ЭКОНОМИКА

«Казакстандын чек арадагы өткөрмө бекеттерде кошумча көзөмөл чараларын киргизиши ЕАЭБ тууралуу келишимдин максаттарына жана негизги принциптерине каршы келет, ошондой эле Евразиялык экономикалык интеграция жетишкен максаттарга коркунуч туудурат. Казакстан товар ташуу эркиндигин чектеп, бирдиктүү ЕАЭБ базарынын негизги иштөө принциптерин бузууда», — деп айтылат мекеменин билдирүүсүндө.

Маалыматка караганда, Экономика министрлиги Евразиялык экономикалык комиссиянын коллегиясынын төрагасы Тигран Саркисяндын атына тиешелүү мазмундагы кат жөнөттү. Анда Казакстанга 2014-жылы 29-майда кол коюлган ЕАЭС тууралуу келишимдин жоболорун сактоо зарылдыгы эскертилиши керектиги жана бул маселенин Евразиялык экономикалык комиссиянын коллегиясынын жакынкы жыйынында каралышы шарт экендиги жазылган.

Мамлекеттик чек ара кызматынын маалыматына караганда, казак тарап кошумча текшерүү чараларын киргизгенге чейин «Акжол-Автодорожный» жана «Ак-Тилек» көзөмөл-өткөрмө бекети аркылуу Кыргызстандан орто эсеп менен күнүнө 8 176 жөө адам жана 662 транспорт каражаты өтүп келген. 10-октябрдан тарта аталган өткөрмө бекеттер аркылуу өткөн жөө адамдардын саны болгону 3 446ны, транспорт каражаттарыныкы 357ни түзүүдө.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Анын айтымында, ушул жылдын декабрь айынан 2018-жылдын март айына чейин 550 кВт саат электр энергиясы кошуна өлкөгө сатылат.

Маалыматка караганда, электр кубатынын 1кВт сааты 2,4 центтен сатылып, жалпысынан экспорт 13 млн. 200 миң долларга бааланды.

Жайкы сезондо Кыргызстан Өзбекстанга 1,25 млрд кВт/саат электр энергиясын экспорттогон. Анын 1 кВт саат электр энергиясын 2 центтен бааланган. Бул келишим октябрь айында бүттү.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

14-октябрда Эмомали Рахмон Душанбеде ондогон ишкерлер менен жолугуп, өлкөдө дале бизнес ишмердүүлүгүн текшерген көптөгөн учурлар бар экенин жана бул тынчсызданууну жаратарын айтты. «Негизсиз текшерүүлөрдү токтотуу максатында Юстиция министрлигине, Инвестициялар жана Салык комитеттерине учурдагы мыйзамга өзгөрүүлөрдү киргизүүнү тапшырдым», – деди мамлекет башчы.

Ошол эле маалда Рахмон ишкерлер дагы ак ниеттүүлүк менен иштеши керектигин белгиледи. «Салыктардын азайтылганына карабастан, айрым ишкерлер дале салык төлөөдөн качып, чыныгы кирешелерин жашырып келишет. Ушул жылдын сегиз айында эле ишкерлер тараптан жашырылган салык төлөмдөрүнүн суммасы 1,5 миллиард сомонини (170 миллион доллар) түзгөн», — өлкө башчы.

Мурдараак айрым бизнес өкүлдөрү Тажикстан жеке ишкерлерге карата мамилени өзгөртпөсө, өлкөдө бизнес начарлап, инвестициялар кете турганын билдирип чыгышкан. Мекенин таштап, Орусияда, Казакстанда жана Кыргызстанда ишкерлик менен алектенип жүргөн тажик бизнес өкүлдөрүнүн айтымдарында, өлкөдө мамлекеттик органдардын текшерүүсүнүн көптүгүнөн, каржы талаштарын адилеттүү карап берчү көз карандысыз сот системасынын жоктугунан жана бизнесин тарттырып жиберүү коркунучунан улам алар капиталдарын чет өлкөлөргө чыгарып кетүүгө аргасыз болушкан.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Бул чектөө – кыргыз-казак чек арасындагы ветеринардык көзөмөл күчөгөн маалда кабыл алынды. Маалыматка караганда, чек арадан өткөн продукцияларды текшерүү учурунда айрым мыйзам бузуулар табылган.

