Анын айтымында, былтыр Орусиядан Кыргызстандын абактарына 33 жаран которулган.

“Быйыл 1-кварталда 19 жаран которулду. Дагы 38 жаранды алып келүү боюнча иштер жүрүп жатат”, – деди Букалаев.

Ал министрлик чет өлкөлөрдө абакта жаткан 550, анын ичинде Орусияда соттолгон 400дөн ашуун адам менен жеке сүйлөшүүлөрдү жүргүзгөнүн кошумчалады.

Жыйынга тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев, Башкы прокуратуранын, эл аралык уюмдардын, миграциялык бирикмелердин өкүлдөрү жана жакындары чет өлкөдө абакта жаткан жарандар катышты.

Расмий маалымат боюнча ушу тапта Орусиядагы жабык жайларда миңден ашуун кыргыз жараны камакта жатат. Орусиядагы “Вагнер” менчик компаниясы түрмөлөрдө отургандарды согушка жалдап келатканы, алардын арасында Борбор Азиядан барган мигранттар да бар экени белгилүү болгон.

“Азаттык” орус түрмөлөрүнөн согушка тартылган сегиз кыргызстандык каза болгонун тактаган.

Волгоград шаарындагы мечиттин алдында мусулмандар үчүн ыйык деп эсептелген Куран китебин өрттөө учуру тартылган видео социалдык түйүндөргө 19-майда жарыяланган.

Грозный шаарындагы митингде сүйлөгөн Чеченстан парламентинин төрагасы Магомед Даудов “мусулмандардын сезимине акаарат келтирген” акцияны Украинанын жана Батыш өлкөлөрүнүн атайын кызматтары каржылаганын билдирди. Ошол эле маалда ал бул сөздөрүнө эч кандай далилдерди келтирген жок.

Чечен бийлигинин маалыматына караганда, митингге жалпысынан 60 миң киши катышты. Алар колдоруна Рамзан Кадыровдун сүрөттөрүн жана “Ыйык китепке тийбе!”, “Менин диним – менин жашоом!” деген жазууларды кармап турушту.

Грозный шаарында окуган студенттердин бири “Кавказ.Реалии” сайтына билдиргендей, окуу жайдын жетекчилиги алардан түшкү саат экиге калаанын борборуна чогулууну талап кылган. Тургундар өлкөдөгү мамлекеттик мекемелер менен мектептер да жогору жактан ушундай тапшырма алышканын билдиришти. Алар митигге бир нече адамдан жөнөтүүгө милдеттендирилген.

Жергиликтүү ЖМКлар кабарлагандай, 23-май күнү эртең менен “Чеченстандын жүрөгү” деген мечитке да миңдеген тургун чогулуп, Курандын өрттөлүшүнө нааразылык билдиришкен.

“Динге ишенген адамдардын сезимине акаарат келтирүү” беренеси менен козголгон кылмыш ишинин алкагында Волгограддын 19 жаштагы тургуну Никита Журавель кармалган. Ал күнөөлүү деп табылса үч жылга чейин эркинен ажыратылышы мүмкүн.

Дүйшөмбү күнү жергиликтүү сот аны эки айга – 20-июлга чейин камакка алуу чечимин чыгарган. Сотто Журавель мусулмандардан кечирим сурап, өз кылганын “өтө жаман иш” деп атаганы кабарланган.

Тергөөнүн версиясына ылайык, Журавель Куранды украин атайын кызматынын тапшырмасы менен 10 миң рубль үчүн өрттөгөн. Мындан тышкары ал шаардагы аскердик объектилерди видеого тартканын да мойнуна алган.

Орусиянын Тергөө комитетинин башчысы Александр Бастрыкин бул ишти Чеченстандын тергөөчүлөрүнө өткөрүп берүү тууралуу буйрук чыгарды. Анын айтымында, буга “Чеченстандын тургундарынан аларды жабырлануучу деп таануу өтүнүчү менен көптөгөн кайрылуулар келгени” себеп болду.

Маалыматка караганда, Якуб Астанадан Ташкентке Uzbekistan Airways авиакомпаниясынын катардагы каттамды аткарган Airbus A320 учагы менен барды. Ташкент аэропортунда аны Өзбекстандын премьер-министринин орун басары Зулайхо Махкамова, тышкы иштер министри Бахтиёр Саидов жана Ташкент мэринин милдетин аткаруучу Шавкат Умурзаков тосуп алды.

Сингапур президенти 25-майга чейин созула турган сапарынын алкагында Өзбекстандын мамлекет башчысы Шавкат Мирзиёев баштаган бир катар расмий бийлик өкүлдөрү менен жолугуп, эки өлкөнүн бизнес-форумуна катышат деп күтүлүүдө.

