КООМ

 

Үсөн Касыбеков, журналист:

“Б0Ж0М0Л- Ж0Р0М0ЛДУН КҮНҮ ТУУДУ”

-Ээ айланайын, кеп анда эмес. Кеп сөз эркиндигине жамынып алып эч ким, эч бир журналист медиа ресурстарда жарыялаган сөзүнө (макаласына) жооп бербей калганында турат. Азыр жазыксыз жердей кишинин үстүнөн фактысы жок ушак таратуу оңой болуп калды. Божомол-жоромолдун күнү тууду. Гезиттердин баары ушакчы катынга айланды. Же калппы?

Айбек Мусаев, ЭлТР телеканалынын жетекчиси:

“АР БИР МАМЛЕКЕТТИН К00ПСУЗДУГУН САКТОО ЭЭН 003ДУКТУ ЖОЮУДАН БАШТАЛЫШ КЕРЕК”

-Кээде журналисттер биз, бас­ма сөз эркиндигинен аша чаап кетип жатабыз. Араң эле Кудайды да жамандап ийбей турабыз. Адамдык абройго шек келтирүү өтө күч алды. Коомчулугубуз ушак менен калптын ортосундагы чындыкты айырмалап тааный албай турат. Анткени жазмакерлерибиз кайсы бир саясий топтун кызыкчылыгына иштегендиктен, журналистика саясий бизнестин капканына кабылды. Эртең өлкөдө эмне болот, ага маани берип, өзүн жоопкермин деген жан жок. Президенттен тартып, кошунасынын итине чейин боктогон жаңы журналистика түздүк окшойт. Дарыянын эки жээгинде тургандай, журналисттер эки тайпага бөлүндү. Алардын айрымдары өздөрүн ашкере демократ, чындыкты гана айтып жатам деп жандарын жер сабагандар. Дүйнөдө мамлекеттик бийликти жүргүзүүнүн өзүнчө бөлүнгөн тармактык кыймылдаткычтары бар. Ал кыймылдаткычтардын бир бутагына мамлекеттик басылмалар, телерадиолор кирет. Булардын бардыгын элдин чыккынчысы катары көрсөтүп келе жатышат. А өздөрү эмне жасап жатышкандарын түшүнгүлөрү келбейт. Ар бир мамлекеттин коопсуздугун сактоо ээн ооздукту жоюудан башталыш керек. Колубузга эмне тийсе ошону талдап, баамдап отурбай эле жазып, келекелеп иймей ыкмаларга өтүп алдык. Дүйнөдө карапайым адамдын укугун талашабыз де­ген принцип Кыргызстанда саясий демагогдордун, коррупцияга аралашкан экс -чиновниктердин укуктарын коргоого байланды. Ошондуктан биз Кыргызстанда басма сөз эркиндигине жаңыча көз караш менен карашыбызга убакыт келди го деп ойлойм.

Аида Надырбекова, журналист:

“СӨЗ ЭРИНДИГИНЕ ЖАМЫНЫП, БАСЫЛМА ЭЭСИНИН КИМДИР БИРӨӨЛӨРГӨ БОЛГОН ЖЕКЕ ТААРЫНЫЧЫН ЧАГЫЛДЫРУУДАН АЛЫС БОЛСО”

-Беш кол тең эмес демекчи, мындай пикирлердин келип чыгышына биздин айрым кесиптештерибиздин бир маселени апыртып, көбүртүп-жабыртып жазып жиберишкендиктери себеп болууда. Муну тана албайбыз. Сөз эркиндиги дегенге жамынып алып оозуна келгенди оттоп жаткандар, азыркы учурда кеңири кулач жайган социалдык түйүндөрдө дагы толуп жатат.

Өзгөчө журналистикада бир жактуу эле болуудан алыс болушубуз керек. Тилекке каршы, азыр көп журналисттер нан таап, иштеп жаткан басылманын жетекчисинин көзү менен коомду карап, баа берүүгө ооп кетишти. Башкача айтканда, басылма кайсы бир саясатчы тарабынан каржыланат жана анын саясатын жүргүзөт. Бул бир жагынан атаандаштыкты күчөтүүдө жакшы. Экинчи тарабы­нан журналисттин журналисттик укугун чектейт.

