Menu

Author Archives: Эргешов Бактыбек

Кемпир-Абад иши: камалгандардын жакындары, туугандары Бишкекте сот процессинин ачык өтүшүн талап кылган акция өткөрүп жатышат

Бишкектин Биринчи май райондук сотунда 4-октябрда Кемпир-Абадга байланыштуу соттук териштирүүгө абактагы айыпталуучулардыр баары, 11 адам алынып келген жок.

Алардын жактоочуларынын билдиришинче, судья аларды сот жараянды аяктаган чейин процесстен четтеткен. Жактоочулар судьянын бул чечими мыйзамга каршы келерин айтууда.

Мындан улам судьяга ишенбөөчүлүк көрсөтүлдү, бул өтүнүч канааттандырылган жок.

Аталган сот абактагы айыптоочулардын процесстен четтетилгени тууралуу түшүндүрмө бере элек.

Мунун алдында райондук соттун алдында Кемпир-Абад ишине байланыштуу камалгандардын жакындары, туугандары сот процессинин ачык өтүшүн талап кылган акцияга чыккан.

27-сентябрда Кемпир-Абад иши боюнча белгиленген сот болбой калган. Буга сот процесси өтчү залда аудио жана видео жаздыруу аппараттары иштебегени негиз болгон. Анда сот отурумун ачык өткөрүүнү талап кылган айыпталуучулар залдан чыгарылган.

Кыргыз-өзбек чек арасындагы Кемпир-Абад суу сактагычынын жери Өзбекстанга өтүп жатканына каршы пикирин ачык билдирген 30га жакын саясатчы, активисттер былтыр октябрда камалган. Ушу тапта кармалган 27 кишинин 11и тергөө абагында отурат. Калгандары буга чейин түрдүү жагдайда үй камагына чыккан.

Кемпир-Абад иши сегиз айлык тергөөдөн кийин июнь айында сотко өткөн. Ички иштер министрлигинин (ИИМ) Тергөө башкармалыгы ишке “жашыруун” грифин койгон. Ушундан улам сот жабык өтүп жатат.

Милиция аларды “бийликти басып алууга аракет кылган” деген айып койгон. Иш Кылмыш-жаза кодексинин “Жапырт башаламандык уюштурууга аракет көрүү”, “Бийликти күч менен басып алууга даярдык көрүү” беренелеринин негизинде козголгон. Шектүүлөр мунун баарын саясий куугунтук катары сыпатташкан.

Казакстан Россиянын күйүүчү майларын Кыргызстанга өткөрбөй жатат, 20 күндөн кийин Кыргызстанда май таңкыстыгы жаралышы мүмкүн

Кыргызстандын мунай ташуучулар ассоциациясы Орусиядан ташылган күйүүчү майларды Казакстан аркылуу алып өтүүдө кыйынчылыктар пайда болгонун билдирди.

Бирикменин 3-октябрда тараткан маалыматына караганда, 1-сентябрдан бери “Казакстан Темир жолу” улуттук компаниясы эч кандай расмий түшүндүрмө бербей туруп жүк алып өтүүлөрдүн айлык планы тууралуу макулдашууну кабыл албай жатканы айтылат.

“Мунай ташуучу жергиликтүү компаниялар “Кыргыз Темир жолу” ишканасы менен бирге бул көйгөйдү чечүүгө аракет кылып жатат. Бирок бүгүнкү күндө октябрь айы үчүн коюлган пландар “Казакстан Темир жолу” тарабынан четке кагылып жатат. Күйүүчү майды Казакстандын аймагы аркылуу алып өтүүдөгү бул көйгөй 20 күндөн кийин Кыргызстанда май таңкыстыгын жаратышы мүмкүн”, – деп жазылат билдирүүдө.

Бул тууралуу мамлекеттик мекемелер комментарий бере элек.

Кыргызстан жылына орто эсеп менен 1 млн 300 миң тоннадан 1 млн 500 миң тоннага чейин күйүүчү май керектейт.

Соңку эки жылда Орусия менен түзүлгөн келишимдин негизинде күйүүчү майдын индикативдик планы 1 млн 200 миң тонна мунайды түзгөн. Бул аталган көлөмдөгү күйүүчү майды бажы төлөмүсүз ташып келүүгө болот дегенди билдирет. Ал эми 2023-жылы индикативдик план боюнча 945 миң тонна гана күйүүчү майга келишим түзүлгөн.

Президент "Конституциялык сот жөнүндө" талаштуу мыйзамга кол койду

Президент Садыр Жапаров “Кыргыз Республикасынын Конституциялык соту жөнүндө” мыйзамга киргизилген өзгөртүүлөр тууралуу мыйзам долбооруна кол койду. Бул тууралуу президенттин администрациясы 3-октябрда кабарлады.

