Кыргыз Республикасынын ИИМинин Баңгизаттарды мыйзамсыз жүгүртүүгө каршы күрөшүү кызматы тарабынан КР Финансы Министрлигине караштуу Бажы кызматы менен бирдикте Америка Кошмо Штаттарынан почта жөнөтмөлөрү аркылуу «гашиш майы» баңги каражаттарын жеткирүүнүн туруктуу каналын жөнгө салган трансулуттук баңги топторунун ишине бөгөт коюлду.
Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 285-беренеси (Кыргыз Республикасынын бажы чек арасы аркылуу алып өтүүнүн атайын эрежелери белгиленген предметтердин контрабандасы) жана 282-беренеси (сатуу
максатында баңги каражаттарын, психотроптук заттарды жана алардын аналогдорун мыйзамсыз даярдоо) боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында атайын тергөө амалдарын жүргүзүүнүн жүрүшүндө трансулуттук баңги
топторунун ишине бөгөт коюлган.
Ошентип, 2023-жылдын 11-май күнү Бишкек шаарында баңгизатын алып жаткан 1992-жылы туулган И.Р. борбор калаанын тургуну кармалган.
Учурдагы ыкчам маалыматтарга ылайык, Америка Кошмо Штаттарынын жөнөтүүчү системалуу түрдө азык-түлүк жамынып баңги каражаттарды жөнөттү.
Жыйынтыгында, таңгакталган түрдө алынган баңги каражаттарынын жалпы салмагы 970 гр түздү.
Ошондой эле, бул «гашиш майы» баңги каражаттары электрондук тамекилерге жана вапаларга куюуга арналганын белгилей кетүү керек. Кара базарда баасы 1 гр. «гашиш майы» баңгизаты толтурулган капсуласы 100 АКШ
долларын түзөт.
Учурда бул кылмышка тиешеси бар башка адамдарды аныктоо боюнча мындан аркы тергөө-ыкчам иш-чаралар жүрүп жатат.
Үстүбуздөгү жылдын 31-майында Таш-Көмүр шаардык кеңешинин төрагасынын орун басары Б.С.С. жана Таш-Көмүр шаардык кеңешинин депутаты С.Н.А. 25 000 сом акча каражатын пара катары алып жаткан жеринен кармалышты.
Такталгандай, Таш-Көмүр шаардык кеңешинин төрагасынын орун басары Б.С.С. жана Таш-Көмүр шаардык кеңешинин депутаты С.Н.А., ар кандай текшерүүлөрдү уюштуруп, ээлеген кызматына шайкеш келтирүү маселесин шаардык кеңештин отурумуна алып чыгам деп коркутуу жолу менен, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органынын жетекчисинен 25 000 сом өлчөмүндө акча каражатын талап кылгандыгы аныкталган.
Бул аталган факты боюнча КР УКМК тарабынан Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 208-беренесинин 2-бөлүгүнүн 2-пунктунда (Опузалап талап кылуу) каралган кылмыш белгилери боюнча кылмыш иши козголуп, айып тагылган. Соттун чечими менен депутаттар УКМКнын тергөө камак жайына 2 айга камакка алынып, учурда тергөө амалдары жүрүп жатат.
Кыргызстан Орусиянын Свердлов облусундагы аскердик комиссариаттын имаратын өрттөө иши боюнча айыпталып жаткан Алексей Рожковду мекенине өткөрүп берди. Бул тууралуу “Зона солидарности” укук коргоо долбоору кабарлады.
Рожков Украинадагы согушка каршылык билдирип, 2022-жылы мартта аскердик комиссариатка өрт койгон Орусиядагы алгачкы активисттердин бири болгон. Ал дароо кармалып, тергөө абагына камалган.
Алгач Рожковго каршы “Адам өлтүрүүгө аракет кылуу” беренеси менен кылмыш иши козголгон. Тергөөчүлөр буга аскердик комиссариаттын имаратында кароолчу болгонун, Рожков бул жөнүндө билгенин жүйө келтиришкен. Бирок активистти колго түшүргөн полиция кызматкерлери имараттын ичинде эч ким болбогонун билдиришкен.
Кийинчерээк кылмыш иши “Атайылап башка бирөөнүн мүлкүнө зыян келтирүү” беренесине алмаштырылып, Рожков аймактан чыкпоо тилкатынын негизинде тергөө абагынан бошотулган.
Орусиянын Башкы штабы аскердик комиссариаттарды өрттөө иштери теракт катары караларын билдиргенден кийин активист 2022-жылы декабрдын аягында Кыргызстанга качып келген.