Ушул эле көрүнүш мамлекеттик басылмаларда дагы кезигет. Ошондуктан кайсы бир саясатчынын камчысын чаап, саясатын колдоодо журналисттер биз кеп кылып жаткан сөз эркиндигине жамынып, ал саясатчынын кимдир бирөөлөргө болгон жеке таарынычын, кегин, орун талашуусун ал каалагандай чагылдыруудан алыс болсо демекчимин. Бекеринен журналистика 4-бийлик деп аталбайт да.

Эрнест Абдыжапаров, режиссёр:

“МЕН БУЛ КУБУЛУШТУ ЖЕКЕ БИР АДАМДАР МЕНЕН БАЙЛАНЫШТЫРБАЙТ ЭЛЕМ”

– Мурун мен мындай суроолорго жооп кайтарчу эмес элем. Себеби саясатка такыр аралашпаган адаммын. Дегеле саясий билдирүүнү өмүрүмдө журналисттерге берип көргөн жан эмесмин. Тилекке каршы, акыркы жарым жылдын ичинде мамлекетибиздин ички карама-каршылыктары сыртка чыгып, элибизди экиге бөлгөн күчтөр үстөмдүк кыла баштады. Мен бул кубулушту жеке бир адамдар менен байланыштырбайт элем. Биз, пенделер, болгону рух дүйнөсүндө болуп жат­кан салгылашуулардан элебиз. Себептер эчак өзүнүн башатын козгоп койгон. Демек, коомдо бо­луп жаткан көрүнүштөр өзүнүн логикалык жыйынтыгына чыгышы зарыл. Учурда күнөөлүүлөрдү издебей, канткенде, мен кандай чара көргөндө бул саясий кризистен кан төкпөй чыгып кете алабыз деген суроо ар кимибизде болушу зарыл. Балким ар кимибиз үйүбүздө мал союп кан чыгарып, курмандык чалышыбыз керектир? Балким социалдык тармактарга ушундай маселелерди көтөрүп, маселени талкуулар менен чыгарыш керектир. Мен билбейм. Би­рок Кыргызстан өтө оор акыбалга баратканын баарыбыз тең байкап турабыз.

Мындай учурларда мен саясатка кийлигишпейм деп отура албайм. Менин дагы өзүмдүн пози­циям бар. Мындай акыбал менин чыгармачылыгыма, үй-бүлөмдүн бейпилдигине таасир эткени айдан ачык. Андыктан биз журналисттерден эмес, биздин оппозициядан эмес, журт атабыз президент Алмазбек Атамбаевден алгачкы туура кадамдарды күтөөр элем. Ал кадамдар жөнөкөй эле нерселерден турат. Элди кантип бириктирем деген суроого жооп издеш керек. Ал эми жооптору деле опоңой нер­селерден турат. Ар тарап менен баарлашуу, алака түзүү, диалогго баруу! Күнөөлөрдү кечирүү, өч албоо, өткөн кеткендерге амнистия жарыялоо! Ырыс алды ынтымак деген эле кыргыздын макалын ураан эле эмес, иш жүзүнө ашыруу. Президентибиз күнөөлүүболбосо дагы, өлкөдө болуп жаткан ар бир кубулушка жооптуу. Демек биригүү жолун алгачкы болуп пре­зидентибиз башташы керек!

Осунбек Жамансариев, коомдук ишмер:

“ЭКИ ТАРАП ТЕҢ БИРИ-БИРИНЕН КЕМ КАЛЫШПАЙ, ТУУРА ЭМЕС МААЛЫМАТ БЕРИП ЖАТЫШАТ

-Журналисттер, саясатчылар кызыкдар күчтөр чыгарган бирөөнү каралаган маалыматтар мурунтан эле кездешип турчу. Акыркы учур­да оппозиция менен бийликтин кармашы күчөгөн сайын негизсиз, ойлонулган сыяктуу маалыматтарды эки тарап тең бири-биринен кем калышпай берип жатышкандай… Бирок убагында чындай таасир калтырабыз дешкени ме­нен калп маалыматтар тиешелүү убакыт өткөндөн кийин баары бир калп экени белгилүү болуп калат. Ошондуктан кандай кырдаал болсо да, материалдык кызыкчылыкка азгырылбай, туура маалымат берүү керек.