Мыйзам расмий жарыяланган күндөн тартып күчүнө кирет.

“Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамды өзгөртүү сунушун камтыган долбоорду Жогорку Кеңеш 28-сентябрда дароо экинчи жана үчүнчү окууда талкуусуз колдогон. Экинчи окууда 64 “макул”, эки депутат “каршы” добуш берген. Үчүнчү окууда документти 63 депутат колдоп, беш эл өкүлү каршы болгон.

“Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизүү демилгесин президент Садыр Жапаров көтөргөн. Документте Конституциялык соттун чечими президенттин же Конституциялык соттун төрагасынын сунуштамасы менен кайра каралышы мүмкүн экени көрсөтүлгөн.

Конституциянын 97-беренесинин 4-бөлүгүндө “Конституциялык соттун чечими акыркы болуп саналат жана даттанууга жатпайт” деп так белгиленген. Мыйзамды сынга алгандар соңку өзгөртүү Баш мыйзамдын ушул беренесине карама-каршы келерин белгилеп жатышат. Бир катар юристтер, эксперттер бул мыйзам кабыл алынса бийликтеги баланс бузуларын, сот эркиндиги чектелерин эскертип келген.

Президенттин администрациясы Баш мыйзамда деле “Жогорку Соттун чечими акыркы болот” деп жазылганын билдирип, бирок Кылмыш-жаза-процессуалдык кодекси боюнча жаңы жагдай чыкса, иш кайра каралат деген жобону жүйө келтирген.

Конституциялык сот 30-июнда активист Алтын Капалованын “Жарандык абалдын актылары жөнүндө” мыйзамдын талапка жооп бериши текшерилсин деген арызы тууралуу чечим чыгарган. Анда Үй-бүлө кодексинин 63-беренеси жана “Жарандык абалдын актылары жөнүндө” мыйзамдын 30-беренеси Конституцияга каршы эмес деп табылган.

Конституциялык соттун чечмелөөсүнө ылайык, бала 18 жашка чыкканда өз каалоосу менен “атасынын аты” деген графага апасынын атын жаздырууга укугу бар.

“Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизүү маселеси ушул чечимден кийин көтөрүлгөн.

6-сентябрда спикер Нурланбек Шакиев “матроним” маселеси боюнча түшүндүрмө берген Конституциялык соттун төрагасын жана анын бардык мүчөлөрүн өз арызы менен кызматтан кетишин талап кылган.

Кыргыз-тажик делегация башчылары чек ара боюнча протоколго кол коюшту

Кыргызстандын Министрлер кабинетинин басма сөз кызматы 2-октябрда Баткенде өткөн кыргыз-тажик чек арасы боюнча жолугушуу тууралуу маалымат берди.

Анда чек араны делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча өкмөттүк делегациялардын кезектеги биргелешкен жыйыны өткөнү, аларды эки мамлекеттин Улуттук коопсуздук комитеттеринин башчылары Камчыбек Ташиев менен Саймумин Ятимов жетектегени жазылган.

Алар кыргыз-тажик чек арасында калган тилкелерди андан ары баяндап жазууну активдештирүү зарылдыгын белгилешип, жумушчу топторго тиешелүү тапшырмаларды беришкен.

Эки тараптын чек араны делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча өкмөттүк делегацияларынын топографиялык жумушчу топтору жана укуктук маселелер боюнча жумушчу топтору калган бөлүктөрдө долбоордук линияны баяндап жазуу боюнча ишти улантары маалыматта белгиленген.

Өкмөттүн сайтына чыккан кабарда жолугушууда протоколго кол коюлганы айтылган, бирок ал документтин мазмуну тууралуу маалымат жок. Кездешүү “өз ара түшүнүшүү маанайында өттү” деген сүйлөм менен жыйынтыкталган.

Мындан мурда Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги менен Согд облустук администрациясы да ушундай эле маалымат таратып, протоколдун мазмуну тууралуу эч нерсе айтылган эмес.

Расмий маалымат чыгардан мурда президенттин маалымат саясаты бөлүмүнүн мурдагы жетекчиси, Ташиевге жакын делген журналист Нургазы Анаркулов Фейсбукта “Тажикстан буга чейин коюп келаткан аймактык дооматтарынан баш тартты” деп жарыялаган.

