ЭКОНОМИКА - Kyrgyztoday.org

ЭКОНОМИКА - 11.09.2023

Быйыл кайсы үйдө электр жарыгы бир саатта 5 кВт/сааттан ашып кетсе, жарыгы өчүрүлөт

Энергетика министри Таалайбек Ибраев 11-сентябрда электр энергиясын пайдаланууга киргизилген 5 кВт/саат чектөөгө түшүндүрмө берип, мындай норма мурдатан эле бар экенин билдирди.

Министр бул чек электр көп колдонулган кечки сааттарда гана маанилүү экенин, андан башка маалда катардагы керектөөчү мынчалык ток колдонбой турганын тактады.

“5 кВт/саат деп айтса эле айрымдар муну чектөө деп ойлоп жатат. Азыр бизде эч ким 10 кВт/саатка чейин электр энергиясын колдонбойт. Биздеги бир фазалуу линиялардын баары 5 кВт/саатка гана ылайыкташкан, андан көбүрөөк ашып кетсе, ток сайган жерлердин баары өрттөнүп кетет. Союз убагында саатына 3 кВт/саат болчу, бүгүнкү күндө 5 кВт/саатка чейин берилип жатат. Ал эми үч фазалуу линиясы барлар мындан ашыкча алуу үчүн келишим түзүп, техникалык уруксат алышкан. Аларга эч ким чек коё албайт, бирок биз баары бир энергия көп колдонулган кечки сааттарда аларды да колдонууну азайтып туруусун суранабыз. Болгону керектөө жогору болгон сааттарда алар да көп колдонсо, көмөкчордондор аварияга кабылат. Бирок бул чектөө эмес, чектөө болбойт. Кайсы бир көмөкчордонго күч келип калса, аны башка фидерге которобуз. Ошол маалда 1,-1,5 саат электр энергиясын берүү үзгүлтүккө учурап калышы мүмкүн. Бул жөн гана жөнгө салуучу гана чара. Былтыр да колдонгонбуз, аны жашырбайбыз. Мындай кылбасак, ошол көчөдөгү трансформаторлор бүт өчөт. Аны кайра кошууга үч-төрт күн керек болуп калат”, – деди Таалайбек Ибраев.

4-сентябрда “Биринчи радиого” берген маегинде энергетика министринин орун басары Талайбек Байгазиев быйыл кышында үйлөрдү электр энергиясы менен жылытууга тыюу салынарын эскерткен. Ал ар бир кардар белгиленген чекте электр жарыгын ала турганын, алдын ала эсеп менен ар бир үйгө 5 кВт/саат чектөө болорун билдирген.

Байгазиев кийин үйлөрдү электр энергиясы менен жылытууга салына турган тыюу боюнча тактоо берип, ал акылдуу эсептегичтер коюлган үйлөрдө электр жарыгы бир саатта 5 кВт/сааттан ашып кетсе, жарык өчүрүлөрүн айткан. Министрдин орун басары акылдуу эсептегичи жок үйлөрдө рейддер өткөрүлөрүн кошумчалаган.

Быйыл Токтогул ГЭСине чогулган суунун көлөмү 11 млрд 400 млн кубдан бир аз ашат. 2022-жылдын ушул күнү бул көрсөткүч туура 2 млрд кубга көп болчу.

Суунун аздыгынан улам президент Садыр Жапаров 1-августтан тарта энергетика тармагына өзгөчө кырдаал режимин киргизген. Министрлер кабинети быйыл күз-кыш мезгилине карата Түркмөнстан менен Орусиядан 3 млрд кВттан ашуун электр энергиясын импорттогону турат.

0 комментариялар

Кененирээк

ЭКОНОМИКА - 08.09.2023

Кумтөр алтын казуучулары эми Тоголок алтын кенин өздөштүрүүнү башташты

Үстүбүздөгү жылдын 1-сентябрында тоо-кен геологдору, инженерлер, жол куруучулар жана экологдордон турган «Кумтөрдүн» адистери Ысык-Көл облусунун Жети-Өгүз районунда жайгашкан Тоголок кенине барып келишти.