Максат Казакбаев, активист:

“БИЙЛИКТЕГИЛЕР ДА АДЕГЕНДЕ КАЛЫС ЖАНА МАДАНИЯТТУУ БОЛСО, БАСМА СӨЗ КАРАЖАТТАРЫ ДА 0Ң0ЛМ0К”

– Эркин журналистмин деген­дер же башкача айтканда, ээн баш жазмакерлер чындыгында эле көп. Сөз эркиндиги дегенди туура эмес кабыл алышып, оозго жана ойго келген нерселерли жазып, элдин маанайына терс таасирин тийгизип жатышкандыгы чын. Этика, маданият де­ген жок, негизсиз дегенге кошулам, бирок бийлик дагы адилеттүү эмес. Президент айрым журналистерди сотко берип жатат, тандалма бийликке гана каршы делгендерге жана эбегейсиз ири суммага айып төлөтүп, узак убакытка соттоп, чет жактарга куугунтуктап жатат. Ошондуктан бул маселеге бир эле журналист­тер эле күнөөлүү эмес. Бийликтегилер да а дегенде калыс жана маданияттуу болсо, басма сөз каражаттары да оңолмок.

Аманбол Бабакулов, активист:

“ШАМАЛ Б0ЛБ0С0 ЧӨПТҮН БАШЫ КЫЙМЫЛДАБАЙТ”

-“Шамал болбосо чөптүн башы кыймылдабайт” деген жак­шы макал бар. Ошол шамал болгон үчүн ушул маселе жаралып жаткандыр. Мен журналисттерди жакшы же жаман дегенден алысмын. Бирок арасында бир саясатчынын камчысын чапкандар жок эмес.

Булак: “Фабула”

Бүгүн, 14-мартта Ош облусунун Араван районунда мечиттерди мамлекеттик эсептик каттоодон өткөрүү боюнча жыйын болуп өттү. Бул туурасында Ош облустук казыятынын маалымат кызматы билдирди.

Жыйынга КРнын дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиясынын түштүк аймактык бөлүмүнүн башчысы Исакбай Мурзабеков, Ош облусунун казысынын орун басары Нурбек кары Орунбаев, казыяттын курулуш жана мечит бөлүмүнүн башчысы Абдималик Турсунбеков, райондук жана жергиликтүү бийлик органдары, укук коргоо органдарынын өкүлдөрү жана мечит имамдары катышышты.  Жыйында Араван районунун аймагындагы мамлекеттик эсептик каттоодон өтө элек мечиттерди каттоодон өткөрүү маселеси каралып, ар бир мечит имамы менен көйгөйдү чечүү боюнча консультациялык пикир алмашуулар жүргүзүлдү.  Казыяттын курулуш жана мечит бөлүмүнүн башчысы Абдималик Турсунбековдун айтымында Араван району боюнча 116 мечит бар, алардын ичинен 13 мечит мамлекеттик эсепттик каттоодон өтө элек. Аталган жыйынга чакырылган 13 мечиттин имамдарына мечиттерди өз убагында каттоодон өткөрбөгөндүгү үчүн дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиясы тарабынан жазуу түрүндө расмий эскертүү берилип, мечиттерди эсепттик каттоодон өткөрүүгө бир айлык мөөнөт берилди. Мындан сырткары кээ бир мечиттердин жеке менчик жерге салынгандыгы боюнча ар бир имамга түшүндүрүү иштери жүргүзүлүп, жеке менчик жерге салынган мечиттердин документтерин казыяттын балансына өткөрүү тапшырмалары берилди. Ал эми мечиттердин каттоодон өтпөгөндүгүнүн себептерин тыкыр иликтеп, документтерин бүтүрүүдө жана финансылык маселелерин чечүүдө жергиликтүү айыл өкмөттөрү, облустук казыяттын жана райондук хатибияттын өкүлдөрү биргеликте имамдарга көмөктөшүп иш алып баруу зарылдыгы белгиленди.