УКМКнын төрагасы Ташиев 15-сентябрда кыргыз-тажик чек арасындагы жаңжалдын бир жылдыгын эскерген иш-чарада чек араны тактоодо Тажикстандын бийлиги мурдагы аймактык дооматтарын дале козгоп, андан баш тартпай жатканын белгилеген. Мындай жагдай сүйлөшүүгө кедергисин тийгизип жатканын, ал жараян улана берсе, Кыргызстан да тарыхый документтердин негизинде коңшу өлкөгө аймактык доомат коёрун айткан.
Ушундан кийин Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги Дүйшөмбүдөгү элчи Эрлан Абдылдаевди чакырып, Ташиевдин сөзүнө байланыштуу тынчсыздануусун билдирген.
Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасынын узундугу 970-980 чакырымды түзөт. Аны тактоо иштери 2002-жылы башталып, 2020-жылга чейин 519 чакырымы толук такталган. 2022-жылы эки өлкөнүн лидерлери жолукканда жалпысынан 664 чакырым тилке боюнча орток пикир бар экенин ырасташкан. Тактала элек тилкелер боюнча сүйлөшүүлөрдү жүрүп жаткан.
Чектеш аймактардагы тактала элек тилкелерде маал-маалы менен жаңжал чыгып турган.

2021-жылдын жазында, 2022-жылдын күзүндө катуу куралдуу кагылыш болуп, эки тараптан тең жоготуулар болгон. Бишкек менен Дүйшөмбү ал үчүн бири-бирин күнөөлөгөн.

Бишкекте 21 адам шаурмага ууланып, 15и ооруканага жаткырылды

Бишкек шаарындагы тез татым түйүндөрүндө 21 адам шаурмага ууланып, алардын 15и ооруканага жаткырылды. Бул тууралуу Шаардык санитардык-эпидемиологиялык көзөмөл борбору кабарлады.

Мекеменин маалыматына караганда, бул окуядан улам саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев чукул жыйын өткөрдү.

“Жапырт уулануу шаардагы Чүй жана Сүйүнбаев көчөлөрүнүн кесилишиндеги “Беш лаваш” жана “Мидос” тез татым жайларында болгон. Жабыркагандар шаурмага ууланышкан. Жалпысынан 21 адам жабыркап, 15и ооруканага жаткырылды, арасында эки бала бар. Калган алты адам амбулатордук дарылоодо. Тез татым түйүндөрүнө 72 миң сом айып пул салынып, текшерүүдө аныкталган кемчиликтерди жойгонго чейин жабылды. Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев жапырт ууланган окуяга байланыштуу чукул жыйын өткөрдү”, – деп жазылган маалыматта.

Кыргызстанда буга чейин да тез татым жайларында, кафе-ресторандарда жапырт ууланган учурлар болгон.

HRW Берлинди "Борбор Азия - Германия" саммитинде адам укуктары маселесине көңүл бурууга чакырды

Human Rights Watch (HRW) эл аралык укук коргоо уюму Германиянын президенти Франк-Вальтер Штайнмайер Борбор Азия өлкөлөрүнүн лидерлери менен жолукканда адам укуктары маселесин көтөрүшү керек деп эсептейт.

Уюмдун 28-сентябрда жарыяланган билдирүүсүндө Берлиндеги жолугушуунун негизги темасы Орусия Украинага кол салгандан кийинки Борбор Азиядагы абал жөнүндө болушу мүмкүн экени жазылган.

“Германия Борбор Азия лидерлерин Москванын санкцияларды айланып өтүүсүнө жардам бербөөгө чакырат деп күтүлүүдө”, – деди уюмдун Европа жана Борбор Азия боюнча директору Хью Уильямсон. Анын айтымында, Германия бийлиги аймактагы адам укуктарынын оор абалына байланыштуу Борбор Азия өлкөлөрүнө басым жасоо мүмкүндүгүн колдон чыгарбашы керек.

“Берлин саммиттин жүрүшүндө Европа менен узак убакыт кызматташуу үчүн аймактагы өлкөлөр адам укуктарынын жана мыйзам үстөмдүгүнүн сакталышын камсыз кылышы керектигин эскертиши зарыл. Борбор Азия өлкөлөрүндө жарандарды саясий негиздер менен куугунтуктаган, сөз эркиндигин чектеген жана кыйноо үчүн жазаланбаган көптөгөн учурлар бар”, – деди Уильямсон.

Ал 2022-жылы Казакстан менен Өзбекстандагы нааразылык акцияларды, Тажикстанда оппозиция өкүлдөрүнүн куугунтукталышын жана Тоолуу-Бадахшан автоном облусундагы нааразылыктардын күч менен басылышын мисал келтирген.

