Тажикстанда прапорщикти барымтага алган жоокердин иши жашыруун тергелүүдө

лип калдьщыз? Эмне үчүн чогулткан кол тамгалар жа-раксыз деп табылып калды?лип калдьщыз? Эмне үчүн чогулткан кол тамгалар жа-раксыз деп табылып калды?
– Борбордук шайлоо ко-миссиясы 30 мин колдун беш-тен бир бөлүгүн текшерип, андан талапка жооп бербеген коядорду таап чыгып, аны төрткө көбөйтүп, анан жарак-сыз кол тамгалар деген жый-ынтык чыгарышат экен. Өзүм чуркап, кол тамгаларды топ-тогондуктан, ызаландым. Кол жазмалар бир кылка эмес, ар башка болуп жатат го десем, “бир ручка менен жазылып-тыр” дешти. Кыскасы, “айы күнүн койгондон да катачы-лык кетти” дешти. Корее, кол чогулткан адамдардын көбү колду топтоп алып, анан ая-гында датасын бир кол жаз-ма, бир ручка менен коюшуп-тур. БШК мына ошол нерседен дагы маселе жаратты. Ошондой эле кээ бирөөлөр күнүн, айын, анан жылын жазса, айрымдар жылын, күнүн, айын жазышып-тыр. Кол тамгалар анык болгону менен мына ушундай техникалык мүчүлүштүктөрдү эске алышып, жыйынтыгында чогултулган колдун бир канчасын жараксыз деп таап чыгышты. Мага добуш бер-ген укук коргоочулардын бирөөсү “апам картан болгондуктан, аты-жөнүн өзүм жазып, ага кол кой-дургам. Ошондон да маселе жа-ралдыбы?”- деп таңгалып жатат. Өзү жазгандардыкынан да маселе жаралып, м”айда жазылыптыр, окулбайт экен”- деп түрдүү шыл-тоо айтышты. Кол топтоого са-лым кошкондордун көпчүлүгү жараксыз делген колдорго наара-зы болуп, кайра жаздырып берели деп да чыгышты. Кыскасы, БШК бийликке жакпаган адамдарды шайлоодон мына ушундай арзы-баган нерселер менен эле четтетип коёруна көзүм жетти.
Укук коргоочу эмес, саясат-чы катары ушул жагдайга саре-сеп салганда бийликке жакпаган адамдарды шайлоодон четтетип салуунун жолу абдан ойлонулга-нын жонтерим менен сездим. Анан аларды сотко берүү оюмдан да кайттым. Себеби, мага берилген колдорду жараксыз кылып жатат деп БШКны сотко берген күндө деле “бул колдор окшош экен”-деп койсо, мен кантип “андай эмес”- деп далилдейм. Же мени колдогон 30 миң адамды сотко алып келишим керекпи?
– Негизи президенттик шайлоо-го 30 мин кол топтоонун зарылчы-лыгы барбы?
– Мыйзамда коп нерсе жа-зылган эмес. БШК мыйзамдан тышкары президенттик шайлоого өздөрүнүн ички инструкцияла-рын киргизип алыптыр. Кыскасы, БШК бийликке жакпаган талап-керлерди шайлоодон четтетүүнү жакшы өздөштүргөнү менен өздөрү кайсы жерден иштеш ке-рек экенин билишпейт экен. Алар биз чогулткан колдорду жараксыз деп табардан мурун басма соз ка-ражаттарына чыгып, элдердин укуктарын туура түшүндүрүшсө болмок. Анткени, “бир кишини колдогом. Эми экинчи кишини колдойм деп жазып берсем туура болобу же туура эмес кылган бо-ломбу?”- дегендерди коп жолук-турдум. БШК элдердин салыкка төлөгөн акчасы менен чыгымда-рын жаап жаткандан кийин туура маалыматты элге жеткирүүнү да колго алышеа болмок. Тилекке каршы, булар тенирден тескери иш менен алек болуп, биреөлөрдү каралаган саясатты ишке ашы-руу менен алек болуп жатышат. “Акчан, жогору жакта колдоочун болбосо бийликке келбейсин”- де-гендей эле чечим чыгарып койго-нуна капа болуп калдым.
– Президенттик шайлоонун күрөөсүнө коюлуучу миллионду камдап койдунуз беле?
– Албетте, күрөөгө койгон ка-ражатты камдагандан кийин президенттик шайлоого аттангам. Анткени, жолдошум биринчи тиешелүү каражатты таап алып, анан шайлоого аттануу керек деген кеңешин берген. Мен тийиштүү каражатты камдап коюп, тил сы-нагынан, анан чогулткан колдо-румду тапшырып, катталгандан кийин күрөөгө коюлуучу сумманы төгөйүн дегем. Тилекке каршы, менин чогулткан колдорумдун бир тобун жараксыз деп, шайлоодон четтетип салышты.
Күрөөнү алдын ала токпой сактанып жатканымдын да себеби бар. Айтайын дегеним, шайлоого кандайдыр бир себептен катыш-пай калсан БШК төккөн күрөөңдү кайтарып бербейт. Ошону билге-ним үчүн алгач катталайын, анан төгөйүн деген чечим кабыл алгам.
– Келдибековду шайлоодон четтелиши БШКнын катачылы-гыбы же өзүнүнбү?
Келдибековдун күрөөсүн кошо төктүрүп алып, документ-терин кабыл алышып эми чогултулган колдорун текшербей жатышат. Анткени, ал чогулткан колду текшерсе, шайлоого катыштырыш керек болуп калат. Ошон үчүн чогулткан колдорунун жарак-туу, жараксыз экенин текшербей туруп, “соттолгону жоюла элек” деген шылтоо менен аны шайлоодон четтетишти. Бул жерде күнөө Келдибековдо эмес, БШКда. Чы-нында БШК өзү документтерин, күрөөсүн, чогулткан колун кабыл алып, жыйынтыгында аны кат-тоодон баш тартып, катачылыкка жол берди.