 

Белоруссиянын кыймылсыз мүлк тууралуу Realty.tut.by басылмасы качкын Курманбек Бакиевдин Минск шаарында курган үйүнүн сүрөтүн жарыялады. Жакында К.Бакиев «Свобода» радиосу менен болгон маегинде 5 жылдан бери куруп жаткан үйүнө ушул жазда көчүп кире турганын айткан. Анын үйү Лебяжий кичи районунда (мурунку Ржавец айылы) аткаминерлер ме­нен спортчулар жашаган аймакта жайгашкан.

Булак: “Фабула”

Жакынкы эле айларда Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги менен Казакстандагы биздин өлкөнүн элчилиги төкмө акындар Аалы Туткучев менен Азамат Болгонбаев мындан 3-4 жыл мурун казактарга сөз тийгизип ырдап коюшуптур дешип, казак тараптан курун мойнуна салышып кечирим сурап жиберишкен. Мына эми ошондо уялып жаман болушкандар намыстуу болушса, кыргыз элинин намысына камчы салып, аброюна көлөкө түшүрүп «кыргыз болгум келмейди, кыргыз болгум, бир-бирмен согусып кырылатын», деп шылдыңдап, мазактап ырдаган казактын акыны Ренат Зайтовду кыргыз элинен кечирим суратуу боюнча Казакстандын мамлекеттик органдарына нааразычылык нотасын тапшыра алышаар бекен?

Булак: “Фабула”

Бүгүнкү күндө Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университе­тинин ректору Адамкулова Чынаранын айланасында ар түрдүү сындар айтылып, нааразычылыктар орун алууда. Бул жагдай Жогорку Кеңешке чейин жетип, териштирүү жүрүүдө. Биз бул туурасында Чынара Адамкулова менен баарлаштык.

– Чынара Усенбековна, ректор болуп иштеп жатканыңызга эки жылга жакындап калды. Бул аралыкта кандай реформа жүргүзө алдыңыз?

-Мен ректор болуп келгенге чеиин Билим берүү жана илим министрлиги университетте бир гана юридикалык лицо болуш керек деген буйрук чыгарган. Биздин Кыргыз улуттук универ­ситетте 7 институт бар болчу. Ар бир институт өз алдынча юридикалык лицо катары иш жүргүзгөндүктөн, өзүлөрүнүн кадрдык, бухгалтердик бөлүмдөрү болгон. Натыйжада административдик кызматкерлер жети эсеге көбөйүп кеткен. Чындыгында бир университетке бир канча бухгалтер, кадр­дык кызматкер керек эмес болчу. Ушул жагдайды жөнгө салыш үчүн жети институтту жоюп, бириктирүү зарыл эле.

Мен 2015-жылы 15-июнда ректор болуп келдим. Эки жума ректораттын, факультеттин иштери менен тааныштым. Мага министрлик тарабынан бир жуманын ичинде институттарды жоюу тапшырмасы коюлду. Бир жума аз убакыт болгондуктан, министрликтен башка университеттер 8 ай, бир жылдан бери иш жүргүзүп жатыптыр, жок дегенде 1 ай убакыт бергиле деп сурансам, “Жок, атайын реформа кылсын деп сизди ректор кылдык, убакыт жок, реформа тез арада жүрүш керек” – дешип макул болушкан жок. Мен анан 7 институттун жетекчилери, коллективи менен жолугушуп, институттарды жоюуну мен ойлоп чыгарбаганымды, бирок мугалимдердин сааты кыскарбастыгын, административдик жактан гана кыскартуулар болоорун айтып буйруктун жагдайын түшүндүрүп, макулдаштык. Жети күндөн кийин университеттин окумуштуулар кеңешин чакырып, чечим чыгарып берүү сунушун киргиздим. Сунуш бир добуштан кабыл алынып, институттар жоюлду.

–Эми натыйжасы кандай болуп жатат?

-Албетте, жыйынтыгы жаман бол­гон жок. Бирин-бири кайталаган ад­министративдик кызматтар жоюлуп, бир гана юридикалык лицо катары бир бухгалтердик эсеп, бир кадр­дык бөлүм иштеп, башаламандыктар ирээтке салынды. Мурда университеттин бюджети 227 миллион сом болсо, институттардын бюджети 300 миллиондон ашык экен. Баарын бир эсепке топтогондо университеттин бюдже­ти 535 миллион сомго көбөйдү. Мурда университеттин мугалими институтта иштеген мугалимден аз айлык алышчу. Жаңы мугалим болуп иштегендердин айлыгы 5 миң сом болчу. Азыркы шартта 5 миң эч нерсеге жетпейт да. Бюджетти бир жерге топтогондон кийин жөнөкөй мугалимдер колуна 11 жарым миң сом алып калышты.