Быйыл январда Шавкат Мирзиёев мамлекеттик сапар менен Сингапурга барып келген.

“Википедиядагы” маалыматка ылайык, адатта Сингапурдун президенти, премьер-министри жана башка расмий адамдары чет өлкөлүк сапарларга катардагы аба каттамдары менен учуп барышат.

Азырынча бул окуя боюнча Орусия менен Тажикстандын бийлик органдары эч кандай комментарий бере элек.

Студенттердин айтымында, окуя 19-май күнү эртең менен Техникалык университеттин жатаканасында болгон.

“ФСБ кызматкерлеринин коштоосунда келген ОМОНчулар алгач жатаканадагы видеобайкоо камераларын өчүрүп, андан соң эч кандай мыйзам бузбаган студенттерди ур-токмокко ала башташты. Алар беткап кийип, тапанча жана электр шокерлер менен куралданган. Колдоруна кастет сыяктуу атайын колкаптарды кийип алышкан. Жатаканада башка улуттагы студенттер да бар болчу, бирок эмнегедир тажикстандыктарды гана сабашты. Кийин баарын тизип алып документтерин текшеришти”, – деди тажикстандык студенттердин бири.

Ал ОМОНчулар алты тажик студентин кармап кетип, сурактан кийин кайра кое беришкенин билдирди.

“Ур-токмоктон улам 15 студент олуттуу жаракаттарды алды. Алардын айрымдарына операция талап кылынууда”, – деп кошумчалады ал.

Студенттер 20-майда Тажикстандын Орусиядагы элчилигине телефон чалып, жардам сурашкан.

Буга чейин “Озоди” радиосу акыркы апталарда Орусияда тажик мигранттарына карата рейддер күчөгөнүн кабарлап, аларга ырайымсыз мамиле жасалып жатканы тартылган бир нече видеотасманы жарыялаган.

Өткөн жумада Москва облусундагы Котельники шаарынын тургундары мигранттардын “ээн баштыгын” токтотуу өтүнүчү менен Орусиянын президенти Владимир Путинге кайрылуу жасашкан. Алар шаарда “тажик анклавы” түзүлгөнүн жана “жашоо кооптуу болуп калганын” айтышкан.

19-майда Президентке караштуу улуттар аралык мамилелер боюнча кеңештин жыйынында сүйлөгөн Путин мигранттар Орусиянын эрежелери менен салт-санаасын сыйлашы керектигин айткан.

Мекеменин басма сөз кызматы беш киши ачкачылыкты улантып жатканын, алардын абалы “дурус” экенин билдирди. Алар – Али Шабдан, Акылбек Айтбаев, Марат Баязов, Айбек Бузурманкулов жана Атай Бейшенбек.

ЖАК тараткан маалыматка караганда, алар Атай Бейшенбекти айып изоляторунан чыгарууну, Равшан Жээнбеков менен Илгиз Сарылдак уулун мурдагы отурган абак бөлмөсүнө алып келүүнү талап кылышкан.

“Ачкачылык жарыялагандардын абалы бүгүнкү күндө жакшы. Эч кандай дооматтары жок, суюктук ичип жатышат, кээ бирөөсү аз-аздан тамак жеп башташты. Медицина кызматкерлеринин тыкыр көзөмөлүндө. Айыпталуучуга тамак-аштан баш тартуу алардын ден соолугуна жана өмүрүнө коркунуч туудурары, кайра калыбына келтирилгис кесепеттерге алып келери түшүндүрүлдү”, – деп айтылат маалыматта.

Мунун алдында Кыйноолорду алдын алуу боюнча улуттук борбордун кызматкерлери Кемпир-Абад маселесине байланыштуу камалып отургандардан кабар алганын билдирген. Борбордун жетекчиси Бакыт Рысбеков беш киши ачкачылык кармоону улантып жатканын, алар тамак-аштан баш тартып, суу ичип жатышканын айткан.

Камакта отургандар аларды улам башка бөлмөгө которуп жатышканына нааразылык иретинде 19-майдан тартып саясий ачкачылык жарыялашканы белгилүү болгон. Абактагылар “басымды токтотууну” талап кылышкан.

Буга чейин ЖАК айып изоляторуна үч күн мурда киргизилген Атай Бейшенбек ал жактан 21-майда чыгарылганын маалымдаган.

Кыргыз-өзбек чек арасындагы Кемпир-Абад суу сактагычынын жери Өзбекстанга өтүп жатканына каршы пикирин ачык билдирип чыккан жыйырмадан ашуун белгилүү саясатчы, активист былтыр октябрда Бишкектин тергөө абагына камалган. Кийин алардын айрымдары үй камагына чыккан. Азыр 10дон ашыгы абакта отурат.

