МАДАНИЯТ ЖАНА АДАБИЯТ

6-июлда “Sun People” коомдук фонду Кыргыз Республикасындагы АКШ Элчилигинин колдоосунда Америкалык ыр сынагынын финалын өткөрдү. Бишкек шаарынан, Баткен, Ош, Жалал-Абад, Талас жана Чүй облустарынан келген орто мектептердин окуучулары жана Бишкек, Ош, Баткен жана Жалал-Абаддагы университеттердин алты студенти англис тилинде америка ырларын аткарып, таймашты. Америкалык ыр сынагы англис тилин окутууда чыгармачылыкты өнүктүрүүгө шарт түзөт, кыргыз жаштарынын талантын көрсөтөт жана жергиликтүү аудиторияны АКШнын уникалдуу музыкалык маданияты менен тааныштырат.

Финалдык сынакка чейин онлайн тандоо жана жарым финалдык турлар өткөн, алар өткөн жыл ичинде www.americansongcontest.kg сайтында өткөрүлгөн.  Быйылкы жылы сынакка 90 орто мектептен 9-11-класстарынын 400дөн ашык окуучусу, ошондой эле Ош, Баткен, Жалал-Абад жана Бишкектеги 12 университеттен 70тен ашык студент катышты.

Америкалык дипломат Стивен Райдер, Аэлита Жолчиева – мэриянын билим берүүнү өнүктүрүү бөлүмүнүн адиси жана Замира Мавлянова, Кыргыз Республикасынын эл артисти, “Бельканто” вокал мектебинин негиздөөчүсү курамына кирген көз карандысыз калыстар тобу орто мектептердин арасында сынактын үч жеңүүчүсүн жана ЖОЖдор арасында сынактын үч жеңүүчүсүн аныкташты:

Орто мектептер:

I орун – Дилола Омуралиева, №2 мектеп-лицейинин 11-классынын окуучусу, Ысык-Ата району, Чүй облусу;

II орун – Арина Кыдыралиева, № 26 мектеп-гимназиянын 10-классынын окуучусу, Бишкек шаары;

III орун – Айзат Кыялбекова, А.Огомбаев атындагы орто мектептин 11-классынын окуучусу, Талас району, Талас облусу.

ЖОЖдор:

I орун – Назикгуль Рыскулова, Кыргыз улуттук университетинин студенти;

II орун – Айтегин Темирбаева, Ош технологиялык университетинин студенти;

III орун – Нурсулуу Мураталиева, Ош мамлекеттик университетинин студенти.

Америкалык ыр сынагынын финалында АКШ Элчилигинин “Access” микростипендиялык программасынын студенттери дагы өзгөчө “Sunlight” ырын аткарышты. Студенттер ырды Мамлекеттик департаменттин “American Music Abroad” программасынын алкагында америкалык музыкант Тони Меммелдин жетекчилиги астында англис тилинде жазышкан. АКШ Элчилиги Америкалык ыр сынагынын финалдык иш-чарасынын алдында Элчиликтин Instagram баракчасында өткөрүлгөн социалдык тармактардагы Америкалык ыр сынагынын финалисттерине дагы байгелерди ыйгарды.

Эртең, 6-июлда саат 16:00дөн 18:00гө чейин Novotel мейманканасында Кыргызстандын орто мектептеринин окуучуларынын жана ЖОЖдун студенттеринин арасында “Америка ыр сынагынын” финалы өтөт. Сынак “Америка ыр сынагынын” расмий Youtube каналында да түз эфирде көрсөтүлөт. Кыргыз Республикасынын Баткен, Ош, Жалал-Абад, Талас, Чүй облустарынын, ошондой эле Бишкек шаарынын орто мектептеринин арасында өткөрүлгөн сынакты жеңип келген 15 финалисти жана Бишкек, Ош, Баткен, Жалал-Абад шаарларынын ЖОЖдорунун арасындагы университеттик сынактын 6 финалисти катышат.

Ошондой эле, финалдык этаптын программасында “Америка музыкасы чет өлкөлөрдө” долбоорунун алкагында Ош, Кант жана Бишкек шаарларынын Access программасынын окуучулары АКШдан келген музыканттар менен биргеликте жазган ырын аткарышат.

Катышуучулардын аткаруулары компетенттүү жана көз карандысыз калыстар тобу тарабынан бааланат. Калыстар тобунун курамына Билим берүү министрлигинин өкүлдөрү жана Кыргыз Республикасынын көрүнүктүү маданият жана искусство ишмерлери, ошондой эле Кыргыз Республикасындагы АКШ элчилигинин өкүлдөрү кирет.

Сынак жыл сайын АКШнын Кыргыз Республикасындагы элчилигинин колдоосу менен “Sun People”  коомдук фонду тарабынан өткөрүлүп келет.

Сынактын максаттары: англис тилин окутууда чыгармачылык мамилени жайылтуу, студенттердин арасынан таланттуу жаштарды аныктоо жана АКШнын музыкалык маданияты менен тааныштыруу.

