Белгилүү тарыхчы Кыяз Молдокасымов Ташкентке табылга издеп кеткенин, андан тапкандарын социалдык тармактарга жазып келет. Тарыхчынын жазгандарын окуп, билбегендерибизди билип жатабыз. Бу жолу академик Хайдарбек Бабабеков менен маектешкенин “Фейсбуктагы” баракчасына жазып, сүрөттөрүн жайгаштырды.
Анда ал: “Өзбекстандын Туран академиясынын президенти, академиги Хайдарбек Бабабеков менен баарлашкан да, талашкан да сонун. Экөөбүздүн талашыбыз тээ 90-жылдары башталган. Ал: “Курманжан датка Зыйнат деген псевдоним менен ыр жазган. Анын фарс тилинде жазган ыры Омор хандын мезгилинде жыйнакка басылган”, – деп жазган макаласы 90-жылдары “Кыргызстан маданияты” гезитине басылып, кыргыз коомчулугу тарабынан шатыра-шатман кол чабуу менен кабыл алынган. Бабабеков деген фамилия окурмандар арасында дүңк эте заматта таанылган жана алкоого алынган.
Бирок, мен ага ошондо эле каршы чыккам. Ошондо “Өзбекстандык окумуштуу Курманжан датканы даңазалап жатса, эч кандай илимий даражасы жок Кыргызстандык жаш тарыхчы эмнеге каршы чыгат?”, – деп мени жек көргөндөр чыккан. Бирок тарыхый чындык мен тарапта эле. Анткени Зыйнат деген аталыштагы акындын жана башка хандыктагы акындардын ырлары жыйнак болуп, “Мажму аш-шаура” деген аталышта 1818-жылы жарык көргөн. Ал убакта Курманжан датка болгону 7 жашта эле. Фарси тили түгүл, кат тааныбаган секелек кыз эле. Кийин Бабабеков мени менен макул болуп, өз катачылыгын мойнуна алган. Биз ошондон бери жакшы таанышпыз. Талашып, анан табышып жакын да болдук. Ташкентке барган сайын жолугуп, баарлашканга аракет кылам. Бул жолу барганда да жолуктум. Мен сыйлаган окумуштуу жана журналист ташкенттик Төлөнбай акем үйүнө алып барды. Береги сүрөттөрдү тартты.
Мага көргөзүп жаткан сүрөттөгү китеп 17-кылымга таандык, наркы бир тамдык. Бабабеков бабабызда ушундай баалуу китептер өтө көп. Мен андан 17-кылымда Ташкентти башкарып турган бабабыз Көкүм бийдин Көк китеби, Молдо Исхак – Полот ханга тийешелуу маалыматтарды сурап, баарлаштым. Ташкентке кийинки жолу барганда дагы барам, баарлашам. Анткени академик Бабабеков өтө кызыктуу, мыкты окумуштуу“,-деп жазган К.Молдокасымов.
Булак: KyrgyzToday.kg
КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