Былтыр Орусияда 77 жолу аскердик комиссариаттарга өрт коюу аракети болгон. Алар боюнча кармалгандардын көбүнө алгач “Атайылап башка бирөөнүн мүлкүнө зыян келтирүү” беренеси менен иш козголуп, кийин “Терроризм” беренесине алмаштырылган.
Кыргыз жараны, Казакстандын Алматы шаарындагы “Алтын Орда” базарынын директорунун орун басары Эрмек Маркабаев эки айга полициянын убактылуу кармоочу жайына камакка алынганын 6-июнда журналисттерге Кыргызстандын Алматыдагы башкы консулу Назарали Арипов билдирди.
Анын айтымында, Маркабаевге байланыштуу окуя 2-июнда болгон, ал тууралуу консулдукка дароо маалымат түшкөн. Бөгөт чарасы сотто кечээ каралды, учурда ага укуктук жардам берүү боюнча бардык аракет көрүлүүдө:
“Базардын юристтери, адвокат иштеп жатышат. Башкы консулдук Казакстандын Тышкы иштер министрлигине нота жөнөткөнбүз. Маркабаевдин өзү менен жолугуу боюнча, жообун күтүп жатабыз. Иштеп жатабыз, туугандары менен жолуктук, толук маалымат алдык”.
Казакстандын жалпыга маалымдоо каражаттары жергиликтүү полицияга таянып, Маркабаевди жана анын айдоочусу менен жансакчысын Алматы–Бишкек автожолунан 2-июнда кармашканын жазышты.
3-июнда Казакстандын Ички иштер министрлигинин Telegram каналына ага баңги затын сатуу максатында мыйзамсыз алып жүргөн жана курал-жарак менен жардыргыч заттарды мыйзамсыз алган, сактап жүргөн деген мазмундагы айыптар коюлганы тууралуу маалымат чыккан.
Кийин “Алтын Орда” базарынын администрациясы полицияга таянып тараткан маалыматта курал-жарак тууралуу гана сөз болгон.
Интернетте Маркабаевди полиция куралчан күч кызматкерлеринин коштоосунда кармап жаткан учур тартылган видео тарап жатат. Видеону чөнтөк телефонуна тартып алган аял ага баңги затын атайылап салып коюшканын айтууда.
Маркабаев Алматыдагы бизнесин бул өлкөнүн мурдагы бийлиги тушунда тарттырып жибергени, былтыр сот аркылуу аны кайра кайтарып алганы жана жаңылоо иштерин жүргүзүп жатканы кабарланууда.
Санкт-Петербург шаарындагы “Лахта-борбор” курулуш аянтчасында Кыргызстан менен Тажикстандын жарандарынын ортосунда мушташ чыгып, жыйынтыгында 380 киши полиция бөлүмүнө жеткирилди. Бул тууралуу ВЧК-ОГПУ телеграм-каналы кабарлады.
Маалыматка караганда, мушташ 3-июнь күнү кечинде “Лахта-борбордун” ашканасында башталып, кийин көчөдө уланган.
Тажикстандык мигранттар “Озоди” радиосуна жөнөткөн видеого ылайык, мушташ маалында тараптар арматуранын бөлүктөрүн, таштарды жана курулуш шаймандарын да колдонушкан.
“Жыйынтыгында бир кыргызстандык ооруканага жеткирилди. 380 киши кармалып, мушташтын төрт ыктымал уюштуруучусу аныкталды”, – деп жазды ВЧК-ОГПУ.
Полициядан алардын төртөө тең Кыргызстандын жарандары экенин, баары камакка алынганын кабарлашты. Кармалган башка мигранттардын тагдыры боюнча маалымат жок.
“Газпромнефть Чыгыш-Европалык долбоорлор” компаниясына таандык “Лахта-борбор” курулуш антчасында миңдеген мигрант, анын ичинде Кыргызстандын, Өзбекстандын жана Тажикстандын жарандары иштейт.
19-майда бул аянтчада мигранттардын тобу кармалган. “Озоди” радиосу жарыялаган видеотасмада мигранттарды автобуска салып жаткан полиция кызматкерлери алардын бирин жерге кулатып, колун кайрып жатканы тартылган. Топтолгон мигранттар анын бардык документтери жайында экенин жана полициянын бул аракети мыйзамга каршы келерин айтып, нааразылык билдиргенде гана аны тургузуп, автобуска салып кетишкен.
