Эмгек мигранттары

Быйыл 15-июнда Орусиянын президенти Владимир Путин өлкөдө мыйзамсыз жүргөн мигранттарга байланыштуу жарлык чыгарган. Ага ылайык, мигранттарга документ ирээттөө үчүн берилген убакыт 30-сентябрга чейин узартылган.

Орусиянын Мигранттар федерациясынын башчысы Вадим Коженов “Коммерсант” басылмасына берген маегинде акыркы күндөрү миграциялык борборлордо кезекте тургандар көп болуп жатканын белгиледи.

“Жарандык көмөктөшүү” комитетинин жетекчиси Светлана Ганнушкина аларга Орусиянын аймагында жүргөнүн мыйзамдаштырып, талап кылынган бардык жол-жоболорду (миграциялык каттоо, эмгек келишимин түзүү, каттоо) аткара албаган мигранттардан жүздөгөн кайрылуулар түшүп жатканын билдирди. Алардын арасында талибдер бийликке келген маалда Орусияда жүргөн ооган жарандары көп.

“Коммерсант” басылмасы Адам укуктары боюнча кеңештин башчысы Валерий Фадеевге жана өзүнүн бир нече булактарына шилтеме кылып, мигранттарга документ ирээттөө үчүн берилген убакыт дагы узартылышы мүмкүн экенин жазды.

Орусия ИИМинин маалыматына ылайык, бүгүнкү күндө өлкөдө Өзбекстандын 332 миңден ашык, Тажикстандын 247 миң, Украинанын 152 миң, Азербайжандын 120 миң, Кыргызстандын 115 миң, Армениянын 61 миң, Молдованын 56 миң жана Казакстандын 49 миң жараны мыйзамсыз жүрөт.

Басылманын журналисттери Москвадагы төрөтканаларда чет тилдерде 20 миң рубль төлөм тууралуу жазылган стенддерди жана буклеттерди байкашкан. Ушул эле билдирмелер “Москвадагы төрөттөр” сайтында да жайгаштырылган. Ал азери, англис, вьетнам, дари, казак, кыргыз, тажик, түркмөн жана уйгур тилдерине которулган.

2020-жылы февралда Москва мэринин расмий сайтында борбор калаада төрөлгөн ымыркайлардын ата-энелери төрөтканадан берилүүчү белек топтомунун ордуна 20 миң рублдан компенсация ала алышары жарыяланган.

Эки же андан көп бала төрөлгөн учурда төлөм ар бир ымыркай үчүн берилет. Акча алууну каалаган ата-энелер белек топтомунан баш тартышы керек.

Аны Кыргызстандын элчилигинин өкүлдөрү ишке ашырат. Бул алдыдагы парламенттик шайлоого даярдыктын алкагындагы иш-чара экенин Борбордук шайлоо комиссиясы (БШК) билдирди.

21-сентябрда БШК мүчөлөрү Москвадагы элчиликте кыргыз диаспораларынын жана коомдук бирикмелердин өкүлдөрү менен жолугушту.

28-ноябрда Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоодо Орусияда 20 добуш берүү тилкеси ачылат.

-Москвада беш жерде;

-Санкт-Петербург, Екатеринбург, Новосибирск, Владивосток, Красноярск, Иркутск, Якутск, Южно-Сахалинск, Сургут, Тюмень, Казан, Краснодар, Самара, Томск жана Хабаровск шаарларында бирден шайлоо тилкеси болот.

Расмий эсепте Орусияда 500 миңджен көп, бейрамий миллиондон ашуун кыргызстандык бар.

“Жакын арада алардын өлкөгө кирүүсүнө байланышкан чектөөлөр жумшартылат деп үмүттөнөбүз”, – деди ал.

Ефимов эмгек ресурстарынын жетишсиздигинен улам иш берүүчүлөр бири-биринен кызматкерлерди талашып, натыйжада алардын кызмат акысы да өсүп жатканын айтты.

Августтун башында Москванын мэри Сергей Собянин Орусиядан мигранттардын кетиши инфляциянын бирден бир себеби болуп жатканын айткан.

“Бул жумуш күчүнүн баасынын өсүшүнө алып келди. Анан баары кымбаттай баштады. Себеби эмгек өндүрүмү жана өнүм көбөйбөй туруп маяна көбөйсө, аягы эмне болорун кайсы экономист болсо да айтат. Ошондуктан биз инфляциянын өсүшүн көрүп жатабыз”, — деген Собянин.

Орусия буга чейин Өзбекстандан мигранттарды Казакстан аркылуу поезд менен ташууну пландап жатканын билдирген.

Коронавирус пандемиясына байланыштуу мигранттар марттан бери Орусияга учактар менен гана барып жатышат. Алар билет баасынын кымбаттагына даттанып келишет.

Орусия Ички иштер министрлигинин (ИИМ) сайтына жарыяланган документке ылайык, картада чет өлкөлүк жарандын жеке маалыматы – аты-жөнү жана башка реквизиттери болот. Электрондук чипте чет өлкөлүктүн дактилоскопиялык каттоодон (манжа изи) өткөнү жөнүндө да маалымат сакталат.

Орусия ИИМинин буйругу 2021-жылы 29-сентярбда күчүнө кирери болжолдонууда. Ушул тапта долбоор коомдук талкууга алынып, коррупцияга каршы көз карандысыз экспертизадан өтүп жатат.

Орусиялык басылмалар кабарлагандай, буга окшогон электрондук документ өлкөдө узак убакытка кала турган чет өлкөлүктөргө он жылга берилет. Андан соң аны алмаштыруу керек болот. Мындан тышкары Орусияда мигранттардын электрондук каттоосун киргизүү сунушталууда, атайын реестрде иш берүүчүлөр да болууга тийиш.

“Акыркы айларда полиция мигранттарга карата бир нече катаал рейддерди жүргүздү. Натыйжада түрдүү мыйзамсыздыктарга байланыштуу 800 кылмыш иши козголуп, 200гө чамалуу адам депортацияланды. 17,5 миң адамга өлкөгө кайра кирүүгө тыюу салынды. Москва – меймандос шаар, бирок коноктор да өздөрүн ошого жараша алып жүрүшү керек”.

Собянин көпчүлүк мигранттар мыйзам бузбай, оор иштерде иштесе да каттоого туруп пантент алышарын да белгилеген.

Акыркы айларда Москвада мигранттардын ич ара кагылышуулары көп катталган. Алардын эң ириси – июль айында Кузьминкиде болгон. Анда кыргызстандык жана тажикстандык мигранттар мушташып, жүздөй киши кармалган.

Полиция 103 адамды кармаган жана алардын 70тен ашыгы Кыргызстандын жарандары. Кузьминки окуясынан кийин 26 кыргызстандык Орусияга 40 жылга чейин кире албай турган болуп депортацияланган.