Милиция алар бийликти басып алууга аракет кылган деп айыптап жатат. Иш Кылмыш-жаза кодексинин “Жапырт башаламандык уюштурууга аракет көрүү” жана “Бийликти күч менен басып алууга даярдык көрүү” беренелеринин негизинде тергелүүдө.

Студенттердин бири Элхан Алыбаев Телеграмга “Акаевдин качандыр бир келечегин уурдап алган жаш муундун алдында лекция окуу дымагын – мен шылдыңдоо катары эсептейм”, – деп жазды.

Ректорат кайрылуу тууралуу комментарий бере элек.

2005-жылы март окуясында кызматынан четтетилип, Кыргызстандан чыгып кеткен мурдагы президент Аскар Акаев жубайы Майрам менен чогуу 20-майда Казакстан аркылуу Кыргызстанга келгени кабарланган. Анын санаалаштарынын бири Бекболот Талгарбеков Аскар Акаев Кыргызстандын жогорку окуу жайларында лекция окуй турганын билдирген.

Үй-бүлөсү менен Москвада башкалкалап жүргөн Аскар Акаев өткөн аптада Казакстандагы окуу жайларда лекция окуп келген.

Аскар Акаев 2005-жылдан бери Кыргызстанга алгачкы жолу 2021-жылы 2-августта “Кумтөр иши” боюнча тергөө менен кызматташуу үчүн келген. Ал Бишкекте бир апта сурак бергенден кийин кайра Орусияга кеткен. 14-декабрда ушул эле иш боюнча тергөөгө көрсөтмө берүү үчүн экинчи жолу келген.

Жарандык коомдун өкүлдөрү бул үчүн бийликти сындап, Аскар Акаевди кылмыш жоопкерчилигине тартууну талап кылышкан.

Акаевге 1992-жылы “Кумтөр” долбоору боюнча башкы макулдашууну түзүү, ага 1994-жылы өзгөртүү киргизүү жана 2003-жылы “Камеко” компаниясы менен башкы макулдашууну реструктуризациялоодогу коррупцияга байланыштуу тагылган айыптардын баарын мөөнөтү өткөндүктөн кыскартылганын Башкы прокуратура билдирген.

Кытайдын лидери Бээжин Борбор Азия өлкөлөрүнө укук коргоо органдарынын коопсуздук жана коргонуу тармактарындагы дараметин бекемдөөгө жардам берүүгө даяр экенин белгиледи.

Ошондой эле ал Кытай менен Борбор Азиянын ортосундагы өз ара ишенимди бекемдөө тууралуу айтып, Бээжин аймактагы өлкөлөрдүн “эгемендүүлүгүн жана аймактык бүтүндүгүн” колдой турганын билдирди. Мындан тышкары Си Цзиньпин Борбор Азия өлкөлөрүнө энергетика жана атомду тынчтык максаттарда пайдалануу тармактарында кызматташууну сунуштап, Кытайга мунай жана газ экспортун көбөйтүүгө чакырды.

Сиань шаарында өтүп жаткан “Кытай – Борбор Азия” саммитине Борбор Азиядагы беш мамлекеттин – Кыргызстандын, Казакстандын, Өзбекстандын, Тажикстандын, Түркмөнстандын президенттери катышууда.

“Биз Кытай Эл Республикасы жана Казакстан Республикасы менен биргеликте мамлекеттик чек араны делимитациялоо жана демаркациялоо иштерин ийгиликтүү аяктадык. Өзбекстан Республикасы менен биргеликте кыргыз-өзбек чек арасын делимитациялоо маселеси ийгиликтүү жыйынтыкталды. Азыр өзбек кесиптештерибиз менен чек араны демаркациялоо иштерин бүтүрүү боюнча активдүү иш алып баруудабыз. Ушул эле багытта, достуктун жана ынак коңшулук духунда Тажикстан менен кызматташууга дилгирбиз”, – деди президент.

Сиань шаарында “Кытай – Борбор Азия” саммити өтүп жатат. Ага Борбор Азиядагы беш мамлекеттин – Кыргызстандын, Казакстандын, Өзбекстандын, Тажикстандын жана Түркмөнстандын президенттери катышууда.

Кыргызстан Тажикстан менен чек араны толук чечип бүтө элек. Эки өлкөнүн ортосунда жалпысынан 972 чакырым чек ара тилкеси бар. Тактоо иштери 2002-жылы башталган. Анын 664 чакырымы боюнча орток пикир бар экенин эки өлкөнүн президенттери өткөн жылы ырасташкан. Калган 300 чакырымга жакын чек ара тилкесин тактоодо маселе жаралууда.

Чек ара тактала электигинен улам ортодо түрдүү куралдуу кагылыштар, адам өмүрүн алган каргашалуу окуялар болуп келет.