Компаниянын вице-президенти Кубанычбек Турудукожоев, Кумтөр кен жайынын директору Кубанычбек Молдобеков башында турган адистер Тоголок алтын кенине жана Жангарт аянтына барып, 1982-жылы жабылган жантайма кен жолунун (штольня) жана Тоголокко барчу жол инфраструктурасынын абалын иликтеп, аймакка топографиялык изилдөө жүргүзүштү.

Бул маалыматтардын баары жакынкы келечекте – жол салууда жана кеңейтүүдө, жаңы көпүрөлөрдү курууда керектелет. Жол инфраструктурасы даяр болгон соң, кийинки жылдан баштап Тоголок кенин өздөштүрүү, Жангарт аянтына геологиялык чалгындоо жүргүзүү сыяктуу негизги иштер башталмакчы.

Тоголок кенине жетүү абдан татаал. Кенге сапар алган Кумтөрдүн адистери көздөгөн жерге 37 чакырым жетпей, Үч-Кошкон кыштагына түнөп алып, жолун улашкан. Себеби, андан ары жолдун эң таатал бөлүгү башталат. Бир канча ашууларды ашып, ак кар, көк муздуу кырлардан, кооптуу жарлардан, эңкейиштерден, шар аккан суулар менен жайык кечүүлөрдөн өтүп, анан Тоголок кенине жетүүгө болот. Баарынан да, аба-ырайы саат сайын өзгөрүп турган, деңиз деңгээлинен 4 миң метр бийиктикте бир канча саат жөө басуу оңойго турган жок.

Бирок бул тоскоолдуктардан өткөн экспедиция өз максатына жетти. Пландалган баардык жумуштар жасалган соң, адистер эки күндүк, 400 чакырымдык катаал жолду басып өтүү менен Кумтөр кен жайына кайтып келишти.

0 комментариялар

Кененирээк

КРИМИНАЛДЫК ХРОНИКА ЖАНА ОКУЯЛАР, ЭКОНОМИКА - 07.09.2023

УКМК: Индияга сатуу үчүн 4 кг алтынды мыйзамсыз алып чыгып бараткан кыргыз жараны аэропорттон кармалды

Жүргүзүлгөн ыкчам иш-чаралардын алкагында, өлкөнүн чегинен чыгуучу кылмыштуу топторду аныктоо боюнча коррупциялык схемаларды жоюу туралуу иш-чаралар жүргүзүлүп, көмүскө каржы ресурстарын мыйзамсыз жүгүртүүгө жана адалдоого багытталган, алтын буюмдарын Индияга системалуу түрдө контрабандалык жол менен ташуу боюнча маалыматтар алынган.

2023-жылдын 3-сентябрында саат 08:40 чамасында “Манас” эл аралык аэропортунан, Кыргыз Республикасынын жараны К.Н. менен Кыргыз Республикасынан Индияга стерилдүү зонада учууга аракет кылган учурунда, жалпы салмагы 3 килограмм 985 граммды түзгөн 6 даана сары түстөгү катуу материал буюмдары табылган. Белгилей кетсек, аталан алтын буюмдар боюнча расмий документтер болгон эмес.

Жогорудагы фактылар боюнча КР УКМК тарабынан кылмыш иш козголуп, анын алкагында айрым жарандар КР УКМКнын тергөө камак жайын киргизилди.

Тактап айтканда, “Манас” эл аралык аэропортунун авиациялык коопсуздук кызматынын 2 кызматкери, ошондой эле жогорудагы коррупциялык схемага тиешеси бар 2 жаран кармалган.

Тергөө иштери жүрүп жатат.