“Европа Борбор Азия өлкөлөрү менен аймактагы адам укуктарынын жана жарандардын эркиндигинин сакталышын эске алуу менен кызматташтыкты кеңейтиши керек”, – деп кошумчалады Уильямсон.

29-сентябрда Борбор Азиядагы беш өлкөнүн лидерлери Германиянын федералдык президенти менен бирге “5+1” форматындагы саммитке катышат. Жолугушуу Берлиндеги “Бельвью” сарайында – немис президентинин резиденциясында өтөт.

Жогорку Кеңеш Конституциянын “Конституциялык соттун чечими акыркы болуп саналат жана даттанууга жатпайт” деген нормасына каршы мыйзамды талкуусуз кабыл алды

28-сентябрда Жогорку Кеңеш “Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизүү боюнча долбоорду дароо экинчи жана үчүнчү окууда талкуусуз эле колдоду.

Документти парламентте талкуулабай эле кабыл алууну депутат Надира Нарматова сунуштады.

Жыйынтыгында мыйзам долбооруна экинчи окууда 64 “макул”, эки депутат “каршы” добуш берди. Үчүнчү окууда документти 63 депутат колдоп, беш эл өкүлү каршы болду. Эми мыйзам долбоору кол коюу үчүн президентке жөнөтүлөт.

“Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизүү демилгесин президент Садыр Жапаров көтөргөн. Документте Конституциялык соттун чечими президенттин же Конституциялык соттун төрагасынын сунуштамасы менен кайра каралышы мүмкүн экени көрсөтүлгөн.

Конституциянын 97-беренесинин 4-бөлүгүндө “Конституциялык соттун чечими акыркы болуп саналат жана даттанууга жатпайт” деп так белгиленген.

Президенттин администрациясы Баш мыйзамда деле “Жогорку Соттун чечими акыркы болот” деп жазылганын билдирип, бирок Кылмыш-жаза-процессуалдык кодекси боюнча жаңы жагдай чыкса, иш кайра каралат деген жобону жүйө келтирген.

Конституциялык сот 30-июнда активист Алтын Капалованын “Жарандык абалдын актылары жөнүндө” мыйзамдын талапка жооп бериши текшерилсин деген арызы тууралуу чечим чыгарган. Анда Үй-бүлө кодексинин 63-беренеси жана “Жарандык абалдын актылары жөнүндө” мыйзамдын 30-беренеси Конституцияга каршы эмес деп табылган.

Конституциялык соттун чечмелөөсүнө ылайык, бала 18 жашка чыкканда өз каалоосу менен “атасынын аты” деген графага апасынын атын жаздырууга укугу бар.

“Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизүү маселеси ушул чечимден кийин көтөрүлгөн.

6-сентябрда спикер Нурланбек Шакиев “матроним” маселеси боюнча түшүндүрмө берген Конституциялык соттун төрагасын жана анын бардык мүчөлөрүн өз арызы менен кызматтан кетишин талап кылган.

Бишкектин борбордук районунда 2000ден ашык видеокөзөмөл камералары орнотулат

Бишкектин Биринчи Май районуна 2 миңден ашык видеокөзөмөл камераларын орнотуу пландалууда.

Мэриянын басма сөз кызматы билдиргендей, бул коопсуздук жана кылмыштуулуктун алдын алуу максатында жасалып, иш жергиликтүү бюджеттен каржыланууда.

Маалыматка караганда, бүгүнкү күнгө карата күндүз жана түн ичинде түстүү видео жазуу мүмкүнчүлүгү бар алгачкы 53 камера орнотулду. Аларды орнотуу үчүн №13 муниципалдык аймактык башкармалыгы тандалган. Мэрия көчөлөрдүн атын ачыктаган жок.

Дал ушул Биринчи Май районунда Жогорку Кеңеш, президенттик администрация, Жогорку сот сыяктуу негизги мамлекеттик органдардын имараттары жайгашкан. Ала-Тоо аянтында түрдүү нааразылык акциялары өткөрүлөт. Буга чейин Биринчи Май райондук сотунун чечими менен райондун ичинде ар кандай тынч жыйындарды өткөрүүгө тыюу салуу сентябрдын аягына чейин узартылган.

Август айында Бишкек шаардык мэриясы адамды жүзүнөн жана автоунаалардын номурун таануучу камераларды калаанын бардык райондорунда орнотуу үчүн 40 млн сом сарптай турганы кабарланган.

Былтыр кыргыз бийлиги “Коопсуз шаар” программасынын алкагында коомдук жерлерде жалпысынан 2177 видеокамера орнотулганын, алардын арасынан адамды жүзүнөн аныктай ала турган 519 камераны ИИМдин ыкчам башкаруу борборунда реалдуу режимде көрүп турушарын жарыялаган.

