Кыргыз-тажик чек арасы

Расмий маалыматта, Көк-Таш айылындагы Кум-Мазар деген жерде эки тараптан тең чек арачылар ок чыгарганы айтылат. Чатакташууга чек арадагы талаштуу тилкеде тажик жарандары тазалоо иштерин жүргүзгөнү себеп болгон.

“Учурда абал туруктуу, жеринде эки тараптын чек ара кызматтары, Баткен районунун акими жана тиешелүү күч түзүмдөрүнүн жетекчилери ортосунда сүйлөшүү жүрүүдө. Жараат алгандар жок”, – деп айтылды облустук бийлик тараткан билдирүүдө.

Кыргызстандын Чек ара кызматы Баткендин Кум-Мазар жеринде тажик жарандары кыргыз тарап менен макулдашпастан тазалоо иштерин жүргүзүп баштаганда чатак чыгып кеткенин кабарлады.

“Ал жерге Кыргызстандын чек арачылары, жергиликтүү бийлик өкүлдөрү жана тургундар барышкан. Тажик тургундары кыргыз тараптын иш-чараларды токтотуу талабына көнгөн эмес. Эки тараптын кайым айтышуусу мушташ, бири-бирине таш ыргытууга жеткен. Кыргызстандын чек арачылары ок чыгарып, ага жооп катары тажик чек арачылары ок аткан. Кыргыз тарапта жаракат алгандар жок”, – деп айтылат Чек ара кызматынын маалыматында.

Эки өлкөнүн чек ара кызматынын өкүлдөрү окуядан кийин жолугуп сүйлөштү. Жолугушууга эки тараптын жергиликтүү бийлик башчылары жана укук коргоо органдарынын өкүлдөрү дагы катышкан.

“Кыргызстандын Кум-Мазар жана Тажикстандын Сомоньен жерлеринде кандайдыр бир чарбалык иштерди жүргүзбөө тууралуу макулдашылды”, – деп айтылды Чек ара кызматы тараткан билдирдүүдө.

Чатактарды алдын алуу үчүн эки өлкөнүн чек арачылары менен күч кызматкерлери биргеликте иш алып бармай болду.

Рахманкулов так маалымат сүйлөшүү бүткөндөн кийин болоорун кабарлады.

Буга чейин Чек ара кызматы Кыргызстандан бир аскер кызматкери каза болгонун расмий билдирген: “Тажикстандын чек арачыларынын куралдуу кол салуусунан улам Кыргызстандын чек арачысы, 27 жаштагы сержант Хуснидин Хожиев курман болду. Жоокердин өлүмүнүн чоо-жайы териштирилүүдө”.

Тажикстандын улуттук “Ховар” маалымат агенттиги тажик чек ара кызматына шилтеме кылып, окуяга кыргызстандык чек арачылардын мыйзамсыз түрдө Тажикстан аймагына өтүү аракети негиз берген деп жазды. Кыргыз тарап жаңжалга тажик чек арачылары себепкер болгонун маалымдоодо.

Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасында куралдуу кагылышуулар тез-тез катталып турат. Акыркы жолу быйыл 28-апрелден 1-майга чейин уланган куралдуу жаңжалда Кыргызстан тараптан 36 адам курман болгон, анын экөө бала. 180ден ашуун киши жаракат алган. Тажик тараптан 19 адам өлүп, 87 киши жарадар болгону расмий кабарланган.

Кыймылдын расмий өкүлү Забехулло Мужохид ондогон адамдын өмүрүн алып, жүздөгөн киши жаракат алган кыргыз-тажик чек арасында болгон апрелдин аягындагы жаңжал тууралуу билдирүү жазды:

«Ислам Эмираты» (талибдер өздөрүн ушинтип аташат) бир тууган ислам өлкөлөрүн ортодогу маселелерди тынчтык жол менен гана чечүүгө чакырат. Согуш — алгач маселени чечүүнүн жеңил жолу катары көрүнүшү мүмкүн. Бирок анын кесепеттери менен келтирилген чыгымдар кыйла көп болот».

Мужохид эки өлкөнүн бийликтери туруктуулук жана элдин коопсуздугу сыяктуу узак мөөнөттүү кызыкчылыктарын эске алуу менен ортодогу маселелерди өз ара сүйлөшүү аркылуу чечишет деген ишенимин билдирди.

Буга чейин «Талибан» кыймылы Тоолуу Карабактагы азери-армян согушу тууралуу билдирүү жасап, БУУнун декларациясына ылайык бул аймак Азербайжандын бир бөлүгү экенин белгилеген.

Кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу жаңжалдан кийин бул өлкөлөрдүн коңшулары тараптарды ортодогу маселелерди сүйлөшүү аркылуу чечүүгө чакырышкан. Алардын арасында Ооганстан, Казакстан жана Өзбекстан өлкөлөрү бар.

Бул Ооганстандын өкмөтүнө каршы согуш жүргүзүп жаткан «Талибан» кыймылынын кыргыз-тажик чек арасындагы жаңжал боюнча алгачкы билдирүүсү.

Кыргызстан менен Тажикстан «Талибанды» террордук уюм деп эсептешет. Бул өлкөлөрдө анын ишмердүүлүгүнө тыюу салынган.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”