0 комментариялар

Кененирээк

КРИМИНАЛДЫК ХРОНИКА ЖАНА ОКУЯЛАР, ЭКОНОМИКА - 03.09.2023

Ысык-Көл райондук салык кызматынын башкы инспектору 50.000 сом пара алып жаткан жеринен кармалды

Кыргыз Республикасынын Президентинин “Чакан жана орто бизнести колдоо жөнүндө” Жарлыгын ишке ашыруу максатында, Кыргыз Республикасынын УКМКсы тарабынан пара талап кылуу фактысы боюнча козголгон кылмыш ишинин алкагында жүргүзүлгөн ыкчам-издөө иш-чаралардын жүрүшүндө, 2023-жылдын 30-августунда Салык кызматынын Ысык-Көл облусунун Ысык-Көл району боюнча атайын текшерүүлөр бөлүмүнүн башкы инспектору А.И.К. жеке ишкерден 50 миң сом өлчөмүндө пара алып жаткан жеринен кармалды. Салык кызматкери көрсөтүлгөн акча каражаттарын контролдук-кассалык машинаны (ККМ) орнотуу боюнча оң чечим чыгарып берүү үчүн опузалоо жолу менен талап кылган.

Белгилей кетсек, салык кызматкери эгер көрсөтүлгөн сумманы берүүдөн баш тартса, айып пул жана кошумча салыктык төлөмдөрүн төлөтөөрүн айтып, коркуткан.

Учурда тиешелүү ыкчам-иликтөө иш-чаралары жүргүзүлүүдө.

0 комментариялар

Кененирээк

БОРБОРДУК АЗИЯДА, САЯСАТ, ЭКОНОМИКА - 24.08.2023

Кыргыз-казак чек арасындагы "Кең-Булуң" бекетинде да кезек пайда болду

Кыргыз-казак чек арасындагы “Кең-Булуң” өткөрмө бекетинде да жүк ташуучу автоунаалардын кезеги пайда болуп, 146 автоунаа Казакстанга кире албай турат. Бул тууралуу 23-августта Кыргызстандын Чек ара кызматы билдирди.

Мекеменин маалыматына караганда, ушул тапта кыргыз-казак чек арасындагы дагы бир “Ак-Тилек” бекетинде Казакстанга өтө албай турган машинелердин саны 493гө жетти. Өткөн суткада Кыргызстандан Казакстанга 112 автоунаа кирген.

Кыргызстандын өткөрүү жайлары күнүмдүк тартипте иштеп жатат.

Чүй облусундагы “Ак-Тилек” бекетинин жанында айдоочуларга жардам көрсөтүү үчүн чатырлар тигилген. Ал жерлерде айдоочуларга медициналык, психологиялык жардам көрсөтүлүп, ысык тамак берилет.

“Ак-Тилек” өткөрмө бекетинде 20-августтан баштап жүк ташуучу автоунаалардын узун кезеги пайда боло баштаган.

Казакстандын Улуттук коопсуздук комитетинин Чек ара кызматы кыргыз-казак чек арасындагы өткөрмө бекетинде эч кандай чектөө жок экенин, чек арада мыйзамсыз ишмердикке каршы иш-чаралар жүргүзүлүп жатканын маалымдаган.

0 комментариялар

Кененирээк

БОРБОРДУК АЗИЯДА, САЯСАТ, ЭКОНОМИКА - 22.08.2023

Кыргыз-казак чек арасында 300дөн ашык жүк ташуучу машине кезекте турат

Кыргыз-казак чек арасындагы “Ак-Тилек” өткөрмө бекетинде 21-август саат 18:30га карата 370тей жүк ташуучу автоунаа Кыргызстандан Казакстанга өтө албай, кезекте турат.

Кыргызстандын Чек ара кызматынын маалыматы боюнча, кыргыз тарап машиналардын жай өтүшүнүн себептерин талкуулоо үчүн Казакстандын чек ара өкүлдөрү менен жолугушуу маселесин карап жатат.

Казакстан 21-августта саат 09:00дөн 18:00гө чейинки аралыкта үч гана машинени өткөргөн. Мекеме Кыргызстан тарап чек арада эч кандай чектөө киргизбегенин жана өткөрмө бекет кадимки тартипте иштеп жатканын кошумчалады.

Казакстан окуя боюнча азырынча комментарий бере элек. Кыргыз-казак чек ара бекеттеринде утур-утур жүк ташуучу автоунаалардын узун кезеги пайда болуп турат.