Мекеме алар тергөөнүн жүрүшүндө алынган далилдердин негизинде атайын кызматтын тергөө абагына киргизилгенин, бөгөт чарасын сот аныктарын, мамлекетке келтирилген зыяндын так өлчөмүн аныктоо иштери жүрүп жатканын кошумчалады.

УКМК уставдык капиталы 1 миллиард сомдук бул фонд өлкөдө туризмди өнүктүрүү максатында түзүлгөнүн, бирок акча максатсыз коротулганын, жетекчилиги өзүнө жогору маяна коюп алганын жана курулуш иштери чыныгы наркынан көбөйтүлгөн баада жүргүзүлгөнүн билдирди.

Кылмыш-жаза кодексинин 336-беренесинин негизинде (“Коррупция”) иш козголгону, былтыр мамлекеттик бюджеттен бөлүнгөн 1 миллиард сомдун 608 миллион сому бир катар долбоорлорду ишке ашырууда өздөштүрүлгөнү, бирок, мисалы, 105 миллион сом которулган 21 эс алуу бекетинин (rest point) бири да пайдаланууга бериле электиги, алардын жалпы баасы 13 миллион сомго көп көрсөтүлгөнү, мындан башка да шектүү жагдайлар бар экени айтылды.

Жогорку Кеңештин 4-майдагы жыйынында бир катар депутаттар ишкананын жетекчиси Елена Калашникованын ишмердүүлүгүн кескин сынга алышкан. Ал өзү ар бир тыйындын сарпталышы боюнча жооп берүүгө даяр экенин, мамлекет туризм тармагына көңүл буруп жатканын белгилеген. Калашникованын айтымында, 2022-жылга “Туризмди өнүктүрүүнү колдоо фондуна” 1 миллиард сом бөлүнгөн. Учурда анын 257 миллиону коротулса, калганы ишкананын эсебинде турат.

Документке ылайык, казакстандыктар Кытайда, ал эми кытайлыктар Казакстанда чек арадан кирген күндөн тартып 30 күндөн ашпаган мөөнөттө (жалпысынан 180 күндүн ичинде 90 күн) визасыз жүрө алышат.

Кытайдын лидери Си Цзинпин менен Токаев Сиань шаарында документке кол коюп жатышкан маалда Алматыда визасыз режимге каршылык билдирип чыккан «Атажурт» партиясынын төрагасы Бекзат Максатханулын полиция кармап кетти.

Социалдык тармактарда анын тарапташтары «мунун артында Кытайга жагынуу жатат» деген пикири менен бөлүшүп жатышат.

Былтыр Казакстан кытай жарандары үчүн 14 күндүк визасыз режим киргизген. Ага ылайык, кытай жарандары 180 күндүк мөөнөттө Казакстанда 42 күндөн ашык жүрө албайт. Бул эреже Индиянын жана Ирандын жарандары үчүн да киргизилген.

Өкүмдө Москвада жашап жүргөн К.у.А. 2022-жылдын июнь айында “материалдык пайда табуу үчүн” Орусиянын аскердик топторунун бирине кошулуп, Украинадагы согушка катышканы айтылат.

Шектүү коюлган айыпты толугу менен четке кагып, Орусиянын жарандыгын алыш үчүн аскерге барганын айтып, өзүн “Луганск Элдик Республикасы” (“ЛЭР”) деп атап алган жикчил аймакта болгонун ырастаган. Украинага таандык болгон аталган аймакты Кремль колдогон жикчилдер 2014-жылы өз алдынча “Луганск Элдик Республикасы” деп жарыялап, кийин Орусия аннексиялап алган. Кыргызстан аны тааныган эмес.

Сот К.у.А. Кылмыш-жаза кодексинин “Жалдануучулук” беренесинин 2-бөлүгү “Мамлекеттик бийликтин тиешелүү органдарынын уруксатысыз материалдык сый акы алуу максатында башка мамлекеттердин куралдуу жаңжалдарына катышуу” менен күнөөлүү деп таап, 10 жылга абакка кести.

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет (УКМК) бул жаранды январь айында кармап камаган.

Кыргыз бийлиги өз жарандарына чет мамлекеттин аймагындагы куралдуу кагылышууга катышса, кылмыш жоопкерчилигине тартыларын эскертип келет.

Акыйкатчы кызматын шайлоого талапкер катары Жамиля Жаманбаева менен Кыйноолорду алдын алуу боюнча улуттук борбордун директору Бакыт Рысбеков ат салышып, ал 20 добуш алды.