Кыргыз Республикасынын УКМК тарабынан мамлекеттин коопсуздугун камсыз кылуу жана конституциялык түзүлүштү коргоо боюнча иш-чаралардын жүрүшүндө, өлкөдө массалык баш аламандык акцияларын жана масштабдуу иш-чараларды өткөрүүгө көмүскө даярдыктарды жүргүзгөн, андан кийин бийликти күч менен басып алууга аракет кылган адамдардын тобунун мыйзамсыз аракеттери аныкталып, бөгөт койулду.
Алынган маалыматтардын жана чогултулган аудио-видео материалдардын негизинде кылмыш иши козголуп, анын алкагында сот тарабынан санкцияланган атайын тергөө аракеттеринин комплекси жүргүзүлгөн.
Жүргүзүлгөн иштердин натыйжасында, аталган кылмыштуу топ жыл бою өз катарына тарапкерлерди чакыруу жана өлкө боюнча эң нааразы болгон жарандарды тартуу боюнча максаттуу иштерди жүргүзгөндүгү аныкталды.
Такталгандай, негизги уюштуруучу жана идеялык шыктандыруучукатары жарандык активист жана “Элдик Кеңеш” саясий партиясынын төрагасы Н.Р.С. экендиги аныкталды.
Аталган Н.Р.С.тин жетекчилиги астында, бийликти күч менен басып алуунун пландарын талкуулоо менен тиешеси бар адамдарды мамлекеттик структураларга каршы үгүттөөгө багытталган жашыруун жолугушуулар үзгүлтүксүз өткөрүлгөн.
Тергөөдө аныкталгандай, бул уюшкан топко коомдун ар кайсы катмарынан жана өлкөнүн ар кайсы аймактарынан 100дөн ашык адам тартылган, алардын ортосунда конкреттүү милдеттер так бөлүштүрүлгөн.
Маалыматка ылайык, жакынкы аралыкта уюштуруу маселелерин каржылоо жана негизги кызмат адамдарына сый акы төлөө үчүн чет элдик булактардан олуттуу каражаттарды алуу күтүлгөн.
Бул аталгандар коомдо кандайдыр бир окуяга нааразычылык пайда болгондон кийин дароо өздөрүнүн кылмыштуу пландарын ишке ашыруунун активдүү фазасын баштоону көздөшкөн.
2023-жылдын 5-июнунда КР УКМК 30дан ашык катышуучу алынып келинди, Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза процессуалдык кодексинин 96-беренесине ылайык, Н.Р.С. жана анын негизги шериктери Н.Р.С., И.Г.С., М.А.Ж. жана Д.Т.А. күнөөсүн мойнуна алышкан.
Тинтүү иштеринин натыйжасында алардын кылмыштуу ниетин тастыктаган башка буюм далилдери да алынган. Кармалгандар КР УКМК убактылуу кармоочу жайына киргизилди.
Учурда иштин башка жагдайларын жана башка тиешеси бар адамдарды аныктоо боюнча атайын тергөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө.
Ички иштер министрлиги (ИИМ) 5-июнга караган түндө, саат 1ден өткөндө Ысык-Ата милициясынын убактылуу кармоочу жайынан качып кеткен адам тууралуу маалымат берди.
Анда 1994-жылы туулган Кушубек Сабыровго издөө жарыяланганы, ага “адам өлтүрүү” өңдүү бир катар оор беренелер менен кылмыш иши козголгону, мурда соттолгону айтылат.
“Ал Кылмыш-жаза кодексинин 165-беренеси (адам уурдоо), 207-беренеси (каракчылык), 169-беренеси (эркиндигинен мыйзамсыз ажыратуу) жана 122-беренеси (адам өлтүрүү) менен айыпталып, кылмыш иши соттун карамагына 30-майда күнү өткөн. Издөөдө жүргөн жаран Балыкчы шаарында туулган, улуту кыргыз, билими орто, үй-бүлөлүү, мурда соттолгон. Кылмышка шектүү саламаттыгы жакшы болбой жатканын айтып нөөмөткер-милиция кызматкерлерине кайрылып, жардам сураган. Милициянын сержанты кармоочу жайдын камерасынын эшигин ачып, өзүнчө бөлмөгө алып кирген. Ошол маалда Сабыров жүрөгү ооруганын, дары берүүнү өтүнгөн. Милиция кызматкери дары алып келген учурда Сабыров ага бычак такап, колуна кишен салып, бутун байлап, оозун таңып качып кеткен”,- деп жазылган ИИМ тараткан маалыматта.