0 комментариялар

Кененирээк

БОРБОРДУК АЗИЯДА, САЯСАТ, ЭКОНОМИКА - 17.08.2023

Кыргызстан Ысык-Көлдөгү төрт пансионатты Өзбекстанга башкарууга берет

Ысык-Көлдүн жээгиндеги төрт пансионат Өзбекстанга 49 жылга башкарууга берилет. Бул тууралуу Мамлекеттик мүлктү башкаруу агенттигинин директору Канатбек Тургунбеков билдирди.

Кеп “Дилором”, “Золотые пески”, “Рохат” жана “Бустон” пансионаттары жөнүндө болуп жатат.

Тургунбеков белгилегендей, Өзбекстан пансионаттардын ар бирине 15-20 миллион доллар инвестиция жумшоону көздөөдө.

Өкмөт 2020-жылы эле “Алтын кум”, “Рохат” жана “Дилором” мамлекеттик пансионаттарын жеке менчикке башкарууга берүү ниетин билдирген. Мамлекеттик мүлктү башкаруу фонду бул жайлар мамлекеттин менчиги болуп кала берерин, инвесторго убактылуу башкарууга берилерин айткан.

2016-жылы кыргыз өкмөтү совет учурунда Ысык-Көлдө Өзбекстан пайдаланып келген төрт пансионатты менчиктештирүү боюнча токтом чыгарган. Эс алуу жайларынын аталыштары кыргызчаланып, “Рохат” – “Алтын жай”, “Дилором” – “Эне-Сай”, “Золотые пески” – “Бостери” деп өзгөргөн. Ал эми “Бустон” пансионатынын аталышы ошол бойдон калган.

0 комментариялар

Кененирээк

БОРБОРДУК АЗИЯДА, ЭКОНОМИКА - 14.08.2023

Кыргызстан Казакстанга Киров суу сактагычынан сугат суу берүүнү убактылуу токтотту

Кыргызстандын Айыл чарба министрлиги 13-августта билдиргендей, мындай келишимге тараптар июль айында Бишкекте өткөн жолугушууда жетишкен.

Маалыматка ылайык, 17-19-июль күндөрү Бишкекте Кыргызстан менен Казакстандын суу маселеси боюнча өкүлдөрүнүн жолугушуусу өткөн.
Анда казак тарап Талас дарыясынын бассейнинде суу жетишсиздигин, мындан улам Жамбыл облусундагы эгин талааларын сугаруу оор болуп жатканын белгилеп, Киров суу сактагычынан сууну көбүрөөк өлчөмдө кое берүүнү суранышкан.
“Алар 18-июлдан 31-июлга чейинки аралыкта Киров суу сактагычынан сууну мурда макулдашылгандай секундасына 40 куб метрден эмес, 45 куб метрден кое берүүнү сурашты. Кыргыз тарап бизде да эгин талаалары куурап жатканын себеп кылып, суунун агымын көбөйтө албасын билдирген. Ошондой эле казак тарапка эгер сууну секундуна 45 куб метрден кое бергенде Казакстандын жалпы 3,54 млн. куб метр лимити 4-августта аягына чыгары эскертилген. Ага карабай, казак тарап өтүнүчүнөн баш тарткан эмес. Жыйынтыгында эки тарап августтун 2-декадасынан тартып Казакстанга суу берилбей турганын ачыктаган протоколго кол коюшкан”, – деп жазылган маалыматта.
Айыл чарба министрлиги сугат суу маселеси Таласта бүгүнкү күндө да курч бойдон турганын, Киров суу сактагычына секундуна 1,3 куб метрден гана суу агып кирип жатканын маалымдоодо. Былтыр ушул күнү суу сактагычка агып кирген суунун көлөмү секундасына 13,7 куб метрге жетип аткан.
Казакстандын Экология жана жаратылыш ресурстары министрлиги Кыргызстан Казакстанга 4-августтан тарта Киров суу сактагычынан суу берүүнү токтотконун маалымдаган. Мекеменин сайтында Казакстанга аталган суу сактагычтан секундасына 45 куб метр суу берилиши керек болсо, азыр бир да куб метр суу өтпөй жатканы жазылган. Ага ылайык, сугат суу тартыштыгынан Казакстандын түштүк аймактарындагы буудай, кант кызылчасы жана пияз айдалган 4 миң гектар талаа кургап калуу коркунучунда турат.
Министрликтин сайтындагы маалыматка ылайык, Киров суу сактагычындагы суунун көлөмү 9-августта 32,48 млн.куб метрди түздү. Былтыр ушул убакта суу сактагычта 177,28 млн. куб метр суу болгон.