–Анда эмнеге нааразычылыктар чыкты?

-Негизи реформа болгон жерде нааразычылык болот. Анткени реформа бирине жакса, экинчисине жакпайт. Реформанын табияты ошондой. Нааразы болгондордун дээрлик көбү мур­да административдик кызматта иштегендер. Алар сабакка келбеген студенттердин ишин бүтүрүп беришип, көмүскө акча жасап көнүп калышкан. Мына ошондуктан ушул күнгө чейин айрымдар саботаж кылып жатышат.

–Окуу процессинде өзгөрүү болдубу?

-Өзгөрүүлөр болду. Азыр студенттер жазуу түрүндө экзамен тапшырып калышты. Экзаменге келген студент сөзсүз түрдө атайын баракка кол коёт. Ошол колуна салыштырып экзамен тапшырганы аныкталат. Мурда болсо оозеки тапшыргандыктан студенттер экзаменге катышпай эле сынак китепчесине акча салып старостасына берип коюшчу. Болбосо деканатта иштеген таанышы аркылуу бүтүрүп алышчу. Бул көрүнүшкө бөгөт коюлду.

–Эми бул жазуу иши жең ичинен ишин бүтүргөн студенттердин, мугалимдердин акча берүү, акча алуу иштерин токтотот дегенге кепилдик барбы?

-Жүз пайыз кепилдик берүү кыйын. Ошондой болсо да, бир топ тескери иштердин тыйылышын шарттайт. Биз бул боюнча да атайын механизмдерин да иштеп чыкканбыз. Студенттер эк­замен тапшырып бүткөндөн кийин, атайын комиссия түзүлүп иликтеп чыгышат. Ошондо ким жазуу түрүндө чындап экзамен тапшырды, ким тапшырган жок баары ачыкка чыгып калат. Текшерүүдө айрым актай баракты тапшырган студенттер эң жогорку 20 балл алышып, экзамен барагын толтуруп жазышкан студенттер эң төмөнкү 5-6 балл алган көрүнүштөр кездешти. Мындай учурда, биз экзамен алган окутуучуга сөгүш берип, кийин дагы бир жолу кайталанса иштен кетээрин эскерттик.

Ошол эле кезде адилетсиздик орун алып, нааразы болгон студенттерге экзамендин жүрүшү боюнча доо арыз менен кайрылуу укугун киргиздик. Эгер студент тарабынан доо арыз түшсө, комиссия түзүлүп иликтөө жүрөт, экзаменди башка мугалим алат. Жыйынтыгында мурда төмөн баа алган студент жогору баага татыса, мурунку экзамен алган окутуучуга акыйкатсыздык мамиле жасаганы үчүн сөгүш берилет, кийин дагы кайталанса иштен алынат. Мындай схема айрым мугалимдерге жакпайт экен. Мына ушул механизм иштеп баштаганы сабакка келбей, контракт төлөбөй курстан- курска көчүп жүргөн 2 миң студент аныкталып, окуудан чыгарылды. Сту­денттердин контрагынын карызы 37 миллион сомду түзүптүр. Мурда булардын баары тааныш мугалимдерине акча берип сабактарын бүтүрүп келишкен. Ушундай терс көрүнүштөрдү жоюп, окуу жайдын аброюн арттыруу, илимий техникалык базасын чыңдоо багытында иш жүрүп жатат.

Бүгүнкү күндө университеттин эл аралык иштерди алып барган бөлүм, бир топ чет элдик уюмдар менен иштешип, лабораториялык корпуска химия, биология факультеттерине 2 жарым миллион сомго заманбап жабдууларды алып берди. Жабдуулар СССР убагынан бери жаңыланбай, каралбай калыптыр. Мындан сырткары, киши жашаганга мүмкүн болбой кал­ган 4-жатакананын ордуна жаңы имарат курууга инвестор издеп жатабыз. Учурда мамлекеттик курулуш агенттигинен уруксат сурап, документтерин тууралап жатабыз.

