Кыргызстан-Түркия

Бүгүн, 18-февралда Түркиянын жер титиреген Хатай облусунун Антакья шаарында издөө-куткаруу иштеринин нытыйжасында кыргыз куткаруучулары 5 адамды урандылардын астынан алып чыгышты. Алдын ала маалымат боюнча алар бир үй-бүлөнүн мүчөлөрү болгон. Ал 5 адамдын үчөөсү тирүү, ал эми 2 баласы каза болуп калган. Бул тууралу ӨКМдин басма сөз кызматы билдирет.

Дээрлик 100 пайызга тирүү адам жок деген шартта 3 адам куткарылды.

Бүгүн, 8-ноябрда Бишкекте Түркия Республикасынын Ички иштер министри Сулейман Сойлунун жумушчу сапарынын алкагында Кыргыз Республикасынын Ички иштер министри Улан Ниязбеков менен эки тараптуу жолугушуу болуп өттү.
Министр биргелешкен иштин өнүгүшүнүн оң динамиканысын баса белгилеп, ИИМдин кызматкерлери үчүн түрк полициясынын алдыңкы жетишкендиктерин иликтөө жана милициянын ишмердүүлүгүнө жаңы ыкмаларды жана технологияларды киргизүү боюнча тренингдерди уюштургандыгы үчүн түрк тарапка ыраазычылык билдирди.
ИИМдин жетекчиси белгилегендей, Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлиги Эл аралык кызматташууга чоң маани берет.
“Дүйнөнүн глобалдашуусунун шартында Кыргыз милициясы ар дайым кылмыштардын бардык түрлөрү – экстремизм, баңгизат жана кибер кылмыштар менен күрөшүүдө эл аралык өнөктөштөр менен иштешүүгө даяр жана анын негизги милдети эки өлкөнүн жарандарынын тынч, бакубат жана коопсуз жашоосуна көмөк көрсөтүү болуп саналат”, – деди Улан Ниязбеков .
Жолугушуунун алкагында меймандарга ИИМдин Коомдук коопсуздук кызматынын Ыкчам башкаруу борбору, санариптик камсыздоо борбору, ИИМдин жалпыга маалымдоо каражаттары жана коомчулук менен иштөө боюнча модернизацияланган Басма сөз кызматы борбору, расмий делегациялар менен жолугушуу жана онлайн-конференцияларды өткөрүү үчүн эл аралык кызматташтык залы тааныштырылды.
Түркиянын ИИМдин башчысы Улан Ниязбековго жылуу кабыл алгандыгы үчүн ыраазычылык билдирип, Кыргызстан менен Түркиянын Ички иштер органдарынын ортосундагы тажрыйба алмашуунун жана кызматташууну өнүктүрүүнүн маанилүүлүгүн баса белгиледи.
Өз кезегинде, Сулайман Сойлу кылмыштуулук менен күрөшүүдө министрликтер ортосундагы өз-ара аракеттешүүнүн маанилүүлүгүн белгилеп, кызматташууну мындан ары бекемдөөгө даярдыгын билдирди.
Жолугушууну жыйынтыктап жатып, Улан Ниязбеков Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлиги ар тараптуу стратегиялык өнөктөштүктү өнүктүрүүгө жана эки өлкөнүн компетенттүү органдарынын ортосундагы өз-ара аракеттешүүнү андан ары кеңейтүүгө даяр экендигин белгиледи.

Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров Нью-Йорк шаарында (АКШ) өтүп жаткан БУУнун Башкы ассамблеясынын 77-сессиясынын алкагында Түркия Республикасынын Президенти Режеп Тайып Эрдоган менен жолугушту.

Мамлекет башчылары эки жана көп тараптуу кыргыз-түрк кызматташтыгынын учурдагы абалы менен келечегин жана өз ара аракеттенүүнүн башка актуалдуу маселелерин талкуулашты.
Мындан тышкары, кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасындагы соңку каргашалуу окуяларга байланыштуу пикир алмашышты.

Президент Садыр Жапаров тажик тарап Кыргызстандын чек арасына аскерлерин алдын ала алып чыгып, куралдуу күчтөрүн жана оор аскердик техникасын колдонуу менен Кыргызстандын аймагындагы чек ара жана жарандык объектилерге, калктуу конуштарга чыккынчылык менен кол салганын баса белгиледи. Ошол эле учурда ал күжүрмөн аракеттер кыргыз аймагында болгонун баса белгиледи.

Садыр Жапаров тажик тараптан түзүлгөн кырдаал карапайым калк арасында, аскер кызматкерлеринин арасында орду толгус жоготууларга алып келгенине, аскердик жана жарандык инфратүзүмгө олуттуу зыян келтиргенине көңүл бурду.

Режеп Тайып Эрдоган Садыр Жапаровго адамдар курман болгонуна байланыштуу терең кайгыруу менен көңүл айтып, жабыркагандардын тезирээк сакайып кетишин каалады.

Өлкө лидерлери өз ара кызыкчылык туудурган бардык багыттар боюнча активдүү кызматташууну улантууну макулдашышты.