Казакстандын Айыл чарба министрлиги мындан тышкары эки кыргыз ишканасынын айрым продукцияларына карата лабораториялык көзөмөл күчөтүлгөнүн да маалымдады.

Фитосанитардык көзөмөл күчөгөндөн бери чек арадан 821,4 тонна продукциясы менен 117 жүк ташуучу унаа текшерүүдөн өттү. 105 тонна салмактагы продукция кайра артка кайтарылды.

Президент Алмазбек Атамбаевдин казак бийлигин сындап чыккандан кийин чек арада түзүлгөн кырдаал өзгөрө элек.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Тажикстандын Соода-өнөр жай палатасынын төрагасы Шариф Саид бул эки өлкөнүн соода-экономикалык кыматташтык жаатында ийгиликтерге жетишине мүмкүндүк түзөрүн билдирди. Анын айтымында, Тажикстан менен Өзбекстандын ортосундагы товар алмашуу көлөмүнүн акыркы жылдары өсүп жатканына карабастан, бүгүнкү күндө ал канааттандыраарлык эмес.

«Алдыга коюлган максаттарды ишке ашыруу үчүн биз электрондук соода, лизинг, биргелешкен инновациялык өндүрүштөрдү түзүү өңдүү заманбап ыкмаларды пайдалансак болот. Аны менен катар учурдагы эркин экономикалык аймактардын жеңилдиктерин пайдалануу менен «Тажикстан-Өзбекстан» деген биргелешкен бренддин алдында башка өлкөлөрдүн базарларына чыга алат элек», – деп билдирди Саид Ташкенттеги бизнес-форумда.

Ал өзбек ишкерлери бул потенциалды пайдалануу менен Тажикстандагы инвестициялык активдүүлүгүн жогорулата аларын белгиледи.

Бүгүнкү күндө Өзбекстанда тажик капиталы катышкан 24 ишкана бар болсо, алардын бирөөсү 100 пайыз чет өлкөлүк инвесторлорго таандык. Ошол эле маалда Тажикстандын аймагында Өзбекстан ишкерлеринин катышуусунда 9 ишкана ачылган. Үстүбүздөгү жылдын тогуз айында өзбек-тажик товар алмашуусу 178,2 миллион долларга жеткен.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

Тараптар кир жуугуч машиналарды чогултуу, кабелдик продукцияларды жеткирүүнү колго алуу, Ошто соода-көңүл ачуу борборун жана Кыргызстан аймагында “Артель” техникалык мектебин куруу боюнча дагы макулдашышты.

Мындан тышкары 200 миллион АКШ долларына тете продукцияларды жеткирүү боюнча келишимге кол коюлду.

Экономика министрлиги билдиргендей, бизнес-форумда автомобиль куроо фирмалары жана эки өлкөнүн зергерлер бирикмелери ортосунда кызматташуу жөнүндө меморандумга кол коюлду. Дөңгөлөк алкактарын, суу, бал, өсүмдүк майын, табигый таш жана травертин жеткирүүгө макулдашышты.

Өзбек-кыргыз бизнес-форуму 6-октябрда Ташкентте өттү. Ага эки өлкөнүн 500дөн ашуун бизнесмендери катышты.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”

«Кийинки жети жыл ичинде 240 миллиард манат инвестиция салабыз. Анын ичинен мунайгаз комплексине 159 миллиард манат инвестицияланат», — деди Бердымухамедов.

Түркмөнстан жаратылыш газынын запасы боюнча дүйнөдө төртүнчү орунда турат. 2016-жылы Орусия түркмөн газын сатып алуудан баш тарткандан кийин өлкө Кытайга энергоресурстарды жеткирүүдөн көз каранды болуп калган.

Бердымухамедов көмүрсуутекке көз каранды болгон өлкө экономикасын диверсификациялоо үчүн жакынкы убакта электр менен жүргөн унааларды чыгара баштай турганын убадалады. Андан тышкары Сапармурат Ниязовдун тушунда киргизилген мамлекеттик субсидияларды жоюу менен өлкө кирешесин көбөйтүүгө ниеттенип жатканын айтты.

Ошондой эле Бердымухамедов мамлекеттик каражатты сарамжалдуу жана натыйжалуу пайдаланууга мезгил жеткенин белгиледи. 1990-жылдары киргизилген субсидиялар өлкө калкына газды, сууну жана электр энергиясын бекер пайдалануу мүмкүндүгүн берген.

Булак: “Борбор Азия жаңылыктар кызматы”