5-7-май күндөрү Бишкекте кыргыз-өзбек чек арасын тактоо боюнча жумушчу топтордун алгачкы жолугушуусу өтүп, анда демаркацияны жөнгө салуучу документтин долбоору талкууланды.
Маалыматка ылайык, жумушчу топтор кыргыз-өзбек чек арасын демаркациялоону уюштуруу жана укуктук маселелерди макулдашуу үчүн жолугушкан. Жыйынтыгында чек араны демаркациялоонун ченемдик-техникалык документинин долбоорун макулдашты.
Министрлер кабинетинин чек ара маселелери боюнча атайын өкүлү Назирбек Бөрүбаев такталган аймактарга белги орнотуу иштери жайында башталарын маалымдады.
“Делимитация болгон чек араны демаркациялоо боюнча биринчи жолугушуу өттү. Бул деген сөз жайында чек ара сызыктарына казык кагып, белгилөө деп түшүнсөк болот. Такталган аймактарга чыгып белгилөө башталат. Калган такталбаган сызыктар боюнча эми сүйлөшүү жүрөт”.
Бөрүбаев чек арадагы кайсы аймактарды чек ара белгилери коюларын тактаган жок. Анын айтымында, кийинки жолугушуу Өзбекстанда өтөт. Кыргызстан Өзбекстан менен Ош, Жалал-Абад, Баткен облустары аркылуу чектешет. Эки өлкө ортосундагы чек аранын узундугу 1378 чакырымды түзүп, 2017-жылдагы макулдашуунун негизинде анын 1170 чакырымы (85%), андан бери дагы 13% такталган.
Президент Садыр Жапаров 2021-жылы март айындагы Өзбекстанга мамлекеттик сапарында өзбек лидери Шавкат Мирзиёев менен чек арадагы негизги маселелерди үч айлык мөөнөттө чечүүнү макулдашкан.
Кыргызстандын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекттик комитеттин төрагасы Камчыбек Ташиев бул сапардын жыйынтыгында “кыргыз-өзбек чек арасы 100% чечилип, эми расмий бекитүү гана калганын” маалымдаган эле.
Бирок кыргыз бийлигинин Кемпир-Абад суу сактагычына байланыштуу позициясы социалдык тармактарда сынга кабылып, Оштун Кара-Суу жана Өзгөн райондорунда жергиликтүү тургундардын катуу нааразычылыгы менен коштолгон. Ошондон кийин расмий Бишкек Кемпир-Абад суу сактагычынын плотинасын Өзбекстанга берүү макулдашуусунан баш тартарын жарыялаган.
Эки өлкө башчылар чек араны тез арада чечебиз деп айткан бир жылдан бери эки тараптан тең жергиликтүү эл чогулуп, бир-эки жолу майда түшүнбөстүктөр орун алды.
5-майда Жалал-Абад облусунун Ала-Бука районунун 48 жаштагы тургуну, 22-24 жаштардагы эки баласы менен өзбек чек арачыларынын огуна каза тапты. Бир ай мурун, 5-апрелде да өзбек аскерлеринин огунан кыргызстандык эки бир туугандын өмүрү кыйылган. Өзбек тарап алар мыйзамсыз жүк өткөрүүгө аракет кылган деп түшүндүрүүдө. Акыркы жылдары өзбек-кыргыз чек арасында ок атылган, адам өмүрү кыйылган кырдаал орун алган эмес.
КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