай аттары бойунча өз сунуштарым бар. Бирок аны окурмандарга тануулагансыбай, ойлорун уккандан кийин айтсам дейм.

Жети күндүн аттары. Биз колдонуп жүргөнү фарсча экен. Бу аталыштар эмнени түшүндүрөт? Кызыккан киши барбы?

Дүйшөмбү — фарсча ду шамба (ду — эки) Эки ишемби болот.

Шейшемби — үч ишемби.

Шаршемби — төрт ишемби.

Бейшемби — беш ишемби.

Жума — жыйын күнү. Ошондуктан намаз ушу күнгө койулган.

Ишемби — шамба

Жекшемби — бир ишемби. Эмне түшүндүңүз? Менимче илгери демалыш күнүн шамба деп, андан кийинкилерин шамбадан кийинки биринчи күн, экинчи күн ж.б. деген маанини берели дешсе керек. Антип кыйналып отурбай,  күндөрдү азыр өзүбүз айтып жүргөндөй эле катарынан айтсак эмне болот? Биринчи күн, экинчи күн деп келип, жетинчисин дем алыш деп календарга киргизбейлиби. Гениалдуу нерсе жөнөкөй болот дешет. Айтканда өз тилибизде, жөнөкөй, түшүнүктүү айтабыз да, жазганга келгенде жогоруда айтылган фарсы тилиндеги башы колтугунан чыккан аталыштарды календарга киргизебиз. Кандай дейсиздер?

Эгер туура эмес айтып жатсам менден акылдуулар бар, ондоп койушса андан жакшы.

Окугандардын баарына амандык каалап Түгөлбай КАЗАКОВ

Булак: “Эл деми”

Түгөлбай Казаков, коомдук ишмер: «Биз эмне Юлий Цезардын тукуму белек?»

Кийинки кездерде жалпы окурмандардын талкуусуна алып чыгайын деген ойлорум бар эле. Алардын бири — биз колдонуп жүргөн ай аттары. Кыргыздын өз табийатына жуурулушкан ай аттары бар. Орустар келгенге чейин колдонулган. Совет доорунда бала бакчадан баштап окуу жайларда, ишкана-мекемелерде, айтор эл чарбасынын бардык тармактарында январдан декабрга чейин кулака куйулуп турду. Эми эгемен кыргыздар ошол 75 жыл бойу колдонуп келген ай аттарынын маанисин билебизби? Биз кимдердин этегине тооп кылып, кимдердин аттарын ыйыктап оозубуздан түшүрбөй жүргөнүбүздү карап көрөлү. Мен Москвадан чыккан орус тилинин этимологиялык сөздүктөрүнө тайанып айтайын.

Январь — бул сөз 11-кылымда орустарга гректерден, аларга латындан келген. Латынча күндүн кудайы — Янус дегенден алынган . Кыргыздар ай-күнгө, сууга-сүйүүгө дегендей өз-өзүнчө кудайларды шайлаган эмес. Жараткан бирөө деп жашаган. Азыр бүт дүйнөдөгү  диндер ушул түшүнүккө келген жокпу? Келди. Алладан башка Алла жок, (нет Бога кроме Бога) Кудайдан башка Кудай жок деп отурушат. А биз календарь чыгарсак эле кайдагы бир Янустан баштайбыз.

Февраль — орустарга 12- кылымда латынчадан келген. Тазалануу айы дегенди түшүндүрөт. Февралда тазаланып жүргөн орусту же кыргызды көргөн киши барбы?

Март — орустарга 13-кылымда гректердин мартиос деген сөзүнөн, аларга латынчамартиус дегенден келген. Сөздүктө сөз мааниси берилген эмес. Бул сөздүн маанисин түшүнбөй эле жазып да, айтып да келдик.

Апрель — 11-кылымда келген. Латынча априлус. Ал — күн жылыды дегенди билдирет.

Май — 18-кылымда келген. Латынча жаз кудайын майя дейт. Бул ошондон.

Июнь — 9-10-кылымда келген. Латынчасы Юниус. Ал Юния деген колбашчынын атынан койулган. Анын кыргыздарга кандай тиешеси бар?

Июль — 9-10- кылымда келген. Латынчасы Юлиус. Бул ай Юлий Цезардын айы деп эсептелген. Бул ай Цезардын менчик айы экенин ар бирибиз какшап кайталап келатабыз.

Август — гректерден, аларга латындан келген. Рим императору Августтун атынан койулган. Качанкы бир кайнаса каны кошулбаган императордун атын айтып да жазып да келатабыз.

Сентябрь — 11-кылымда келген. Латынча септембер. Септем -жети дегенди билдирет. Байыркы Рим календарында бул ай жылдын жетинчи айы болуп эсептелген. Бул өтө кызык маалымат.

Байыркы кыргыздар жылсанакты март айынан баштаганын азыр баары эле билсе керек. Ошондо биздин жылсанак бойунча да сентябрь жетинчи ай болуп атпайбы! Бул антикыргыздар айткандай жөн эле дал келүүбү?

Октябрь — латынча сегизинчи дегенди билдирет.