–Сиздин НурзакАсанбеков аттуу проректоруңуз 100 миң сом пара берип кармалды эле. Бул иш эмне менен аяктады?

-Эми муну кылмыш деп деле айта албайм. Анткени иш менен тааныш болгондор жакшы түшүнөт. Жыл этегинде Улуттук университеттин жамааты “Ала-Too” ресторанында жаңы жылдык кече өткөргөнбүз. Кечени өткөрүүгө университет менен тыгыз кызматташьш келе жаткан КIСВ менен “Росинбанк” демөөрчүлүк кылышкан. KICB өзүнүн эсебинен түзмө-түз ресторандын эсебине акча которушкан. Ал эми “Росинбанк” болсо сиздердин бизде 200 миң сомдун тегерегинде акчаңар бар, ошону которуп берели де­шип, ошол биздин акчаны ресторандын эсебине которуп беришкен. Мына ушул жерде мыйзам бузуу болгон экен. Анткени “Росинбанктан” түз ресторанга эмес, казначействого которуп, анан ресторанга которуш керек болчу экен. Биз анысын түшүнбөйбүз. Мына ушунун айынан текшерүүлөр жүрүп ызы-чуу болду. Анан биздин проректор текшерүүчүлөр менен өзүм сүйлөшүп бүтүрөм деп барып жанагыдай иш бол­ду. Чындыгында акчаны биз чөнтөгүбүзгө салып алган эмеспиз да. Болгону юридикалык жагын түшүнбөгөндөн чыккан ката болду.

–Андай болсо эмнеге 100 миң сом пара сунуштады?

-Эми билбестик да.

–Мугалимдерге конкурс өткө рүүдө дагы нааразычылык болду эле. Ушул жагдайга түшүндүрмө бере кетпейсизби?

-Былтыр сырттан окуган 6-курстар, 5-курстун студенттери, 4-курстан бакалавр менен бүткөндөр бо­луп, университетти 10 миңге жакын студент аяктады. Окууга болсо 3 миң гана бакалавр боюнча студент кабыл алынды. Айырма 7 миңди түздү. На­тыйжада сааттар азайды. Буга байланыштуу мугалимдердин дагы саны кыскартыш керек болду. Анан биз тигил же бул мугалимди иштен жөн эле кетирип салсак адилетсиздик болот деп конкурс өткөрүп, күчтүү, өз адистигин мыкты билген окутуучуларды алып калууну чечтик. Бул бир жагы. Экинчиси, жыйырма беш жылдан бери конкурс өтпөгөндүктөн, окутуучулар доценттин милдетин аткаруучу, профессордун милдетин аткаруучу болуп иштеп келишкен. Бул мыйзамга туура келбейт. Окуу процессинин сапатын жакшыртуу үчүн жогорудагы жагдайларды эске алып конкурс өткөрдүк. Үч ай даярдык көрдүк. Кафедра жетекчи­лери, декандарды чогултуп кеңейтилген окумуштуулар кеңишин өткөрдүк. Миңден ашык мугалим конкурстан өттү. Окутуучу, ага окутуучулар факуль­теттин деңгээлинде, доцент, профессорлор университеттин деңгээлинде конкурстан өтүштү. Чечимди окумуш­туулар кеңеши жалпы кабыл алышты. Мен жалгыз кабыл алган жокмун. Мен буга добуш бер же буга добуш бербе деп айта албайм. Антсем эртең эле сөз чыгат. Ошого карабастан конкурстан өтпөй калгандар мени күнөөлөштү… Бирок мен окумуштуулар кеңешине таасир эте албайм.