Депутат Гуля Кожокулова “Акыйкатчы жөнүндө” мыйзамда акыйкатчы кызматына талапкер кеминде 50 депутаттын колдоосуна ээ болушу керектиги жазылганын айтып чыкты. “Бүтүн Кыргызстан” фракциясынын лидери Адахан Мадумаров “Акыйкатчы жөнүндө” мыйзам конституциялык мыйзам экенин, эки мыйзам бири-бирине каршы келип калганда, ошол мыйзам үстөмдүк кыларын билдирди.

Парламенттин төрагасынын орун басары Нурбек Сыдыгалиев шайлоо процесси “Жогорку Кеңештин Регламенти жөнүндө” мыйзамга ылайык жүргөнүн, эки мыйзам тең конституциялык мыйзам эмес экенин белгиледи. Ал мындай учурда Конституцияда каралган нормаларга ылайык чечим кабыл алынарын, ошол себептүү көпчүлүк добушту алган талапкер утуп чыгарын түшүндүрдү.

Жаманбаеванын талапкерлигин “Мекенчил” депутаттык тобу жана “Ата-Журт Кыргызстан” фракциясы, Бакыт Рысбековду “Бүтүн Кыргызстан” фракциясы көрсөткөн.

46 жаштагы Жамиля Жаманбаева эмгек жолун 1998-жылы Бишкек шаарындагы райондук прокуратура бөлүмдөрүндө стажер, прокурордун жардамчысы, прокурордун улук жардамчысы болуудан баштаган. 2004-жылы Бишкек шаардык прокуратурасында ички иштер жана прокуратура органдарында тергөөгө көзөмөл жүргүзүүчү бөлүмдүн прокурору кызматына келген. 2018-2021-жылдары башкы прокурордун орун басары болгон.

“Ыйман Нуру” фракциясы сунуштаган Күлира Кубатова шайлоо алдында талапкерликтен баш тартканын билдирген.

Буга чейин “Альянс” фракциясы бул кызматка Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты Мирлан Жээнчороевди сунуштап, кийин ал өзү талапкерликтен баш тарткан. Акыйкатчы институтунун эмгек жамааты институттун эки кызматкерин талапкер кылып чыгаруу боюнча Жогорку Кеңешке, фракцияларга кайрылган. Бирок ал колдоо тапкан эмес.

Мурдагы акыйкатчы Атыр Абдрахматованы Жогорку Кеңеш 3-майдагы жыйынында бир топ депутаттардын каршылыгына карабай мөөнөтүнөн мурда кызматынан алган. Бир катар эл аралык уюмдар жана укук коргоочулар парламенттин чечимин сындаган.

Кылмыш-жаза кодексинин 221-беренесинин жоболоруна киргизилген өзгөртүүгө ылайык, адамдарга зыян алып келген каржы пирамидасын жарнама кылгандар 150 миң сомдон 200 миң сомго чейин айып пулга жыгылат.

Документти Жогорку Кеңештин депутаттары Шаирбек Ташиев менен Айбек Маткеримов жазып чыгып, парламент быйыл 5-апрелде колдогон.

Кыргызстанда каржы пирамидаларына акчасын алдаткандар көп. Белгилүү эстрада ырчылары, диний аалымдар, блогерлер жана тамада, алып баруучулар каржы пирамидасын жарнамалаган учурлар да кездешүүдө. Милиция элди жеңил жана тез киреше табууну сунуш кылгандарга алданбоого чакырып, алардын иши мыйзамсыз экенин эскертип келет.

Долбоордо веб-сайттар Санариптик өнүктүрүү министрлигинен тармактык маалымат каражаты катары каттоодон өтүүгө милдеттүү экени жазылган. Ал эми Кыргызстанда жалпыга маалымдоо каражаты болуп каттоодон өтүү үчүн Юстиция министрлигине же Санариптик өнүктүрүү министрлигине арыз берилери көрсөтүлгөн.

Ошол эле учурда мамлекеттик мекемелердин, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын материалдарын, ченемдик укуктук актыларын жарыялаган сайттар ЖМК катары катталбайт.

ЖМК ачылгандан кийин алты айдын ичинде иштеп башташы керек. Бул убакыт аралыгында эч кандай материал чыгырбаса, каттоо күбөлүгү жараксыз болуп калат.

Президенттин администрациясы былтыр ноябрда “Жалпыга маалымдоо каражаттары” жөнүндө жаңы мыйзам долбоорун коомдук талкууга чыгарган. Анын негиздемесинде 1992-жылы кабыл алынган мыйзам заман талабына жооп бербей калганы жазылган.

Документ коомдук талкууга чыгарылгандан кийин өлкөдөгү медиа уюмдар, журналисттер жана бир катар юристтер камтамчылыгын билдирип чыккан. “Адилет” укуктук клиникасы мыйзам долбооруна көз карандысыз экспертиза жасап, анда “адамдын өз оюн эркин билдирүү укугуна кепилдиктерди четке каккан олуттуу тобокелдиктер бар” деген бүтүм чыгарган.