Ноябрь — 11-13-кылымда келген. Латынча тогузунчу дегенди билдирет.

Декабрь — латынча он дегенди билдирет.

Христиан динин туткан өлкөлөрдүн дээрлик бардыгында ай аттары ушундай. Алардын го дини менен континенти бир экен. Ал эми Азияда жаткан бизге эмне жок?!

Европалыктар жалаң эле ай аттары эмес, башка да көп жагдайларда орток дөөлөттөрдү түзүп алган эл. Ал эми түрк дүйнөсүндөгү ай аттарын айдасаң да жакындабайт.

Март айын алып көрөлү: Кыргызча — Жалган куран Түркчө — Март Казакча — Науруз өзбекче — Хамал Сахача — Кулун тутар ай Төбөче (Тува) — үч ай Крым татарча — Сабан (соко) айы

Эркиндик алгандан кийин кошуналар ай аттарын мурдагы калыбына келтиришти. Биз — кыргыздар Юлий Цезарь менен Юниянын тукумунан бетер алардын аттарына намаз окуп отурабыз.

Айлардын кыргызча аталыштары сунуш кылынганда көпчүлүк көнүп калгандан чыккысы келбей, адатынча ар бир өзгөрүшкө билип-билбей каршы чыкмайы кармап (бекер менен оңойго ыктаган эл ушундай болот тура), экинчиден аталыштардын маанисин түшүнбөй  (тагыраагы түшүнгүсү келбей), андан улам кулагына кирбей жерип туруп алды.

Кошуналарда улуттук ан-сезим мурдараак ойгонгон экен, бизге окшоп кыжыңдап отурбай эле өз тилине которуп алышты. Кошуна демекчи, өзбектерде айлардын өзбекче аталышы жок. Алардыкы январь, февраль деп жөнөйт, же фарс-араб тилинде хамал, жавз, саратон деп кетет.

Фарс-арабчасында жыл март айынан башталат. Башкача айтканда байыркы көчмөндөрдүн айсанагына өтүшкөн. Анда айлар 1инен башталбай, 21инен башталат. Мисалы, азыркыча айтканда 21-марттан 21-апрелге чейин биринчи ай — хамал.

Эгемендик «эски досторго» жөн келген жок. Куудулдар чыкты. Мисалы, Туркменстандын  мурдагы президенти Ниязов өзүнө Туркменбашы деген титул таап эле тим калбай, атын көзү көргөн жердин баарына койдуруп, ага да ыраазы болбой январга өзүнүн, апрелге энесинин, сентябрга китебинин атын койдуруп салган.

Төбөлөр (тува) айларга ат койгон эмес. Алар бир ай, эки ай, уч ай деп эле катарынан санап койушкан. Эми биз эмне кылышыбыз керек? Ай аттарына келгенде христиан дининде кала беребизби? Же христиандан качабыз деп арабчага кирип кетебизби ( ошондой да куудулдугубуз бар эмеспи)?

Кыргызча ай аттары кыжыйып эле эсибизге кирбей жатса, алардын себептери анча ынандырбай турса, анда башка жолун издеп көрбөйлүбү. Бул айдын аты сөзсүз эле текенин же кулжанын күүлөгөнүнө байланыш керек деген темирдей бекем эреже болбосо керек. Төбөлөр (тува) ат койуп отурбай эле катарынан санап жүрөт го. Бул бойунча окурмандардын ойу өтө маанилүү.

Ай аттары бойунча өз сунуштарым бар. Бирок аны окурмандарга тануулагансыбай, ойлорун уккандан кийин айтсам дейм.

Жети күндүн аттары. Биз колдонуп жүргөнү фарсча экен. Бу аталыштар эмнени түшүндүрөт? Кызыккан киши барбы?

Дүйшөмбү — фарсча ду шамба (ду — эки) Эки ишемби болот.

Шейшемби — үч ишемби.

Шаршемби — төрт ишемби.

Бейшемби — беш ишемби.

Жума — жыйын күнү. Ошондуктан намаз ушу күнгө койулган.

Ишемби — шамба

Жекшемби — бир ишемби. Эмне түшүндүңүз? Менимче илгери демалыш күнүн шамба деп, андан кийинкилерин шамбадан кийинки биринчи күн, экинчи күн ж.б. деген маанини берели дешсе керек. Антип кыйналып отурбай,  күндөрдү азыр өзүбүз айтып жүргөндөй эле катарынан айтсак эмне болот? Биринчи күн, экинчи күн деп келип, жетинчисин дем алыш деп календарга киргизбейлиби. Гениалдуу нерсе жөнөкөй болот дешет. Айтканда өз тилибизде, жөнөкөй, түшүнүктүү айтабыз да, жазганга келгенде жогоруда айтылган фарсы тилиндеги башы колтугунан чыккан аталыштарды календарга киргизебиз. Кандай дейсиздер?

Эгер туура эмес айтып жатсам менден акылдуулар бар, ондоп койушса андан жакшы.

Окугандардын баарына амандык каалап Түгөлбай КАЗАКОВ

Булак: “Эл деми”

Меню