Жыл сайын Кыргызстандын бардык булуң-бурчунан келген катышуучулар америкалык артисттердин жана авторлордун ырлары аркылуу өздөрүнүн вокалдык таланттарын жана англис тилин үйрөнүүдө ийгиликтерин көрсөтүүгө мүмкүнчүлүк алышат. Бул сынак жыл бою өткөрүлүп, бир нече этаптан турат, андан кийин атайын калыстар тобу сынактын жеңүүчүлөрүн тандайт.

Сынак үч этаптан турат жана www.americansongcontest.kg сайтында онлайн режиминде өткөрүлдү.

I этап – Аймактарда квалификациялык сынак

II этап – Жарым финалдык сынак

III этап – Финалдык сынак

2022-жылдын Америка ыр сынагына 90 орто мектептин 9-11-класстарынын 400дөн ашык окуучусу, ошондой эле Ош, Баткен, Жалал-Абад жана Бишкек шаарларындагы 12 университеттен 70тен ашык студенттер катышты.

Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров «Кыргыз Республикасынын адабият жана искусство жаатындагы Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгын ыйгаруу жөнүндө» Жарлыкка кол койду.

Жарлыкка ылайык, Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 70-беренесине ылайык токтом кылынат:
2020-жыл үчүн Кыргыз Республикасынын адабият жана искусство жаатындагы Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгы төмөнкүлөргө ыйгарылсын:

Усубалиев Таалайбек Сыдымановичке, сүрөтчү — медицина кызматкерлеринин жана ыктыярчылардын COVID-19 пандемиясы менен күрөшү, ошондой эле коронавирустун курмандыктары жөнүндө картиналардын сериясы үчүн;

«Саманчынын жолу» спектакли үчүн Т. Абдумомунов атындагы Кыргыз улуттук академиялык драма театрынын төмөнкү автордук жамаатына:

— Сыдыгалиева Анарага, актриса — Толгонайдын ролун аткаргандыгы үчүн;

— Жанжигитов Данияр Тыныбековичке, актер — Майсалбектин ролун аткаргандыгы үчүн;

— Конушбаев Алымгазыга, сүрөтчү-сценограф — оюндун сценографиясы үчүн.

Кыргыз Республикасындагы АКШ элчилиги American Film Showcase программасы менен биргеликте америкалык режиссер-документалист Риза Сандерс-Уирдин «Gadget Girls» даректүү тасмасын тартуулап, жолугушууларды жана талкууларды уюштурат. 2022-жылдын 20-24-июнуна чейин Америка борборлорунда жана Кыргыз Улуттук, Борбор Азиядагы Америкалык жана Нарын Мамлекеттик университеттеринин жана Кыргыз-Түрк Манас университетинин Медиа, ТВ жана журналистика бөлүмдөрүнүн студенттери жана мугалимдери менен мастер-класстарды, көргөзүүлөрдү жана талкууларды уюштурат.

28 мүнөттүк Gadget Girls даректүү тасмасы жогорку класстын кыздарын илим, технология, инженерия жана математика (STEM) тармагы менен тааныштырган “GADgET” жайкы лагери тууралуу баяндайт.  Даректүү тасмада техникалык илимдерди сүйгөн жана STEM багыты боюнча насаатчылар менен иштешип, өз жөндөмдүүлүктөрүн өнүктүргөн кыздар тууралуу баяндалат.

Сандерс-Уир айым ошондой эле даректүү тасма тармагындагы тажрыйбасы менен бөлүшүү үчүн жергиликтүү кинорежиссерлор үчүн семинарларды өткөрөт. Ал тарткан тасмалап MSNBC (АКШ, Канада, Түштүк Африка жана Жакынкы Чыгышта жеткиликтүү америкалык кабелдик телеканалы), PBS (америкалык телеберүү), History, National Geographic, CNBC (бизнес жаңылыктары үчүн америкалык кабелдик жана спутниктик телеканалы), A&E, The Weather Channel жана башка каналдарда көрсөтүлгөн. Сандерс-Уирдин жазуучу, продюсер жана даректүү тасмалардын режиссёру катары эмгектери Эмми, Гюго жана Телли сыйлыктары менен белгиленген. Ал Чикагодогу Колумбия колледжинде телепрограммаларды даярдоо, өндүрүш жана карьераны башкаруу сыяктуу сабактарды берет. Мындан тышкары ал иликтөчү катары даректүү тасмалар, социалдык укук жана тарыхый адилеттүүлүк темаларына кызыгат.

АКШнын Кыргызстандагы элчилиги АКШнын Мамлекеттик департаменти каржылаган American Film Showcase программасынын алкагында Риза Сандерс-Уирди Кыргыз Республикасына чакырды. Бул программа көрүүчүлөргө ар кайсы фестивалдарда көз карандысыз даректүү, көркөм тасмалар жана даректүү ноу-хаулар сыяктуу сыйлыктарга ээ болгон режиссёрлорду тасмалары аркылуу элге Американын маданияты жана коому менен таанышуу мүмкүнчүлүгүн берет. Бул Америка киносу аркылуу эл аралык аудиторияга жетүү үчүн АКШнын Мамлекеттик билим берүү жана маданият бюросу менен USC кинематографиялык искусство мектебинин ортосундагы өнөктөштүктүн натыйжасы.