0 комментариялар

Кененирээк

КООМ, ЭКОНОМИКА - 11.08.2023

Бишкекте троллейбустун айдоочулары иш таштады

Бүгүн, 11-августта Бишкек шаарында жүздөй троллейбустун 250дөн ашуун айдоочусу иш таштады. Алар маянаны көтөрүү талабын коюп жатышат.

“Биз айлык маселесинен улам иш таштап жатабыз. Көчөдөгү бардык каттамдар токтоп, паркка чогулуп жатат. Биздин көйгөйүбүз көп”, – деди айдоочулардын бири Светлана Тургунбаева.

Айдоочулар менен “Бишкек троллейбус башкармалыгы” муниципалдык ишканасынын башчысы Талантбек Капаров жолукту. Ал айлык акы 50 миңге чейин көтөрүлөрүн, колго 41 миң сомго тийерин билдирди. Анын сөзүнө макул болбогон айдоочулар жыйындар залынан чыгып кетишти.
10-августта троллейбустун жүздөй айдоочусу жумуштан кетүү арызын жазганы кабарланган. Алар 20-28 миң сом айлык алышарын айтып, маянаны көтөрүүнү талап кылышкан.

Алар айдаган коомдук транспорттор камсыздандырылбаганы үчүн кырсыкка учураганда чыгымды айдоочулар төлөй турганын айтып жатышат.
Буга чейин Талантбек Капаров троллейбус айдоочулары менен 9-августта жыйын өткөнүн, сентябрь айынан тарта алардын маянасы 110% көтөрүлө турганын билдирген. Ал “жол кире төлөөнү толугу менен накталай эмес төлөмгө өткөндөн кийин, жаңы жылдан кийин айлык дагы караларын” билдирген.
Коомдук транспорттун айдоочуларынын мындай нааразылыгы Бишкек мэриясы жол кирени электрондук негизде кабыл ала баштаарын жарыялагандан кийин пайда болду.
Буга чейин шаар башкармалыгы 20-августтан тарта коомдук-муниципалдык транспортто накталай акча кабыл алынбай турганын билдирген. Ага ылайык, жүргүнчүлөр жол кирени электрондук, “Тулпар”, Visa, “Элкарт” жана башка карталар, QR код же мобилдик тиркеме аркылуу гана төлөй алат.
Расмий маалыматка ылайык, Бишкекте жүргүнчүлөрдү жеке ишканаларга таандык 1800 кичи автобус 84 каттам боюнча, муниципалдык бийликке таандык 135 троллейбус 11 каттам боюнча жана 85 автобус сегиз каттам боюнча ташып жатат. Мындан тышкары Өзбекстандан келген 70 автобусту жеке компания иштетүүдө.

0 комментариялар

Кененирээк

КРИМИНАЛДЫК ХРОНИКА ЖАНА ОКУЯЛАР, ЭКОНОМИКА - 10.08.2023

Финансы министрлиги Тенгиз Бөлтүрүктүн 100 миң доллар айлыгына байланыштуу түшүндүрмө берди

Финансы министрлиги “Улуу көчмөндөр мурасы” улуттук холдингинин президенти Тенгиз Бөлтүрүктүн айлык акысына байланыштуу маалыматка түшүндүрмө берди.

Буга чейин Kaktus.media басылмасы Тенгиз Бөлтүрүк “Кумтөр Голд Компани” ишканасынын мурдагы тышкы башкаруучусу катары “Улуу көчмөндөр мурасы” улуттук холдингинен айына 45 миң доллар айлык алып турганын жазган. Мындан сырткары “Кумтөрдөгү” айлыгы 55 миң доллар экени, жалпысынан айына 100 миң доллар алып турганы жазылган. Аталган басылма бул тууралуу өз булактарына таянып жазган.