Президент Садыр Жапаров документти иштеп чыгуу үчүн былтыр декабрда жумушчу топ түзүп президенттин администрациясынын укуктук жактан камсыз кылуу башкармалыгынын башчысы Мурат Укушов топтун жетекчи болгон. Андан бери жумушчу топ эки эле жолу жыйынга чогулган.

Анын айтымында, жергиликтүү бийлик имам-хатиб менен жашоочулардан аскер курагындагы балдарын армияга жөнөтүүнү талап кылып, болбосо мечит жабыларын билдирген.

“Бул айылдын аскер курагындагы жашоочуларынын көбү Орусияда иштеп жүрүшөт. Бийлик ата-энелери аларды мекенине чакырып, армияга жөнөткөндөн кийин гана мечитке эркин бара алышарын билдирди. Бул маселе боюнча дин кызматчылары да акимчиликке чакырылган”, – деди Рауфов.

Найман айылынын Орусияда иштеп жүргөн тургундарынын бири бийлик ата-энелеринен аларды Тажикстанга кайтарууну талап кылып, басым көрсөтүп жатканын билдирди.

Бийлик мечиттин жабылышы жана ата-энелерге карата басым болуп жатканы жөнүндөгү маалыматтар боюнча расмий билдирүү жасай элек.

Өткөн айда Тажикстандын Пенжикент шаары менен Рашт районунда да ата-энелерге балдарын армияга жөнөтүү талабы коюлуп, жергиликтүү мечиттер жабылганы кабарланган.

Тажик бийлиги акыркы жылдары өлкөдө армияга өз каалоосу менен барган өспүрүмдөр көбөйгөнүн билдирип келет. Ошол эле маалда Тажикстанда аскерге чакыруу өнөктүгү башталганда жаштарды көчөдөн же үйүнөн кармап, мажбурлап армияга алып кеткен учурлар тартылган көптөгөн видеолор тарайт. Мындан тышкары ЖМКлар менен соцтүйүндөргө армиядагы чоңсунуу, зомбулук учурлары жана уставдан тыш мамиледен улам көз жумган жоокерлер тууралуу макалалар да чыгып турат.

Өкмөттүн басма сөз кызматынын кабарлашынча, анда тараптар энергетикалык жана инфраструктуралык долбоорлорду ишке ашырууну, көзөмөл бекеттеринин ишин жакшыртууну, соода-логистикалык борборлорду түзүүнү жана айыл чарба өнүмдөрүн экспорттоону жана кыргыз-кытай ишкерлеринин жолугушууларын уюштуруу сыяктуу бир катар маселелерди талкуулады.
Андан сырткары, жолгушууда Ысык-Көл облусундагы кыргыз-кытай чек арасындагы “Бедел” өткөрмө бекетин ачуу жана Сары-Жаз дарыясына гидроэлектростанция куруу жөнүндө сөз болду.
“Жакын арада президент Садыр Жапаровдын Кытайга мамлекеттик сапары жана өкмөт башчы Акылбек Жапаровдун иш сапары болот. Мындан улам биз болжолдуу сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп алуубуз керек. Сапарлардын жыйынтыгында кыргыз-кытай мамилелери жаңы сапаттык деңгээлге жана ар тараптуу стратегиялык өнөктөштүккө көтөрүлөт деп ишенем”, – деген Төрөбаев.
Учурда Кыргызстан менен Кытайдын чек арасында Нарын облусунда “Торугарт”, ал эми Ош облусунда “Эркечтам” өткөрмө бекеттери иштейт.

Маалыматка караганда, сунуш Пакистандагы ички саясий кырдаалдын кескин курчушуна байланыштуу. Министрлик Пакистандагы нааразылык акцияларында кыргызстандыктардын жабыркаганы жөнүндө маалымат жоктугун билдирди.

Пакистандын мурдагы премьер-министри, оппозициялык “Адилеттүүлүк үчүн кыймылы” партиясынын төрагасы Имран Хан 9-майда Исламабадда камакка алынган.

Имран Хан кармалгандан бери өлкө боюнча нааразылык толкундоолору башталып, кеминде жети киши набыт кетип, эки миңдейи кармалды. Хандын тарапташтары Пешаварда радионун имаратын, Лахордо генералдын резиденциясын өрттөп жиберишти. Ошондой эле бир катар аймактарда мамлекеттик мекемелерди талап-тоношту.

Пакистандын өкмөт башчысы Шахбаз Шариф Исламабадга жана Хандын кичи мекени Пенжабга армия киргизүүгө аргасыз болгонун билдирди. Бир нече провинцияда өзгөчө кырдаал режими жарыяланды.

