Намыска бек кыргыз жигиттеринин айрымдары азыркы жашоонун шарына туруштук бере албай аялдардын артынан жан бакканга өтүп жатышы көйгөй эмей эмне. Өзгөчө башка өлкөгө иш издеп кеткен киши болуп үй-бүлөсүн оңой эле таштап, ал жактан чала тааныш бирөөнү алып же үстүнө кирип алуу, кыргыз мырзаларына таандык көрүнүш болбошу керек го. Бирок тилекке каршы бул болуп жаткан көрүнүш. Мунун кесепети көп кайгылуу окуяларга алып келип жатат. Кыргыз жигиттеринин майдаланып аял мүнөз болуп, жалкоолукка алдырып баратышы бул – олуттуу көйгөй.
Аялдын этегин кармап күн көргөн эркек, эркекпи?
- Кыргыз калкы эзелтеден бери жоокер эли катары жашап келген. Биздин калктык структурабыз жоокердин системасында куралган:
- Канаттар.
- Уруулар.
- Уруктар.
- Тукумдар.
Жоокерлик болгондон кийин бизде намыстык баалуулук өтө бийик турган. Эркектин намыстуулугу эмнеде? Биз жазган «Кыргыз Кодекси» китебинен үзундү берип коеюн:
- Эрди намыс өлтүрөт,
- Коёнду камыш өлтүрөт.
- Эр намысы – эл намысы.
- Эр жигитке өлүмдөн да уят өйдө.
- Эр жигит эл намысын сактайт, бекинип жатпайт.
- Эл ыйык, элден чыккан суюк.
- Баатыр намыс үчүн туулуп, намыс үчүн өлөт.
- Баатыр жол баштайт, чечен сөз баштайт.
- Баатыр намыс үчүн туулуп, намыс үчүн өлөт.
- Баатыр жоодо таанылат, чечен доодо таанылат.
- Баатыр чөлдө өлбөйт, балык көлдө өлбөйт.
- Малыңды эмес – намысыңды сакта.
Бул көйгөй. Баары ар бир эркектин эркектик мүнөзүндө. Эркек оокат табыш керек, ал эми аял бала багыш керек.
Булак: Фабула
КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