Кечээ, 31-августта Түркия Республикасынын Кападокия аймагынын Үчхисар муниципалитетинде Кыргыз Республикасынын Эгемендүүлүк күнүнө карата, Кыргызстан жана Түркия элдеринин ортосундагы достуктун жана маданий жалпылыктын символу катары «Кыргызстан» паркынын салтанаттуу ачылыш аземи болуп өттү.

Ачылыш аземине Элчи Кубанычбек Омуралиев, Невшехир аймагынын Губернатору Инжи Сезер Бежел, Невшехир шаарынын Мэри Мехмет Савран, Кыргызстан-Түркия Парламенттик достук группасынын Башчысы, Түркиянын Улуу Улуттук Жыйынынын депутаты Сабри Өзтүрк жана Үчхисардын Башчысы Осман Сүслү катышышты.

Боз үйлөр тигилип, парктын аталышы жана анын ачылыш тарыхы менен стела тургузулган “Кыргызстан” паркынын ачылышына арнап, иш чаранын коноктору “Достук дарагын” отургузушту.

Ошондой эле Эгемендүүлүк майрамына карата Кыргызстандын Мамлекеттик желеги 800 метрден ашык бийиктикте учкан шар менен көтөрүлүп желбиретилди.

Эгемендүүлүк күнүнө карата майрамдык иш-чаралардын алкагында, Үчхисардын тарыхый мунарасында (туристтер эң көп зыярат кылган жай) кыргыз элинин маданияты, каада-салты жана жашоосу, ошондой эле Кыргыз Республикасынын тарыхый жерлерин чагылдырган сүрөт көргөзмөсү уюштурулду.

Ошондой эле, бир күн мурда, Үчхисар мунарасынын түбүндө кыргыз жана түрк өнөрпоздорунун катышуусунда майрамдык концерт өттү. Концерттин жүрүшүндө мунарага Кыргызстандын жана Түркиянын мамлекеттик желектери жана эки өлкөнүн лидерлери Садыр Жапаров менен Режеп Тайип Эрдогандын сүрөттөрү чагылдырылды.

Невшехир аймагына болгон иш сапарынын алкагында Элчи Кубанычбек Өмүралиев Невшехир аймагынын Губернатору Инжи Сезер Бежел, Невшехир шаарынын Мэри Мехмет Савран, Невшехирдин Соода-өнөр жай палатасынын Торагасы Ариф Пармаксыз жана палатанын мүчөлөрү менен жолугушту.

Өткөн жолугушууларда региондор аралык мамилелердин алкагында Кыргызстан менен Түркиянын ортосундагы эки тараптуу кызматташтыкты мындан ары өнүктүрүү, соода жүгүртүүнү көбөйтүү жана инвестиция тартуу маселелери талкууланды. Ошондой эле тараптар Невшехирде жүргөн Кыргыз Республикасынын жарандарынын укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоо маселелерин  сүйлөшүштү. Кыргызстандын Элчиси мекендештердин аталган аймактагы жашоосуна ыңгайлуу шарттарды түзүү үчүн аларга максималдуу көмөк көрсөтүү өтүнүчү менен кайрылды.

Бүгүн, 17-августта Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев Түркия Республикасына болгон иш сапарынын жана Биргелешкен стратегиялык пландоо тобунун 5-жыйынынын алкагында Түрк мамлекетинин негиздөөчүсү Мустафа Кемал Ататүрктүн күмбөзүнө барды.

Тарыхый-маданий комплексте Ж.Кулубаев Даңк аллеясы менен Ататүрктүн күмбөзүнө барып, анын мүрзөсүнө гүлчамбар коюп, Түркия Республикасынын биринчи президентинин урматына бир мүнөттүк эскерүү менен таазим этти.

Ошондой эле, министр Ж.Кулубаев Аныткабир күмбөзүнө барып, Ардактуу коноктор китебине жазуу калтырды.

Тажик тарап түркиялык “Байрактар” учкучсуз учуучу учактарын сатып алганы тууралуу жалпыга маалымдоо каражаттарында чыккан маалыматтын алкагында, алынган ишенимдүү маалыматтарга караганда, тажик тарап “Байрактар” учкучсуз учуучу учактарды чыгаруучу “Байкар Макина” компаниясы менен, ошондой эле башка түркиялык ушуга окшогон өндүрүүчүлөр менен учкучсуз учуучу учактарды сатып алуу боюнча келишим түзбөгөндүгүн маалымдайбыз.

Буга байланыштуу тажик тарап түркиялык “Байрактар” учкучсуз учуучу учактарын сатып алганы тууралуу маалымат такталбаган маалымат.

Ошону менен бирге Кыргыз Республикасы Борбордук Азия чөлкөмүндө туруктуулукту жана коопсуздукту сактоо үчүн бардык күч-аракетин жумшап, тынчтык жана жакшы коңшулук саясатын жүргүзүп жатканын маалымдайбыз. Кыргыз тарап сатып алган түрк учкучсуз учуучу учактары Ооганстандагы кырдаалга байланыштуу Борбордук Азия мамлекеттерине террордук жана диний-экстремисттик коркунучтун жогору болуп жаткандыгына байланыштуу коргонуу максатында гана алынган. Кыргыз тарап коңшу мамлекеттерге карата агрессивдүү саясатты эч качан карманган эмес жана карманбайт.