Аскер прокуратурасы менен Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетинин биргелешкен мекеме аралык тергөө тобу КРнын Мамлекеттик байланыш агенттигиндеги коррупция иши боюнча 5 адамды: Мамлекеттик байланыш агенттигинин мурдагы башчысы Наталья Черногубова, анын орун басары Замирбек Мамбеталиев, УКМКнын эки кызматкери жана “Ala-TV” кабелдик телевидениесинин 1 кызматкерин кармашкан.
21-майда Жогорку Кеңештин жыйынында Башкы прокурордун орун басары – Аскер прокурору Нуркамал Набиев депутаттардын суроолоруна жооп берип жатып, аталган иш боюнча 5 адам кармалганын, тергөөнүн сыры бар экенин, келтирилген зыян дагы эсептелип жатканын билдирген. Депутат Жанар Акаев казакстандык уюлдук компаниянын жыштыгын мыйзамсыз сатуу маселесин көтөргөн. Премьер-министр бул маселеге комментарий берди. “Баарыбыз мыйзамдуу өлкөдө жашап жатабыз. Такталбаган фактылардын айтылганына таң калдым. Өкмөткө да, менин адреси.ме дагы сөздөр айтылды. Бул анын абийирине байланыштуу деп ойлойм. Менимче, маселени саясатташтыруунун кажети жок” – деди премьер-министр.
20-майда КР Өкмөтүнүн аппаратынын маалыматтык камсыздоо бөлүмү ЖКнын депутаты Жанар Акаевдин Мамлекеттик байланыш агенттигиндеги ызы-чууга байланыштуу билдирүүсүнө комментарий берди. Өкмөттүн аппаратынын маалыматы боюнча, депутаттын премьер-министрдин байланыш чөйрөсүндөгү мыйзам бузууларга тиешеси бар деген билдирүүсү негизсиз.
Такталбаган маалыматтар боюнча, КР Мамлекеттик байланыш агенттигинин VEON компаниясына берилген макулдугу телекоммуникациялык жөнгө салуучунун каалоосу боюнча эмес, өкмөт аппаратынын жетекчиси аркылуу өлкөнүн премьер-министринин түздөн-түз көрсөтмөсү менен берилгендиги белгилүү болду. Расмий эмес маалыматтарга караганда, Мамлекеттик байланыш агентигинин мурдагы директору жана анын орун басары министрлер кабинетинин жогорку жетекчилигине каршы көрсөтмө беришти. Келтирилген зыяндын суммасы 400 миллион доллар ашкан “атайын операциялар” (“Ала ТВ” ЖЧКсынын лицензиясын “Sky Mobile” ЖЧКсына каттоо операциясы) “боз үйдүн” жетекчилигисиз жана макулдугусуз иш жүзүнө ашыруу мүмкүн эмес.
Мамлекеттик байланыш агенттигинин жетекчилери “туруктуу” талап жана “бюрократиялык” өтүнүч боюнча кабыл алынган мыйзамсыз чечимдер үчүн бардык жоопкерчиликти мойнуна алгысы келбейт жана албайт. Алар жебеген “самсага” төлөгүсү келбейт. Ошондуктан Мамлекеттик байланыш агенттигинин экс-директору жана анын орун басары жогорку жетекчиликке каршы көрсөтмө берүүдө.
Көпчүлүгү жашыруун кызматтын темир тор артына түшкөндө, учурдагы абалга жана “жумшак” мамиледе шектүү адамдар гана эмес, ал тургай, “дудук” адамдар да “булбулдай” сайрашат.
Такталбаган маалыматтарга караганда, көзөмөлдөөчү, укук коргоо органдарынын жана атайын кызматтардын жетекчилери жергиликтүү жамааттардын нааразычылыгынын “толкундарынан” коркушат.
Кыргыз Республикасынын учурдагы жогорку кызмат адамы камакка алынган учурда, Кочкор районунун жана Нарын облусунун жашоочулары көтөрүлүшү мүмкүн.
Бажы кызматынын мурдагы орун басары камакка алынган учурда, нааразычылык акциясына Кара-Суу районунун жана Ош облусунун карапайым эли чыгышы мүмкүн.
КРнын экс-премьер-министри Жантөрө Сатыбалдиев кармалганда, Ош облусунун жана Ош шаарынын эли тынчтык митингине чыгышкан.
Экс-премьер-министр Сапар Исаковду кармашканда, нааразычылык акциясын анын Кочкор районундагы жакын туугандары гана өткөрүшкөн.
Мурдагы президент Алмазбек Атамбаевди Кой-Таштагы хан сарайында кармаганда, аны жакындары жана “жалданган” жергиликтүү тургундар коргоп чыгышкан. Алар убактылуу кармоочу жайларда отурушат жана эч кандай массалык нааразычылык иш-чаралары өткөрүлгөн жок.
Албетте, Кыргызстан Израиль эмес. Ал жакта учурда премьер-министрдин үстүнөн соттук отурумдар өтүп жатат. Биньямин Нетаньяху алдамчылык, паракорчулук жана ишенимди бузган деп айыпталып, кылмыш иши козголгон. Мамлекеттин жогорку жетекчилиги катуу жана чечкиндүү иш алып барышы керек. КР президенти ар дайым белгилеп жана колдоп келгендей, саясий коррупцияга каршы күрөш маанилүү, стратегиялык, мамлекеттик структуралардагы жогорку кызматтарга карабастан жүргүзүлүшү керек.
Кыргыз Республикасынын элинин улуттук мурастарын уурдоого каршы чечкиндүү чараларды көрүлбөгөн учурда, жалпы коррупцияга каршы күрөшүү декларативдик мүнөзгө ээ болот.
Бул айрыкча коронавирустук инфекциянын эпидемиясынын жайылышы учурунда экономикалык жана социалдык кырдаалга гана эмес, ошондой эле Кыргыз Республикасынын мамлекеттик коопсуздугуна жана жалпы элдин кызыкчылыгына чоң зыян келтирет. “Жөнөкөй” баштыкты, капчыкты, үй буюмдарын уурдайт, ал эми “саясий” ууру мамлекеттин келечегин уурдайт.
Цивилизациялуу, парламенттик мамлекеттерде мыйзамсыз чечимдерди жана иш-аракеттерди жасоодо жогорку кызматтагы мамлекеттик кызматкердин “көлөкөсү” гана түшсө, анда алар ыктыярдуу кызматтан кетүүгө даяр болушу керек. Эгерде тергөө иш-чаралары жүргүзүлсө, анда тергөө жүрүп жаткан убакта кызматынан убактылуу четтетилиши керек.
Бирок Кыргызстанда эң башынан баштоо салтка айланган. Акыр-аягы, саясий жана социалдык катаклизмдер жана элдик нааразычылык акциялары болуп өткөнчө, күтүүнүн кажети жок.
Расул Умбеталиев, “Таза Кол» коррупция менен күрөшүү фондунун төрагасы
КОММЕНТАРИЙ КАЛТЫРУУ