Кыргызстан-Россия

Бишкек-Казан багыты ар аптанын дүйшөмбү, Бишкек-Самара багыты жумасына эки жолу, шаршемби жана жума күндөрү, Бишкек-Новосибирск багыты сегиз күндө бир жолу каттайт.

Бишкек-Казан багыты боюнча биринчи каттам 6-июнда, Бишкек-Самара 8-июнда, Бишкек-Новосибирск 9-июнда каттай баштайт.

“Кыргыз темир жолу” ишканасы Казакстандын эрежеси боюнча жүргүнчүлөрдө соңку 72 саатта жасалган ПЧР тесттин вирус жок деген сертификаты талап кылынарын эскертет. Беш жашка чейинки балдар үчүн сертификат талап кылынбайт. Орусиянын талабына ылайык, ЕАЭБге мүчө эмес өлкөлөрдүн гана жарандарынан ПЧР тесттин жыйынтыгы суралат.

Темир жол каттамы 2020-жылы коронавирус пандемиясына байланыштуу токтогон.

Төртүнчү жолу уюштурулган аскердик-транспорттук эвакуациялоого жалпысынан үч учак тартылды.

Ал учактар менен Ооганстандын борбору Кабулга азык-түлүк жана дары-дармектен турган 36 тонналык гуманитардык жүк жеткирилип, кайра ошол жактагы орусиялык жарандар, Орусиянын жогорку окуу жайларында билим алган ооган студенттери жана кыргыз жарандары ташылып келди.

Кабулдан 18-декабрда учуп чыккан учактар Тажикстандын Гиссар жана Кыргызстандын Кант аэродромдоруна май куйдуруу үчүн конуп, 19-декабрда Москва облусундагы Чкаловский аэродромуна жеткени маалымдалды.

Кыргызстандын канча жараны эвакуация болгону тууралуу айтылган жок. Кыргыз бийлиги да азырынча маалымат бере элек.

Ооганстанда өкмөттү башкаруу “Талибан” кыймылына өткөн кездеги башаламандык учурунда бул өлкөдөгү ондогон кыргызстандыктар эвакуацияланган. Кыргызстан оогандыктарга эки жолу гуманитардык жардам жеткирген. Коопсуздук кеңешинин төрагасынын орун басары Таалатбек Масадыков Ооганстанды гуманитардык каатчылык каптаса Борбор Азияга качкындар агылышы мүмкүн экенин эскерткен.

Бул тууралуу министрлер кабинетинин төрагасы жана президенттик администрациянын башчысы Акылбек Жапаров орусиялык “Коммерсантъ” басылмасына маек куруп жатып билдирди.

“Өзбекстан азыркы учурда Орусияга агропоезддерди жүргүзүү мүмкүндүгүн карап жатат. Биз да ал жакка өз вагондорубузду чиркөөнү каалайбыз”, – деген Жапаров.

Кыргызстан Орусия менен бирге Евразиялык экономикалык биримдикке (ЕАЭБ) мүчө. Эреже боюнча уюмга мүчө өлкөлөрүн арасында товар алып өтүү эркин. Иш жүзүндө биримдиктеги мамлекеттер өз ара ар түрдүү чектөөлөрдү киргизип келишет. Өзбекстан ЕАЭБдин курамында жок.

«Агроэкспресс» поезди Ташкенттен Москваны көздөй ноябрдын ортосунан баштап каттай турганы айтылган. Казакстан да бул долбоорго кошулган. Алгачкы поезд менен мөмө-жемиштер жеткирилет. Айыл чарба өнүмдөрү алгач Казакстан андан соң Орусияга жөнөтүлөт.

Ушул тапта «Агроэкспресс» Москвадан Ташкентке буудай, ун жана эт азыктарын ташып келүүдө.

Юристтердин бири Акимбек Маматов 6-октябрда Ош-Москва каттамы менен учуп барган кыргызстандыктардын текшерүүсү аяктап, 7-октябрдагы таңкы рейстегилер Орусиянын Чек ара кызматы тарабынан текшерилип жатканын айтты.

“Чек ара кызматынын жетекчилигинин айтуусу боюнча Кыргызстандан келген айрым жарандар аты-жөнү, фамилиясын өзгөрткөн же жаңы паспорт алгандарды көбүрөөк текшерип жатышыптыр. Биз жарандар менен сүйлөшсөк, 6-октябрда келгендер жок экен, 7-октябрдагы каттам гана текшерилүүдө”.

Элчиликтин өкүлдөрү Шереметьево аэропортунун жетекчилигинен бир нече саат турган кыргызстандыктарга ысык тамак-аш берүүнү өтүндү.

Орусияда быйыл 15-июнда президент Владимир Путин “коронавирустун алдын алуу үчүн чет өлкөлүк жарандардын жана Орусиянын жарандыгы жок адамдардын абалын жөнгө салуу боюнча” жарлыкка кол койгон.

Ага ылайык, 30-сентябрда Орусиянын аймагында жүргөн башка өлкөнүн атуулдарына карата “миграциялык жеңилдиктердин” мөөнөтү аяктамак. Министрлик ага чейин миграциялык каттоо, эмгек келишимин түзүү, аны расмий каттатуу сыяктуу иш-чараларды толук бүтүрүү зарыл экенин эскерткен.

Мындай документтери толук болбогон шартта миграциялык кызмат, полиция айып салат же Орусиянын аймагынан чыгаруу чечимин кабыл алат.

Орусияда азыркы тапта расмий эсеп боюнча 600 миңден ашуун кыргызстандык эмгек мигранты бар. Бейрасмий эсепте алардын саны 1 миллиондон ашуун экени айтылып келет.

Анда чет өлкөлүктөрдү, анын ичинде кыргызстандыктарды текшерүү менен укук коргоо органдары Москванын “Кузьминки” меторсундагы жапырт мушташка тиешеси барларды издөөнү улантып жатканы айтылат.

Ошол эле маалда элчилик Орусия президенти Владимир Путиндин жарлыгы менен 30-сентябрга чейин чет өлкөлүктөр же жарандыгы жок адамдар депортация болбой турганын да эскертет.

Элчилик кыргызстандык жарандарды, анын ичинде жапырт мушташка байланыштуу кармалгандарды коргоо үчүн сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп жатканын белгилейт.

Москвада 12-июлда “Кузьминки” метросунун жанында кыргызстандык жана тажикстандык ондогон мигрант калайман мушташка катышкан. Бул окуя боюнча Орусиянын Кылмыш-жаза кодексинин “Ээнбаштык” беренеси менен кылмыш иши козголгон. Кыргызстандын Орусиядагы элчилигинин маалыматына караганда, мушташка тиешеси бар деп шек саналган 65 кыргызстандык камакта.

Кыргыз-тажик жарандарынын калайман мушташынан кийин мигранттарды текшерүү дагы деле тыйылбай, депортация кылуу күчөгөнү айтылып жаткан.