70 жаштагы мурдагы крикет жылдызы Имран Хан былтыр апрелде бир нече жумалык саясий кризистен кийин кызматтан четтетилген. Пакистандын парламенти ага ишеним көрсөтпөө чечимин кабыл алган. Мурдагы өкмөт башчыга элүүдөн ашык кылмыш иши козголду. Арасында паракорчулук жана террорчулукка байланышкан беренелер да бар.

Ачык маалыматтарга ылайык, Орусия Украинага бастырып киргенден бери ЕБ өлкөлөрүнөн транзит деген шылтоо менен Орусияга 2 миллиард долларлык товар кирген. Ошол эле маалда басылма Евробиримдиктен Орусияга мындай жол менен жөнөтүлгөн экспорттун чыныгы көлөмү кыйла жогору экенин белгилөөдө.

“Мисалы, Орусияга экспорттоого тыюу салынган учактын тетиктери, оптикалык жабдыктар жана газ турбиналары өңдүү товарлар Орусиянын аймагынан транзит катары өтөрү көрсөтүлүп, чындыгында ЕБден түз эле Орусияга жеткирилип турган”, – деп жазды Financial Times.

Ошол эле маалда Евробиримдиктен Орусияга коңшулаш жайгашкан өлкөлөргө айрым товарлар өтө көп көлөмдө импорттоло баштаган. Бул товарлар кийин Орусияга жеткирилген деп болжолдонууда.

Буга чейин Евробиримдик санкциялык товарларды Орусияга көмүскө алып кирүүгө каршы күрөшөрүн бир нече жолу билдирген. Майдын башында ЕБ мындай товарларды Орусиянын аймагы аркылуу алып өтүүгө тыюу салган.

Бул арада ЕБ санкциянын 11-топтомун жарыялап, ага Казакстан, Түркия, Кытай жана Өзбекстан дагы кирери жөнүндө маалыматтар айтылып жатат. Санкциялардын кезектеги айлампасы жакынкы күндөрү кабыл алынат. Ага Орусиянын дагы 72 жараны менен 31 компаниясы кирет.

Батыш мамлекеттери тыюу салынган техника Борбор Азия өлкөлөрү аркылуу Орусияга кирип жатат деп күмөн санашат.

Алар Достук айылын калыбына келтирген өзбекстандык ишкер алардан 7 миллион сомдон ашык акчага курулуш материалдарын алып, төлөбөй качып кеткенин айтып, аны менен келишим кандай шартта түзүлгөнү тууралуу түшүндүрмө берилишин талап кылышты.

Нааразылыкка чыккандар менен президенттин облустагы өкүлүнүн орун басары Маруфхан Тулаев жолугуп, эки күн убакыт берүүнү, Өзбекстан менен байланышып ишкерди табууга аракет жасаларын убада кылды.
Өткөн айда бул маселе Жогорку Кеңеште Баткендеги курулушка байланыштуу маселе көтөрүлгөн. Депутат Нурлан Ражабалиев анда президенттин жана өкмөтүн парламенттеги өкүлү Алмасбек Абытовго кайрылып, чара көрүлүшү керектигин билдирген.
“Баткенде калыбына келтирүү жумуштарынын абалы жакшы эмес. Жалпы жумушту “Аманат курулуш инвест” компаниясы алган. Ал “Доор курулуш” деген субподрядчыга берген. Өз маалында алар бештен-ондон кылып дагы башка жалданма компанияларга таратып салган. Эки айда бүтүрөбүз деген жумуш мына жетинчи айга кетип жатат, бүтө элек. Биздин жарандарыбыз үйлөрүнө кире албай жүрөт. Куруучулар айлык-маяналарын бүгүнкү күнгө чейин алалбай жүрөт. Ошол жердеги дүкөндөрдөн канчалаган материалдар алынган экен. Тамак бышырып иштеген ашпозчулар бар экен. Субподрядчы менен ал жалдаган суб-субподрядчынын ортосундагы мамиледен биздин эл кыйналып атат. Андан сырткары Өзбекстандан дагы жумушчулар келип иштеген экен, алар дагы акчасын күтүп кете албай жүрүшөт”,-деген Ражабалиев.
Анын алдында “Ишеним” фракциясы Баткенде курулуп жаткан үйлөр боюнча Мамлекеттик курулуш агенттигинин директорунун орун басары Азирет Акимовдун маалыматын уккан. Анда бир катар депутаттар курулуш кечеңдеп жатканын сынга алышкан.
2022-жылы 14-17-сентябрда кыргыз-тажик чек арасындагы кагылышта Кыргызстан тарап 8 млрд. сомдон ашуун зыян тартканы маалымдалган. Баткен облусу боюнча жалпысынан 426 үй жашоого жараксыз абалга келген. Баткен районунун Тажикстан менен чектеш Достук жана Капчыгай айылдары дээрлик толугу менен өрттөлүп, тонолгон. Турак жайларды калыбына келтирүү үчүн өкмөт 1 млрд. 300 миллион сомдон ашык каражат бөлүп, октябрда иш башталган.
Кан төгүү менен коштолгон соңку жаңжалды Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги “Тажикстандын алдын ала пландаган куралдуу агрессиясы” деп атаган. Дүйшөмбү кайра Бишкекти күнөөлөгөн.
Кыргызстан кандуу кагылышта 60тан ашуун жаранынан айрылган. 200дөн ашуун адам жарадар болгон. Тажикстандын Тышкы иштер министрлиги чек арада 41 жараны набыт болгонун расмий билдирген. “Озоди” чек арада каза тапкан делген 80 ашуун кишинин тизмесин жарыялаган. Эки тарапта тең каза болгондор арасында балдар бар.