Финансы министрлиги мамлекет башчынын 2021-жылдын 29-январындагы “Тоо-кен казып алуу тармагын реформалоо маселелери жөнүндө” жарлыгы жана Министрлер кабинетинин бул реформаларды ишке ашыруу максатында ушул эле жылдын 10-декабрындагы токтому менен “Улуу көчмөндөрдүн мурасы” улуттук холдинги түзүлүп, Тенгиз Бөлтүрүк Аяпберген уулу анын президенти болуп дайындалганын, анын уставдык капиталын түзүү үчүн республикалык бюджеттен 3 400,0 млн сом бөлүнгөнүн кабарлады.
“Ушул күнгө чейин Тенгиз Бөлтүрүккө республикалык бюджеттен жана “Улуу көчмөндөр мурасынын” бюджетинен айлык акы берилген жок. Ар бир чыгашалар бухгалтердик отчёттор менен тастыкталган. Учурда Министрлер кабинетинин токтомуна ылайык “Улуу көчмөндөрдүн мурасы” улуттук холдинг компаниясын жоюу иштери жүрүп жатат. Финансы министрлиги каржы маселелеринде ачык-айкындуулук жана жоопкерчилик принциптерин карманып келет.”, – деп жазылган министрлик тараткан маалыматта.
Kaktus.media басылмасынын жазганына караганда, Эсеп палатасы текшерүү жүргүзүп, 2021-жылдын август айында Тенгиз Бөлтүрүккө “Кумтөр голд копанияден” айлык акысынын өлчөмүн 40 миң долларга чейин өзгөрткөнү, ошол эле учурда анын эмгек акысын жогорулатуу чечимине эч кандай далилдүү документтери жок экенин аныктаган. 2021-жылдын май айынан 2022-жылдын февраль айына чейин Бөлтүрүктүн сый акысынын жалпы суммасы 473,2 миң долларды түзгөн. 2021-жылдын 21-декабрында Бөлтүрүк өзүнө 55 миң доллар өлчөмүндө сый акы белгилеген.
Өлкөнүн Эсеп палатасы “Кумтөр Голд Компанини” Бөлтүрүк жетектеп турган убакыт боюнча жүз барактан турган отчётун жарыялаган. Анда кызматкерлердин эс алуусунан баштап кайрымдуулукка чейин коротулган эсепсиз миллиондор, жетекчилердин сый акысы камтылган ишкананын каржылык ишмердиги ийне-жибине чейин эсептеп жазылган.
Аудиторлор 2022-жылдын май айларында Бөлтүрүк төрт баласынын жана жубайынын Канадага авиабилетин төлөп бергенин жазышкан. Ага 1 миллион 45 миң сом короп, бул боюнча отчёт берилген эмес.
Эң чоң чыгымдардын бири “Кумтөр Голд Компани” жаңы кеңсеге көчкөндө алынган эмерекке кеткен. Кеңсе эмерегин сатып алып, ташып келүү жана орнотуу үчүн дээрлик 180 миллион сом коротулган.
Башкы прокуратура 2022-жылы 13-сентябрда “Кумтөрдөгү” коррупцияга байланыштуу Тенгиз Бөлтүрүктү, “Кумтөрдүн” ошол кездеги жабдуу боюнча адиси Айша-Гүл Фронтбек кызы Жаналиеваны, каржы башкармалыгынын директору Рыспек Токтогуловду кармаган. Ишкананын мурдагы аткаруучу директору Канат Курмановго издөө жарыяланып, быйыл 14-январда “Манас” эл аралык аэропортунан кармалып, Бишкектеги №1 тергөө абагына (СИЗО-1) камалган.
Башкы прокуратура үй камагына чыккан “Кумтөр Голд Компани” ишканасынын мурдагы тышкы башкаруучусу Тенгиз Бөлтүрүк мамлекетке келтирилген зыянды төлөп бергенин билдирген. Бөлтүрүк прокуратуранын өтүнүчү менен 30-апрелде үй камагына чыгарылганын Октябрь райондук соту билдирген.

0 комментариялар

Кененирээк