–Жакында эсеп палатасы 9 мил­лион 900 мин, сом каржылык мый­зам бузууну таап чыкты…

-Туура. Эми бул боюнча мындай. Жоюлуп кеткен институттардын 6 миллион сом университетке карызы бар экен. Анткени институттар келишим боюнча тапкан пайдасынын 20 пайызын университетке төлөш керек болчу. Натыйжада 3 институттун 2-3 жылдык карызы убагында төлөнбөй калыптыр. Анан институттар жоюлуп, алардын эсептери жабылганда, инсти­туттун баары университеттин алдында факультет болуп калышты да. Карыздары автоматтык түрдө кечирилди. Университетти текшерген инспектор институт жоюлган менен карыздары калыш керек болчу дейт. Биз айттык, алардын эсептерин жаап болгон акчаларын алып алсак, кайсы карызын төлөйт деп. Ал эми дагы 1 миллион 200 миң сом айлык-маянага ашыкча төлөнгөн деген кине коюлду. Эми бул дагы институт жоюла элек учурда болгон. Мугалимдер ар кайсы институттан жарым ставка, бир ставка, 0,2 ставка кылып саат алып иштешкендиктен, кээсиники 2 ставкадан ашып кетиптир. Жобо боюнча 1 жарым став­кадан ашпаш керек экен. Эми инсти­тут жок да. Үчүнчүсү болсо жатаканаларда жашаган мугалимдердин кары­зы. Айрымдарыныкы 200 миң, кээси 100 миңге чейин чыгыптыр. Биз алар менен келишим түздүк, айлыктарынан берип турушмай болушту. Демек, бул жерде мен тараптан же университет­тин башка жетекчилиги тарабынан мыйзам бузуулар болгон эмес…

–Университеттеги орун алган нааразычылыктарды иликтөө боюнча Жогорку Кеңеш тарабынан депутаттык комиссия түзүлдү эле. Ошол комиссия курамындагы айрым эл өкүлдөрү сизди профессорлук наамды мыйзамсыз алып алган деген жүйө менен тиешелүү органдарга профессорлук наамыңыздан ажыратуу сунушун кирги­зип жатышат. Сиздин бул боюнча оюңуз кандай?

-Жогорку окуу жайында профес­сорлук кызмат орду болот жана про­фессорлук наам болот. Жобо боюнча профессорлук наамды бергенде эң жок дегенде үч жыл профессорлук кызматты аркалаш керек. Мен ректор болгонго чейин декан катары бир канча жыл профессорлук кызматта отурдум. Профессорлук наам алуу үчүн или­мий эмгектериңди Жогорку аттестациялык комиссияга тапшырганда, ал жердеги эксперттик комиссия документтериңди баарын иликтеп чыгып, баары туура болсо анан президиумга алып чыгат. Чечимди президиум ка­был алат. Айрым эл өкүлдөрү болсо сиздин ректор болуп иштегениңизге 1 жарым жылдан араң ашыптыр анан кантип профессорлук наам алдыңыз дешип, профессорлук кызмат орду менен профессордук наамды чаташтырып жатышат.

–Сизди кызматтан алуу боюнча сунуштар дагы айтылып жатат. Сиздин жообуңуз кандай?

Мени университеттин 90 пайыздан ашык жамааты колдойт. Демек, менин жүргүзүп жаткан реформам туура багытта деп ойлойм. Мүмкүнчүлүк болсо жасаган иштеримди аягына чыгарам. Албетте, реформа баарына текши жак­пайт. Сөзсүз тоскоолдуктар болот. Би­рок биз кандай тоскоолдук болбосун университеттин окуу сапатын жогорулатып, илимий-техникалык базасын чыңдап, өнүктүрүү, аброюн артты­руу багытында ишибизди улантабыз. Учурда биоинженерия, нанотехно­логия боюнча жаңы багыттар боюн­ча билим берип, адистерди даярдоо жаатында иш алып барып жатабыз…

Булак: “Фабула”

 

-Кечээ жакында милицияларга жана КТРКнын “Теле күзөт” программасынын кабарчысын иш учурунда Сокулук районуна караштуу Орок айылында жашаган беш-алты бала ур-тепкиге алып сабаганы интернеттеги социалдык түйүндөрдө кабарланган эле.

Биз бүгүн ошол окуянын каарманы, калтек менен башка жеп, камерасын сындырткан Темирландын абалын билдик…

-Темирлан, эмне болуп токмок жеп жүрөсүң? Окуяны башынан айтып берчи?