Айрым активисттер маалыматтык коопсуздукка байланыштуу жүзүнөн таануучу камералардын коюлушуна каршы болуп келишет.

Берлинде "Германия - Борбор Азия" саммитти өтөт

Борбор Азия өлкөлөрүнүн лидерлери бүгүн, 29-сентябрда өтө турган “Германия – Борбор Азия” саммитине катышуу үчүн Берлинге учуп келишти. Алар Германиянын президенти Франк-Вальтер Штайнмайер менен жолугушат.

Немис президентинин расмий сайтындагы билдирүүдө “5+1” форматында өтө турган жолугушууда немис тарап өзүнүн жана Европа Биримдигинин (ЕБ) атынан сүйлөй турганы, анткени ЕБдин Борбор Азия өлкөлөрүнө карата стратегиясын Германия иштеп чыкканы белгиленген. Жолугушуу Берлиндеги “Бельвью” сарайында – немис президентинин резиденциясында өтөт.

Кыргызстан президентинин басма сөз кызматы билдиргендей, Садыр Жапаров сапардын алкагында саммиттен тышкары Германиянын канцлери Олаф Шольц менен эки тараптуу сүйлөшүүлөрдү өткөрүп, Борбор Азия лидерлеринин немис ишкерлер ассоциациясынын мүчөлөрү менен биргелешкен жолугушуусуна да катышат.

Өзбекстан президентинин басма сөз кызматы Шавкат Мирзиёев саммиттен тышкары канцлер Олаф Шольц менен жолугуп, өзбек лидеринин май айындагы сапарында жетишилген макулдашууларды ишке ашыруу жолдорун талкуулап, немис компаниялары менен инвестициялык, инновациялык жана технологиялык кызматташтыкты кеңейтүү жөнүндө сөз кыларын билдирди.

Буга чейин саммит өтө турган 29-сентябрь күнү оппозициялык “Тажикстандын улуттук альянсы” менен “Группа 24” кыймылы Берлинде нааразылык акциясын өткөрөрүн билдиришкен.

Чет өлкөлөрдөгү төрт оппозициялык топту бириктирген “Тажикстандын улуттук альянсы” Берлиндин бийлиги Борбор Азиядагы оппозициялык топторго Германия президентинин резиденциясынын алдында акция өткөрүүгө уруксат бергенин маалымдаган.

Ал арада Өзбекстан менен Түркмөнстан бийликтеринин саясий оппоненттери да бүгүн, 29-сентябрда Берлинде нааразылык акцияларын өткөрө тургандыктарын билдиришкени кабарланды.

“Германия – Борбор Азия” саммити алгачкы жолу өткөрүлүүдө.

19-сентябрда Нью-Йоркто “С5+1” форматында “Борбор Азия – АКШ” саммити өткөн. Ага АКШнын, Казакстандын, Кыргызстандын, Тажикстандын, Түркмөнстандын жана Өзбекстандын президенттери катышкан. Саммитти АКШнын президенти Жо Байден “тарыхый учур” деп сыпаттаган.

УКМК: Кримтөбөл Камчы Асанбектин кылмыштуу тобунун мүчөлөрү Токмоктун тургунун коркутуп, 210.000 сом акчасын алып жаткан учурда кармалышты

Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан КР Кылмыш-жаза кодексинин 208-беренесинин 4-бөлүгүнө ылайык КБР катталган опузалап акча талап кылуу фактысы боюнча сотко чейинки өндүрүштүн алкагында Чүй облусунун Токмок шаарында “мыйзамдагы ууру” К.Асанбектин уюшкан кылмыштуу тобунун мүчөлөрү И.Дж. жана В.Ш. кармалды. Алар абакта жаткан К.Асанбектин кылмыштуу тобунун мүчөлөрү менен алдын ала сүйлөшүп алып, Токмок шаарынын тургунунан физикалык зомбулук көрсөтөбүз деп коркутуу жолу менен 2500 АКШ долларын талап кылышкан.

2023-жылдын 26-сентябрында жүргүзүлгөн ыкчам-издөө иш-чараларынын жүрүшүндө 210 миң сом акча каражатын алуу учурунда И.Дж. жана В.Ш. кармалып, Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза процессуалдык кодексинин 96-беренесине ылайык КР УКМКнын тергөө абагынын убактылуу кармоочу жайына камакка алынды.

Учурда КР УКМК тарабынан башка тиешеси бар адамдарды аныктоо боюнча кошумча тергөө-ыкчам иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

Меню