Учурда кылмыш иши козголуп, аны издөө уланып жатат.
УКМК тарабынан Э.А. аттуу жарандын акча талап кылуу фактысы боюнча кайрылган арызынын негизинде козголгон кылмыш ишинин алкагында Д.А. жетектеген “веб-кам” деп аталган студиялардын ири тармагынын ишин координациялаган трансулуттук туруктуу кылмыштуу топтун ишмердүүлүгүнө бөгөт коюлду.
Э.А. аттуу жаран аталган “веб-кам” студияларынын оператору болуп туруп, эмгек тартибин бузгандыгы үчүн администратор Н.Ш. тарабынан психологиялык басымга кабылып, ал тарабынан физикалык зомбулук көрсөтөм деп коркутуу жолу менен арыздануучудан 2000 АКШ доллары өлчөмүндө акча талап кылганы аныкталган.
Бул маалыматтар Д.А.га таандык үч чоң студияда тинтүү иштерин жүргүзүүгө негиз болуп, ал жерлерде 30 оператор жана ар кандай интернет-платформаларда (атайын түзүлгөн интернет сайттар) акчалай сыйлыкка интимдик мүнөздөгү кызматтарды көрсөтүү боюнча иштерди уюштуруу үчүн колдонулган 80 даана компьютердик техника болгон.
Белгиленген топтун мүчөлөрү чет мамлекеттердин аймагынан бул жаатта иштөө үчүн Д.А. тарабынан түзүлгөн аянтчаларда интимдик мүнөздөгү кызматтарды көрсөтүп, эбегейсиз киреше алып турган “моделдер” делген кыздарды тартууну уюштурушкан.
Белгилей кетсек, операторлор үч нөөмөт менен иштешкен, кызматкерлердин жалпы саны болжол менен 18 жаштан 25 жашка чейинки 300гө жакын адамды түзөт.
Кылмыш ишинин алкагында мыйзамсыз аракеттердин бетин ачкан буюм далилдери алынып, бул топтун үч активдүү мүчөсү кармалып, аларга тиешелүү айып тагылып, Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук соту тарабынан камакка алуу түрүндөгү баш коргоо чарасы тандалды.
Д.А. өзү Кылмыш-жаза жоопкерчилигинен качуу максатында 2023-жылдын 31-майында Кыргыз Республикасынын аймагынан чыгып кеткендигине байланыштуу ага издөө жарыяланган жана андан кийин УКМКнын талабы менен БАЭге учууга аракет кылып жаткен жеринен Өзбекстан Республикасынын аймагынан кармалды.
УКМК менен Өзбекстан Республикасынын компетенттүү органдарынын координацияланган иштеринин натыйжасында 2023-жылдын 4-июнунда Д.А. кылмыш жоопкерчилигине тартуу үчүн Кыргыз Республикасына өткөрүлүп берилди.
КР УКМК тарабынан жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жасалма чечимдеринин негизинде, Ош облусунун Ноокат районундагы Жаңы-Ноокат жана А.Мирмахмудов айыл аймактарында жайгашкан 65 гектардан ашык жер аянтын жеке турак жай куруу үчүн айыл чарба жерлерин жер тилкелерине трансформациялоосуз жер тилкелерин мыйзамсыз берүү фактыларын аныкталды.
Бул факт боюнча, Ош облусунун Ноокат райондук «Кадастр» мамлекеттик мекемесинин жооптуу кызматкерлери, жоопкерчиликтен качуу максатында УКМКнын кызматкерлерине пара берүүгө аракет кылышкан.
2023-жылдын 2-июнунда КР УКМК кызматкерлери тарабынан КР Кылмыш-жаза кодексинин 345-беренесинин 2-бөлүгүнүн 2-пункту (пара берүү) менен мурда козголгон кылмыш ишинин алкагында, Ноокат районунун «Кадастр» мамлекеттик мекемесинин жерге жайгаштыруу бөлүмүнүн башчысы Н.М. жана жетектөөчү адис К.у.К. УКМКнын кызматкерине 200 миң сом өлчөмүндө акча каражатын пара катары берип жаткан учурунда кармалышты.
Кармалгандар Ош шаардык ИИБ убактылуу кармоочу жайына киргизилди.
Учурда бул коррупциялык схемага тиешеси бар бардык адамдарды аныктоо максатында жерди алдаган бир нече фактыларды документтештирүү боюнча тергөө амалдары жүрүп жатат.