– 10-март күнү Бишкек шаардык милиция кызматкерлери менен чогуу түнкү кызматка чыкканбыз. Түнкү саат 1:30 чамасында түштүк магистралдагы “Газпром спорт комплексинин” алдында турган элек. Ошол маалда жигу­ли автоунаасы катуу ылдамдык менен келе жатты. МАИ кызмат­керлери тосуп, токтотсо токтогон жок. Биз дароо шектүү машине экенинен шек санап, артынан түштүк. Жетип барып токтотууга аракет жасадык. Токтободу. Куушуп отуруп Орок айылына бардык. Ал жерден машине бир үйгө барып токтоду. Чогуу эле куушуп бардык. Ичинен бир киши түштү. Mac экен, үйгө кире качты, жаныбыздагы милициянын бирөө аны кармап келди. Түшүнүк кат жаздырып, мастыгын, эмнеге ичкендигин тактайлы десе эле милицияга атырылып, ага каршылык көргөзүп кирди. Көп отпой эле ошол үйдүн короосунан беш-алты Кавказ улутундагы балдар чыгып, бизди ур-тепкиге алып жатып калышты. Милицияларды көтөрүп чаап, сабап киришти. Бирөө мага жулунуп келип колумдагы камерама асылды да, мени түртүп жиберди. Мен катуу күч менен жерге жыгылдым, бирок камераны сындырбай сактап калдым. Качууга үлгүргөн жокмун. Баягы бала ар жакта турган союлду алып келип эле мени башка чапты. Эсимди жоготтум. Камера сынып кетиптир. Көзүмдү ачсам милициялар­ды да катуу сабашкан экен. Мылтык атылган. Ошондо милициялар асманга ок чыгарышыптыр. Тигилер ошондо араң качышкан экен. Азыркы тапта ооруканадамын. Абалым анча жакшы эмес. Башым айланып өзүмө жакшы келе албай жатам.

—Милиция ишти учурда ка­рап жатабы?

-Ооба, карап жатса керек. Биздин редакторлорубуз камераны милиция кызматкерлерине өткөрүп бергенин айтышкан. Муну жөн калтырган болбойт. Кылмыш иши козголушу керек. Күнөөлүүлөр жооп берүүсү зарыл.

-Силерди сабаган балдардын экөө кармалган турбайбы, калганы изделии жатыптыр, ошол камалгандар азыр камакта бекен?

-Экөө камакта болчу. Бирок бошотуп жиберишиптир деп уктум. Чын эле бошотуп, бошотпогонун так билбейм.

–Мындан ары деле коркпой иштей бересиңби?

-Ооба, иштей берем. Эмнеге коркмок элем. Дагы күчөйм. Биз иштебегенде ким иштейт. Биздин программа милицияларга көмөктөшүү. Биз ишибизди токтотпойбуз.

Булак: “Фабула”

Жогорку Кеӊештин Эл аралык иштер, коргоо жана коопсуздук боюнча комитети КР Өкмөтү менен Бахрейн Королдугунун Өкмөтүнүн ортосундагы Дипломатиялык жана кызматты атайын паспорттордун ээлерин визалык талаптардан бошотуу тууралуу макулдашууга макулдугун берди. Бул тууралуу КР ЖК Басма сөз кызматы билдирди.

Эгерде жогорудагы келишим ратификацияланса, Кыргызстан менен Бахрейндин жарандары виза алуудан бошотулуп, ал өлкөлөрдүн аймагында 90 күнгө чейин визасыз жүрө алат.

Белгилей кетсек, Тышкы иштер министрлигинин өкүлүнүн берген маалыматына караганда, Кыргызстанда 1100 адамга дипломатиялык паспорт берилген.

 

Жогорку Кеңештин Конституциялык мыйзамдар, мамлекеттик түзүлүш, сот- укуктук маселелер жана Жогорку Кеңештин Регламенти боюнча комитети Ысык-Көл аймагындагы аты жок чокуга Апрель элдик револциясынын баатырларынын ысымын ыйгаруу демилгесин дароо эле үч окууда жактырды. Бул туурасында КР ЖК Басма сөз кызматы билдирди.

Ысык-Көл облусуна караштуу Ак-Суу районундагы Тескей Ала-Тоо тоо кыркасындагы бул чоку 4142 метр бийиктигинде жайгашкан. Ага Апрель элдик революциясынын баатырларынын ысымын ыйгаруу демилгесине баардык парламенттик фракциялар макулдук берген.