ЦУМдун тегерегинде ачык жана көмүскө алтын сатуу өнөкөткө айланганы чындык эмеспи. Маалыматтарда Кыргызстанда жылына алты тонна алтын уурдалып жатканы айтылып келет. Ошол эле убакта көзөмөл кылчу бийлик жана күч органдары өзүлөрү жаап- жашырып, пайданы чогуу бөлүшүп жүргөнү жашыруун эмес. Мамлекетти ири зыянга учуратып, экономикалык диверцияга күч органы каршы иш алпарган жок. Жакында эле Терексайдан эки оор жүк ташыган автоунаа алтын кум аралашма жүктөп бара жаткан жеринен кармалды. Бир эле автоунаадан 21 миң долларлык алтын концентраты чыкты, экинчиси эксперттен өтө элек. Ошондой эле Терексайдан сурма кенин басып алып, беш жылдан бери казып келе жатат. Бир дагы райондук же областык күч органы ушу убакка чейин үн ката элек. Мамлекетти ири зыянга учуратып, экономикалык диверцияга барып жатат – бул өтө оор кылмыш болуп эсептелет. Деги мамлекет бир чара көрөбү азыр белгисиз. Ушундай баш аламандыктын негизинен көпчүлүк уурулар интригаларды пайдалана берип, провокация уюштуруп, өзүлөрү ак карга болуп чыга келүүдө. “Макмалалтын” комбинаттын тегерегинде уурулар күч алганын көп жолу айтып келинген. Убагында генерал Токтокүчүк Мамытов уурулук орун алганын мойнуна алган, бирок канча көлөмдө уурдалып жатканын аныктай алган эмес. Мындай кырдаалда объективдүү жана объективсиз шарта кылмыштын бетин ача албай койгон. Негизи өндүрүштү тушүнө билбегендиктен ишти эффективтүү алпаралган эмес.
Экинчи жагы Ак үйдүн көз карашына жараша иш кылып уурулукка каршы иш алып барган эмес. Күч органына кат жөнөтүү менен коргонуп келген. Ушундай эки ачекей, сапатсыз, орду жок иштин кырдаалынан уурулар пайдаланып жатат. “Макмалалтын” комбинатта уурулар клан – клан болушуп ээлик кылып келген. Бир ууру кланды кызматтан кетирсе экинчиси ээлеп, комбинат көмүскөдө колдон-колго өтүп турган. Ири акча ортодо жүгүрүп турганына Ак үй менен Көк үйдөн колдоо болуп турган. Ошо алтын концентратты тазалаш үчүн ар кайсы жерде көмүскөдө менчик цехтер ачылган, бири Максим Бакиевдин цехин “Ата Мекен” партиясы тоноп кетишкенин жакшы билесиңер. “Макмалалтын” комбинатта кызмат орундун ээлеп алууда өтө опурталдуу амалдар орун алган. Акча аркалуу колдоо таап, орун алышат. Болбосо провокация уюштуруп, Ак үйгө арыз жазышат, жергиликтүү депутаттар жөн отурбайт, айылда кошмо жыйын өткөрүп, райондук жыйын уюштуруп, кызыкчылыгын ишке ашыруга аракет кылышып келет. Ошондуктан жергиликтүү депутаттар өз ууру шумпайларын алып келүүгө, жанталаша иш алпарышып, тымызын сессияга такай провокациялык мааниде иш алпарышат. Таң калыштуусу мурунку ууру жетекчилердин кылмыш иши жөнүндө такыр үн катпай келишет. Анткени мурунку дирекция булардын тууганы, булар аркалуу уурулук кылып келишкен. Ушу тапта азыркы дерекцияга каршы компания уюшулуп жатат. Жетекчини кетирип, өзүлөрүнүн адамын алып келүүгө аракет кылып жатканы калп эмес. Жергиликтүү күч органы ушундай жеке кызыкчылыгын ишке ашырууга аракет кылган үчүн, түпкүлүк ой-максатын изилдеп, диверциялык максатка чекит койсо, мыйзам талабы эмеспи. Президент Атамбаев Кумтөргө кылмыш иш козготту, бул жакшы өбөлгө. Ал эми “Макмалалтын” кениндеги ууру жетекчилердин үстүнөн кылмыш ишти козготуп, чыгымды өндүрүп, өлкөгө ондогон мектеп, бала бакча, ФАПтар салынып, элдин батасына ээ болмок. Аттин ай, ошону дагы кыла албай жатпайбы. Ошондой эле ири уурулук кылмыш иштерге чекит коюлбаса, уурулар провокацияга барып, интригаларды күчөтө беришээри чындык.
Качкынбек БУЛАТОВ, укук коргоочу
КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