Ал бул көйгөй анын көзөмөлүндө экенин айтып, каражат бөлүү маселеси да караларын белгиледи.

Мунун алдында Чүй дарыясынын кыргыз-казак чек арасын бойлой өткөн бөлүгүндөгү жээктерди бекемдөөгө кыйла аз акча бөлүнгөнү белгилүү болгон. Бул тууралуу “Азаттыкка” Өзгөчө кырдаалдар министрлигинен кабарлашты. Ага ылайык, быйылкы жылга беш объект куруу үчүн 177 миллион сомго жакын акча керек деп эсептелген. Анын 50 миллион сому гана берилди.

Кыргыз өкмөтү жана президенттин администрациясы Чүйдүн жээгин бекемдөөгө эмнеге кыйла аз акча бөлүнгөнү тууралуу азырынча комментарий бере элек.

Журналисттер өткөн айда кыргыз-казак чек арасын бойлой аккан Чүй дарыясынын сол жээги желип, жүздөгөн гектар жер Казакстан тарапта калган жагдайды иликтеп чыккан. Жогорку Кеңештин 27-апрелдеги жыйынында депутат Эрулан Көкүлов Чүй дарыясы тууралуу журналисттердин иликтөөсүндөгү маселелерди көтөргөн. Анда өкмөт дарыянын жээгин бекемдөөгө акча бөлүп бере электигин сынга алып, чек арага көңүл буруу керектигин эскерткен.

“Казакстан тарап өздөрү жактагы дарыянын жээгин бекемдеп, биздин жээктер болсо жуулуп, жүздөгөн гектар жер алар тарапта калыптыр. Жакында эле “Азаттыктын” иликтөөсү чыкты, аны көрдүңөр. Бул жерде жок маселени маселе кылып, “каалаган суммадагы акчаны бөлүп беришибиз керек, ушул маселе биринчи орунда турат, ушуну чечмейинче өнүгүүбүз токтоп калат”, деп отурабыз. Ошол эле маалда жүздөгөн гектар жерибизди коңшу өлкөгө берип жатабыз, анткени бюджетте акча жок деп отурабыз. Ал жерде бюджеттен акча бөлүнсүн дептир, бирок акча берилбептир. Ушундай конкреттүү көйгөйлөрдү чечкенге үйрөнүшүбүз керек да. Мына, жээктер азыр деле корголо элек. Февраль айынан тартып эле бекемдей берсе болот экен. Биз дагы бир жылды өткөрүп жатабыз. Дагы канча жер агып кетет. Эң негизги көйгөйлөр ушулар да”,-деген Көкүлов.

“Азаттык” 20-апрелде “Чүй дарыясы: жүздөгөн гектар жер казак тарапта калды” деген аталыштагы иликтөө жарыялаган. Кыргыз-казак чек арасын бойлой аккан Чүй дарыясы сол жээгин кемирип, гектарлаган жер Казакстан тарапта калган жагдайды иликтеп чыккан. Мындан эки жылга жакын убакыт мурда өзгөчө кырдаалдар министри Бообек Ажикеев өлкө кеминде 800 гектардай жеринен ажыраганын билдирген жана бул жагдайды президент Садыр Жапаров жеке көзөмөлүнө алганын айткан.

2012-жылы Жогорку Кеңештин тармактык комитети өкмөттү жыл сайын Чүй дарыясын бекемдөө иштерине 200 миллион сом бөлүп берип турууга милдеттендирген.

Кыргыз тарап 2013-жылы дарыянын сол жээгин иликтеп чыгып, кооптуу, дамба курулушу керек деген жалпы узундугу 65,5 чакырымды түзгөн 193 тилкени тактаган.